ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΣ

Γιώργου Θεοτοκᾶ

Ὅ­ταν μι­λοῦ­με σή­με­ρα γιὰ Ἑλ­λη­νι­κὴ πα­ρά­δο­ση, βά­ζου­με στὸ νοῦ μί­α πνευ­μα­τι­κὴ καὶ ἠ­θι­κὴ ἐ­ξέ­λι­ξη μα­κρό­συρ­τη καὶ πο­λυ­ποί­κι­λη, μὲ πλῆ­θος δι­α­κλα­δώ­σεις ποὺ μπλέ­κον­ται ἀ­να­με­τα­ξύ τους καὶ συ­χνὰ ἀν­τι­στρα­τεύ­ον­ται ἡ μί­α στὴν ἄλ­λη, μὰ δη­μι­ουρ­γοῦν ὡ­στό­σο ἕ­να σύ­νο­λο ἑ­νια­ῖο, μὲ θαυ­μα­στὸ πλοῦ­το μορ­φῶν. Φτω­χὸς λοι­πὸν μᾶς φαί­νε­ται ὁ ζῆ­λος τῶν δι­α­νο­η­τῶν ποὺ πα­σχί­ζουν νὰ πε­ρι­ο­ρί­σουν τὴν πα­ρά­δο­σή μας σ᾿ ἕ­να μι­κρὸ δι­ά­στη­μα χρό­νου, ἔ­ξαφ­να στὶς τρεῖς γε­νε­ές τοῦ  5ου αἰ­ῶνα π.Χ. ὅ­σο κι ἂν εἶ­ναι πε­ρί­λαμ­πρη καὶ κα­τα­πλη­κτι­κὴ καὶ μο­να­δι­κὴ στὴν ἱ­στο­ρί­α τοῦ κό­σμου ἡ πνευ­μα­τι­κὴ συγ­κο­μι­δὴ τῆς κλα­σι­κῆς ἐ­πο­χῆς. Φτω­χὸς καὶ ἄ­γο­νος, για­τί στη­ρί­ζε­ται σὲ μί­α θε­ω­ρη­τι­κὴ ἀ­φαί­ρε­ση, σὲ μί­α σύλ­λη­ψη ἐρ­γα­στη­ρια­κή, ἀν­τί­θε­τη στὴ ζων­τα­νὴ πραγ­μα­τι­κό­τη­τα τοῦ τό­που μας, πού, ἐ­ξὸν ἀ­πὸ τὸ πο­λύδο­ξο κλα­σι­κὸ ἰ­δα­νι­κὸ πε­ρι­έ­χει, στὴ μνή­μη της καὶ στὶς κλη­ρο­νο­μι­κό­τη­τές της, τὸ θρύ­λο τοῦ Με­γα­λέ­ξαν­δρου, τὸ ἀ­πέ­ραν­το ἄν­θι­σμα τοῦ Ἑλ­λη­νι­στι­κοῦ κό­σμου, τὴν Ὀρ­θό­δο­ξη Ἐκ­κλη­σί­α, τὰ χί­λια χρό­νια τῆς Βυ­ζαν­τι­νῆς Αὐ­το­κρα­το­ρί­ας καὶ τὴ με­γά­λη της τέ­χνη, τὸν κοι­νο­τι­κό μας πο­λι­τι­σμὸ τῆς Τουρ­κο­κρα­τί­ας, τὶς πε­ρι­πέ­τει­ες τῆς Δι­α­σπο­ρᾶς, τὴν Κλε­φτου­ριά, τὴ Δη­μο­τι­κὴ ποί­η­ση, τὸ Εἰ­κο­σι­έ­να, τὸ και­νού­ργιο Κρά­τος μὲ τοὺς ἀ­γῶ­νες του καὶ τὰ πα­θή­μα­τά του, ὅ­λα αὐ­τὰ δε­μέ­να τὸ ἕ­να μὲ τὸ ἄλ­λο σ᾿ ἑ­νό­τη­τα ὀρ­γα­νι­κή. Μέ­σα σὲ τού­τη τὴ ζων­τα­νή, τὴ ζε­στὴ ἑ­νό­τη­τα τῆς Ἑλ­λη­νι­κῆς πα­ρά­δο­σης ζεῖ καὶ τὸ κλα­σι­κὸ ἰ­δα­νι­κὸ σὰν ἕ­να μέ­λος της ἀ­να­πό­σπα­στο, ποὺ τὴν ἐ­πη­ρε­ά­ζει ἀ­νέ­κα­θεν καὶ βα­θύ­τα­τα, μὰ κι ἐ­πη­ρε­ά­ζε­ται ὁ­λο­έ­να ἀ­π᾿ αὐ­τήν.