Γράφει ο π. Στέφανος Στεφόπουλος.
Ζούμε έναν παραλογισμό εδώ και μήνες τώρα και το χειρότερο είναι ότι δεν υπάρχει ελπίδα σε κανέναν άνθρωπο παρά μόνο στον Θεό. Μέσα σ αυτή τη δίνη, καλούμαστε εμείς οι συνειδητοί χριστιανοί να ξεχωρίσουμε. Να γίνουμε οι λυχνίες που θα φωτίσουν το σκοτάδι του νέου μεσαίωνα που βιώνουμε στις αρχές ακόμα της 21ης χιλιετίας. Ξαφνικά, βρεθήκαμε ένα κουβάρι όλοι μαζί με τον κόσμο, μία μάζα, ενωμένη (φαινομενικά) κάτω από τον κοινό κίνδυνο που για άλλους ακούει στο όνομα “κορωνοϊός”, για άλλους στο “εμβολιασμός”, για άλλους στο “αναστολή” ή και όλα μαζί.
Στην πραγματικότητα, όμως, αυτή η μάζα ανθρώπων, εμβολιασμένων και μη, δεν είναι μια συμπαγής ομάδα ανθρώπων με κοινό εχθρό, με κοινά χαρακτηριστικά, αγωγή, καλλιέργεια, πνευματική ζωή, ιδεολογία, κουλτούρα, πίστη, ιδανικά, αξίες, προοπτικές και αναζητήσεις. Είμαστε ένα συνονθύλευμα πολλών ετερόκλητων στοιχείων-χαρακτηριστικών, συχνά ετερόκλητων και ασύμβατων, όπως συνέβαινε ανέκαθεν στην κοινωνία μας που βρέθηκαν ξαφνικά να αντιμετωπίζουν έναν κοινό εχθρό. Θυμίζουμε λίγο εκείνες τις πλαστελίνες που ανακατεύουν τα παιδιά πλάθοντάς τες για ώρες και που αυτές δεν γίνονται μια συμπαγής μονοχρωματική μάζα που μπορεί ακόμα και αποκρουστική αισθητικά να είναι.
Πριν μπω στο θέμα μου να δώσω ένα συγκρίσιμο παράδειγμα.
Ελλάδα, 1940. Συμπαγής σχεδόν πληθυσμός όσον αφορά στην Εκκλησία, στην ομοψυχία, στη φιλοπατρία, στα ιδανικά, στον πολιτισμό, στην παιδεία. Κοινός εχθρός ο Γερμανο-ιταλικός φασισμός. Πόσα θαύματα δεν πρόλαβαν να μας διηγηθούν οι πατεράδες και οι παππούδες μας και στο μέτωπο και στις πόλεις και τα χωριά μας; Ανοιχτές Εκκλησίες για την παρηγοριά του κόσμου και στο τέλος μια αμύθητης αξίας δωρεά στο έθνος. Ελευθερία!
Ελλάδα του 2021. Χαλαρά ήθη, απιστία, σκάνδαλα, διαφθορά, ωχαδερφισμός, αλλαγή νοοτροπίας, ατομισμός, πολυπολιτισμική κοινωνία. Ένας άλλος κόσμος. Τα θαύματα, βέβαια, κοινός τόπος. Γιατί η αγάπη της Παναγίας μας για “τούτα δω τα μάρμαρα” δεν εψύγη! Η μεγάλη διαφορά όμως είναι εμφανής. Θα την αναφέρουμε παρακάτω.
Επιστρέφουμε στη μάζα, λοιπόν.
Ίσως κάποιος σκεφτεί ότι όλες αυτές οι σκέψεις πιθανόν να οδηγούν σε κάποιου είδους κοινωνικό διαχωρισμό. Σωστός συλλογισμός! Αλλά, μοιραία, αναγκαστικός και συνεπώς αποδεκτός, ειδικά αν έχει βάση στα λόγια του αψευδούς Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Προ εβδομάδων είχε δημοσιευθεί κείμενο σχετικό με αυτόν τον διαχωρισμό. Που κανονικά θα έπρεπε να μπαίνει σε εισαγωγικά.
Λέει, λοιπόν, ο Κύριος απευθυνόμενος προς τον Πατέρα Του στην γνωστή ως “αρχιερατική προσευχή” Του (Ιωα. ιζ’, 1-26): “εγώ περί αυτών ερωτώ’ ου περί του κόσμου ερωτώ, αλλά περί ών δέδωκάς μοι, ότι σοι εισί”.
Ας δούμε τι ακριβώς εννοεί ο Κύριος με τη φράση αυτή και ειδικά το “ου περί του κόσμου ερωτώ” και τι μήνυμα φανερώνει στην δική μας περίοδο της βασάνου του κορονωϊού και του εμβολιασμού.
Σύμφωνα με την ερμηνεία του μακαριστού δογματολόγου Π. Τρεμπέλα, (Υπόμνημα εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, Εκδ. “Ο Σωτήρ” Αθήναι 1990, σελ. 598-599) το νόημα της φράσης αυτής είναι το ότι ο Θεός καλεί κοντά Του όλον τον κόσμο γιατί αγαπά όλον τον κόσμο. Άλλωστε, λίγο πιο κάτω, στους στίχους 21 και 23 ο Κύριος ζητά την ενότητα των μαθητών Του και μαζί Του ώστε ο κόσμος να πιστεύσει ότι ο Θεός Πατέρας Τον έστειλε στον κόσμο. Όμως, στο συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, ο Κύριος δεν ζητά να τηρήσει ο Πατέρας εν ενότητι τον κόσμο όλο αλλά μόνο τους μαθητές Του. Γιατί μόνο αυτοί δέχτηκαν το σωτήριο κάλεσμα και έμειναν κοντά Του και διδάχθηκαν όσα ήταν αναγκαία προκειμένου να κηρύξουν με τη σειρά τους το μήνυμα της σωτηρίας. Άλλωστε, υπογραμμίζει ο υπομνηματιστής, δε θα μπορούσε ο Κύριος να ζητά από τον Πατέρα να τηρήσει, δηλαδή να διατηρήσει σε απλή γλώσσα την αμετανοησία και αδιαφορία του κόσμου. Στη συνέχεια παρουσιάζεται αυτούσιο κείμενο του Π. Τρεμπέλα για να καταδειχθεί μια μεγάλη αλήθεια που θα συνδέσει παρακάτω τα σωτήρια αυτά αψευδή λόγια με τη σημερινή κατάστασή μας.
“η επισυναγωγή των τέκνων του Θεού των διασκορπισμένων ανά τον κόσμον εξαρτάται εκ της πιστότητος των μαθητών του Ιησού. Αυτοί θα είλκυον τους εν τω κόσμω επιδεκτικούς εις την πίστιν και σωτηρίαν. Ημείς, οι οποίοι δε γνωρίζωμεν, ποίοι είναι οι εκλεκτοί και ποίοι είναι άξιοι να αντιπαρέλθωμεν αυτούς, οφείλωμεν να προσευχώμεθα ‘υπέρ πάντων ανθρώπων’ (Α’ Τιμ. β 1, 4). Εφ’ όσον υπάρχει ζωή, υπάρχει και ελπίς, άρα δε και χώρος προς προσευχήν. Ο Κύριος όμως γνωρίζει, ότι αυτοί, περί των οποίων ήδη ουκ ερωτά τον Πατέρα Του δεν είναι γεγραμμένοι ‘εις το βιβλίον της ζωής του αρνίου’. Οι άνθρωποι αυτοί καλούνται ‘ο κόσμος’, διότι κυβερνώνται υπό του πνεύματος του κόσμου τούτου…ο Χριστός δεν δέεται υπέρ αυτών, αλλά εγκαταλείπει αυτούς και οι άνεμοι θα διασκορπίσουν αυτούς”.
Στο σημείο αυτό σημαντικό είναι να μνημονευθεί και η σχετική με τα παραπάνω προτροπή του Απ. Παύλου (Β’ Κορ. στ’, 17) :” διό εξέλθετε εκ μέσου αυτών και αφορίσθητε…και ακαθάρτου μη άπτεσθε”.
Από τα δύο παραπάνω Καινοδιαθηκικά χωρία βγαίνει ένα χρήσιμο συμπέρασμα.
Ότι ζούμε και συναναστρεφόμαστε έναν κόσμο που στην συντριπτική του πλειοψηφία δεν ανταποκρίνεται στο κάλεσμα της αγάπης του Θεού και οφείλουμε εμείς οι χριστιανοί που γίναμε δικοί Του, που δεχθήκαμε το κάλεσμά Του, να προσευχόμαστε για όλους αλλά και να ξεχωρίσουμε από τον κόσμο και να μην μολυνόμαστε από την αμαρτία και απιστία αυτού. Οφείλουμε να είμαστε διαφορετικοί απ’ τον κόσμο τον δυσκίνητο προς το αγαθό για να μην αποδυναμώνουμε την αγάπη του Θεού που μας εξέλεξε, μας διάλεξε μέσα απ’ τον κόσμο. Και είναι ένας διαχωρισμός αυτός μέσα στην κοινωνία μας, πιστοί και μη πιστοί ή αδιάφοροι, αρνητές, χλιαροί και εχθρικοί. Είναι αναγκαίος διαχωρισμός όμως που επιτρέπει ο ίδιος ο Θεός με διπλό σκοπό. Πρώτα, για να διαφυλάξει την πίστη ανόθευτη και τους πιστούς να λατρεύουν τον Θεό απρόσκοπτα, μακριά από κακοδοξίες, αιρέσεις, κλπ.
Κατόπιν, για να απομονώσει τον αμαρτωλό (κυρίως αυτό συμβαίνει με τους αιρετικούς) και να τους δημιουργήσει την ανάγκη της επιστροφής στην ποίμνη του Χριστού.
Πώς όμως συνδέονται όλα αυτά με την σημερινή δεινή κατάσταση ενός διαχωρισμού που επιβλήθηκε από ανθρώπους και καταδυναστεύει μιά ολόκληρη κοινωνία; Εμβολιασμένοι και ανεμβολίαστοι!
Την απάντηση μπορεί εκ του ασφαλούς να την δώσει μόνο η δισχιλιετής εμπειρία της Εκκλησίας μας!
Μιλήσαμε για διάλεγμα. Διάλεγμα του Θεού και επιλογή του ανθρώπου. Αυτό όλο το ποίμνιο που ο ίδιος ο Θεός διάλεξε κι αυτοί ανταποκρίθηκαν και έγιναν δικοί Του, αυτό το ποίμνιο που μας εμπιστεύθηκε στη συνέχεια ο Αρχιποίμην Χριστός, πρώτα στους Επισκόπους και μετά σε εμάς τους ιερείς, πώς θα το ποιμάνουμε; Πώς θα το προφυλάξουμε από τους λύκους τους βαρείς; Πού θα το καλέσουμε να καταφύγει; Στον Χριστό; Βεβαίως. Αλλά ο Χριστός προσφέρεται στους Ναούς μας και όχι στα σπίτια τους.
Για σκεφτείτε κάτι απλό. Να μιλήσουμε με πνευματικούς λόγους και να τους πούμε να καταφύγουν στην ελπίδα της Αναστάσεως, στην πίστη στον Ιησού Χριστό και στην μυστηριακή ζωή. Να προετοιμάζονται για το μέγα μυστήριο της Θ. Κοινωνίας. Να μετανοούν, να εξομολογούνται, να προσεύχονται, να νηστεύουν, να εκκλησιάζονται τακτικά. Που; Σε Ναούς φρούρια ή σε Ενορίες κλαμπάκια; “Είσοδος μόνο για τα μέλη”!
Παλιά θυμάστε τι μας έλεγαν; Ότι το ποσοστό του πληθυσμού που θρησκεύει δεν ξεπερνά το 2 με 3%; Δηλαδή, σε μια πολυπληθή ενορία των Αθηνών που ξεπερνά συχνά τους 120.000 ενορίτες, το ποσοστό αυτό μεταφράζεται σε 1.200 με 1.800 άτομα. Να πούμε τώρα ότι τις Κυριακές οι Ναοί ήταν γεμάτοι κόσμο αλλά χωρούσαν 500 περίπου άτομα κάθε φορά; Τώρα, με Ναούς των 1000 τετραγωνικών και ανώτατο όριο τα (1.000÷15=67) 67 άτομα, ποιός να κερδίσει το πολυπόθητο “εισιτήριο”; Θα χρειάζονταν 1.800 πιστοί δια 67 τυχερών πιστών, περίπου 27 εβδομάδες για να μεταλάβουν ή να εκκλησιαστούν όλοι. Και οι πρώτοι να περιμένουν στη σειρά πλέον των 2 χρόνων. Το γελοιοποιήσαμε σχεδόν. Όχι εμείς. Κάποιοι άλλοι και εντελώς απερίσκεπτα.
Γυρνώ πάλι πίσω όμως για να ολοκληρωθεί η αρχική σκέψη.
Ο Κύριος έστειλε τους Μαθητές Του στον κόσμο άπαντα για να μεταφέρουν το μήνυμα της Βασιλείας του Θεού και εξάρτησε την βιωσιμότητα και επαύξηση της Εκκλησίας Του από την πιστότητα της ζωής, των λόγων και των έργων των Αποστόλων. Για αυτό η Εκκλησία μας στηριζόμενη πρώτιστα στο έργο και το κήρυγμα των Αποστόλων ονομάστηκε και “Αποστολική”. Την ίδια αποστολή, όμως, έχουμε κι όλοι εμείς οι ποιμένες και κατ’ εξοχήν οι Επίσκοποι. Να κρατήσουμε όρθιο αυτό το λαό που μας εμπιστεύθηκε ο Κύριος και να συνεχίσουμε να αναζητούμε τρόπους να πλησιάσουμε και τον υπόλοιπο κόσμο. Και η εποχή του κορωνοϊού ήταν μια σπουδαία ευκαιρία που όμως χάθηκε. Αδειάσαμε τις Εκκλησίες, ερημώσαμε τις πλατείες των Ναών, ακυρώθηκαν τα πάντα. Ενώ θα έπρεπε πάση θυσία να δοθεί μάχη για να καταλάβει ο παντοδύναμος χάρτινος Καίσαρας ότι η Εκκλησία ήταν κομμάτι της λύσης. Το μεγαλύτερο και ασφαλέστερο. Κι έτσι να τονωθεί και το ποίμνιό μας και να ξυπνήσει από το λήθαργο και ο υπόλοιπος κόσμος.
Και συσχηματιστήκαμε εμείς οι διαλεγμένοι από τον Θεό, αμαρτωλοί και ανάξιοι, αλλά πολύτιμα μέλη του Σώματος του Χριστού, τους οποίους αποκαλεί “αγίους” η Εκκλησία μας, “πρόσχωμεν τα άγια τοις αγίοις”. Είμαστε, χάριτι Θεού, εν δυνάμει άγιοι. Και πώς όχι όταν η πορεία μας έχει – μακάρι να έχει- τέλος της την αγιότητα, την χάριτι Θεού θέωση!
Και σιωπήσαμε όταν μας έσφιγγαν τη θηλιά στο λαιμό καγχάζοντας. Χάθηκε η μάχη αυτή. Και έκλεισαν οι οίκοι του Θεού. Αναρωτηθήκαμε ποτέ πού πήγαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που πριν γέμιζαν τους Ναούς μας; Πού πήγαν; Έφυγαν; Τα παράτησαν; Δε θα ξανάρθουν; Σκανδαλίστηκαν; Χιλιάδες ψυχές. Διαλεγμένες και κοσμικές. Να γιατί γράφεται αυτό το κείμενο. Για να εκφράσει αυτήν την απορία. Μπήκα συχνά στη θέση λαϊκών αδελφών μας και έχασα το μυαλό μου. Άνθρωποι να αγχώνονται κάθε Σάββατο που θα μπορούσαν να “τρυπώσουν”, που θα τους δεχθούν, πως θα μεταλάβουν, που θα βρούν “κορωνοσπάστες” που λειτουργούν. Μέσο και στη Θ. Λειτουργία;
Αλλά δεχόμενοι να λειτουργούμε ακόμη και σήμερα σε σχεδόν άδειους Ναούς, βγάλαμε κόσμο έξω. Με τι δικαιολογία; Την απόφαση του Καίσαρα; Θυμάστε τους γεμάτους Ναούς και τις πολυπληθείς λιτανείες στις ομόδοξες Σερβία, Ρουμανία, Ουκρανία, Ρωσία, Βουλγαρία; Δεν είδαμε εκατόμβες θυμάτων από κορωνοϊό όπως στην κλειδαμπαρωμένη Ιταλία λόγω των συναθροίσεων αυτών. Θυμάστε;
Κι εμείς εδώ; Μεθαύριο, του Σταυρού, πόσοι θα είναι οι εκλεκτοί που θα πάρουν το “εισιτήριο”; Οι άλλοι που θα κκλησιασθούν;
Νομίζω πως δικαιούμαστε να κατατάξουμε μεταξύ των ανθρώπων για τους οποίους γράφτηκε “εξέλθετε εκ μέσου αυτών”, όσους εδίωξαν και συνεχίζουν να διώκουν την Ορθόδοξη Εκκλησία. Όποιοι κι αν είναι αυτοί. Πολιτικοί, ιατροί, επιστήμονες, νομοθέτες, δικαστικοί, Αστυνομικοί. Και να εξέλθουμε εκ μέσου αυτών. Να διαφοροποιηθούμε. Έστω κι αν κάποτε μας χρύσωσαν το χάπι με κάποιες οικονομικές ενισχύσεις που δημιουργούν υποχρεώσεις και γίνονται αιτία χλευασμού της Εκκλησίας. Είμαστε πολύ ανώτεροι από αυτούς. Γιατί τον καιρό που κάποιοι μοίραζαν σε πολιτικά πρόσωπα πάμπερς και βαλίτσες με χρήματα, η Εκκλησία μας με το να είναι απλά η μάνα μας, μάζευε εικοσάρικο το εικοσάρικο και μετά ευρώ το ευρώ εκατομμύρια και στήριζε όλους αυτούς που φτωχοποιούσε ο αχόρταγος Καίσαρας και κρατούσε ανοιχτά πλέον των 80 κοινωφελών ιδρυμάτων! Χωρίς επιχορηγήσεις τις πιο πολλές φορές αλλά από το λαό, από κάτι γιαγιάδες που έρχονταν κάθε φορά που ερχόταν ο ταχυδρόμος με τη σύνταξή τους να καταθέσουν 5 ευρώ για τους φτωχούς της ενορίας. Τότε ήταν ανοικτές οι Εκκλησίες και οι αγκαλιές γεμάτες. Τώρα που έφυγε ο κόσμος από κοντά μας μη νομίζουμε ότι τα τριάκοντα αργύρια του Καίσαρα θα μπαλώσουν πολλές “τρύπες”!
Μπορούμε όμως ακόμη και τούτη την ύστατη στιγμή να σταθούμε στο ύψος μας και να απαιτήσουμε από την Πολιτεία σεβασμό στην υπερδισχιλιετή εμπειρία της Εκκλησίας μας. Αλλά πρέπει να είμαστε μια γροθιά. Και δυστυχώς δεν είμαστε. Ούτε καν την ίδια γλώσσα δε μιλάμε.
Αποξενωθήκαμε. Ο καθένας τραβάει το δρόμο του. Και τελικά ο κόσμος δεν θα βρει στήριγμα. Δε θα θρέφει τις ελπίδες του. Θα παραδοθεί μοιραία στις ορέξεις μιας κατά γενική ομολογία εδώ και χρόνια, διεφθαρμένης Πολιτείας θα δώσουμε πάλι απεριόριστη χαρά στους δαίμονες που μας εμπαίζουν καθημερινά δια των ανθρώπων τους, η πανδημία θα θερίζει ενώ υπήρχαν θεραπείες, φτώχεια ανεργία και πείνα θα εξαθλιώσουν το λαό μας, και η Εκκλησία μας;
Η Εκκλησία μας είναι ο Χριστός μας. Δε θα πάθει τίποτα. Αλλοίμονο μόνο σε όσους θελήσουν να τη χτυπήσουν να την μειώσουν, να σχετικοποιήσουν τη θεολογία και τα δόγματά της. Ελπίζω και εύχομαι τα καλύτερα για όλους μας αφού φαίνεται πως μόνοι μας πρέπει να παλέψουμε.
Αρκεί να παραμείνουμε εκείνοι…του Χριστού!