Είναι άξιο θαυμασμού και ιδιαιτέρως συγκινητικό να βλέπεις ένα νέο ηθοποιό να ακολουθεί τον επίμοχθο και ωραίο αγώνα της πλαστουργίας και να υποδύεται μια ιστορική προσωπικότητα, έναν αληθινό ήρωα, τσακισμένο από τις έγνοιες και επιφορτισμένο με πολλαπλά και βαριά καθήκοντα.
Να βλέπεις έναν ταλαντούχο καλλιτέχνη να δίνει σάρκα στον άνθρωπο ο οποίος είδε την Ελλάδα σαν όραμα και σκοπό ζωής ως την έσχατη στιγμή που δέχεται τη χαριστική βολή από την παγωνιά των καιρών και τη σκληρότητα των ψυχών.
“Εντυπωσιάστηκα από την ασκητικότητά του σε συνδυασμό με την οξύτητα της σκέψης του και τη λογική του. Επίσης με επηρέασε αρκετά η αίσθηση του καθήκοντος που είχε απέναντι στους συνανθρώπους του”, δηλώνει στο catisart.gr για τον Καποδίστρια ο ηθοποιός Σπύρος Σταμούλης που με ταπεινότητα, νηφάλιους τόνους και επιβλητικότητα υποδύθηκε τον άνθρωπο που αντιπροσωπεύει μια ολόκληρη εποχή για την Ελλάδα.
Ο Σπύρος Σταμούλης ήταν ο πρωταγωνιστής της δραματοποιημένης σειράς (docudrama) «Ιωάννης Καποδίστριας: Η ζωή και το έργο του», μία παραγωγή της Cosmote TV αφιερωμένη στη ζωή, το έργο και τη διεθνή πολιτική δράση του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας. Τη σειρά σκηνοθέτησε ο Γιώργος Γκικαπέππας, ενώ την επιστημονική επιμέλεια υπέγραφε ο Ανδρέας Κούκος. Η ενδιαφέρουσα τηλεοπτική δουλειά σύντομα θα προβληθεί και ως τηλεταινία.
Ο Καποδίστριας δεν είναι μόνο ο πιο γνωστός άγνωστος της ελληνικής ιστορίας αλλά και μια ξεχωριστή περίπτωση ανθρώπου. Ένα πρόσωπο σαν ηθική αγωνία. Ο πρώτος μεγάλος ηγέτης της Ελλάδας. Ο κοσμοναύτης της ελληνικής ιστορίας… Ως ρόλος είναι πολύ δύσκολος και ο νέος ηθοποιός, απόφοιτος της δραματικής σχολής του Εθνικού Θεάτρου και του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με μεταπτυχιακό στα Ναυτιλιακά, δημιούργησε ένα γνήσιο ήρωα – αντιήρωα, πετυχαίνοντας έναν υπέροχο συγκερασμό νεανικού σεβασμού και κλασικής γοητείας.
“Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων έβαζα τον εαυτό μου στα διλήμματα του Καποδίστρια και συνειδητοποιούσα πόσο δύσκολες επιλογές έκανε. Δεν ξέρω αν θα αποφάσιζα να μη ζήσω με τη γυναίκα που αγαπώ. Δεν νομίζω πως θα πήγαινα εν γνώσει μου στη δολοφονία μου”, υπογραμμίζει ο Σπύρος, επισημαίνοντας “πως η πλειονότητα των Ελλήνων δεν έχει πλήρη επίγνωση του έργου του”.
“Μακάρι να είχαμε όλοι διαβάσει τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη”, τονίζει.
“Με τρομάζει η ιδέα της δημιουργίας έχοντας κατά νου το κοινό”, λέει για την τέχνη του. Ελπίζει δε πως “ο Σεπτέμβρης δεν θα είναι τόσο δύσκολος όσο φαίνεται. Όχι μόνο για τους καλλιτέχνες, αλλά για όλους μας. Φυσικά ελπίζω πως η πολιτεία θα προστατέψει τον χώρο του πολιτισμού δημιουργώντας καλύτερες συνθήκες”.
Σπύρο, πού γεννήθηκες και πού έζησες τα παιδικά σου χρόνια;
*Γεννήθηκα στην Αθήνα και μεγάλωσα στην Πεύκη.
Ποιες είναι οι πιο όμορφες αναμνήσεις που διατηρείς από την παιδική σου ηλικία;
*Θα μπορούσα να πω για το πόσο μου άρεσε να παίζω μπάλα και να κάνω αταξίες αλλά τώρα στα 34 είναι κάποιες στιγμές οι οποίες μου λείπουν περισσότερο. Ο πατέρας μου ήταν ναυτικός και έλειπε κάθε χρόνο για αρκετούς μήνες. Όποτε γυρνούσε από ταξίδι, είχαμε συχνά καλεσμένους συγγενείς και οικογενειακούς φίλους. Μου άρεσε να βλέπω τον πατέρα μου να μαγειρεύει και να ακούω τις συζητήσεις που έκαναν οι “μεγάλοι” στο οικογενειακό τραπέζι. Πολύ όμορφες είναι και οι αναμνήσεις που έχω από τα καλοκαίρια στην Καλαμάτα. Τα πρώτα μου βιβλία τα πήρα εκεί, στην έκθεση βιβλίου.
Γιατί επέλεξες να ασχοληθείς με το θέατρο και ποιος ήταν ο στόχος σου;
*Δεν είχα θεατρική παιδεία ούτε στόχο να γίνω ηθοποιός. Από μικρός ήμουν πολύ ντροπαλός και με έπιανε πανικός όποτε έπρεπε να μιλήσω μπροστά σε κόσμο. Για αυτόν τον λόγο πήγα στην Άντωση, μια ερασιτεχνική θεατρική ομάδα στη Νέα Φιλαδέλφεια. Η πρώτη μου επαφή με το θεατρικό παιχνίδι ήταν πολύ ευχάριστη και δημιουργική. Σύντομα αποφάσισα να δώσω εξετάσεις στη δραματική σχολή του Εθνικού θεάτρου και πιστεύω πως επέλεξα να ασχοληθώ με το θέατρο γιατί δεν θα μπορούσα να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς αυτό.
Ποιοι άνθρωποι σε ενθάρρυναν στην πορεία σου και ποιοι δάσκαλοι σε καθοδήγησαν;
*Ο πρώτος άνθρωπος ο οποίος με ενθάρρυνε ήταν ο Παντελής Καψάλης, ο δάσκαλος μου στην Άντωση. Στη σχολή είχα την τύχη να έχω υπέροχους συμμαθητές, και εξαιρετικούς δασκάλους από τους οποίους ο αγαπημένος μου ήταν ο Ακύλλας Καραζήσης. Επίσης, με βοήθησαν πολύ τα workshop και η καθοδήγηση του Θεόδωρου Τερζόπουλου και του Σάββα Στρούμπου.
Ποια ήταν η πρώτη παράσταση που παρακολούθησες στη ζωή σου;
*Άργησα πολύ να δω θέατρο. Η πρώτη μου θεατρική παράσταση ήταν το “Ξύπνημα της Άνοιξης” στο Εθνικό σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη.
Ποιες άλλες σπουδές έκανες, εκτός από τις σπουδές υποκριτικής;
*Έχω πτυχίο στις οικονομικές επιστήμες και μεταπτυχιακό στα ναυτιλιακά. Και τα δύο στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Κρατάς το ρόλο του Ιωάννη Καποδίστρια στο Docudrama «Ιωάννης Καποδίστριας: Η ζωή και το έργο του». Πώς αισθάνεσαι που επελέγης για να υποδυθείς τη συγκεκριμένη ιστορική προσωπικότητα;
*Αισθάνομαι πολύ τυχερός. Με πρότεινε ο Άκης Γουρζουλίδης και με επέλεξε ο Γιώργος Γκικαπέππας, ο σκηνοθέτης του Docudrama, τον οποίο εκτιμώ απεριόριστα σαν άνθρωπο και σαν σκηνοθέτη. Είμαι περήφανος για αυτήν την παραγωγή για δύο λόγους. Για την αισθητική της κατεύθυνση αλλά και για την απόφαση να φανούν καθημερινές στιγμές και πτυχές τις προσωπικότητας του κυβερνήτη οι οποίες ήταν άγνωστες στο ευρύ κοινό.
Μέσα από τη μελέτη του ρόλου τι ανακάλυψες για τον Ιωάννη Καποδίστρια;
*Ακόμα προσπαθώ να καταλάβω και να ανακαλύψω τον Καποδίστρια. Θα σας αναφέρω μόνο μερικά στοιχεία τα μου έκαναν εντύπωση γιατί αλλιώς θα χρειαζόμασταν σελίδες για αυτή την ερώτηση. Δεν γνώριζα για τη βαθιά πίστη του. Είναι ξεκάθαρο στις επιστολές του και στις αναφορές τρίτων. Εντυπωσιάστηκα από την ασκητικότητά του σε συνδυασμό με την οξύτητα της σκέψης του και τη λογική του. Επίσης με επηρέασε αρκετά η αίσθηση του καθήκοντος που είχε απέναντι στους συνανθρώπους του.
Έχουμε αναγνωρίσει τον Καποδίστρια στην Ελλάδα όσο θα έπρεπε;
*Η πολιτεία έδωσε το όνομα του στο Εθνικό Πανεπιστήμιο. Και όμως θεωρώ πως θα ήταν σημαντικότερο αν όλοι γνωρίζαμε για τη ζωή του. Συνήθως όποτε αναφέρεται το όνομά του σε μια τυχαία συζήτηση, κάποιος θα πει: «κρίμα που τον δολοφονήσαμε», ή κάποιο αστείο για τη διάδοση της πατάτας. Νομίζω πως η πλειονότητα των Ελλήνων δεν έχει πλήρη επίγνωση του έργου του.
Από τη ζωή και το έργο του Καποδίστρια μπορούμε και σήμερα να αντλήσουμε ιστορικά παραδείγματα επιβίωσης;
*Πάντα θα υπάρχουν κάποιες προσωπικότητες οι οποίες είναι ξεχωριστές, ακριβώς επειδή επέλεξαν να ζήσουν διαφορετικά απ’ ότι όλοι εμείς. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων έβαζα τον εαυτό μου στα διλήμματα του Καποδίστρια και συνειδητοποιούσα πόσο δύσκολες επιλογές έκανε. Δεν ξέρω αν θα αποφάσιζα να μη ζήσω με τη γυναίκα που αγαπώ. Δεν νομίζω πως θα πήγαινα εν γνώσει μου στη δολοφονία μου.
Το γεγονός ότι έχουν χαρακτηρίσει τον Καποδίστρια “τύραννο” και ¨δικτάτορα” σε κάνει να θέλεις να τον υπερασπιστείς;
*Πιστεύω πως όποιος μελετήσει το έργο του θα καταλάβει ότι η καλύτερη υπεράσπιση είναι η ζωή του κυβερνήτη και το σύνολο των πράξεών του.
Τι είναι τελικά ένας ήρωας;
*Ήρωας κατά τη γνώμη μου είναι όποιος με αυτοθυσία και στερήσεις προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο.
Διακόσια χρόνια μετά, μπορούμε να συζητάμε με ψυχραιμία για την περίοδο της Επανάστασης και να την τιμάμε;
*Διακόσια χρόνια μετά και έχουμε προβλήματα παιδείας. Μακάρι να είχαμε όλοι διαβάσει τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη. Εκείνη η εποχή είχε πολλές ιδιαιτερότητες και αρκετές φορές μιλάμε χωρίς να γνωρίζουμε την ιστορία μας.
Κατά τη διάρκεια της καραντίνας τα καλλιτεχνικά επαγγέλματα υπέστησαν ένα ισχυρό πλήγμα, λόγω των ειδικών συνθηκών που επιβλήθηκαν με την καραντίνα. Η σημερινή κατάσταση με τον Covid-19 θα επηρεάσει, κατά τη γνώμη σου, τη θεατρική και κινηματογραφική μας παραγωγή;
*Δυστυχώς έχουν ήδη επηρεαστεί. Μια θεατρική ή κινηματογραφική παραγωγή απαιτεί πόρους και οργάνωση μηνών. Ποιος παραγωγός θα θελήσει να ξεκινήσει κάτι σε συνθήκες έντονης ανασφάλειας; Ελπίζω πως ο Σεπτέμβρης δεν θα είναι τόσο δύσκολος όσο φαίνεται. Όχι μόνο για τους καλλιτέχνες, αλλά για όλους μας. Φυσικά ελπίζω πως η πολιτεία θα προστατέψει τον χώρο του πολιτισμού δημιουργώντας καλύτερες συνθήκες.
Ένιωσες καθόλου μέσα στην καραντίνα την έλλειψη της ζωντανής τέχνης;
Να σας πω την αλήθεια, πρέπει να ταλαιπώρησα όλη την πολυκατοικία με τον τζουρά μου. Αυτό που μου έλειπε ήταν άλλα δύο άτομα. Ένας φίλος με την κιθάρα του και ο ξάδερφός μου με τον μπαγλαμά του. Μόλις χαλάρωσαν τα μέτρα παίξαμε μαζί και τραγουδήσαμε. Σίγουρα άρεσε περισσότερο και στους γείτονες.
Ποια θεωρείς ότι είναι η υποχρέωση του καλλιτέχνη απέναντι στο κοινό που τον παρακολουθεί;
*Νομίζω πως ο καλλιτέχνης έχει κυρίως υποχρέωση στην τέχνη του, στα πιστεύω του, στην αισθητική του και στους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζεται. Με τρομάζει η ιδέα της δημιουργίας έχοντας κατά νου το κοινό. Πιστεύω πως ο κάθε καλλιτέχνης – δημιουργός έχει και το κοινό που του αξίζει. Ελπίζω να έγινα κατανοητός.
Στην Αθήνα κάθε χρόνο ανέβαιναν πολλές παραστάσεις. Κάποιοι λένε δε πως τα θέατρα στην πόλη μας ξεπερνούν κι αυτά του Λονδίνου. Θεωρείς ότι αυτό προάγει πολιτισμό ή μήπως είναι υπερβολικό;
*Θα μπορούσαν να πουν επίσης πως έχουμε αρκετές δραματικές σχολές και πως οι περισσότεροι ηθοποιοί είναι άνεργοι ή εργάζονται χωρίς αμοιβή. Ελπίζω πως όσοι κάνουν καλό θέατρο και προάγουν πολιτισμό θα συνεχίσουν να το κάνουν. Είναι συγκεκριμένος ο αριθμός των ανθρώπων οι οποίοι βλέπουν θέατρο στην Αθήνα και ο κάθε δημιουργός έχει το κοινό του. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι σε μια κατάσταση υπερπροσφοράς, κάποιος μπορεί να μην έχει την τύχη να μάθει για μια παράσταση για την οποία όντως αξίζει να πληρώσει εισιτήριο. Δεν ξέρω αν θα μπορούσαμε να πούμε ότι με λιγότερες παραστάσεις θα είχαμε και καλύτερες συνθήκες για τους ηθοποιούς.
Έχεις παίξει στην τηλεοπτική σειρά “Κόκκινο Ποτάμι”. Τι σου έδωσε η τηλεόραση;
*Δεν σκεφτόμουν ότι έπαιζα σε τηλεοπτική σειρά αλλά σε μια προσπάθεια αφήγησης της ιστορίας μας. Αφήγησης των γεγονότων τα οποία οδήγησαν στον ξεριζωμό του ποντιακού ελληνισμού. Επίσης με ενδιέφερε και υποκριτικά γιατί μετά τον Καποδίστρια είχα την ευκαιρία να παίξω έναν εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα. Έναν Τούρκο στρατιώτη, ο οποίος δολοφονούσε εν ψυχρώ. Το “Κόκκινο Ποτάμι” μου έδωσε την ευκαιρία να παίξω στα τουρκικά, να μάθω ιππασία και να δουλέψω με εξαιρετικούς συνεργάτες.
Υπάρχουν ρόλοι και έργα που ονειρεύεσαι να παίξεις;
*Όχι. Ελπίζω να έχω την τύχη να συνεργάζομαι με ανθρώπους τους οποίους εκτιμώ και σέβομαι καλλιτεχνικά.
Τι έχεις να πεις για τη νέα γενιά των Ελλήνων σκηνοθετών, είτε του θεάτρου είτε του κινηματογράφου;
*Βιώνουμε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, και παρόλ’ αυτά συνεχίζουν και δημιουργούν νέοι σκηνοθέτες με όραμα και αισθητική. Στο θέατρο ξεχωρίζω τον Δημήτρη Καραντζά και τις παραστάσεις του Χάρη Φραγκούλη με την ομάδα Kursk. Επίσης μου άρεσε πολύ η Winona, η τελευταία ταινία του Αλέξανδρου Βούλγαρη. Εάν συγκρίνουμε την κρατική υποστήριξη για θέατρο και κινηματογράφο σε άλλες χώρες της Ευρώπης θα καταλάβουμε πόσο κωμικοτραγική είναι η κατάσταση εδώ, που οι καλλιτέχνες αναγκάζονται να δημιουργούν με ελάχιστα μέσα.
Ποιο θεωρείς πιο δύσκολο για έναν ηθοποιό, να κάνει το κοινό να συγκινηθεί ή να γελάσει;
*Εξαρτάται. Το γέλιο και η συγκίνηση έρχεται από τον τρόπο που έχει δομηθεί η παράσταση, ή από τις ικανότητες του κάθε ηθοποιού;
Κατά τη διάρκεια μιας πρόβας τι σου αρέσει περισσότερο;
*Όταν ανακαλύπτουμε κάτι καινούργιο το οποίο βγήκε οργανικά.
Ως θεατής πώς είσαι;
*Περιμένω όπως και οι περισσότεροι θεατές να βιώσω κάτι. Ευτυχώς είναι κάποιες παραστάσεις μαγικές. Παραστάσεις τις οποίες βλέπεις και ζηλεύεις με όμορφο τρόπο γιατί θα ήθελες και εσύ να παίζεις σε αυτές. Θυμάμαι πως κάθε φορά που έβλεπα την Γκόλφω του Καραθάνου δάκρυζα.
Ποια είναι για σένα η ομορφιά της ζωής;
*Ένα αίσθημα ικανοποίησης. Για τις επιλογές μας, για τους ανθρώπους τους οποίους διαλέξαμε και τις στιγμές που μοιραζόμαστε.
Πώς είναι η καθημερινότητά σου;
*Αυτήν την περίοδο είναι πολύ όμορφη. Προσπαθώ κάθε μέρα να μάθω κάτι καινούργιο.
Ποια θα ήταν για σένα η ιδανική επόμενη μέρα;
*Ιδανικά θα είχαμε περισσότερη ελευθερία και λιγότερους φόβους.