ΛΟΓΟΙ ΣΟΦΙΑΣ
Ἀπὸ τὴ διδασκαλία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου
Ὁ γάμος δὲν ἀποτελεῖ ἐμπόδιο γιὰ τὴν ἀρετὴ
«Καὶ ὅταν ὁ Νῶε ἦταν πεντακοσίων ἐτῶν ἐγέννησε τρεῖς υἱοὺς»(Γέν. 5, 32). Βλέπε πάλι ἄλλο δίκαιο μὲ τὴ γυναίκα καὶ τὰ παιδιά του. Κατόρθωσε καὶ αὐτὸς πολὺ νὰ εὐαρεστήσει τὸν Θεὸ καὶ προτίμησε τὸν δρόμο τῆς ἀρετῆς, ἀντίθετα σὲ ὅλους τοὺς ἄλλους καὶ δὲν στάθηκε σὰν ἐμπόδιο οὔτε ὁ γάμος, οὔτε ἡ ἀνατροφὴ τῶν παιδιῶν. «Ζήτησε εὐλαβῆ καὶ φιλόσοφη κόρη» Σᾶς παρακαλῶ λοιπὸν καί σᾶς, νὰ μὴ ζητᾶτε χρήματα καὶ περιουσία, ἀλλὰ χαρακτήρα καὶ καλοσύνη. Ζήτησε εὐλαβῆ καὶ εὐσεβῆ κόρη, καὶ αὐτὰ θὰ σοῦ εἶναι πιὸ ὠφέλιμα ἀπὸ ἀμέτρητους θησαυρούς. Ἂν ζητᾶς αὐτὰ ποὺ ἀρέσουν στὸν Θεό, θὰ ἀκολουθήσουν καὶ τὰ ἄλλα· ἂν ὅμως παραβλέψεις ἐκεῖνα καὶ τρέχεις σ’ αὐτά, οὔτε αὐτὰ θὰ σὲ ἀκολουθήσουν.
Αὐτὸ εἶναι τὸ ἀληθὲς συνοικέσιο
Αὐτὸ εἶναι πραγματικὸ συνοικέσιο, τὸ νὰ μὴν εἶναι δηλαδὴ ὁ ἕνας προσκολλημένος στὸν ἄλλο μόνον κατὰ τὶς εὐχάριστες στιγμές, ἀλλὰ καὶ στοὺς κινδύνους. Αὐτὸ εἶναι σημεῖο γνήσιας ἀγάπης, αὐτὸ εἶναι γνώρισμα πολυτιμότατης φιλίας.
Ὁ ἀληθινὸς πλοῦτος
Αὐτὴ εἶναι ἡ πραγματικὴ οἰκογενειακὴ ζωή, αὐτὸς εἶναι πραγματικὸς σύζυγος, αὐτὸς ποὺ δὲν ἐξετάζει μὲ λεπτομέρεια τὰ λόγια τῆς γυναίκας του, ἀλλὰ ὑποχωρώντας πολὺ ἐξ αἰτίας τῆς ἀδυναμίας τῆς γυναικείας φύσεως, ἕνα μόνο προσπαθεῖ νὰ ἐπιτύχει, νὰ διώξει ἀπὸ τὸ σπίτι του τὴν ταραχὴ καὶ νὰ σφίγγει τὸν δεσμὸ τῆς εἰρήνης καὶ τῆς ὁμόνοιας. Διότι αὐτὸς εἶναι ὁ πραγματικὸς πλοῦτος, αὐτὴ εἶναι ἡ μεγαλύτερη περιουσία, ὅταν ὁ ἄνδρας δὲν βρίσκεται σὲ διχόνοια μὲ τὴ γυναίκα του, ἀλλὰ εἶναι προσκολλημένοι ὁ ἕνας στὸν ἄλλο, σὰν ἕνα σῶμα ἀκριβῶς. Διότι λέγει: «Θὰ γίνονται οἱ δύο ἕνα σῶμα» (Γέν. 2, 24). Αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι εἴτε φτωχοὶ εἶναι, εἴτε ἄσημοι, εἶναι οἱ πιὸ εὐτυχισμένοι ἀπὸ ὅλους διότι περνοῦν τὴ ζωή τους μὲ γαλήνη συνέχεια.
Λιμάνι εἶναι ἡ γυναίκα
Σκέψου ὅτι ἐξ αἰτίας της ἔγινες πατέρας καὶ ἔχεις παιδιὰ καὶ ἀπὸ αὐτὸ νὰ γίνεσαι πιὸ ἤρεμος μαζί της. Δὲν βλέπεις τοὺς γεωργοὺς πῶς περιποιοῦνται τὴ γῆ ποὺ ἔσπειραν κάτι μὲ ὁποιονδήποτε τρόπο, κι ἂν ἀκόμη ἔχει ἄπειρα ἐλαττώματα, ὅπως ἐὰν εἶναι ἄγονη, ἐὰν ἔχει ζιζάνια, ἂν ἐπηρεάζεται ἀπὸ πλημμύρες λόγῳ τῆς θέσεώς της; Αὐτὸ νὰ κάνεις καὶ σύ· διότι ἔτσι πρῶτος καὶ σὺ θὰ ἀπολαύσεις τοὺς καρποὺς καὶ τὴ γαλήνη. Διότι ἡ γυναίκα εἶναι λιμάνι καὶ πάρα πολὺ μεγάλο φάρμακο γιὰ τὴ δημιουργία χαρούμενης διαθέσεως. Ἄν, λοιπόν, ἀπαλλάξεις τὸ λιμάνι ἀπὸ τὰ κύματα καὶ τοὺς ἀνέμους, ὅταν θὰ ἐπιστρέψεις ἀπὸ τὴν ἀγορά, θὰ ἀπολαύσεις πολὺ ἄνεση καὶ γαλήνη· ἂν ὅμως τὸ γεμίσεις μὲ θορύβους καὶ ταραχές, κάνεις δυσκολότερο τὸ ναυάγιο γιὰ τὸν ἑαυτό σου.
Τεκνογονία καὶ καλὴ ἀνατροφὴ
Καὶ γιὰ νὰ μάθεις ὅτι τὴ μητέρα δὲν τὴν κάνει μόνο ἡ γέννηση τῶν παιδιῶν, οὔτε σὲ αὐτὸ ἀπόκειται ἡ ἀμοιβή… Γι’ αὐτὸ καὶ ἐδῶ ἀφοῦ εἶπε «σωθήσεται διὰ τῆς τεκνογονίας», δὲν σταμάτησε ἐδῶ, ἀλλὰ θέλοντας νὰ δείξει ὅτι ὄχι τὸ νὰ γεννήσουμε παιδιά, ἀλλὰ τὸ νὰ ἀναθρέψουμε παιδιὰ σωστά, αὐτὸ μᾶς παρέχει μισθό, πρόσθεσε: «ἐὰν παραμείνουν στὴν πίστη, στὴν ἀγάπη καὶ στὸν ἁγιασμὸ» ( Α΄ Τιμ. 2, 15). Αὐτὸ ποὺ λέει σημαίνει τὸ ἑξῆς: Τότε θὰ λάβεις μεγάλη ἀμοιβή, ἂν τὰ παιδιὰ ποὺ γεννήθηκαν παραμείνουν στὴν πίστη καὶ στὴν ἀγάπη καὶ στὸν ἁγιασμό. Ἐάν, λοιπόν, τὰ ὁδηγεῖς σὲ αὐτά, ἂν τὰ παρακινεῖς, ἂν τὰ διδάξεις, ἂν τὰ συμβουλέψεις, γιὰ τὴ φροντίδα σου αὐτὴ σὲ περιμένει μεγάλη ἀμοιβὴ ἀπὸ τὸν Θεό.
Ἀγώνας γιὰ τὴ σωφροσύνη
Πρὸ παντὸς νὰ τοὺς κρατᾶμε [τοὺς νέους, τὰ παιδιά μας] σὲ σωφροσύνη· διότι αὐτὸ περισσότερο ἀπὸ ὅλα καταστρέφει τὴ νεότητα. Καὶ κοντὰ σὲ αὐτὰ χρειάζονται πολλοὶ κόποι ἐκ μέρους μας, πολλὴ προσοχή. Γρήγορα νὰ τοὺς ὁδηγοῦμε σὲ γάμο, ὥστε νὰ δέχονται τὴ νύφη μὲ καθαρὰ καὶ ἁγνὰ τὰ σώματά τους· αὐτοὶ οἱ ἔρωτες εἶναι θερμότεροι. Αὐτὸς ποὺ εἶναι φρόνιμος πρὶν τὸν γάμο, πολὺ περισσότερο θὰ εἶναι μετὰ τὸν γάμο, ἐνῷ ἐκεῖνος ποὺ ἔμαθε νὰ πορνεύει πρὶν τὸν γάμο, θὰ τὸ κάνει αὐτὸ καὶ μετὰ τὸν γάμο. Διότι λέγει: «Στὸν πόρνο ἄνθρωπο κάθε τί ποὺ θὰ τοῦ παρουσιασθεῖ σὰν ἄρτος, πρὸς κορεσμὸ τῆς ἀχόρταστης ἐπιθυμίας του, εἶναι εὐχάριστος» (Σοφ. Σειρ. 23, 17). Γι’ αὐτὸ βάζουν στεφάνια στὸ κεφάλι, σύμβολο τῆς νίκης, διότι παραμένοντας ἀνίκητοι, ἔτσι προσέρχονται στὸν γάμο, διότι δὲν νικήθηκαν ἀπὸ τὴν ἡδονή. Ἂν ὅμως κυριευμένος ἀπὸ τὴν ἡδονὴ παραδίνει τὸν ἑαυτό του σὲ πόρνες, γιὰ ποιὸ λόγο λοιπὸν φέρει στεφάνι στὸ κεφάλι του, ἐνῷ εἶναι νικημένος; Αὐτὰ ἂς τὰ συμβουλεύουμε, μὲ αὐτὰ ἂς τὰ νουθετοῦμε, ἂς τὰ φοβερίζουμε, ἂς τὰ ἀπειλοῦμε, ἄλλοτε κάνοντας αὐτό, καὶ ἄλλοτε ἐκεῖνο.
Θέλημα τοῦ Θεοῦ ἡ τιμὴ τῶν γονέων ἀπὸ τὰ παιδιὰ
Διότι ὁ Θεὸς θέλει πάρα πολὺ νὰ τιμῶνται οἱ γονεῖς ἀπὸ τὰ τέκνα τους· καὶ ἐκείνους ποὺ κάνουν αὐτὸ τοὺς ἀμείβει μὲ μεγάλα ἀγαθὰ καὶ δωρεές, ἐνῷ ἐκείνους ποὺ παραβαίνουν τὸν νόμο αὐτό, τοὺς τιμωρεῖ μὲ μεγάλες συμφορὲς καὶ κακά. Λέγει «Ὅποιος κακολογεῖ τὸν πατέρα του ἢ τὴ μητέρα του, νὰ τιμωρεῖται μὲ θάνατο» (Ἕξ. 20, 15). Γιὰ ἐκείνους πάλι ποὺ τιμοῦν τοὺς γονεῖς λέγει τὰ ἑξῆς: «Τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴ μητέρα σου ἳνα… μακροχρόνιος γένῃ ἐπὶ τῆς γῆς» (Ἕξ. 20, 12).
Βιβλιογραφία: Ἁγ. Ἰωάννου Χρυσοστόμου, «Ὁ γάμος, ἡ οἰκογένεια καὶ τὰ προβλήματά τους», Ἐπιμ. Βενεδίκτου Ἱερομ. Ἁγιορείτου, Ἐκδ. Συνοδία Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου, Νέα Σκήτη, Ἅγιον Ὂρος.
Ἐπιμέλεια:
Ἀπόστολος Π. Μυργιώτης,
Μαθηματικὸς