Εκατό χρόνια μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λοζάνης, η οποία σφράγισε τη μοίρα των Ελλήνων σε Πόντο και Μικρασία, μια ομάδα 60 ατόμων ξεκίνησε από την Αριδαία και έχοντας ως αφετηρία την Προποντίδα, διέσχισε σχεδόν όλο τον Πόντο και κατέληξε στην Προύσα. «Ήταν η απλή επιθυμία μιας παρέας, όμως με τη συζήτηση και την κουβέντα καταλήξαμε να μαζευτούμε 60 άτομα» λέει στο pontosnews.gr ο Γιάννης Μιχαηλίδης, ο ερμηνευτής στην Ορχήστρα 1919.
Επικεφαλής της αποστολής ήταν ο Σταύρος Παπαδόπουλος, ο οποίος έχει κάνει πολλές φορές το ταξίδι.
Αυτό ήταν το δεύτερο ταξίδι για τον Γιάννη Μιχαηλίδη, αλλά ήταν διαφορετικό από το πρώτο που πραγματοποίησε πριν από 8 χρόνια, καθώς η ομάδα επισκέφθηκε πάρα πολλά χωριά, γνώρισε κατοίκους, κάποιοι είδαν τα σπίτια των παππούδων τους. «Μας μιλούσαν ποντιακά, μας φιλοξένησαν, μας ξενάγησαν στα χωριά» αναφέρει.
Λίγες ημέρες πριν από τον Δεκαπενταύγουστο η ομάδα από την Αριδαία πήρε να ανηφορίζει το μονοπάτι για τη Σουμελά. Ο Γιάννης Μιχαηλίδης περιγράφει:
«Μοναδικό το συναίσθημα, από την αρχή ως το τέλος. Καθ’ όλη την ανάβαση παίζαμε λύρα και τραγουδούσαμε ποντιακά, το τραγούδι της Παναγίας, “Σουμέλα λέν’ την Παναγιά”, και σχετικά δίστιχα για τη Θεοτόκο και το μοναστήρι της Σουμελά. Μας σταματούσε κόσμος όπως ανεβαίναμε, έβγαινε φωτογραφίες μαζί μας, τραβούσε βίντεο, χόρευε… Οπότε κάναμε πολλές στάσεις μέχρι να φτάσουμε στο μοναστήρι. Μετά την ξενάγηση (είχαμε ξεναγό μαζί μας από την Κωνσταντινούπολη, τη Σοφία Θεοδωρίδου) στήσαμε ένα αυτοσχέδιο γλέντι στον περίβολο»
»Ήταν πολύ ωραίο το συναίσθημα. Και αν κρατώ κάτι είναι ότι δεν νιώσαμε ξένοι.
»Σε ό,τι αφορά το μοναστήρι, παρόλο που έχει έναν μουσειακό χαρακτήρα –συρρέει κόσμος από παντού– για εμάς τους Έλληνες, και ειδικά τους Πόντιους, είναι διαφορετικά γιατί η Παναγία είναι σύμβολο, είναι συμβολική για τη ζωή και την πίστη μας. Γι’ αυτό και η συγκίνηση είναι έντονη. Πραγματικά δεν μπορώ να το περιγράψω, είναι πιο βαθύ το συναίσθημα».
Γεωργία Βορύλλα