Τα μέσα ενημέρωσης θέλουν να ξέρετε ότι έξω κάνει ζέστη. «Επείγουσα ανάγκη για την υγεία λόγω θερμότητας»: Σχεδόν οι μισές ΗΠΑ κινδυνεύουν», ανέφερε το CNN την περασμένη εβδομάδα, καθώς οι θερμοκρασίες ανέβηκαν πάνω από τους 33 βαθμούς Κελσίου σε μεγάλο μέρος της χώρας.
Αν τα κύματα καύσωνα ήταν τόσο θανατηφόρα όσο διακηρύσσει ο Τύπος, ο Homo sapiens δεν θα μπορούσε να επιβιώσει χιλιάδες χρόνια χωρίς κλιματισμό. Ωστόσο, εδώ είναι. Οι άνθρωποι έχουν δείξει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και προσαρμογή — τουλάχιστον μέχρι τη σύγχρονη εποχή, όταν η μισή κοινωνία έχασε την ψυχραιμία της λόγω της κλιματικής αλλαγής.
«Οι ακραίες θερμοκρασίες βλάπτουν την ψυχική μας υγεία», προειδοποιεί πρόσφατος τίτλος του Bloomberg. Προφανώς κάθε κοινωνικό πρόβλημα κάτω από τον ήλιο αποδίδεται πλέον στην κλιματική αλλαγή. Αλλά είναι οι ανησυχητικές ιστορίες για κακές καιρικές συνθήκες που τροφοδοτούν ψυχικές διαταραχές αντάξιες του DSM-5 (Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών)– όχι ο ίδιος ο ζεστός αέρας του καλοκαιριού.
Το άρθρο του Bloomberg παραθέτει μια μετα-ανάλυση του Ιουλίου στο ιατρικό περιοδικό Lancet, η οποία βρήκε μια αδύναμη σχέση μεταξύ υψηλότερων θερμοκρασιών και αυτοκτονιών και ψυχικών ασθενειών. Ωστόσο, η μελέτη θεωρεί τα συλλογικά στοιχεία «χαμηλής βεβαιότητας» λόγω ασυνεπών ευρημάτων, μεθοδολογιών, μετρούμενων μεταβλητών και ορισμών. Οι συγγραφείς σημειώνουν επίσης ότι «η κλιματική αλλαγή μπορεί να μην αυξάνει απαραίτητα προβλήματα ψυχικής υγείας, επειδή οι άνθρωποι μπορεί να προσαρμοστούν με την πάροδο του χρόνου, πράγμα που σημαίνει ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες θα μπορούσαν να γίνουν φυσιολογικές και να μην θεωρηθούν ανώμαλες ή ακραίες».
Λοιπόν ναι. Προτού τα μέσα ενημέρωσης αρχίσουν να αναφέρουν υποτιθέμενες καταγραφές θερμοκρασίας – τα επιστημονικά στοιχεία για τα οποία είναι επίσης αδύναμα – τα κύματα καύσωνα αντιμετωπίζονταν ως φυσιολογικό μέρος του καλοκαιριού. Άβολο, αλλά μεταφορικά τίποτα να ιδρώνεις.
Ωστόσο, σύμφωνα με μια έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας πέρυσι, η ίδια η «συνειδητοποίηση της κλιματικής αλλαγής και των ακραίων καιρικών φαινομένων και των επιπτώσεών τους» μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων των τεταμένων κοινωνικών σχέσεων, άγχους, κατάθλιψης, βίας από στενούς συντρόφους, αβοηθησίας, αυτοκτονική συμπεριφορά και κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών.
Μια μελέτη το 2021 σε νέους 16 έως 25 ετών σε 10 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, ανέφερε ότι το 59% ανησυχούσε πολύ ή εξαιρετικά για την κλιματική αλλαγή και το 84% ανησυχούσε τουλάχιστον μέτρια. Το 45% ισχυρίστηκαν ότι ήταν τόσο ανήσυχοι που δυσκολεύονταν να λειτουργήσουν σε καθημερινή βάση, ο ορισμός της αγχώδους διαταραχής.
«Πρώτον και κύριον, είναι επιτακτική ανάγκη οι ενήλικες να κατανοήσουν ότι το άγχος του κλίματος των νέων (επίσης αναφέρεται ως οικολογικό άγχος, σολασταλγία, οικολογική ενοχή ή οικολογική θλίψη) είναι μια συναισθηματικά και γνωστικά λειτουργική απάντηση σε πραγματικές υπαρξιακές απειλές», αναφέρει ένα άρθρο της 10ης Μαΐου στο περιοδικό Nature και εξηγούσε «Αν και τα αισθήματα αδυναμίας, θλίψης και φόβου μπορεί να είναι βαθιά αναστατωτικά—ιδιαίτερα για νέους που δεν είναι συνηθισμένοι στο βάθος και την πολυπλοκότητα τέτοιων συναισθημάτων—είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι αυτή η απάντηση είναι λογική». Ένας πιο εύστοχος όρος για τέτοιο φόβο είναι η κλιματική υποχονδρία.
Το περιοδικό New Yorker νωρίτερα αυτό το μήνα δημοσίευσε ένα άρθρο 4.400 λέξεων με τίτλο «What to Do With Climate Emotions» από την Jia Tolentino, μια γυναίκα που βρίσκεται σε μια τέτοια νεύρωση. «Μπορεί να είναι αδύνατο να εξετάσουμε σοβαρά την πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής για περισσότερο από ενενήντα δευτερόλεπτα χωρίς να νιώθουμε κατάθλιψη, θυμό, ενοχές, θλίψη ή απλά παράφρονες», γράφει η κ. Tolentino.
«Πριν από μερικά χρόνια, διαβάζοντας μια αναφορά για το κλίμα στο τηλέφωνό μου τις πρώτες πρωινές ώρες, μπήκα σε μια τυπική συναισθηματική σπείρα σκεπτόμενη τα πάντα», θυμάται. «Είχαμε επίσης πρόσφατα ένα μωρό, του οποίου το αποτύπωμα άνθρακα πιθανότατα ξεπερνούσε ήδη αυτό ολόκληρων χωριών στο Burundi. Έπαιζα με τις καταναλωτικές μου επιθυμίες».
Η κ. Tolentino συνεχίζει να περιγράφει πώς οι κλιματοθεραπευτές μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς να αντεπεξέλθουν. «Ο στόχος δεν είναι να επιλύσετε το ενοχλητικό συναίσθημα και να το αφήσετε μακριά», αλλά, όπως τη συμβουλεύει μια θεραπεύτρια, «να στοχεύσετε σε μια μέση λύση βιώσιμης δυσφορίας». Ακόμη και η απόγνωση της αριστεράς του κλίματος πρέπει να είναι «βιώσιμη».
Δεν είναι δύσκολο να παρατηρήσετε ότι οι σημερινές νιφάδες χιονιού θεωρούν τον ζεστό καιρό ανώμαλο, παρόμοιο με το πώς αντιλαμβάνονται τα φυσιολογικά συναισθήματα όπως το άγχος ή τη λύπη. Αλλά δεν υπάρχει τίποτα φυσιολογικό για το άγχος του κλίματος, παρά τους ισχυρισμούς της αριστεράς για το αντίθετο.
Οι προοδευτικοί μπορεί να χρησιμοποιήσουν ακόμη και την κλιματική αλλαγή για να εκτοπίσουν τα άλλα άγχη τους – για παράδειγμα, σχετικά με την απόκτηση παιδιών. Ένας ρεπόρτερ ψυχικής υγείας για το Vox έγραψε πρόσφατα για το κλιματικό στρες και πώς «μερικοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν ακόμη και το υπαρξιακό ερώτημα εάν θα κάνουν παιδιά λόγω του ανθρώπινου φόρου στους πόρους του πλανήτη».
Η μετατόπιση είναι ένας μη προσαρμοστικός μηχανισμός με τον οποίο οι άνθρωποι ανακατευθύνουν αρνητικά συναισθήματα από το ένα πράγμα στο άλλο.
Οι υποχόνδριοι του κλίματος αξίζουν να αντιμετωπίζονται με συμπόνια, όπως οποιοσδήποτε πάσχει από ψυχική ασθένεια. Δεν πρέπει, ωστόσο, να περιμένουν από όλους τους άλλους να ενεργοποιήσουν τις νευρώσεις τους.