του CΟLΙΝ WRΙGΗΤ
Το τρανσεξουαλικό κίνημα έχει προκαλέσει σύγχυση σε πολλούς ευφυείς ανθρώπους ως προς το φύλο. Είναι οι κατηγορίες του ανθρώπινου φύλου κάτι το εμπειρικά πραγματικό, αμετάβλητο και δυαδικό ή είναι απλώς «κοινωνικές κατασκευές»; Το ερώτημα έχει επιπτώσεις στην πολιτική της νομικής και της υγειονομικής προστασίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένου του ζητήματος κατά πόσον άρρενες μπορούν να αγωνίζονται σε αθλήματα γυναικών, να κρατούνται σε γυναικείες φυλακές και να έχουν πρόσβαση σε χώρους που ιστορικά για λόγους δικαιοσύνης και ασφάλειας διαχωρίζονται με βάση το φύλο.
Όταν οι βιολόγοι λέμε ότι το φύλο είναι δυαδικό, εννοούμε κάτι απλό: υπάρχουν μόνο δύο φύλα. Αυτό ισχύει σε όλο το φυτικό και ζωικό βασίλειο. Το φύλο ενός οργανισμού ορίζεται από τον τύπο του γαμέτη του (σπέρμα ή ωάριο). Τα αρσενικά παράγουν σπερματοζωάρια ή μικρούς γαμέτες, τα θηλυκά ωάρια ή μεγάλους γαμέτες. Επειδή δεν υπάρχει τρίτος τύπος γαμετών, υπάρχουν μόνο δύο φύλα. Το φύλο είναι δυαδικό.
Τα βιολογικώς ερμαφρόδιτα άτομα, των οποίων τα γεννητικά όργανα εμφανίζονται διφορούμενα ή μικτά, δεν αναιρούν τη δυαδικότητα του φύλου. Πολλοί ιδεολόγοι του φύλου, ωστόσο, ισχυρίζονται λανθασμένα ότι η ύπαρξη τέτοιων οριακών καταστάσεων καθιστά τις κατηγορίες «αρσενικό» και «θηλυκό» αυθαίρετες και χωρίς νόημα. Στο βιβλίο της Οι ερμαφρόδιτοι και η ιατρική επινόηση του φύλου (1998), η ιστορικός της επιστήμης Άλις Ντρέγκερ γράφει:
«Ο ερμαφροδιτισμός προκαλεί μεγάλη σύγχυση, επειδή η ανακάλυψη ενός ερμαφρόδιτου σώματος εγείρει αμφιβολίες όχι μόνο για το συγκεκριμένο σώμα, αλλά για όλα τα σώματα. Το υπό ερώτηση σώμα μάς αναγκάζει να αναρωτηθούμε τι ακριβώς είναι αυτό –αν υπάρχει– που καθιστά το φύλο των υπολοίπων από εμάς αδιαμφισβήτητο».
Στην πραγματικότητα, η ύπαρξη τέτοιων σπανιότατων και οριακών περιπτώσεων ερμαφροδιτισμού δεν εγείρει ερωτήματα για το φύλο όλων των άλλων ανθρώπων, ακριβώς όπως η ύπαρξη της αυγής και του δειλινού δεν εγείρει αμφιβολίες για τη μέρα και τη νύχτα. Για τη συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων, το φύλο τους είναι προφανές. Και η κοινωνία μας δεν βιώνει ένα ξαφνικό δραματικό κύμα ανθρώπων που γεννιούνται με διφορούμενα γεννητικά όργανα. Βιώνουμε ένα κύμα ανθρώπων που ενώ ανήκουν αναμφισβήτητα στο ένα φύλο, ισχυρίζονται ότι «ταυτίζονται» με το αντίθετο φύλο ή με κάτι άλλο πέραν του αρσενικού ή του θηλυκού.
Τα ιδεολογήματα περί φύλου παρουσιάζουν το φύλο ως κάτι τόσο ακατανόητα πολύπλοκο και πολυμεταβλητό, ώστε η παραδοσιακή ταξινόμηση των ανθρώπων σε άνδρες και γυναίκες να είναι πλέον κατάφωρα ξεπερασμένη και να πρέπει να εγκαταλειφθεί υπέρ μιας νέας επαναστατικής αντίληψης της «ταυτότητας φύλου». Αυτό συνεπάγεται ότι οι άνδρες δεν πρέπει να αποκλείονται από τα γυναικεία αθλήματα, τις γυναικείες φυλακές ή οποιονδήποτε άλλο χώρο όπου προηγουμένως δεν είχαν πρόσβαση εξαιτίας των απαρχαιωμένων, υποτίθεται, αντιλήψεών μας για το «βιολογικό φύλο», εφόσον «αυτοκατανοούνται» ως γυναίκες.
Όμως ερμαφροδιτισμός και τρανσεξουαλισμός είναι εντελώς διαφορετικά πράγματα. Τα ερμαφρόδιτα άτομα παρουσιάζουν σπάνιες αναπτυξιακές ανωμαλίες που οδηγούν σε εμφανή ασάφεια φύλου. Οι περισσότεροι τρανσεξουαλικοί δεν είναι καθόλου διφορούμενοι ως προς το βιολογικό τους φύλο. Απλώς «ταυτίζονται» με κάτι διαφορετικό από αυτό.
Μόλις συνειδητοποιήσετε αυτή τη διάκριση, θα αρχίσετε να παρατηρείτε ότι οι ιδεολόγοι του φύλου προσπαθούν να εκτρέψουν τη συζήτηση από το αν οι άνδρες που αυτοκατανοούνται ως γυναίκες έχουν όντως το δικαίωμα να αγωνίζονται σε γυναικεία αθλήματα, και ότι τη στρέφουν προς σπανιότατες περιπτώσεις ερμαφρόδιτων αθλητών όπως η Νοτιοαφρικανή δρομέας Κάστες Σεμένυα. Γιατί; Επειδή υπερτονίζοντας αυτές τις οριακές και δύσκολες να κριθούν περιπτώσεις, αποσπούν την προσοχή σας από όλες τις άλλες, όπου έχουμε να κάνουμε με αναμφισβήτητα άρρενες αθλητές. Μετατοπίζουν την προσοχή στον ερμαφροδιτισμό ώστε να την αποσπάσουν από τον τρανσεξουαλισμό.
Η παραδοχή της ύπαρξης τέτοιων σπάνιων και δύσκολων περιπτώσεων δεν αποδυναμώνει τα επιχειρήματα κατά της αποδοχής των ανδρών στον γυναικείο αθλητισμό, τις γυναικείες φυλακές, τις γυναικείες τουαλέτες και άλλους χώρους προοριζόμενους μόνο για γυναίκες. Αντιθέτως, την ενισχύει επειδή κάνει μια κρίσιμη διάκριση που οι ιδεολόγοι προσπαθούν με κάθε τρόπο να αποκρύψουν.
Η χάραξη πολιτικής για τον αποκλεισμό των ανδρών που αυτοπροσδιορίζονται ως γυναίκες ή «τρανς γυναίκες» από τα γυναικεία αθλήματα, τις φυλακές και άλλους χώρους μόνο για γυναίκες δεν είναι περίπλοκη. Οι τρανς γυναίκες είναι αναμφισβήτητα άνδρες, οπότε οι πιθανότητες να έχει καταγράψει κάποιος γιατρός λανθασμένα το φύλο τους κατά τη γέννηση είναι μηδενικές. Οποιαδήποτε «πολιτική για τους τρανσεξουαλικoύς» που έχει σχεδιαστεί για την προστασία των γυναικείων χώρων χρειάζεται απλώς να διευκρινίσει ότι δικαίωμα πρόσβασης σε αυτούς έχουν μόνο τα άτομα τα καταγεγραμμένα ως γυναίκες κατά τη γέννησή τους.
Η χάραξη πολιτικής για τα ερμαφρόδιτα άτομα είναι πιο περίπλοκη, αλλά το πρόβλημα εδώ είναι λιγότερο πιεστικό, και δεν φαίνεται να υπάρχουν ιδιαίτερες ανησυχίες ώς προς τη χρήση γυναικείων χώρων από μέρους τους. Κάθε φορέας πρέπει να έχει το ελεύθερο να αποφασίζει ο ίδιος ποια κριτήρια ή όρια θα εφαρμόσει για να παραμείνουν οι γυναικείοι χώροι ασφαλείς και, προκειμένου για τον αθλητισμό, δίκαιοι. Είναι όμως επιτακτική ανάγκη η πολιτική αυτή να βασίζεται στις ιδιότητες των σωμάτων και όχι στην «ταυτότητα». Η ταυτότητα από μόνη της είναι άσχετη με ζητήματα δικαιοσύνης και ασφάλειας.
Το άρθρο αυτό του βιολόγου Colin Wright πρωτοδημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Ουάσιγκτον Ποστ. Εδώ μεταφράζεται ελαφρώς συντομευμένο.