Εἶναι κοινὴ διαπίστωση ὅτι ὁ γάμος σήμερα περνᾶ κρίση. Ὄχι μόνον διότι τὸ ἕνα τρίτο τῶν γάμων φθάνουν σὲ διαζύγιο, ἀλλὰ διότι καὶ πολλὰ ζευγάρια, ποὺ χωρὶς νὰ φθάσουν στὸ διαζύγιο, ζοῦν κατὰ συνθήκη καὶ κατ’ ἀνοχὴ συζυγικὴ ζωὴ καὶ δὲ βρίσκουν καμμιὰ εὐτυχία καὶ καμμιὰ χαρὰ στὴν κοινὴ ζωή τους. Θεωροῦν τὸ γάμο μία νόμιμη καὶ κοινωνικὰ ἀποδεκτὴ ἐρωτικὴ σχέση, χωρὶς καμμία συναίσθηση εὐθύνης καὶ κυρίως χωρὶς προοπτικὴ στὴν παροῦσα καὶ στὴ μέλλουσα ζωή. Ἔτσι, ὅταν περάσει ὁ πρῶτος ἐνθουσιασμὸς τῆς ἐρωτικῆς ἕλξης καὶ δὲν ὑπάρχει κάποιο βαθύτερο καὶ πνευματικότερο δέσιμο τῶν συζύγων, τότε ὁ γάμος χάνει κάθε νόημα. Οἱ σύζυγοι χωρίζουν, γιὰ νὰ βροῦν νέο σύντροφο καὶ νέα περιπέτεια. Αὐτὴ εἶναι ἡ συνήθης κατάληξη ἑνὸς κατὰ κόσμο συμβατικοῦ (καὶ ὄχι ἀπαραίτητα πολιτικοῦ) γάμου.
Ὁ γάμος ὡς φυσικὸ καὶ κοινωνικὸ γεγονὸς ἀνήκει στὸν κόσμο ποὺ ὑπάρχει καὶ ἐκτὸς τῆς Ἐκκλησίας. Ἀλλά, ὁ ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας κόσμος, ὁ ἄνθρωπος, ἡ φύση καὶ ἡ κοινωνία εἶναι ἀλύτρωτα. Εἶναι ὄψεις τοῦ πεσόντος κόσμου, ποὺ λόγῳ τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος (καὶ τῆς ἀποστασίας ἀπὸ τὸ Θεὸ ὅλης τῆς ἀνθρωπότητας στὴ συνέχεια), ἔχει δηλητηριασθεῖ καὶ ἔχει ἀρρωστήσει θανάσιμα. Ἔτσι, ὁ γάμος ὡς βιολογικὸ καὶ κοινωνικὸ γεγονὸς τῆς πεσμένης ἀνθρωπότητας εἶναι ἄρρωστος καὶ ἀδυνατεῖ νὰ γίνει γεγονὸς σωτηρίας.
Ὅταν,ὅμως, ὁ γάμος γίνει «μυστήριο», δηλαδὴ περάσει μέσα στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καὶ μεταμορφωθεῖ, μεταθέτει τοὺς συζύγους καὶ τὸ φυσικό τους γάμο, ἀπὸ τὸν παλαιὸ ἀλύτρωτο καὶ χωρὶς θεὸ κόσμο τοῦ ἐγωϊσμοῦ, τῆς φθορᾶς καὶ τοῦ θανάτου, στὸν καινὸ Θεανθρώπινο κόσμο τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τῆς ἀγάπης καὶ τῆς χάριτος.
Κάθε «μυστήριο» ἄλλωστε, εἶναι μία μετάβαση καὶ μία μεταμόρφωση τοῦ παλαιοῦ κόσμου καὶ τῆς παλαιᾶς ζωῆς στὸν καινούργιο κόσμο καὶ στὴν καινούργια «ἐν Χριστῷ» ζωή, ποὺ προσφέρεται ὡς δῶρο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἔτσι, μὲ τὸ μυστήριο τοῦ βαπτίσματος ὁ ἄνθρωπος ἀφήνει τὸν παλαιὸ κόσμο καὶ εἰσέρχεται ὁριστικὰ στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Μὲ τὴ Θεία Εὐχαριστία ἐνώνεται μὲ τὸ Χριστὸ καὶ δι’ αὐτοῦ μὲ τὴν Ἁγία Τριάδα καὶ μὲ ὅλους τοὺς λυτρωμένους πιστούς, σὲ ἕνα νέο θεανθρώπινο σῶμα, τὴν Ἐκκλησία.
Αὐτό ποὺ γίνεται μὲ τὴ Θεία Εὐχαριστία, γίνεται καὶ στὸ μυστήριο τοῦ γάμου. Οἱ σύζυγοι ἐνώνονται μὲ τὸ Χριστὸ καὶ διὰ τοῦ Χριστοῦ μεταξύ των σὲ μία νέα καὶ Θεανθρώπινη ἔνωση. Ἡ φυσικὴ καὶ βιολογικὴ ἔνωση τοῦ παλαιοῦ καὶ ἀρρωστημένου κόσμου, μεταμορφώνεται διὰ τοῦ μυστηρίου σὲ μία «ἐν Χριστῷ» ἅγια, τελεία καὶ ὑγιῆ ἔνωση, μέσα στὴν καινὴ κτίση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Γιὰ νὰ γίνει, ὅμως, ὁ γάμος γεγονὸς μεταμορφώσεως καὶ σωτηρίας στὶς διαστάσεις τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, δὲν ἀρκεῖ μόνον ἡ ἐκ μέρους τῶν νεονύμφων τυπικὴ παρακολούθηση τῆς ἱερολογίας τοῦ γάμου, ἀλλὰ καὶ ἡ συνειδητὴ καὶ οὐσιαστικὴ συμμετοχὴ στὸ τελούμενο μυστήριο. Μετὰ ἀπὸ μία τέτοια συμμετοχή, ἱδρύεται στὸ νέο σπίτι μία μικρὴ «κατ’ οἶκον» Ἐκκλησία, ἕνα μικρὸ Βασίλειο τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ.
Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι τὸ «Μυστήριο τοῦ Γάμου» ἀρχίζει μὲ τὴν εὐλογία τῆς Ἁγίας Τριάδος:«Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Ὑιοῦ καὶ τοῦἉγίου Πνεύματος». Τοὺς δύο συζύγους δὲν τοὺς ἐνώνει μόνον ἡ φυσικὴ ἕλξη, ἀλλὰ πρωτίστως ὁ Χριστός. Ἔτσι, στὸ νέο σπίτι δὲ βασιλεύει αὐταρχικὰ ὁ ἄνδρας ἢ ἡ γυναίκα, ἀλλὰ ὁ Χριστός,διότι καὶ οἱ δύο θέλουν νὰ κάνουν ὄχι τὸ δικό τους θέλημα ἀλλὰ τοῦ Χριστοῦ τὸ θέλημα.
Μὲ τὴν ἵδρυση τῆς Χριστιανικὴς οἰκογένειας ἱδρύεται ἕνα μικρὸ Βασίλειο τοῦ Θεοῦ. Γι’αὐτὸ καὶ κατὰ τὴν ἱεροτελεστία τοῦ Γάμου οἱ σύζυγοι στεφανοῦνται ὡς Βασιλεῖς, ἐνῶ ψάλλεται τό : «Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν δόξῃ καὶ τιμῇ στεφάνωσον αὐτούς». Γιὰ νὰ δείξει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος πόσο Ἁγία εἶναι ἡ Θεανθρώπινη ἔνωση τοῦ κατὰ Θεὸν Γάμου, παρομοιάζει τὴ σχέση τῶν συζύγων μὲ τὴ σχέση τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας (πρβλ. «Τὸ Μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν, ἐγὼ δὲ λέγω εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν» [ Πρὸς Ἐφεσ. ε 32]).
Γιὰ νὰ εἶναι, ὅμως, ὁ γάμος, μία φανέρωση καὶ ἀποκάλυψη τοῦ Γάμου τοῦ Χριστοῦ μὲ τὴν Ἐκκλησία, πρέπει οἱ σύζυγοι νὰ ξεπερνοῦν συνεχῶς τὸν παλαιὸ ἄνθρωπο ποὺ κρύβουν μέσα τους, νὰ σταυρώνουν τὸν ἐγωϊσμὸ καὶ τὰ πάθη τους καὶ νὰ προοδεύουν στὴν ἀγάπη καὶ στὴν ταπεινοφροσύνη. Ἀπὸ τὴν ἄποψη αὐτή, ὁ «κατὰ Χριστὸν Γάμος» εἶναι μία συμμετοχὴ στὸ θάνατο καὶ στὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Κανείς ,ὅμως, δὲ μπορεῖ νὰ ζήσει τὴν καινούργια καὶ ἀναστημένη ζωὴ τοῦ Χριστοῦ, ἂν δὲ σταυρώσει πρῶτα καὶ δὲ θάψει μέσα του τὸν «παλαιὸ ἄνθρωπο» .
Οἱ δύο σύζυγοι βοηθοῦνται ἀμοιβαίως νὰ σταυρώσουν τόν «παλαιὸ ἄνθρωπο». Αὐτό, ὅμως, εἶναι πολὺ δυσκολο. Εἶναι εἶδος μαρτυρίου. Γι’αὐτὸ καὶ δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι στὴν Ἀκολουθία τοῦ Γάμου ψάλλεται τό : «Ἅγιοι μάρτυρες οἱ καλῶς ἀθλήσαντες καὶ στεφανωθέντες», ἐνῶ γίνεται λιτανεία, μὲ τοὺς νεονύμφους καὶ τὸν ἀνάδοχο, προηγουμένου τοῦ ἱερέως, ὁ ὁποῖος φέρει τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο. Ἡ λιτανεία αὐτὴ μᾶς ὑπενθυμίζει ὅτι ὁ Γάμος εἶναι μία συνεχὴς πορεία πρὸς τὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἕνας συνεχὴς ἀγώνας γιὰ τὴν κατάκτηση τῆς ἁγιότητας. Στὴν πορεία αὐτὴ προηγεῖται ὁ Χριστὸς διὰ τοῦ Εὐαγγελίου καὶ ἀκολουθοῦν οἱ νεόνυμφοι, οἱ ὁποῖοι μὲ τὸν καθημερινό τους ἀγώνα ἀπαρνοῦνται τὸν κακὸ ἑαυτό τους καὶ κάνουν τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Στὸν ἀγώνα αὐτὸ μεγάλη βοήθεια μπορεῖ νὰ δώσει ἕνας κοινὸς πνευματικός, ὁ ὁποῖος μὲ τὴ διακριτική του ἀγάπη, τὶς προσευχές του καὶ τὶς συμβουλές του, θὰ μπορεῖ νὰ προλαμβάνει «ἐν τῇ γενέσει» της ὁποιαδήποτε ἀσυμφωνία, διαφωνία ἢ δυσαρμονία κ.λ.π καὶ θὰ συμβάλλει οὐσιαστικὰ στὴν πνευματικὴ πρόοδο τῶν συζύγων καί «τῆς κατ’ οἶκον Ἐκκλησίας τους».
Εἶναι ,λοιπόν, προφανὲς ὅτι οἱ Χριστιανοὶ σύζυγοι, μετὰ τὸ γάμο ἔχουν πολὺ ἐργασία νὰ κάνουν στὸν ἑαυτό τους, στὴν ψυχή τους. Μὲ τὴ συμβολὴ τοῦ πνευματικοῦ τους, πρέπει νὰ κάνουν πνευματικὴ πρόοδο, γιὰ νὰ μετατρέψουν τὴ φυσικὴ ἕλξη σὲ πραγματικὴ βαθειὰ καὶ θυσιαστικὴ ἀγάπη, ἡ ὁποία «οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς». Καὶ αὐτὸ εἶναι ἐργασία μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς. Τὰ δύο διαφορετικὰ μέταλλα (δηλαδὴ οἱ δύο σύζυγοι ποὺ ἔχουν διαφορετικὴ ἀνατροφή, προέρχονται ἀπὸ διαφορετικὰ περιβάλλοντα, μὲ διαφορετικὴ κληρονομικότητα κ.λ.π) πρέπει νὰ συντακοῦν μὲ ἀγάπη καὶ νὰ φτιάξουν ἕνα νέο καλύτερο κράμα. Αὐτὸ εἶναι μία κοινὴ πορεία ἀγῶνος πρὸς τὴ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Οἱ δύο σύζυγοι ἀλληλο-συμπληρούμενοι, ἀλληλοβοηθούμενοι, διορθώνοντας στὴν πορεία ὁ ἕνας τὸν ἄλλο καὶ ἔχοντας ἀνάμεσά τους τὸ Χριστό, βαδίζουν χέρι-χέρι γιὰ τὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Αὐτὴ εἶναι ἡ ὑπέροχη προοπτικὴ τοῦ γάμου ὡς μυστηρίου τῆς Ἐκκλησίας. Ἀντίθετα, ἡ προοπτικὴ αὐτὴ δὲν ὑπάρχει στὸν πολιτικὸ γάμο, ὅπου οἱ νεόνυμφοι ὑπογράφουν μία «ἀστικοῦ τύπου (ἂς ποῦμε) συμφωνία», σὰ νὰ ἀνοίγουν ἀπὸ κοινοῦ μία ἐπιχείρηση ἢ ἕνα συνεταιρισμό.
Μὲ αὐτὲς τὶς πρόχειρες σκέψεις, εὔχομαι ὁλόψυχα νὰ σᾶς εὐλογήσει πλουσιοπάροχα ὁ Θεὸς στὴ κοινὴ ζωή σας, νὰ σᾶς χαρίσει ὑγεία «κατ’ ἄμφω» (δηλαδὴ σωματικὴ καὶ ψυχική), γερὰ καὶ καλὰ παιδιά, πολλὴ εὐτυχία καὶ προκοπὴ σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς, ἀλλὰ καὶ πολλὴ ὑπομονὴ καὶ καρτερία στὸ νέο στάδιο ἀγῶνος ποὺ εἰσέρχεσθε ἀπὸ τώρα.
Τέλος, εὔχομαι ὁλόψυχα, ἐσεῖς καὶ τὰ παιδιά σας νὰ γίνετε πολίτες τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ χαίρεσθε αἰώνια, κοντὰ στὸ Θεὸ καὶ τοὺς ἅγιούς Του. Ἀμήν.
Χρήστος Σπ. Χριστοδούλου