Μπαίνοντας κανεὶς στὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο τῆς Ἐλευσῖνος, τὸ βλέμμα του συναντᾶ εὐθεία μπροστά του, τὸν χῶρο τῶν προπυλαίων καὶ τὸν λόφο τῶν ἀρχαιοτήτων. Στὴν βάση τοῦ λόφου αὐτοῦ,ὁ ὁποῖος εἶναι ἐμφανὴς ἀπὸ ὅλα τὰ σημεῖα στὴν γύρω περιοχή, εὐρίσκεται τὸ Πλουτωνεῖο καὶ πιὸ δίπλα τὸ τελεστήριο τῶν Ἐλευσινίων Μυστηρίων. Στὴν κορυφὴ αὐτοῦ τοῦ λόφου εὐρίσκεται δεσπόζουσα, ἀγέρωχη, ἀρχόντισσα καὶ προστάτιδα, ἡ Ἐκκλησία τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου, τὸ οποῖο ἑορτάζει τὴν 21η Νομεβρίου. Ὀνομάζεται καὶ ἀλλιῶς Παναγία ἡ Μεσοσπορίτισα, γιατὶ οἱ κάτοικοι τῆς Ἐλευσῖνος ἦταν κυρίως ἀγρότες καὶ ὡς ἐκ τούτου, ζητᾶνε τὴν προστασία τῆς Μητέρας τους, τῆς Παναγίας.
Τὴν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς της, τὴν 21η Νοεμβρίου ἡ ὁποία χρονικὰ τοποθετεῖται στὴν μέση τῆς σπορᾶς, οἱ πιστοὶ Χριστιανοὶ βράζουν δημητριακὰ καὶ ὄσπρια τὰ λεγόμενα ” πολυσπόρια “, καὶ τὰ προσφέρουν στὴν Παναγία γιὰ νὰ τὰ εὐλογήσει, πηγαίνοντάς τα στὸ ἐκκλησάκι. Μετά, ὅλες οἱ οἰκογένειες τρῶνε γιὰ εὐλογία ἀπὸ τὰ πολυσπόρια αὐτὰ, παρακαλώντας τὴν Παναγία νὰ εὐλογήσει τοὺς κόπους τους καὶ τὴν σοδειά τους.
Πρόκειται γιὰ ἕνα πολὺ μικρὸ ἐκκλησάκι, ἁπλό, δωρικὸ θὰ ἔλεγε κανεὶς στὴν ὄψη, μὲ γκρίζο χρῶμα καὶ μία πολὺ ἁπλὴ κεραμιδοσκεπή. Πρόκειται γιὰ μία καμαροσκέπαστη, παλαιοχριστινιακὴ βασιλική, μὲ τοιχογραφίες τοῦ 17-18ου αἰῶνος. Ἔχει μία μικρὴ ἀσβεστωμένη τοξωτὴ εἴσοδο μὲ μία μικρὴ βαμμένη μπλὲ πόρτα. Πάνω ἀπὸ τὴν εἴσοδο τῆς Ἐκκλησίας φαίνεται μία ὀπή, ἡ ὁποία μᾶλλον παλαιότερα, εἶχε μέσα της λογικὰ, κάποιαν εἰκόνα τῆς Παναγίας καὶ ἀκόμη πιὸ πάνω ἔχει μία κάθετη λεπτὴ σχισμή, ἡ ὁποία μᾶλλον χρησιμεύει ὡς ἀεραγωγός. Γύρω της βρίσκονται διάσπαρτα ἀρχαῖα κομμάτια μαρμάρου ἀπὸ τὸ ἱερὸ τῆς Ἐλευσῖνος καὶ τὸν εὐρύτερο χῶρο, κάποια μάλιστα ἀπὸ τὰ ὁποῖα χρησιμεύουν καὶ ὡς καθίσματα γιὰ κάθε προσκυνητή. Ὁ ναὸς αὐτὸς εἶναι χτισμένος ἐπάνω σὲ ἐρείπια παλαιοτέρου Ὀρθοδόξου Χριστιανικοῦ Ναοῦ. Γιὰ νὰ προσεγγίσει κάποιος τὸ ἐκκλησάκι αὐτό, διασχίζει τὸν ἀρχαιολογικὸ χῶρο καὶ ἀνηφορίζει πρὸς τὴν κορυφὴ τοῦ λόφου τῶν ἀρχαιοτήτων ἀπὸ τὶς κερκίδες τοῦ ἀρχαίου τελεστηρίου, στὶς ὁποῖες ἔχουν κατασκευαστεῖ ξύλινες σκάλες.
Ἤδη ἀπὸ τὸ 2.000 π.Χ ὅπου ἱδρύθηκε ἡ ἀρχαία πόλις τῆς Ἐλευσῖνος μέχρι καὶ τὶς ἀρχές τοῦ αἰῶνος ὅπου διάφορες βιομηχανίες δημιουργήθηκαν, ἡ καλλιέργεια τῶν σιτηρῶν ἦταν χαρακτηριστικὸ τῆς περιοχῆς αὐτῆς. Ἐξ’ ἄλλου τὸ Θριάσιον πεδίον, ἐντὸς τοῦ ὁποίου εὐρίσκεται ἡ Ἐλευσίνα, ἦταν ἕνας μεγάλος σιτοβολώνας.
Στὸ ἐκκλησάκι αὐτό, τελέστηκε ὁ γάμος τοῦ Ἄγγελου Σικελιανοῦ μὲ τὴν σύζυγό του, Ἄννα -Καραμάνη Σικελιανοῦ.
Πηγές :
“Τὰ ἐκκλησάκια τῆς Ἐλευσῖνος , Βίκυς Παπαϊωάννου – Φιλολόγου”
http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=2373
https://proseleusis.com/i-panagia-ton-agroton/
2014