Ένα από τα αξιολογότερα θρησκευτικά μνημεία του Ανατολικού Ζαγορίου είναι η Μονή Βοτσάς, η οποία βρίσκεται ανάμεσα από τα χωριά Γρεβενίτι, Φλαμπουράρι και Δόλιανη, κοντά στον Βάρδα ποταμό.
Στην διασταύρωση για την Μονή Βοτσάς υπάρχει μία πληροφοριακή πινακίδα, στην οποία υπήρχε γραμμένο ένα σύντομο ιστορικό του μοναστηριού.
Το σύντομο αυτό ιστορικό αναφέρει τα εξής:
«Η Μονή Βοτσάς είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Η θέση που βρίσκεται το μοναστήρι ήταν άλλοτε σημαντικός σταθμός των καραβανιών, που ταξίδευαν από τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία προς την Ήπειρο και αντίστροφα, ακολουθώντας μια από τις σημαντικότερες οδικές αρτηρίες επί Ρωμαϊκής εποχής και Τουρκοκρατίας. Τη λεγόμενη «Βασιλικόστρατα». Το δρομολόγιο αυτό ακολούθησε σύμφωνο με την παράδοση και ο αυτοκράτορας Κων/νος Πωγωνάτος (668-685 μ. Χ.) επιστρέφοντας από τη Σικελία στην Κωνσταντινούπολη και ιδρύοντας κατά τη διαδρομή του μερικά από τα πιο αξιόλογα μοναστήρια όπως της Μολυβδοσκέπαστης στην Κόνιτσα και της Βοτσάς στο Ζαγόρι.
Η ονομασία της μονής οφείλεται στον οικισμό Βοτσά, που υπήρχε στην περιοχή από τη βυζαντινή εποχή. Η μονή καταστράφηκε το 1431, με τον ερχομό των Οθωμανών Τούρκων και ξαναχτίστηκε 70 χρόνια μετά. Το σημερινό καθολικό αποτελεί ανακαίνιση του 1680 και περιβάλλεται από έναν ψηλό περίβολο, ο οποίος σχηματίστηκε από τις προσόψεις των συνεχόμενων κελιών και των αποθηκευτικών χώρων. Στα μέσα του 18ου αι. το μοναστήρι είχε μεγάλη περιουσία και διέθετε αξιόλογη βιβλιοθήκη, πουφυλασσόταν το χειρόγραφο «Χρονικό της Βοτσάς», στο οποίο καταγράφονται σημαντικά γεγονότα της Ηπείρου και ιδίως του Ζαγορίου. Τον 19ο αιώνα, η Μονή περιήλθε σε οικονομικό μαρασμό και ερημώθηκε κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Εσωτερικά ο ναός κοσμείται με αξιόλογες τοιχογραφίες που είναι σύγχρονες του ναού και απεικονίζουν σκηνές από τη ζωή του Χριστού και της Παναγίας, από την Παλαιά Διαθήκη και από το βίο των Αγίων. Στο εξωτερικό του ναούσώζεται τοιχογραφία με τη Θεοτόκο Βρεφοκρατούσα, πλαισιωμένη από αγγέλους, του 1697. Πρόσφαταολοκληρώθηκε η πλήρης ανακαίνιση όλων των χώρων του μοναστηριού και στις γύρω εκτάσεις φυτεύτηκαν αμπελώνες. Ηπαράδοση συνεχίζεται ακόμα και σήμερα, με λαμπρόπανηγύρι την ημέρα της γιορτής του μοναστηριού στις 23 Αυγούστου.»
Αφού διάβασα λοιπόν το σύντομο αυτό ιστορικό και ενημερώθηκα, κατευθύνθηκα προς το μοναστήρι. Εκείνη την ώρα δεν υπήρχαν άλλοι προσκυνητές. Χτύπησα το κουδούνι και μου άνοιξε ο καλόγερος. Άναψα το κεράκι μου στο καθολικό της μονής, προσκύνησα τις εικόνες, θαύμασα τις υπέροχες αγιογραφίες και αφού αποχαιρέτισα τον καλόγερο, βγήκα στον περίβολο του μοναστηριού. Το τοπίο γύρω από τη μονή με συνεπήρε. Κοιτούσα τριγύρω και θαύμαζα την ομορφιά της φύσης. Τον Βάρδα ποταμό, τα φθινοπωρινά χρώματα των δένδρων, τα βουνά, τους εξωτερικούς τοίχους του μοναστηριού, τον κήπο. Τα πάντα ήταν υπέροχα. Φεύγοντας αναλογίσθηκα για μια ακόμη αφορά το γεγονός ότι ο τόπος μας κρύβει πολλές φυσικές ομορφιές και αξιόλογα μνημεία, τα οποία είτε από άγνοια είτε από αμέλεια δεν έχουμε φροντίσει να τα γνωρίσουμε. Υποσχέθηκα όμως στον εαυτό μου να ξαναπάω στη μονή Βοτσάς και να απολαύσω και πάλι αυτό το υπέροχο τοπίο σε κάποια άλλη εποχή του χρόνου. Ίσως άνοιξη ή καλοκαίρι. Οπωσδήποτε θα είναι πολύ διαφορετικό από το φθινόπωρο. Πιστεύω ότι τότε θα μπορέσω να πάω και στο πέτρινο γεφύρι της Κούρτιας, το οποίο λόγω της βροχής και της λάσπης που υπήρχε στην περιοχή, δεν μπόρεσα να το επισκεφθώ.
ΠΗΓΕΣ :
http://iliochori.blogspot.gr/2011/01/blog-post_8437.html
ΤΕΥΧΟΣ ΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ :
http://iliochori.blogspot.gr/2011/01/blog-post_8437.html
ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ 15/9/2014