Ἀρχιμ. Μαξίμου Παναγιώτου,
Ι. Μονή Παραμυθίας Ρόδου
Τί πρέπει νά λέμε στήν προσευχή μας;
Ἡ προσευχή μπορεῖ νά χωρισθεῖ σέ τρία μέρη, στήν παράκληση, στήν εὐχαριστία καί στη δοξολογία.
Μέ τήν παρακλητική προσευχή ζητοῦμε ἀπό τόν Θεό, νά μᾶς προστατεύει σέ κάθε στιγμή τῆς ζωῆς μας καί νά μᾶς βοηθάει στήν πορεία μας γιά τήν αἰώνια σωτηρία. Καλύτερη στιγμή γιά τήν ἱκεσία εἶναι τό πρωΐ, προτοῦ ἀρχίσει ἡ ἡμέρα μέ τούς κινδύνους καί τούς πειρασμούς της. Τό «Πάτερ ἡμῶν» εἶναι θαυμάσια πρωϊνή προσευχή, μέ τήν ὁποία παρακαλοῦμε τόν οὐράνιο Πατέρα νά μήν ἐπιτρέψει νά εἰσέλθουμε σέ πειρασμό. Μέ τήν προσευχή γενικῶς ζητοῦμε ἀπό τόν Θεό τήν πρόνοιά Του, γιατί ἀναγνωρίζουμε ὅτι ὅλη μας ἡ ζωή εἶναι δῶρο Του. Πρίν ἀρχίσουμε μία ἐργασία, ἕνα ταξίδι, ἕνα παιχνίδι, ἄς ζητήσουμε τή θεία προστασία. Ὅταν ζητᾶμε κάτι ἀπό τόν Θεό, στό τέλος τῆς προσευχῆς νά λέμε: «Γενηθήτω τό θέλημά Σου», δήλ. «ἄς γίνει τό θέλημά Σου» ἤ τά λόγια τοῦ Χριστοῦ πρός τόν Πατέρα Του στήν προσευχή τῆς Γεθσημανῆς: «ὄχι ὅπως ἐγώ θέλω, ἀλλά ὅπως ἐσύ» (Ματθ. 26,39). Εἶναι καλό νά τό λέμε αὐτό, γιατί ὁ Θεός γνωρίζει ἀπό μᾶς καλύτερα τί συμφέρει στή ζωή μας. Μπορεῖ π. χ. αὐτό πού ζητᾶμε νά μᾶς βλάψει ἤ νά εἶναι ἄχρηστο ἤ νά εἶναι μικρότερο ἀπ’ αὐτό, πού ὁ Θεός θεωρεῖ σωστό νά μᾶς δώσει.
Μέ τήν εὐχαριστιακή προσευχή …εὐχαριστοῦμε τόν Θεό γιά τά ἀγαθά τῆς ζωῆς μας. Θεωροῦμε, δυστυχῶς, ὅτι ὅλα τά εὐχάριστα στή ζωή μας εἶναι φυσικά καί αὐτονόητα κι ὄχι δῶρα τοῦ Θεοῦ. Ὅταν ὅμως τά χάσουμε, τότε καταλαβαίνουμε ὅτι τίποτα δέν εἶναι φυσικό καί σίγουρο. Νά εὐχαριστοῦμε τόν Θεό γιά τήν ψυχική καί σωματική ὑγεία μας, (πόσοι ἄνθρωποι γύρω μας πάσχουν!), γιά τή δυνατότητα τῶν σπουδῶν (πόσα παιδιά δέν πηγαίνουν καθόλου σχολεῖο!) καί γιά ὅλα τά ὑπόλοιπα της ζωῆς μας. Νά εὐχαριστοῦμε τόν Θεό καί γιά τίς δοκιμασίες καί τίς ποικίλες δυσκολίες πού κατά τή θεία Του σοφία ἐπιτρέπει στή ζωή μας (Ἰουδίθ 8,25). Ἡ εὐχαριστία ἁρμόζει καλύτερα τό βράδυ πού τελειώνει ἡ ἡμέρα. Πρίν κοιμηθοῦμε, ἄς εὐχαριστήσουμε τόν Θεό γιά τήν ἡμέρα πού περάσαμε. Βέβαια κάθε στιγμή πού διαπιστώνουμε τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, καλό εἶναι νά εὐχαριστοῦμε τόν δωρεοδότη Θεό.
Λίγοι δυστυχῶς εἶναι οἱ χριστιανοί πού δοξολογοῦν τόν Θεό. Ἐνῷ ὅλη ἡ κτίση δοξάζει τόν Θεό, ὁ ἄνθρωπος δέν τό κάνει. Μέ τήν δοξολογία ξεπερνοῦμε τόν ἑαυτό μας καί τό συμφέρον μας καί προσανατολιζόμαστε πρός τόν Θεό. Ἔλεγε ὁ ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης, ἅγιος τοῦ εἰκοστοῦ αἰώνα, ὅτι ἕνα «δόξα σοι ὁ Θεός» ἀξίζει ὅσο χίλια «Κύριε ἐλέησον». Δοξολογοῦμε τόν Θεό βλέποντας τήν τελειότητα ὅλης της κτίσεως, ἀπό τά δυσθεώρητα μεγαλεῖα τοῦ σύμπαντος μέχρι καί τή λεπτομερῆ λειτουργία τῶν κυττάρων. Ἡ δοξολογία καλό θά εἶναι νά ἀκολουθεῖ τήν εὐχαριστία. Ὁ σωστός χριστιανός εὐχαριστεῖ καί δοξάζει τόν Θεό καί γιά τίς καλές στιγμές καί γιά τίς ἄσχημες στιγμές τῆς ζωῆς του. Κι αὐτό συμβαίνει, γιατί θεωρεῖ πώς ὅλα γίνονται εἴτε ἀπό θέλημα τοῦ Θεοῦ εἴτε ἀπό παραχώρηση τοῦ Θεοῦ. Πίσω ἀπό τίς εὐλογίες καί ἀπό τίς δυσκολίες προσπαθεῖ νά βρεῖ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί νά ὠφεληθεῖ ἀπό αὐτό. Πολλές φορές βλέποντας τό παρελθόν μας, βλέπουμε τή μεγάλη πνευματική ὠφέλεια πού μᾶς προξένησαν οἱ διάφορες δυσκολίες τῆς ζωῆς, ἀκόμα καί οἱ ἀρρώστιες.