«Είχαμε πάει ημερήσια εκδρομή με την Α΄ Γυμνασίου. Όταν φτάσαμε στον προορισμό μας, ζητήσαμε από όσα παιδιά είχαν κινητό τηλέφωνο να μας δώσουν τον αριθμό τους σε περίπτωση ανάγκης. Από τα 65 παιδιά κινητό δεν είχαν μόλις επτά». Η αφήγηση καθηγητή Γυμνασίου της Δυτικής Αθήνας είναι ενδεικτική της διάδοσης που έχουν τα κινητά τηλέφωνα μεταξύ των μαθητών. Παλαιότερα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ανέφεραν πως περίπου 80%-85% των εφήβων 12-15 ετών έχουν κινητό, ενώ το 90% αυτών κάνει καθημερινή χρήση, με ένα σημαντικό τμήμα (20%) να μιλάει στο τηλέφωνο πάνω από πέντε λεπτά την ημέρα.
«Χωρίς κινητό δεν υπάρχεις σήμερα», λέει στην «Κ» ο 13χρονος Κωστής. Η συσκευή του κινητού για τους εφήβους είναι κάτι παραπάνω από τηλέφωνο: είναι μια πλατφόρμα πολλαπλών επιλογών, από το Ιντερνετ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μέχρι εφαρμογές μουσικής, φωτογραφίας, βίντεο και παιχνιδιών. Μιλώντας με γονείς μαθητών δημοτικών σχολείων ανακαλύπτουμε πως η χρήση των κινητών τηλεφώνων αρχίζει σε μερίδα παιδιών από τις τελευταίες τάξεις του δημοτικού!
Τί συνέπειες, όμως, έχει στην υγεία των μικρών παιδιών και των εφήβων η χρήση των κινητών;
«Το 2011 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας παρουσίασε την εκτίμηση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ερευνών για τον Καρκίνο, σύμφωνα με την οποία η ακτινοβολία των κινητών τηλεφώνων είναι «πιθανώς καρκινογόνος για τον άνθρωπο». Αναφέρθηκε μάλιστα ειδικά στην αύξηση της χρήσης των κινητών μεταξύ των παιδιών και των εφήβων», λέει στην «Κ» ο κ. Χρήστος Γεωργίου, καθηγητής Βιοχημείας στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Ο κ. Γεωργίου τονίζει πως η χρήση κινητών στα παιδιά μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επιβαρυντική. «Το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών βρίσκεται σε εξέλιξη, δεν έχει αναπτυχθεί επαρκώς. Επίσης, το μεγαλύτερο μέρος της ακτινοβολίας το δέχεται ο εγκέφαλος. Τα οστά του παιδικού κρανίου, όμως, είναι πολύ πιο λεπτά. Επίσης, το μέγεθος του παιδικού κεφαλιού είναι μικρότερο, με αποτέλεσμα η ακτινοβολία να το διαπερνά. Για όλους αυτούς τους λόγους, στις 2 Δεκεμβρίου 2012, η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής προχώρησε σε σύσταση για μείωση των ορίων εκπομπής συσκευών και κεραιών κινητής τηλεφωνίας», εξηγεί ο κ. Γεωργίου. «Υπάρχουν έρευνες που καταγράφουν αύξηση των κρουσμάτων λευχαιμίας σε παιδιά, ύστερα από αυξημένη έκθεση σε ακτινοβολία», τονίζει ο κ. Γεωργίου. Επιπροσθέτως, Γάλλοι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπορντόδημοσίευσαν έρευνα στη βρετανική επιθεώρηση «Occupational and Environmental Medicine», σύμφωνα με την οποία η βαριά χρήση κινητού τηλεφώνου (πάνω από μισή ώρα την ημέρα) αυξάνει τρεις φορές την απειλή εκδήλωσης καρκίνου του εγκεφάλου.
Ο καθηγητής Λόουρι Τσάλις, πρώην επικεφαλής του χρηματοδοτούμενου από τη βρετανική κυβέρνηση ερευνητικού προγράμματος για τις επιπτώσεις στην υγεία από τις τηλεπικοινωνίες, τονίζει πως «σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υπάρχει χρήση κινητού τηλεφώνου σε παιδιά κάτω των 12 ετών. Το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών δεν είναι ανεπτυγμένο. Για παράδειγμα, έχουμε δει ότι τα παιδιά επηρεάζονται πολύ περισσότερο από τους ενήλικες από την υπεριώδη ακτινοβολία».
Βεβαίως, υπάρχουν και μελέτες με καθησυχαστικά αποτελέσματα, αλλά καθώς η ανησυχία για τις επιπτώσεις στην ευαίσθητη παιδική και εφηβική ηλικία είναι μεγάλη, οι επιστημονικές έρευνες κλιμακώνονται. Από τον Σεπτέμβριο φέτος ξεκίνησε σε 160 σχολεία του Λονδίνου μεγάλη τριετής έρευνα, με συμμετοχή 2.500 παιδιών ηλικίας 11-12 ετών.
Οι περισσότεροι επιστήμονες συστήνουν αποφυγή της χρήσης κινητού τηλεφώνου πριν από τα 12 έτη και πολύ περιορισμένη χρήση μέχρι τα 16-17. Η χρήση hands free και των άλλων μέτρων προφύλαξης θεωρείται απολύτως απαραίτητη.