ΣΥΝΑΞΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ
ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΩΝ
Θεσσαλονίκη, 16 Δεκεμβρίου 2014
Οἱ «ἐναλλακτικές θεραπεῖες» δέν εἶναι ἀβλαβεῖς
Ἡ «Σύναξις Κληρικῶν καί Μοναχῶν» ἀσχολήθηκε κατά τήν συνάντηση της στίς 16 Δεκεμβρίου 2014 καί μέ τό θέμα τῶν λεγομένων ἐναλλακτικῶν θεραπειῶν καί ἐνέκρινε ὁμοφώνως τό παρακάτω κείμενο: Οἱ λεγόμενες ἐναλλακτικές θεραπεῖες προβάλλονται τά τελευταῖα χρόνια καί στήν Ἑλλάδα ὡς μία δυνατότητα στόν χῶρο τῆς ὑγείας, παράλληλα μέ τήν κλασσική ἰατρική.
Ἐκτός ἀπό τήν ἰατρική πλευρά του, τό θέμα ἔχει καί τήν πνευματική του διάσταση, ὅπως καί ἠθικές καί κοινωνικές προεκτάσεις. Ὅσον ἀφορᾶ στήν ἰατρική πλευρά, Εἰδική Ἐπιτροπή, πού συνέστησε ὁ Ἰατρικός Σύλλογος Ἀθηνῶν, ἀσχολήθηκε κατά τό ἔτος 1997 μέ τό θέμα αὐτό καί χαρακτήρισε τίς «ἐναλλακτικές θεραπεῖες» ὡς «Ἀνορθόδοξες Θεραπευτικές Μεθόδους» (ΑΝ.ΘΕ.Μ.), τονίζοντας μέ αὐτόν τόν τρόπο τόν ἀντιεπιστημονικό τους χαρακτῆρα καί τήν ἐν δυνάμει ἐπικινδυνότητα γιά τήν ὑγεία ὅσων τίς χρησιμοποιοῦν.
Ἐκτός ὅμως ἀπό τήν ἐν δυνάμει ἐπικινδυνότητα γιά τό σῶμα, ὑπάρχει καί ἡ σημαντικότερη πνευματική ἐπικινδυνότητα τῶν ἐν λόγῳ «ἐναλλακτικῶν θεραπειῶν».
Αὐτή συνίσταται κυρίως στό γεγονός …..
ὅτι εἶναι πιθανόν αὐτές νά ἀποτελέσουν ἕνα εἶδος ἐφαλτηρίου, πού θά ὁδηγήσει ἀνύποπτους ὀρθοδόξους χριστιανούς στίς θρησκεῖες τῆς Ἄπω Ἀνατολῆς καί στόν ἀποκρυφισμό. Αὐτός ὁ κίνδυνος ἐπισημαίνεται ἤδη στά Πορίσματα τῆς ΚΕ´ Πανορθοδόξου Συνδιασκέψεως, πού συνεκάλεσε ἀπό 4 ἕως 6 Νοεμβρίου 2013 στόν Βόλο ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Ἡ Συνδιάσκεψη αὐτή ἀσχολήθηκε μέ τίς αἱρετικές καί ἀποκρυφιστικές προσεγγίσεις στό πρόβλημα τῆς ἀσθενείας. Κατονόμασε μάλιστα στά «Πορίσματά» της κάποιες «θεραπεῖες» μέ τά ἑξῆς λόγια: «Ἡ Συνδιάσκεψη διεπίστωσε ὅτι οἱ “θεραπεῖες“ αὐτές (Ἀγγελοθεραπεία, Ἀγιουρβέδα, Ἀνθοϊάματα Μπάχ, AuraSoma, Ἀρωματοθεραπεία, Βελονισμός, Βιοενεργειακές Θεραπεῖες, Ἐσωτέρα Θεραπευτική, Κρανιοϊερή Θεραπεία, Κρυσταλλοθεραπεία, Ὁμοιοπαθητική, Ρέϊκι, Ρεφλεξολογία, Σιάτσου, ψευδοεπιστημονικές ψυχοθεραπεῖες κ.ἄ.) θεμελιώνονται σέ κοσμοθεωριακό ὑπό-βαθρο, τό ὁποῖο εἶναι ἀντίθετο καί ἀσυμβίβαστο μέ τήν Ὀρθόδοξη πίστη».
Ἡ Σύναξή μας ἐπισημαίνει ἐπιπλέον τά ἑξῆς:
Ὅπως τονίσθηκε καί στήν ἐν λόγῳ Συνδιάσκεψη, προσφορότερος θά ἦταν ὁ ὅρος «“Ἰατρική“ τῆς “Νέας Ἐποχῆς“», ἐπειδή ἡ πνευματική θεμε-λίωση, πού οἱ ἴδιοι οἱ ἱδρυτές ἤ εἰσηγητές τους δίνουν στίς «θεραπεῖες» αὐτές, προϋποθέτει τήν περί Θεοῦ, ἀνθρώπου καί κόσμου ἀντίληψη τῶν ἄπω-ἀνατολικῶν θρησκειῶν, τοῦ ἀποκρυφισμοῦ καί τῆς «Νέας Ἐποχῆς τοῦ Ὑδροχόου».
Τά στοιχεῖα ἀποκρυφισμοῦ προβάλλονται λιγότερο ἤ περισσότερο ἔντο-να στίς διάφορες μορφές «θεραπειῶν». Παραδείγματος χάριν τό Ρέικι εἶναι ξεκάθαρα ἀποκρυφιστικό καί ἄρα ἀσυμβίβαστο μέ τήν Ὀρθόδοξη πίστη μας. Ἀρκεῖ νά ποῦμε ὅτι ἐκεῖ ὑπάρχουν τρεῖς βαθμοί μύησης.
Στό Ρέικι, ὅπως καί σέ ὅλες τίς «ἐναλλακτικές θεραπεῖες», ἡ ἀσθένεια θεωρεῖται ὅτι ὀφείλεται σέ μπλοκάρισμα μιᾶς μή προσδιορίσιμης ἐπιστημο-νικά παγκόσμιας ἐνέργειας, τῆς «πράνα» τῶν ἰνδουιστῶν. Ἡ «πράνα» θεω-ρεῖται ἀπό αὐτούς ὡς ἕνας ἐνεργειακός ὠκεανός, στόν ὁποῖο ὑποτίθεται ὅτι «κολυμποῦν» ὅλα τά ὄντα. Ἡ θεραπεία, ἐξ ἴσου αὐθαίρετα, θεωρεῖται ἀπό αὐτούς ὅτι εἶναι οὐσιαστικά ἕνα ξεμπλοκάρισμα τῆς «πράνα».
Ὅλα αὐτά τά ἀνατολίτικα καί ἀποκρυφιστικά ἐπενδύονται καί παρου-σιάζονται μέ μιά ἐπιστημονικοφανῆ ὁρολογία κατάλληλη νά ἐπηρεάσει τόν δυτικό ἄνθρωπο τοῦ σήμερα. Καί σέ ἄλλες ὅμως «θεραπεῖες» —ὅπως αὐτές πού χρησιμοποιεῖ ἡ Ὁμοιοπαθητική— ἡ ἀσθένεια θεωρεῖται ὅτι ὀφείλεται σέ ἀποσυντονισμό τῆς «ζωτικῆς δύναμης» ἤ «συμπαντικῆς ἐνέργειας», ἡ ὁποία ἔχει κατά τούς ὁμοιοπαθητικούς «μορφοποιητικό νοῦ» καί «συνδέει τό ἄτομο μέ τήν ὑπέρτατη Ἁρμονία τοῦ Σύμπαντος». Ἀξιοσημείωτο εἶναι καί τό γε-γονός ὅτι ἀποδίδουν στή «ζωτική δύναμη» χαρακτηριστικά ἠλεκτρομα-γνητικοῦ πεδίου. Σέ κείμενα ὁμοιοπαθητικῶν ὑπάρχουν συχνές καί ἐκτε-ταμένες ἀναφορές σέ ἔννοιες καί τεχνικές ἀλχημείας καί ἀποκρυφισμοῦ. Ἀρκεῖ νά λεχθεῖ ὅτι μέ τήν «δυναμοποίηση», ὅπως λένε, τοῦ ὁμοιοπαθητικοῦ φαρμάκου ἐκδηλώνεται ἡ πνευματοειδής φύση τῆς δραστικῆς πρώτης ὕλης του. Ἡ ἰαματική δύναμη τοῦ ὁμοιοπαθητικοῦ φαρμάκου χαρακτηρίζεται ἀπό τόν ἱδρυτή τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς Samuel Hahnemann ὡς «μαγική».
Ἰδιαιτέρως ἐπικίνδυνη πνευματικῶς εἶναι ἡ ἄποψη τῶν ὁμοιοπαθητικῶν ὅτι μέ τά «φάρμακά» τους θεραπεύουν ἀκόμη καί τά πάθη τῆς ψυχῆς, ὅπως τόν ἐγωισμό, τή ζήλεια, παθολογικές ἐκδηλώσεις καί διαστροφές τοῦ γενε-τησίου ἐνστίκτου κ.ο.κ. Ἔτσι δέν χρειάζεται ἡ Ἐκκλησία, ἀφοῦ τό ἔργο της τό ἀναλαμβάνει ἡ Ὁμοιοπαθητική, ἡ ὁποία καί μέ ἄλλα κείμενα ἐκπροσώπων της παρουσιάζεται ὄχι μόνον ὡς μία μέθοδος θεραπείας, ὅπως θέλει νά εἶναι, ἀλλά καί ὡς ἕνα σωτηριολογικό σύστημα καί ὡς πρόταση γιά νά ξεπεράσει ἡ ἀνθρωπότητα τά σημερινά της ἀδιέξοδα!
Στό σημεῖο αὐτό θά πρέπει νά καταδικασθεῖ καί ἡ ἀπαράδεκτη προσπάθεια παραπληροφορήσεως κάποιων ὁμοιοπαθητικῶν νά παρουσιάσουν κορυφαίους συγχρόνους Ἁγίους Γεροντάδες ὡς ὀπαδούς τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς, ὅπως π.χ. τόν Ἅγιο Πορφύριο καί τόν Ἅγιο Γέροντα Παΐσιο τόν Ἁγιορείτη. Εἶναι ὅμως τοῖς πᾶσι γνωστόν ὅτι καί οἱ δύο αὐτοί Ἅγιοι τῶν ἡμερῶν μας ἦταν ξεκάθαρα ἀντίθετοι μέ τήν Ὁμοιοπαθητική. Ὁ μέν Ἅγιος Πορφύριος ἔλεγε ὅτι τά «φάρμακά» τους εἶναι «νεράκι κοπανιστό», ἀλλά —συμπλήρωνε— νά προσέχετε, γιατί «κάποια, πού ἔρχονται ἀπ᾽ ἔξω, εἶναι διαβασμένα». Καί ὁ Ἅγιος Γέροντας Παΐσιος χαρακτήριζε ἐπίσης τό ὁμοιο–παθητικό φάρμακο «κοπανιστό νεράκι» καί «δαιμονικό ὑποκατάστατο τοῦ ἁγιασμοῦ»!
Ἡ Σύναξή μας, ὅπως καί ἡ προαναφερθεῖσα ΚΕ´ Πανορθόδοξη Συνδιά-σκεψη, ἐπιθυμεῖ νά συστήσει φιλαδέλφως στούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς νά ἀποφεύγουν «θεραπευτικές» μεθόδους πού δέν εἶναι ξεκάθαρες ἀπό πλευρᾶς ἰατρικῆς οὔτε, πολύ περισσότερο, ἀπό πλευρᾶς πνευματικῆς.
Ὁ χριστιανός, ἐξ ἄλλου, δέν ἐπιζητεῖ τήν θεραπεία τοῦ σώματος ἔναντι παντός τιμήματος. Ἡ ἀσθένεια, ὡς γνωστόν, ἔχει πολλές φορές καί τόν χαρακτῆρα παιδαγωγίας πνευματικῆς, εἴτε συνηθέστερα γιά τήν κάθαρση ἀπό τά πάθη, εἴτε —σέ ἐξαιρετικές περιπτώσεις— γιά τήν ἐπιδαψίλευση πνευματικῶν στεφάνων ὑπομονῆς.
Ἐκ μέρους τῆς «Συνάξεως Κληρικῶν καί Μοναχῶν»
Ἀρχιμ. Ἀθανάσιος Ἀναστασίου
Προηγούμενος Ἱ. Μ. Μεγ. Μετεώρου
Ἀρχιμ. Σαράντης Σαράντος
Ἐφημέριος Ἱ. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου, Ἀμαρούσιον Ἀττικῆς
Ἀρχιμ. Γρηγόριος Χατζηνικολάου
Καθηγούμενος Ἱ. Μ. Ἁγίας Τριάδος, Ἄνω Γατζέας Βόλου
Γέρων Εὐστράτιος Ἱερομόναχος
Ἱ. Μ. Μεγίστης Λαύρας Ἁγ. Ὄρους
Πρωτοπρ. Γεώργιος Μεταλληνός
Ὁμότιμος Καθηγητὴς Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
Πρωτοπρ. Θεόδωρος Ζήσης
Ὁμότιμος Καθηγητὴς Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης