ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΥΠΟΥ
Σήμερα, Κυριακή 7 Μαΐου 2017 πλήθος λαού της Θεσσαλονίκης, και όχι μόνον, ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, των Ορθοδόξων Χριστιανικών Σωματείων και της Πανελληνίου Ενώσεως Θεολόγων, σε μια εκδήλωση ενημερώσεως και διαμαρτυρίας για την κατάσταση στο χώρο της Παιδείας, με θέμα: «Ελληνορθόδοξη Παιδεία ή άθεα γράμματα;». Οι προβληματισμοί όλων ενώθηκαν σε κοινή προσπάθεια εξεύρεσης απαντήσεως, και οι ομιλητές που ακούστηκαν με προσοχή και ενδιαφέρον, συνέβαλαν αποφασιστικά στο να ακτινογραφήσουμε τις ιδιομορφίες και δυσχέρειες του θέματος αυτού και να καταλήξουμε σε σημαντικά συμπεράσματα.
Η παρουσία του κόσμου ήταν συγκινητική και μπορούμε να ισχυριστούμε, ότι η συγκέντρωση αυτή ήταν μια επάξια συνέχεια της αντίστοιχης περυσινής εκδήλωσης «Μένουμε Έλληνες και Ορθόδοξοι». Κάθε ηλικίας άτομα προσήλθαν, με έκδηλη την αγωνία για την πορεία που προσπαθούν μερικοί εντελώς ανιστόρητα και αθεμελίωτα να οικοδομήσουν, αποδομώντας αρχές και αξίες μέσα στο θεσμό της Παιδείας.
Η έναρξη της Ημερίδος έγινε με την προσλαλιά του Παναγιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Ανθίμου, με του οποίου την ευλογία και αμέριστη συμπαράσταση διοργανώθηκε η όλη προσπάθεια. Ο Παναγιώτατος κήρυξε την έναρξη των εργασιών και απηύθυνε λόγους πατρικής αγάπης και ευλογίας, με προβληματισμό και ανησυχία για τη πορεία των πραγμάτων στο χώρο της Παιδείας. Ταυτόχρονα υπέδειξε τρόπους και λύσεις για μια δημιουργική παραμονή στα όσα μάθαμε και διδαχθήκαμε από την Εκκλησία και τους Πατέρες, για την αξία της αγωγής και τον τρόπο που την υπηρετούμε στο χώρο των σχολείων.
Στη συνέχεια, ακολούθησε η χορωδία του Δημοτικού των Εκπαιδευτηρίων «ο Απόστολος Παύλος». Τα μικρά παιδιά συγκίνησαν με την παρουσία και τον ενθουσιασμό τους και έδωσαν χαρμόσυνο τόνο στην ατμόσφαιρα.
Κατόπιν ξεκίνησαν οι εισηγήσεις. Πρώτος ομιλητής, ο Γενικός Γραμματέας της Πανελληνίου Ενώσεως Θεολόγων, κ. Παναγιώτης Τσαγκάρης μάχιμος εκπαιδευτικός σε Λύκειο της Μυτιλήνης και βαθύς γνώστης των προβλημάτων που έχουν ανακύψει τα τελευταία χρόνια με τη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών.
Τόνισε εμφαντικά, ότι «τα νέα Προγράμματα για το μάθημα των Θρησκευτικών αλλοιώνουν ριζικά τον Ορθόδοξο χριστιανικό χαρακτήρα του μαθήματος. Μεταβάλλουν ακόμη, τους θεολογικούς και παιδαγωγικούς σκοπούς του μαθήματός, σε στόχους πολιτικούς και κοινωνικούς, με την επιβολή μιας νέας και άγνωστης στην ορθόδοξη πίστη “εκκοσμικευμένης θεολογίας”».
Ο ομιλητής επεσήμανε χαρακτηριστικά, ότι η Παιδεία που οφείλει να προσφέρει το Υπουργείο Παιδείας μέσα από το
-καλούμενο σήμερα- μάθημα των Θρησκευτικών στην πολυδοκιμαζομένη πατρίδα μας, δεν μπορεί να είναι άλλη από την ελληνορθόδοξη Παιδεία. «Σ΄ αυτή την Παιδεία, η σύνδεση του σχολείου και του μαθητή με την εκκλησιαστική κοινότητα και ζωή, θεωρείται απαραίτητο στοιχείο για την πνευματική υποδομή των ίδιων των μαθητών αλλά και για την ίδια την υπαρξιακή δομή του ελληνικού πολιτισμού, ο οποίος είναι ανάγκη να διατηρηθεί ως βασικό συστατικό στοιχείο της ταυτότητας και της συνείδησης των Ελλήνων».
Ο κ. Τσαγκάρης κατέληξε συμπερασματικά, λέγοντας, ότι παρά τις μεγάλες δυσχέρειες και τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, «πιστεύουμε ακράδαντα ότι η Εκκλησία και η Ελληνορθόδοξη Παιδεία θα σώσουν και πάλι το γένος μας, αναδεικνύοντας ήρωες της πίστεως και του έθνους. Διότι, όπως επιγραμματικά αποφαίνεται ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης, «μπορεί ο διάβολος να καταστρέφει, αλλά ο καλός Θεός εργάζεται και δεν θα αφήση να εξαφανισθή το γένος μας…».
Επόμενη εισηγήτρια, ήταν η καθηγήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κα Μαρία Μαντουβάλου, η οποία ξεκίνησε τη δική της παρέμβαση-ομιλία, λέγοντας πως «οι διοργανωτές της Ημερίδας για την Παιδεία εκτοξεύουν προς τον Ελληνικό Λαό και κάθε αρμόδιο το αγωνιώδες διλημματικό ερώτημα: “Ελληνορθόδοξη παιδεία ή άθεα γράμματα;“ και αναζητούν απεγνωσμένα καθαρή και αμετάκλητη απάντηση». Και συνέχισε: «Το ερώτημα δεν είναι γέννημα θεωρητικού στοχασμού για ανταλλαγή απόψεων αλλά αδήριτη ανάγκη να διαφυλάξουμε από την καταιγίδα που ξέσπασε τους θησαυρούς μας, που δεν είναι άλλοι από την Ορθοδοξία και την Ελλάδα. Δυστυχώς, όταν οι άλλοι βυσσοδομούσαν τα τελευταία τουλάχιστον τριάντα χρόνια και γρυλίζανε αναμασώντας συνθήματα και πυρπολώντας το σπίτι μας, εμείς κωφεύαμε. Τώρα ήρθε η ώρα να απαντήσουμε στο ερώτημα: Έλληνα Ορθόδοξε «στον αιώνα σου, λέγε, τι βλέπεις;[1]» και η απάντηση, «Βλέπω τους εμπόρους να εισπράττουν σκύβοντας το κέρδος των δικών τους πτωμάτων[2]».
Επεσήμανε την ευθύνη όλων μας λέγοντας: «Για την μέχρι σήμερα αδράνεια δεν υπάρχει δικαιολογία. Ο ευσεβής κυβερνήτης Καποδίστριας είχε διακηρύξει “Τα σχολεία δεν είναι απλώς τόποι προσκτήσεως γνώσεων, αλλά κυρίως φροντιστήρια ηθικής, χριστιανικής και εθνικής αγωγής”, και για τους δασκάλους τόνιζε ότι πρέπει να είναι φιλόθρησκοι. Προηγήθηκε ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός που οι προφητείες του βγαίνουν σήμερα αληθινές.
Ολοκλήρωσε δε την εισήγησή της με την πεποίθηση, πως «σήμερα διατρανώνουμε μαζί με τον ποιητή την Πίστη μας, ότι “Μνήμη του λαού μου σε λένε Πίνδο και σε λένε Άθω[3]„. Και θυμόμαστε τον άξιο ιεράρχη, μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο που ό,τι βλέπουμε σήμερα με αποτροπιασμό να συμβαίνει στην παιδεία, το είχε προεξαγγείλει, ως προφήτης, μια εικοσαετία πριν.
«Σήμερα, όμως, που “να έγιναν ξάφνου τα λεμόνια πικρολέμονα[4]„ εδώ, από τη Θεσσαλονίκη διασαλπίζεται το σωτήριο «ο καθείς και τα όπλα του[5]» και η βεβαιότητα «ό,τι σώσεις μες στην αστραπή καθαρό στον αιώνα θα διαρκέσει[6]».
Τέλος, ο Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης κ. Παύλος στην ομιλία του επεσήμανε: «Είναι σημαντικό να δούμε τη σημερινή παιδεία μέσα από το χθες. Να δούμε αν καλλιεργήθηκε περισσότερο ή υποτιμήθηκε βαναυσότερα. Η Παιδεία στον τόπο μας έχει τελειώσει. Το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα δεν υπηρετεί την παιδεία, υπηρετεί την παραγωγή, διαστρέφει την προσωπικότητα του μαθητή και τον αντιμετωπίζει, όχι ως προσωπικότητα, αλλά σαν ηλεκτρονικό υπολογιστή. Το μοναδικό κριτήριο των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων: ο τρόπος της εισόδου στις Ανώτατες Σχολές». «Οι μαθητές απορρίπτουν το σχολείο: Γιατί δεν τούς αγγίζει, δεν ασχολείται με τα προβλήματα τους, δεν καλλιεργεί την προσωπικότητα τους, αλλά τούς οδηγεί στον ανταγωνισμό και υπονομεύει την επικοινωνία και την μεταξύ τους φιλία». «Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού πού προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε είναι μια ακόμη ένδειξη της παρακμής της Παιδείας μας και της αποτυχίας του παιδευτικού ρόλου του σημερινού εκπαιδευτικού συστήματος. Επιβεβαιώνει ότι το εκπαιδευτικό σύστημα δεν ασχολείται με τον μαθητή». «Ο λόγος του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου: “Ποιήσατε δικαιοσύνης ὅπλον καί μή θανάτου τήν παίδευσιν…” είναι ο πιο καίριος λόγος πού ακούστηκε για την Παιδεία. Είναι το μέτρο αξιολόγησης της Παιδείας». «Ένας άλλος συγκλονιστικός λόγος: “Πᾶσά τε ἐπιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης καὶ τῆς ἄλλης ἀρετῆς πανουργία, οὐ σοφία φαίνεται[7]„ των αρχαίων προγόνων μας, έρχεται να επιβεβαιώσει τα ανωτέρω, αλλά και να ερμηνεύσει το κατάντημα της πατρίδας μας σήμερα. Η πατρίδα μας σήμερα καταστράφηκε από αυτούς που έχουν τη γνώση, την επιστήμη, αλλά που δεν έχουν ΑΡΕΤΗ.
Ο σκοπός μιας αληθινής Παιδείας, μιας Παιδείας που είναι όπλο δικαιοσύνης, είναι: η αποκάλυψη της φύσης των όντων, η φανέρωση του ανθρώπινου προσώπου, η αποκάλυψη του νοήματος της ζωής, ἡ πνευματική καλλιέργεια του ανθρώπου, δηλαδή η καλλιέργεια των αρετών, ἡ πορεία προς την ολοκλήρωση προς τη θέωση.
Η Παιδεία, λοιπόν, είναι όπλο δικαιοσύνης ή μήπως όπλο θανάτου; Οδηγεί προς την αλήθεια και τη ζωή; Οι ίδιες οι στατιστικές της Πολιτείας, τα λόγια των ίδιων των παιδιών, το πλήθος των νέων ανθρώπων που καταφεύγουν στις εξαρτήσεις, φανερώνουν ότι η σημερινή Παιδεία είναι «όπλο θανάτου». «Όπλο θανάτου» η Παιδεία! Σκληρός ο λόγος… Δεν είναι όμως άδικος … Είναι αληθινός!».
Και ο Σεβασμιώτατος, κατέληξε λέγοντας: «Ονειρεύομαι ένα σχολείο που να έχει κέντρο το πρόσωπο του μαθητή και όχι το μυαλό του, να του αποκαλύπτει την αλήθεια για το Θεό, τον άνθρωπο και τον κόσμο. Να του φανερώνει το μυστήριο του ανθρώπου. Να τον βοηθά να προβληματίζεται. Να προσπαθεί να τον ακούσει. Να έχει την τόλμη και το ρεαλισμό να του εξηγήσει αυτό που ούτε οι άθεοι δεν μπορούν να αρνηθούν, ότι δηλαδή ο άνθρωπος χωρίς Θεό είναι ένα σκουπίδι και σε σκουπίδι καταλήγει. Αλλά μαζί με το Θεό γίνεται κατά χάριν θεός. Ονειρεύομαι μια Παιδεία για τη ζωή, μια παιδεία που να προσφέρει ζωή και όχι θάνατο!»
Η Εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την έγκριση Ψηφίσματος, τις ευχαριστίες προς τους συμμετέχοντες και τους συντελεστές της και τον Εθνικό Ύμνο, που έψαλλαν όλοι οι παριστάμενοι.
Η ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
[1] Οδ. Ελύτη, «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» Τα Πάθη, Ανάγνωσμα έκτο, Προφητικόν.
[2] Οδ. Ελύτη, «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ», ο.π.
[3] Οδ. Ελύτη, «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» Τα Πάθη, Ανάγνωσμα δεύτερο, Ε΄.
[4] Κώστα Μόντη, «Κλειστές Πόρτες»
[5] Οδ. Ελύτη, «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» Τα Πάθη, Α΄
[6] Οδ. Ελύτη, «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» μέρος Β΄
[7] Πλάτων, Μενέξενος, 347a
Ψ Η Φ Ι Σ Μ Α
Όλοι εμείς που συγκεντρωθήκαμε σήμερα, Κυριακή 7 Μαΐου 2017, στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο της Θεσσαλονίκης, και ήμασταν παρόντες στην Ημερίδα με θέμα το σημαντικότατο και επίκαιρο διλημματικό ερώτημα «ελληνορθόδοξη παιδεία ή άθεα γράμματα;», την οποία συνδιοργάνωσαν η Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, τα Ορθόδοξα Χριστιανικά Σωματεία της Θεσσαλονίκης και η Πανελλήνιος Ένωσις Θεολόγων, αφού ακούσαμε με προσοχή τις εμπεριστατωμένες ομιλίες των τριών εισηγητών της Ημερίδος, του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σισανίου και Σιατίστης κ. Παύλου, της Καθηγήτριας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κας Μαρίας Μαντουβάλου και του Γενικού Γραμματέα της Πανελληνίου Ενώσεως Θεολόγων κ. Παναγιώτη Τσαγκάρη, όπως επίσης και την προσλαλιά του Παναγιωτάτου ποιμενάρχου μας, Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Ανθίμου, ο οποίος έθεσε υπό την ευλογία και την αιγίδα του όλη την παρούσα εκδήλωση, ομόφωνα
ΕΚΦΡΑΖΟΜΕ την ζωηρή μας ανησυχία για τη σημερινή κατάσταση της Παιδείας, της οποίας η παθολογία χαρακτηρίζεται κυρίως από τα εξής συμπτώματα:
1) Τον εκβαρβαρισμό της γλώσσας μας,
2) Την προσπάθεια να ξαναγραφτεί η ιστορία του τόπου μας, χωρίς να λαμβάνονται υπ΄ όψιν όσα χαρακτηρίζουν την ιδιοσυστασία του λαού μας, νοηματοδότησαν τη ζωή του, δημιούργησαν το πολιτισμικό του στίγμα και τον εκράτησαν όρθιο στην ιστορική του διαδρομή, όπως είναι : η πίστη στον Χριστό μας και η αγάπη προς την πατρίδα μας και τις παραδοσιακές διαχρονικές μας αξίες, το φιλότιμο, το ασκητικό πνεύμα, η κοινοτική οργάνωση και η οικογενειακή ζωή.
3) Το θρησκευτικό μας αποχρωματισμό με τη μετάλλαξη του μαθήματος των θρησκευτικών, το οποίο μετατρέπεται σε πανθρησκευτική κατήχηση με κύριο εργαλείο τα λεγόμενα «νέα προγράμματα», τα οποία ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος τα εχαρακτήρισε «επικίνδυνα και απαράδεκτα». Μάλιστα οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί Έλληνες υφιστάμεθα σε αυτό το ζήτημα δυσμενή μεταχείριση μεροληπτικής συμπεριφοράς, διότι τα «νέα προγράμματα» θα ισχύσουν μόνο για τους Ορθόδοξους Χριστιανούς και όχι για τους αλλοδόξους και τους ετεροθρήσκους. Τέλος
4) Την αποδόμηση του ίδιου του πυρήνα της ανθρώπινης υποστάσεως. Η διαφήμιση οποιασδήποτε εκτροπής στα σχολεία μέσω επισήμου προγράμματος του Υπουργείου Παιδείας για τις λεγόμενες «έμφυλες ταυτότητες» στοχεύει στην ανατροπή της ανθρώπινης οντολογίας και φυσιολογίας.
ΔΙΑΤΡΑΝΩΝΟΜΕ τη ριζική μας αντίθεση σε όλα αυτά τα προωθούμενα φαινόμενα διαλύσεως των πάντων και την αταλάντευτη αποφασιστικότητά μας να αγωνισθούμε, ώστε η Παιδεία στην πατρίδα μας, την οποία λαμβάνουν οι νέοι μας, που είναι και το μέλλον της, να συνεχίσει να αρδεύεται από την πίστη στο Χριστό μας και την προσήλωση στην Ελλάδα και τις παραδοσιακές μας αξίες. Να ξαναγίνει και πάλι η Παιδεία που εθεμελίωσαν ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης. Η Παιδεία που καθαγίασαν οι Τρεις Ιεράρχες. Η Παιδεία, την οποία οραματίσθηκαν ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός και ο Μακρυγιάννης. Η Παιδεία που ενέπνευσε τον Ιωάννη Καποδίστρια και τον Κωστή Παλαμά. Η Παιδεία που ανέδειξε αγίους, μάρτυρες, νεομάρτυρες και ήρωες, όπως τον Μέγα Φώτιο και τον Γρηγόριο Παλαμά, τον Γρηγόριο τον Ε΄ Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως και τον Χρυσόστομο Σμύρνης, τον Γρηγόρη Αυξεντίου και τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη, αλλά και πολλούς άλλους ευσυνειδήτους επιστήμονες, πολιτικούς, επαγγελματίες, βιοπαλαιστές, οικογενειάρχες και νομοταγείς πολίτες.
ΚΑΛΟΥΜΑΣΤΕ όλοι και κυρίως οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς σε μετάνοια και θερμή προσευχή. Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός να φωτίζει όλους και όλες, να αφουγκραζόμαστε το θέλημά Του και να εφαρμόζομε τις εντολές Του. Να φωτίζει και τους αρμοδίους να αναζητούν τα άριστα και να τα εφαρμόζουν με τον βέλτιστο τρόπο.
Να αναλάβουν ο καθένας και η καθεμιά τις ευθύνες που τους αναλογούν και να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων διεκδικώντας αποφασιστικά όσα μας επιτάσσει η ελληνορθόδοξη παράδοσή μας και κατοχυρώνει το Σύνταγμά μας για τον ελληνικό και ορθόδοξο χριστιανικό χαρακτήρα της παρεχομένης αγωγής στην αγαπημένη μας πατρίδα, την Ελλάδα μας.
Θεσσαλονίκη, 7 Μαΐου 2017
Η ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
