Γράφει η Αντωνία Βαρμάζη, Ιστορικός
Όλοι έχουμε ακούσει για τον θρύλο του μαρμαρωμένου βασιλιά. Οι απόψεις για το πρόσωπο του βασιλιά δίισταντο.
Πολλοί νομίζουν ότι λέγοντας «μαρμαρωμένος βασιλιάς» εννοούμε τον τελευταίο Αυτοκράτορα του Βυζαντίου, τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Όμως, η προφητεία μιλάει ξεκάθαρα για τον Ιωάννη Βατάτζη κι όχι για τον Κωνσταντίνο, που σύμφωνα με τον Φραντζή, σκοτώθηκε μαχόμενος των Τούρκων στην αποφράδα μέρα της Πόλης και το πτώμα του αναγνωρίστηκε απ’τις χρυσές περικνημίδες του με τους δικέφαλους αετούς.
Ο μαρμαρωμένος βασιλιάς είναι ο Άγιος Ιωάννης Δούκας Βατάτζης ο Ελεήμων, ο Αυτοκράτορας Νικαίας, ο οποίος βρέθηκε παντελώς άφθαρτος στον τάφο του στην Μικρασία, τόσο ο ίδιος, όσο και τα βασιλικά του ενδύματα και ο οποίος είναι πράγματι «μαρμαρωμένος» σε σημείο κρυφό από τα μάτια των Τούρκων και φυλάσσεται κεκρυμμένο, σε μυστικό σπήλαιο το οποίο γνωρίζει μόνο ένα μυστικό τάγμα Ελλήνων κρυπτοχριστιανών, που φυλάσσουν το ιερό μυστικό για αιώνες, αναμένοντας την «έγερση του μαρμαρωμένου»
Ο Βατάτζης υπήρξε ο κυριότερος συντελεστής της αποκατάστασης του Βυζαντίου. Αν οι Φράγκοι έφυγαν από την Πόλη το 1261, αυτό οφείλεται σ’ αυτόν. Ο Μιχαήλ Παλαιολόγος επωφελήθηκε από τα αποτελέσματα της πολιτικής του Βατάτζη. Ο Ιωάννης Βατάτζης προετοίμασε το έδαφος κι έκανε δυνατή την αποκατάσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας! Ο Ιωάννης αν και πέθανε το 1254, δηλαδή, 200χρ. πριν την Άλωση της Πόλης, ονομάστηκε «Πατέρας των Ελλήνων».
Αρχικά, τάφηκε σ’ ένα μικρό μοναστήρι στη Μαγνησία της Μικράς Ασίας. Η ιστορία του όμως δε σταματά με την ταφή του. Επτά χρόνια μετά το θάνατό του ανοίχτηκε ο τάφος του, αφού πολλές μαρτυρίες για θαύματα άρχισαν να υπάρχουν και τότε όλοι βρέθηκαν μπροστά στο μεγαλύτερο θαύμα. Ο βασιλιάς αν και επτά χρόνια νεκρός, έμοιαζε κοιμώμενος. Το χρώμα του ήταν ροδαλό και τα ρούχα του άφθαρτα. Δεν έμοιαζε νεκρός, αλλά μάλλον, «μαρμαρωμένος». Από τότε και μετά το σώμα του Ιωάννη Βατάτζη εξαφανίστηκε…
Το σώμα όμως του Ιωάννη είναι σε κατάσταση στάσης, κάτι που θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε με την χειμερία νάρκη που πέφτουν τον χειμώνα οι αρκούδες. Είναι ζωντανός αλλά με αδρανοποιημένες όλες τις σωματικές του λειτουργίες, ξαπλωμένος και κρατά στο χέρι του μία βυζαντινή ρομφαία. Η ρομφαία είναι μέσα στο θηκάρι της, αλλά κάθε χρόνο το χέρι του Ιωάννη τραβά μέρος του ξίφους έξω.
Ορισμένοι υποστηρίζουν πως το πρόσωπο του βασιλιά αφορά τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο.
Ο Κωνσταντίνος ΙΑ’ υπήρξε ο τελευταίος αυτοκράτορας τού Βυζαντίου, ο οποίος με το φρόνημα και την αυτοθυσία του, σημάδεψε χαρακτηριστικά το γεγονός τής πτώσης. Ο αυλικός του Γεώργιος Φραντζής διηγείται με απλότητα τον θάνατο τού τελευταίου βυζαντινού αυτοκράτορα: «Ο βασιλεύς ουν απαγορεύσας εαυτόν, ιστάμενος βαστάζων σπάθην και ασπίδα, είπε λόγον λύπης άξιον «ουκ έστι τις των χριστιανών του λαβείν την κεφαλήν μου απ΄ εμού;» ην γαρ μονώτατος απολειφθείς. τότε εις των Τούρκων δους αυτώ κατά πρόσωπον και πλήξας, και αυτός τω Τούρκω ετέραν εχαρίσατο” των όπισθεν δ΄ετέρος καιρίαν δους πληγήν, έπεσε κατά γης” ου γαρ ήδεισαν ότι ο βασιλεύς εστιν, αλλ΄ως κοινόν στρατιώτην τούτον θανατώσαντες αφήκαν».
Σύμφωνα με την περιγραφή του Φραντζή, οι κατακτητές, μετά το τέλος του αγώνα, αναζήτησαν το σώμα του αυτοκράτορα: «πλείονας κεφάλας των αναιρεθέντων έπλυναν, ει τύχοι και την βασιλικήν γνωρίσωσι, και ουκ ηδυνήθησαν γνωρίσαι αυτήν, ει μη το τεθνεώς πτώμα τού Βασιλέως ευρόντες ο εγνώρισαν εκ των βασιλικών περικνημίδων, ή και πεδίλων ένθα, χρυσοί αετοί ήσαν γεγραμμένοι, ως έθος υπήρχε τοις βασιλεύσι». Η αναγνώριση του νεκρού αυτοκράτορα συνοδεύθηκε από την εντολή τού σουλτάνου Μωάμεθ Β’ να ταφεί με τις αρμόζουσες βασιλικές τιμές, χωρίς όμως να ανακοινωθεί και ο τόπος της ταφής. Οι μυστικοί πόθοι τού λαού συνέδεσαν τον θρύλο τού μαρμαρωμένου βασιλιά, με την ελπίδα για την απελευθέρωση και την αποκατάσταση τής αυτοκρατορίας.
Τον 19ο αιώνα ένας Ιταλός πρέσβης στην Κωνσταντινούπολη συγκέντρωσε μια ιδιωτική συλλογή όπλων και πανοπλιών, που την εξέθεσε αργότερα στο Τορίνο. Ανάμεσα στα αντικείμενα ήταν και ένα ξίφος σκαλισμένο με Χριστιανικές φιγούρες και με ελληνιστί αφιέρωση σε έναν Αυτοκράτορα ονόματι Κωνσταντίνο. Το 1857 ο Γάλλος Βικτόρ Λανγκλουά το εξέτασε και αποφάνθηκε, πως ήταν το ξίφος του Κωνσταντίνου, προερχόμενο από τον τάφο του Μωάμεθ Β´
‘Οταν ο Μωάμεθ ο Β΄ κατάφερε να καταλάβει την Κωνσταντινούπολη, ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος διέταξε να μεταφέρουν την Αγία Τράπεζα και όλα τα κειμήλια της Αγίας Σοφίας μακριά από την Πόλη ώστε να μην τα λεηλατήσουν οι Τούρκοι.
Τρία καράβια Ενετικά ξεκίνησαν από την Πόλη γεμάτα με όλα αυτά τα κειμήλια, όπως λέει και ο θρύλος, αλλά το τρίτο από αυτά που μετέφερε την Αγία Τράπεζα βυθίστηκε στα νερά του Βοσπόρου στην περιοχή του Μαρμαρά.
Από τότε μέχρι σήμερα στο σημείο εκείνο που είναι βυθισμένη η Αγία Τράπεζα τα νερά της θάλασσας είναι πάντοτε ήρεμα και γαλήνια, ασχέτως με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην γύρω περιοχή.
Όπως και να έχει οι θρύλοι κρατούν ζωντανούς τους πόθους και ενίοτε ενέχουν χαραγμένους τους αγώνες και τις κακουχίες των Ελλήνων.Η προφητεία προς τον Μανουήλ Παλαιολόγο γράφει: «Τότε άγγελος εξ ουρανού καταβήσεται δια νεύσεως Θεού, έχων εν τη χερί αυτού σκήπτρον και ξίφος του Αγιωτάτου Βασιλέως Κωνσταντίνου, και τον ειρηνικόν στέψει βασιλέα.
Ος και αυτόν μέσον πάντων εστίν εν τω πολέμω, δώσει δε αυτώ το σκήπτρον και το ξίφος, και το όνομα αυτού Ελεήμονα καλέσει»! Αυτό είναι όμως το προσωνύμιο του Αγίου Ιωάννου Γ΄ Δούκα Βατάτζη του Ελεήμονος, Αυτοκράτορος Νικαίας.
Ο Άγιος Ταράσιος έρχεται να επιβεβαιώσει όλες τις άλλες προφητείες αφού λέγει: «Και τότε εξυπνήσει ο Άγιος Βασιλεύς, ο εν αρχή μεν του ονόματος αυτού το ι, και εν δε τω τέλει σ,έχων,α σημαίνουσι σωτηρίαν…» Εμείς αναμένουμε το πλήρωμα του χρόνου , για να δούμε ιδίοις όμμασι αν όντως θα επαληθευτεί.
Ο Άγιος Ιωάννης Βατάτζης ο Ελεήμων τιμάται στις 4 Νοεμβρίου και διακρίνεται για τον φιλεύσπλαχνο χαρακτήρα του και την βοήθεια που πρόσφερε στους φτωχούς και εορτάζεται στο βυζαντινό Διδυμότειχο, επάνω στην Εκκλησιά του Χριστού Σωτήρα του κάστρου, όπου και υπάρχει σαν θησαυρός η φορητή εικόνα του Αγίου, δημιούργημα της λαϊκής τέχνης του 1958, που πάνω της έχει γραμμένο και το Απολυτίκιό του:
«Τον λαμπρόν Βασιλέα και των πιστών μέγα καύχημα και των νυμφαίων το κλέος, Ιωάννην τιμήσωμεν, εν ύμνοις και ωδαίς πνευματικαίς, την μνήμην επιτελούντες αυτού, συμφώνως ανακράζοντες. Δόξα τω σε Δοξάσαντι, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα των ενεργούντι δια σου πάσιν ιάματα».
Πηγή: