Tο 2020 το ποσοστό των ασθενών που διαγνώστηκαν με καρκίνο παγκοσμίως μειώθηκε κατά σχεδόν 40% σε σχέση με το 2019, σύμφωνα με διεθνή στατιστικά στοιχεία που επικαλείται η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου.
Εν μέσω πανδημίας, πολλοί ασθενείς – με ή χωρίς συμπτώματα – αποφεύγουν να κάνουν τυπικές εξετάσεις, με αποτέλεσμα να καθυστερεί σημαντικά η διάγνωση του καρκίνου. Οι νέες διαγνώσεις έχουν μειωθεί σημαντικά, ειδικά στα πρώιμα, δυνητικά ιάσιμα στάδια του καρκίνου, ενώ αυξήθηκαν οι ογκολογικοί ασθενείς που διακόπτουν τη θεραπεία τους ή δεν συμμετέχουν σε προγραμματισμένους επανελέγχους.
«Η δειγματοληψία που έχει κάνει η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου δείχνει το ίδιο ποσοστό ακριβώς για την Ελλάδα: 40% λιγότερες καινούργιες διαγνώσεις κρουσμάτων καρκίνου», λέει o πρόεδρος της Eλληνικής Eταιρείας Xειρουργικής Oγκολογίας, Ιωάννης Καραϊτιανός που προειδοποιεί ότι η ίδια τάση παρατηρείται και φέτος. «Προφανώς οφείλεται στο ότι οι Έλληνες έχουν εγκαταλείψει και τον προ-συμπτωματικό έλεγχο για καρκίνους όπως στο στομάχι, κυρίως όμως στο παχύ έντερο, τον προστάτη, τον πνεύμονα και τον μαστό», προσθέτει ο Δρ. Καραϊτιανός.
«Ο καρκίνος δεν περιμένει να επιστρέψουμε στην κανονικότητα. Γιατί να περιμένεις εσύ; Εάν αισθάνεσαι ανησυχητικά συμπτώματα, εάν έχεις σταματήσει τη θεραπεία σου ή ακυρώθηκε μια προγραμματισμένη εξέταση, μην περιμένεις. Επικοινώνησε με το γιατρό σου. Κάνε τις εξετάσεις σου»
Σύμφωνα με την Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου, πολλοί ασθενείς με καρκίνο έχουν μειωμένη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας ή έρχονται αντιμέτωποι με ακυρώσεις προγραμματισμένων εξετάσεων, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται ή να διακόπτεται η θεραπεία τους.
«Καταστροφικό» για κάποιους ασθενείς
Το μέγεθος του κινδύνου από μία καθυστερημένη διάγνωση μετά από μήνες, «εξαρτάται πάντα από την εντόπιση του καρκίνου. Για έναν καρκίνο μαστού μπορεί να μην είναι τόσο σοβαρό, για έναν καρκίνο του παγκρέατος είναι καταστροφικό. Για έναν καρκίνο του εντέρου είναι καταστροφικό. Ο κίνδυνος σε μία καθυστερημένη διάγνωση καρκίνου, π.χ στο έντερο, στο πάγκρεας, στο στομάχι ή στους νεφρούς, είναι να μειωθεί η επιβίωση των ασθενών. Παράλληλα γίνονται πολύ βαρύτερα χειρουργεία τα οποία συνεπάγονται χειρότερη ποιότητα ζωής για τους ασθενείς.
Παραδείγματος χάριν, μια παρά φύσην έδρα, μια κολοστομία σε έναν ασθενή, αν είναι πολύ προχωρημένο στάδιο καρκίνου του εντέρου. Σε καρκίνους του παγκρέατος δεν γίνονται εγχειρίσεις και μπαίνει μόνο ένα σωληνάκι, γιατί θεωρούνται ανεγχείρητα περιστατικά. Αυτό είναι το πρόβλημα. Χειρότερα αποτελέσματα ως προς την επιβίωση και χειρότερη ποιότητα ζωής και πόνος για τους ασθενείς αυτούς που διαγιγνώσκονται σε προχωρημένα στάδια.»
— Τι συμβουλεύετε όσους φοβούνται να μπουν σε ένα νοσοκομείο και να κάνουν εξετάσεις λόγω κορωνοϊού;
Κατ’ αρχήν δεν χρειάζεται να πάει κάποιος σε ένα μεγάλο νοσοκομείο να κάνει τις προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο. Υπάρχουν πάρα πολλά διαγνωστικά κέντρα και πάρα πολλοί γιατροί που δουλεύουν στα γραφεία τους, οι οποίοι κάνουν απολύτως αξιόπιστες εξετάσεις, χωρίς τον συνωστισμό, τους κινδύνους και τις καθυστερήσεις του κρατικού νοσοκομείου. Είναι προτιμότερο να πάνε σε διαγνωστικά κέντρα – με το ταμείο τους γίνονται πάλι οι εξετάσεις – και δεν διατρέχουν τον κίνδυνο του συγχρωτισμού. Και βεβαίως έχουν και πολύ γρηγορότερα τα ραντεβού τους.
Τον τελευταίο καιρό, έχουμε μορφές καρκίνου σε προχωρημένα στάδια, όπως είναι στο παχύ έντερο, στο στομάχι ή το πάγκρεας, φαινόμενο που δεν το είχαμε τα προηγούμενα χρόνια, γιατί έχουν εγκαταλειφθεί οι εξετάσεις που κάνουν για τσεκ-απ. Έχουμε φτάσει να αντιμετωπίζουμε προχωρημένες μορφές καρκίνου τις οποίες είχαμε «ξεχάσει» στην χώρα μας την τελευταία 10ετία – 15ετία. Πρέπει να επανέλθουμε στις μαστογραφίες, στα τεστ παπ, στις κολονοσκοπήσεις κ.λπ.
Η νόσος της προχωρημένης ηλικίας
Ο πρόεδρος της Eλληνικής Eταιρείας Xειρουργικής Oγκολογίας κάνει έκκληση προς τους ασθενείς να εξετάζονται «όπως παλιά», υπογραμμίζοντας και μία ηλικιακή συνιστώσα που πολλοί ενδεχομένως αγνοούν. «Δεν δικαιολογούμαστε σήμερα να μην κάνουμε εξετάσεις και πολύ περισσότερο με την γήρανση του πληθυσμού. Το 22% του ελληνικού πληθυσμού είναι άνω των 65 ετών και ξέρουμε ότι ο καρκίνος είναι η νόσος της προχωρημένης ηλικίας, για τους μισούς καρκίνους τουλάχιστον και παραπάνω.
Στην εκστρατεία ευαισθητοποίησης για την έγκαιρη διάγνωση και την απρόσκοπτη θεραπεία του καρκίνου εν μέσω πανδημίας, η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου επιχειρεί να περάσει το μήνυμα στους πολίτες που, αποφεύγοντας τις εξετάσεις, θέτουν σε δυνητικά μεγαλύτερο κίνδυνο τη ζωή τους: «Ο καρκίνος δεν περιμένει να επιστρέψουμε στην κανονικότητα. Γιατί να περιμένεις εσύ; Εάν αισθάνεσαι ανησυχητικά συμπτώματα, εάν έχεις σταματήσει τη θεραπεία σου ή ακυρώθηκε μια προγραμματισμένη εξέταση, μην περιμένεις. Επικοινώνησε με το γιατρό σου. Κάνε τις εξετάσεις σου»
«Αναλάβαμε αυτήν την πρωτοβουλία με σκοπό να επισημάνουμε στους ανθρώπους με καρκίνο ότι μπορούν – και πρέπει – να έχουν ξανά πρόσβαση στις υπηρεσίες ογκολογικής περίθαλψης που χρειάζονται» λέει η κα Καίτη Αποστολίδου, Πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου.
«Καλούμε τους ασθενείς, αλλά και όσους ανθρώπους αισθάνονται ύποπτα συμπτώματα, ή ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, να δώσουν και πάλι προτεραιότητα στην υγεία τους, να δώσουν και πάλι προτεραιότητα στις εξετάσεις που μπορούν να σώσουν τη ζωή τους».