Ευάγγελος
Ο Λευκός Οίκος δέχεται φωνές για αποχώρηση του στρατού κατοχής από την Κύπρο!
Φωνές υπέρ μιας νέας προσέγγισης στο Κυπριακό ζήτημα φαίνεται να αναδύονται στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών. Η γνωστή εφημερίδα Washington Examiner ασχολήθηκε για πρώτη φορά με το ενδεχόμενο υπό όρους αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο, την ώρα που η τουρκική πλευρά εμφανίζεται ιδιαίτερα ανήσυχη για τη δυτική στροφή της Κυπριακής Δημοκρατίας και την ενίσχυση των σχέσεών της με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι αμερικανικές αεροπορικές δυνάμεις εξετάζουν με έντονο ενδιαφέρον τη χρήση της βάσης «Ανδρέας Παπανδρέου» στην Πάφο, στρατιωτικής εγκατάστασης που ανήκει στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Το σχέδιο φέρεται να προβλέπει τη βελτίωση της υποδομής της βάσης, ώστε να μπορεί να φιλοξενεί περισσότερα αμερικανικά αεροσκάφη. Σε διπλωματικά και αμυντικά ρεπορτάζ έχει διατυπωθεί η άποψη ότι οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν τη συνύπαρξη του δικού τους αεροπορικού στόλου και εγκαταστάσεων με την τουρκική στρατιωτική παρουσία στα Κατεχόμενα, λόγω στρατηγικών, επιχειρησιακών και πολιτικών διαφορών.
Η Washington Examiner επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι ο Πρόεδρος Τραμπ θα μπορούσε να προσφέρει στην Τουρκία συγκεκριμένα κίνητρα, προκειμένου να πεισθεί να αποσύρει περίπου 40.000 στρατιώτες από το νησί.
Στα θετικά προσμετράτε και η εκλογική ήττα του εκλεκτού της Άγκυρας και η ανάδειξη του μετριοπαθούς Τουφάν Έρχουρμαν στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων δημιουργεί ένα νέο, ευνοϊκότερο πλαίσιο για συνομιλίες. Ο Έρχουρμαν έχει εκφράσει επανειλημμένα την προσήλωσή του στην επανένωση και την αναζήτηση λύσης στη βάση της ομοσπονδίας, σε αντίθεση με τη σκληρή γραμμή της Άγκυρας για δύο κράτη.
Παράλληλα, γεωπολιτικοί αναλυτές στην Ελλάδα αναφέρουν πως ενδέχεται να εξεταστεί και η άρση του εμπάργκο όπλων κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αναμφίβολα, η έναρξη οποιασδήποτε συζήτησης για την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο συνιστά θετική εξέλιξη σε διπλωματικό επίπεδο. Για δεκαετίες, αυτό υπήρξε το βασικό αίτημα της Ελληνικής και Ελληνοκυπριακής πλευράς, χωρίς απτά αποτελέσματα.
Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες εμπλακούν ουσιαστικά, δημιουργείται μια ιστορική ευκαιρία για να ασκηθεί αποτελεσματική πίεση στην Άγκυρα τόσο μέσω κυρώσεων όσο και μέσω παροχής κινήτρων που δεν έχουν ποτέ προσφερθεί στο παρελθόν.
Παρακάτω το άρθρο της Washington Examiner
Για μισό αιώνα, το μεσογειακό νησί της Κύπρου αποτελεί την ξεχασμένη σύγκρουση της Ευρώπης. Έχει παραμείνει διαιρεμένη από το 1974, όταν η Τουρκία εισέβαλε μετά από πραξικόπημα που υποστηρίχθηκε από την Ελλάδα. Σήμερα, οι Ελληνοκύπριοι ελέγχουν τον νότο (μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης) ενώ το τουρκοκρατούμενο βόρειο τμήμα αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα. Μια ζώνη των Ηνωμένων Εθνών διασχίζει τη Λευκωσία, την πρωτεύουσα, χωρίζοντας τις δύο πλευρές με συρματοπλέγματα και σημεία ελέγχου.
(Σ.Σ. Η πραγματικότητα, όπως τεκμηριώνεται από πλήθος ιστορικών πηγών, είναι πως το πραξικόπημα του 1974 στην Κύπρο δεν «στηρίχθηκε από την Ελλάδα» ως κράτος ή λαό, αλλά εκτελέστηκε από το χουντικό καθεστώς με προσυμφωνία Ιωαννίδη και Μυστικών Υπηρεσιών χώρας μεγάλης δύναμης:)
Κάθε Αμερικανός πρόεδρος από τον Τζίμι Κάρτερ και μετά έχει σε μεγάλο βαθμό αγνοήσει το Κυπριακό. Ο ΟΗΕ έχει διοργανώσει αμέτρητους γύρους ειρηνευτικών συνομιλιών που δεν οδήγησαν πουθενά. Η διαίρεση έχει οδηγήσει σε ένα σχεδόν βολικό τέλμα, με τις δύο πλευρές να δείχνουν μειωμένο ενθουσιασμό για την εξεύρεση λύσης. Οι προηγούμενες προσπάθειες επανένωσης της Κύπρου έχουν επανειλημμένα καταρρεύσει. Το 2004, μια πρόταση του ΟΗΕ εγκρίθηκε από τους Τουρκοκύπριους αλλά απορρίφθηκε μαζικά από τους Ελληνοκύπριους, που φοβήθηκαν κινδύνους για την ασφάλεια και υπερβολική τουρκική επιρροή. Η τελευταία σοβαρή προσπάθεια έγινε το 2017 στην Ελβετία, όπου οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας και των δύο κυπριακών πλευρών κατέρρευσαν λόγω του ζητήματος των τουρκικών στρατευμάτων και εγγυήσεων ασφαλείας. Αυτά τα ίδια προβλήματα εξακολουθούν να μπλοκάρουν τη συμφωνία σήμερα.
Όμως οι ισορροπίες αλλάζουν. Το περασμένο σαββατοκύριακο, ο Τουφάν Έρχουρμαν, ένας μετριοπαθής υποψήφιος, νίκησε τον σκληροπυρηνικό Έρσιν Τατάρ στις εκλογές στον βορρά. Ο Έρχουρμαν έκανε προεκλογική εκστρατεία με στόχο την εξεύρεση λύσης με την ελληνοκυπριακή κυβέρνηση, μετά από χρόνια αδιεξόδου και εθνικιστικής ρητορικής. Η νίκη του σηματοδοτεί μια σπάνια στιγμή αισιοδοξίας για το νησί. Για τους Τουρκοκύπριους, που είναι εξαντλημένοι από πολιτική απομόνωση και ανησυχούν μήπως ξεπεραστούν πληθυσμιακά από Τούρκους εποίκους, η νίκη του αντιπροσωπεύει την ευκαιρία να επανεξετάσουν τις σχέσεις με τον νότο.
Η χρονική συγκυρία έχει ενδιαφέρον. Νωρίτερα φέτος, ειδικοί της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας αξιολόγησαν τη βάση της Πάφου ώστε να δουν αν μπορεί να υποστηρίξει ανθρωπιστικές και λογιστικές επιχειρήσεις στην περιοχή. Το σχέδιο είναι να βελτιωθεί η υποδομή, ώστε η βάση να μπορεί να φιλοξενήσει μεγαλύτερη ποικιλία αμερικανικών αεροσκαφών, είτε για εκκενώσεις είτε για περιφερειακές κρίσεις. Η Ουάσινγκτον έχει εξετάσει επίσης τη χρήση της βρετανικής βάσης Ακρωτηρίου για περιφερειακή διαχείριση κρίσεων. Όπως είχε πει ο Χένρι Κίσινγκερ, η Κύπρος λειτουργεί ως “ένα αδιανόητο αεροπλανοφόρο”, σε σημείο που να είναι κοντά στον Λίβανο, το Ισραήλ και την ευρύτερη Μέση Ανατολή. Αυτή η γεωγραφία εξηγεί γιατί η Ουάσινγκτον θα μπορούσε να βρει ενδιαφέρον να επενδύσει στο νησί.
Αλλαγές γίνονται όχι μόνο στον βορρά αλλά και στον νότο. Υπό τον πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη, η κυβέρνηση επιδιώκει στενότερους δεσμούς με Ουάσινγκτον και Βρυξέλλες, εγκαταλείποντας την προηγούμενη ήπια προσέγγιση προς τη Ρωσία, η οποία για δεκαετίες ήταν διπλωματικός εταίρος και χρηματοδότης. Η Λευκωσία έχει δηλώσει την επιθυμία της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, έχει πατάξει παράνομο ρωσικό χρήμα και έχει επιδιώξει στενότερες σχέσεις με το Ισραήλ.
Ενώ ο νότος κοιτάζει προς τη Δύση, ο βορράς παραμένει ακλόνητος υπό τον έλεγχο της Τουρκίας. Περίπου 40.000 Τούρκοι στρατιώτες εξακολουθούν να εδρεύουν εκεί, και η Τουρκία πληρώνει τα περισσότερα έξοδα της περιοχής, από μισθούς μέχρι προμήθειες ενέργειας και νέες κατασκευές. Η Άγκυρα βλέπει το νησί ως μέρος της ζώνης ασφαλείας της στην Ανατολική Μεσόγειο και το χρησιμοποιεί για στρατιωτικούς σκοπούς. Τα τελευταία χρόνια, η Τουρκία έχει κατασκευάσει νέες βάσεις και εγκαταστάσεις για drones στον βορρά, ενισχύοντας την παρουσία της. Οι τοπικές αρχές στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στην Τουρκία για τα οικονομικά και την πολιτική στήριξη, που σημαίνει ότι καμία πρόοδος προς την επανένωση δεν μπορεί να συμβεί δίχως την έγκριση της Άγκυρας.
Γι’ αυτό απέτυχε και η ειρηνευτική διαδικασία: κανείς δεν έχει προσφέρει στην Τουρκία κάτι που να αξίζει να παραχωρήσει το στρατιωτικό της οχυρό και τη διπλωματική της ισχύ. Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεται αυτή η «παγωμένη» σύγκρουση. Κατάφερε να βάλει τέλος σε εχθρότητα δεκαετιών μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν. Η Κύπρος θα μπορούσε να είναι η επόμενη.
Ο Τραμπ θα μπορούσε να προσφέρει στην Άγκυρα ό,τι ο ΟΗΕ ποτέ δεν μπόρεσε…όπως αυξημένη αμυντική συνεργασία ή εμπορικές και ενεργειακές συμφωνίες με ευρωπαϊκή στήριξη, σε αντάλλαγμα για την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και ένα ανανεωμένο σχέδιο διαμοιρασμού εξουσίας για το νησί.
Επί δεκαετίες, η Κύπρος ήταν ο “νεκροταφείο των διπλωματών”, μια ασφαλής σύγκρουση στην οποία μια λύση πάντα φαινόταν κοντά, αλλά δεν μπορούσε να επιτευχθεί. Αν ο Λευκός Οίκος του Τραμπ επιλέξει να εμπλακεί, θα μπορούσε να μετατρέψει αυτό το αδιέξοδο σε μια σπάνια επιτυχία εξωτερικής πολιτικής και να δώσει νέα ώθηση για να τερματιστεί μια από τις μακροχρόνιες διαιρέσεις της Ευρώπης.]