Τα παιδιά δεν θα έπρεπε ποτέ να «κλειδωθούν» στο σπίτι.

Γράφει η Sunetra Gupta, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Δεν υπήρξε καμία επιστημονική τεκμηρίωση σχετικά με τους εξαναγκαστικούς περιορισμούς στα μικρά παιδιά και ούτε υπάρχει ακόμα.

Πουθενά η αδικία του περιορισμού κυκλοφορίας δεν είχε γίνει περισσότερο εμφανής από ότι στα παιδιά. Τα έχουμε αναγκάσει να απέχουν περισσότερο από ένα χρόνο από την εκπαίδευση και υπέμειναν τις ανασφάλειες που επιβλήθηκαν από τις πολιτικές διαγνωστικού ελέγχου, της καταγραφής και   της απομόνωσης, για να μην αναφέρω και την δυστοπική ατμόσφαιρα της μάσκας προσώπου, τις διαχωριστικές μπάρες από πολυμεθακρυλικό μεθύλιο (Perspex) και όλο τον πρόχειρο και καταστρεπτικό εξοπλισμό της κοινωνικής αποστασιοποίησης. Τώρα, ακόμα και με το τέλος των άλλων περιοριστικών μέτρων, θα υπόκεινται ακόμα σε τακτικό διαγνωστικό έλεγχο. Έμαθα πως πρότειναν ότι τα παιδιά είναι από τη φύση τους ανθεκτικά και δεν θα υφίστανται καμία σημαντική μακροχρόνια βλάβη από αυτές τις εμπειρίες. Ο χρόνος θα δείξει αν έτσι έχουν τα πράγματα, αλλά η βραχυχρόνια βλάβη, ιδιαίτερα στα παιδιά με μειονεκτικό υπόβαθρο, είναι ήδη εμφανής.

Ήταν αυτό αναπόφευκτο; Γνωρίζαμε εξαρχής πως το ρίσκο της σοβαρής ασθένειας και του θανάτου των παιδιών από τον  SARS-CoV-2 ήταν πολύ χαμηλό ώστε να διαφωνήσουμε πως κανένα ατομικό όφελος πιθανόν να συγκεντρωνόταν σε αυτά με την παύση της διασποράς του. Αλλά ποιο το όφελος στην κοινωνία; Δεν ήταν παράλογο να συμπεράνουμε πως τα παιδιά θα παίξουν ένα δυσανάλογο ρόλο στην εξάπλωση του ιού, αν και το βάρος των αποδεικτικών στοιχείων υπαινίσσεται διαφορετικά.

Αλλά ακόμη και αν τα παιδιά ήταν οι απόλυτοι φορείς της διασποράς του ιού, ήταν αυτό τεκμηριωμένο να προκαλέσει σε αυτά αυτές τις βλάβες; Το κόλπο ήταν να σπάσει ο σύνδεσμος ανάμεσα στις μολύνσεις και στους θανάτους. Υπήρξαν πολλοί από εμάς οι οποίοι προτείναμε πως πιθανώς αυτό να κατορθωθεί με επιλεκτική προστασία αυτών που βρίσκονται σε κίνδυνο κάθε φορά που ένα κύμα προέκυπτε και τώρα έχουμε τα εμβόλια τα οποία μπορούν να το πετύχουν αυτό. Δεν θα μπορούσαμε ποτέ να είμαστε ικανοί να το πετύχουμε τέλεια και ακόμα δεν μπορούμε με όλα αυτά τα εξαιρετικά εμβόλια που είναι διαθέσιμα, αλλά τα παιδιά δεν θα έπρεπε να υποφέρουν για αυτό‧ ούτε μάλιστα πρέπει να πληρώσουν το τίμημα για το ΕΣΥ το οποίο έχει γίνει τόσο υποχρηματοδοτούμενο που υποκύπτει όταν οι εισαγωγές στα νοσοκομεία αυξάνονται ανάμεσα στους ενήλικες οι οποίοι χρειάζονται φροντίδα για να επιβιώσουν από την μόλυνση.

Κάθε χρόνο, χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν από μολύνσεις που αποκτήθηκαν από το κοινωνικό σύνολο. Ποτέ πριν δεν είχαμε ζητήσει από τα παιδιά να κουβαλήσουν την ενοχή πως έχουν μολύνει αυτούς τους άτυχους ανθρώπους. Αυτό αποτελεί μέρος της κοινωνικής ελευθερίας  ότι εμείς διαμοιράζουμε αυτή την ενοχή κατά πλάτος στο σύνολο της κοινωνίας αντί να το εντοπίζουμε σε ατομικό επίπεδο.

Το να ρωτήσουμε πιο συγκεκριμένα, τα παιδιά, να λάβουν υπόψη αυτή την ενοχή είναι υπερβολικά καταστροφικό και άνομο από πλευράς υπευθυνότητας προς αυτά. Καθώς ερχόμαστε σε συμφωνία με την ιδέα πως θα ζήσουμε σε μια επιδημική ισορροπία με τον ιό, τα παιδιά πρέπει να απαλλάσσονται από την ενοχή της πιθανότητας «να σκοτώσουν στη γιαγιά.»    

Ένας λόγος για αυτό είναι ότι, για να υπερισχύσει αυτό το στάδιο η επιδημικής ισορροπίας, πρέπει να αποδεχτούμε ένα βέβαιο επίπεδο μόλυνσης στην κοινωνία- περιλαμβάνοντας και παιδιά ανάμεσα στους μολυσμένους-ακριβώς όπως κάνουμε και με άλλα παθογόνα. Δεν υπάρχει νόημα να υποβάλλουμε τα παιδιά σε συνεχόμενους διαγνωστικούς ελέγχους, καθώς αυτό ανοίγει την πόρτα ότι παρανοϊκοί καθηγητές και γονείς θα επιβάλλουν στα παιδιά περισσότερους περιορισμούς.

Θα υπάρχει ακόμα ένα μικρό ρίσκο σε αυτούς που βρίσκονται σε κοντινή επαφή με αυτά αν τα παιδιά είναι μεταδοτικά; Ναι, αλλά πολύ μικρότερο από ότι αποδεχόμαστε για άλλους ιούς όπως η γρίπη. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, η άποψή μου είναι πάντοτε ότι, ακόμη και στο επιδημικό του στάδιο, ο SARS-CoV-2 δεν αποτέλεσε μεγάλο κίνδυνο σε έναν υγιή ενήλικα ώστε να μας απαλλάσσει από  την υπευθυνότητα που έχουμε να προστατεύσουμε τα παιδιά και τους νέους ενήλικες από τις βλάβες των εγκλεισμών. Το θεωρώ καθήκον μου να καταστείλω αδιαλείπτως τα μαθήματα με φυσική παρουσία, καθώς επιμένουν αυτοί από τους συναδέλφους μου οι οποίοι ήταν ευάλωτοι (ή ζούσαν σε κοντινή επαφή με κάποιον που ήταν ευάλωτος) να έχουν την εναλλακτική επιλογή να παραδίδουν τις διαλέξεις και το εκπαιδευτικό τους υλικό από απόσταση.

Τι γίνεται με τα εμβόλια; Δεν θα έπρεπε απλά να εμβολιάσουμε όλα αυτά τα παιδιά ώστε να σταματήσουν να αποτελούν «απειλή» για μας; Ενώ τα εμβόλια σχεδόν με βεβαιότητα παρέχουν προστασία ενάντια σε σοβαρή ασθένεια και τον θάνατο, η ικανότητά τους να παρεμποδίσουν την μόλυνση είναι ελλιπής και ενδέχεται να είναι παροδική. Τα εμβόλια που έχουμε είναι εξαιρετικά για να ανταποκριθούν με επιτυχία στη διανομή της εστιασμένης προστασίας των ευάλωτων αλλά δεν μπορούν να πετύχουν την ανοσία της αγέλης αν δεν είμαστε προετοιμασμένοι να παρουσιάσουμε ετήσιο μαζικό εμβολιασμό. Εμείς επομένως πρέπει να στηριχθούμε πάνω σε προγράμματα φυσικής μόλυνσης για να διατηρήσουμε ένα τείχος ανοσίας. Καθώς ο κόσμος παλεύει με τους κανόνες ηθικής συμπεριφοράς εμβολιασμού των παιδιών δεδομένου ότι οι δυνητικοί κίνδυνοι δεν υπερβαίνουν τα ατομικά οφέλη, θα πράτταμε σωστά εάν αναγνωρίζαμε ότι ούτε εδώ υπάρχει το μακροχρόνιο συλλογικό πλεονέκτημα.

Σχετικά με νέες μεταλλάξεις; Η ομοφωνία του κοινού φαίνεται να είναι ότι οι νέες μεταλλάξεις είναι ιδιαίτερα πιο μεταδοτικές από τις προηγούμενες- παρά το γεγονός ότι η επίσημη επιδημιολογική θεωρία θα πρότεινε πως όποιο πλεονέκτημα έχουν τα εμβόλια είναι πιο πιθανό να είναι ελάχιστο. Οι νέες μεταλλάξεις ίσως να είναι πραγματικά ικανές να μολύνουν ξανά τους ανθρώπους με πιο εύκολο τρόπο παρά την ομορφιά της εστιασμένης προστασίας, όπως ιδιαίτερα επιτυγχάνεται με τον εμβολιασμό, είναι ότι αυτό δεν έχει σημασία. Ακόμα κι αν μια τεράστια νέα μετάλλαξη προκαλέσει μια απότομη αύξηση των κρουσμάτων, είναι απίθανο να παραβιάσουμε τα όρια ενάντια στη σοβαρή ασθένεια που τέθηκε σε εφαρμογή από τα εμβόλια.

Αλλά τι θα συνέβαινε αν οι νέες μεταλλάξεις είναι πιο μεταδοτικές στα παιδιά και τους αφήσει με κορωνοϊό για πολύ καιρό; Παρόμοιες εικασίες δεν βγάζουν νόημα ενάντια στις προφανείς βλάβες των περιορισμών. Εν αντιθέσει αν υπάρξει κάποια ένδειξη ότι τα παιδιά γίνονται πιο ευάλωτα στον SARS-CoV-2, θα πρότεινα ότι αυτό συμβαίνει επειδή τους έχουμε στερήσει την προστασία την οποία παρέχει η πρόσφατη μόλυνση με κορωνοϊούς ενάντια στην μόλυνση και την ασθένεια. Με το να ανασύρουμε τα παιδιά από την φυσιολογική τους ζωή, τα έχουμε κάνει να αποτύχουν με πολλούς περισσότερους τρόπους απ’ το να παραμελούμε απλά τις βασικές τους ανάγκες.