Του Φιλίππου Τακόπουλου
Θεολόγου Κολλεγίου Αθηνών
MPhil, υπ. Δρ. Θεολογίας
“Καὶ ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν, καὶ ἐθεασάμεθα τὴν δόξαν αὐτοῦ, δόξαν ὡς μονογενοῦς παρὰ πατρός, πλήρης χάριτος καὶ ἀληθείας” (Ιω. 1, 14). Kαι ο Λόγος ενσαρκώθηκε και κατοίκησε ανάμεσά μας, και με θαυμασμό είδαμε τη δόξα του, μια δόξα, που, σαν μονογενής, την είχε από τον Πατέρα, γεμάτος χάρη και αλήθεια.
Η σάρκωση του Υιού και Λόγου του Θεού Πατρός λαμβάνει χώρα μέσα στο χώρο και στο χρόνο, με σκοπό την θέωση της ανθρώπινης φύσης και της ανάπλασης του κατ’ εικόνα Θεού πεπτωκότος ανθρώπου. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος τονίζει χαρακτηριστικά ότι “ο Λόγος σαρκώθηκε σ᾽ αυτό το ανθρώπινο σώμα, το οποίο έλαβε από τον άνθρωπο και το εμψύχωσε με πνεύμα ψυχής λογικής και κατ᾽ αυτόν τον τρόπο ο αναλλοίωτος Θεός καταδέχθηκε να λάβει τη μορφή του δούλου, ώστε για τους μεν άπιστους να θεωρηθεί ότι είναι άνθρωπος, ενώ για τους πιστούς να φανερωθεί ότι είναι Θεός. Γιατί ενώ είναι Υιός του Θεού και Θεός προ των αιώνων, καταξιώθηκε να γίνει υιός αγίας γυναίκας και αυτός που είναι αόρατος τώρα γίνεται ορατός και αυτός που είναι πλούσιος για εμάς γίνεται πτωχός και αυτός που είναι απαθής και αθάνατος τώρα πάσχει σαν άνθρωπος” (Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Εἰς τὸν Εὐαγγελισμόν, 105-113).
Το γεγονός αυτό της δράσης του Δημιουργού Θεού, ο οποίος εισχωρεί στην ανθρώπινη ιστορία και την τέμνει στα δύο, προ Χριστού και μετά Χριστόν, προκειμένου ο άνθρωπος να επανέβρει το νόημα και την πορεία της ζωής του, φέρνει τον άνθρωπο μπροστά στο δικό του σχέδιο δράσης. Εκείνος ως Πλάστης και Δημιουργός δεν άφησε το κτίσμα του αβοήθητο και χωρίς οδηγό στο ταξίδι της ζωής. Όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου «ἐξαπέστειλεν ὁ Θεός τόν Υἱόν αὐτοῦ γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπό νόμου, ἵνα τούς ὑπό νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τήν υἱοθεσίαν ἀπολαύωμεν» (Γαλ. 4,4-5). Εκείνος συνέλαβε και υλοποίησε το σχέδιο της Θείας Οικονομίας για τη λύτρωση και τη σωτηρία του ανθρώπου, δηλαδή οικονόμησε με τέτοιο τρόπο τα πράγματα ώστε να υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες για την έλευσή Του. Εκείνος αναμείχθηκε με εμάς και προσέλαβε την φθαρείσα φύση μας, ώστε να την θεώσει, όπως διακηρύσσει ο Μέγας Αθανάσιος “Αὐτός γάρ (Θεός Λόγος) ἐνηνθρώπησεν, ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν” (Μ. ‘Αθανασίου, Περί ἐνανθρωπήσεως τοῦ Λόγου, 54, 3). Εκείνος έγινε ο πρωταγωνιστής, καθώς ο άνθρωπος παρέπαιε μεταξύ του μύθου και της θρησκείας. Εκείνος ήλθε για να καταργήσει το ζόφο της αγνωσίας και την υποκειμενική θεώρηση του θείου μέσω της θρησκείας. Εκείνος έγινε το Φως, η Οδός, η Ζωή, η Αλήθεια και η Αγάπη. Οι λέξεις αυτές πλέον δεν είναι αφηρημένες έννοιες της ανθρώπινης διανόησης, αλλά απέκτησαν οντολογικό περιεχόμενο συνδεόμενες με τον Λόγο του Θεού Πατρός, τον Ιησού Χριστό. τον Θεάνθρωπο Κύριο.
Ο συγγραφέας και διπλωμάτης Φραγκίσκος Σατωμπριάν (1768-1848), ο οποίος περιγράφοντας την τραγική εκείνη κατάσταση τού αρχαίου κόσμου, τού οποίου ο ηθικός και κοινωνικός βίος έφτασε σε αξιοθρήνητα απελπιστική κατάσταση, έγραψε· “Αν ο Χριστός ερχόταν λίγο αργότερα στη γη, θα εύρισκε μόνο το πτώμα της κοινωνίας” (Francois R. Chateaubriand, Le genie du Christianisme, τόμ. VΙ, σελ. 288.). Παρόλα αυτά, σήμερα δύο χιλιάδες χρόνια μετά τη γέννηση του Χριστού η ανθρωπότητα βιώνει μια νέα παρακμή πνευματική, ηθική, κοινωνική, οικονομική, πολιτική και πολιτισμική. Έτσι ο σύγχρονος άνθρωπος καλείται σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, σε μια εποχή κρίσης, να βγει από τον ρόλο του παρατηρητή της ιστορίας και να δράσει προκειμένου να ξαναβρεί το σκοπό της ύπαρξής του και να ολοκληρωθεί.
Ως εκ τούτου στη σκηνή της Γεννήσεως βλέπει κανείς τα πάντα να είναι σε μια κίνηση και δράση. Μπροστά στη φάτνη κανείς δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος. Ας συλλογιστεί ο καθένας από εμάς με ποιο τρόπο μπορεί να γίνει ο πρωταγωνιστής σ᾽ αυτόν τον επανευαγγελισμό που προσδοκά η ανθρωπότητα.
Τότε, η Πάναγνος κόρη της Ναζαρέτ, η Θεοτόκος Μαρία έστεκε εκστατική μπροστά στον Κτίστη της και Υιό της, αποδεχόμενη με απόλυτη ταπείνωση, το θαύμα της αρρήτου σαρκώσεώς Του, σήμερα ο καθένας από εμάς ας αποδεχθεί εσωτερικά το Μυστήριον ξένον και το παράδοξο της έλευσης του Λόγου, απελευθερωμένος από τον εγωκεντρισμό του και την αυτάρκειά του.
Τότε, ο μνήστωρ Ιωσήφ υπέτασσε τον λογισμό του στην αποδοχή της θείας αποκαλύψεως, πιστεύοντας, ότι “Θεός το τεχθέν“, σήμερα ας απεκδυθεί ο καθένας από εμάς από τον ορθολογισμό και σκεπτικισμό του έναντι του μυστηρίου της σαρκώσεως του Λόγου, και ας γεμίσει το είναι του με τη βίωση της εν Χριστώ Μυστηριακής ζωής και της ορθοδόξου εκκλησιαστικής ασκήσεως.
Τότε, οι άγγελοι έψαλλαν το “Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ“, σήμερα ο καθένας από εμάς ας προσευχηθεί, ώστε ως κοινωνία να μετανοήσουμε και να αλλάξουμε πορεία ζωής, για να μπορέσουμε να εξέλθουμε από το πνευματικό σκοτάδι και κατόπιν να οδηγηθούμε προς το όντως φως, το φως της θεογνωσίας.
Τότε, το αστέρι της Βηθλεέμ κάλεσε εξ Ανατολών τους Μάγους να προσκυνήσουν το Μεσσία και Λυτρωτή Χριστό, αυτοί διήνησαν εκατοντάδες χιλιόμετρα για να φτάσουν στο σημείο “ὅπου ἔκειτο ὁ Κύριος”, σήμερα ο καθένας από εμάς ας πλησιάσει το συνάνθρωπό του, ας κάνει βήματα αγάπης προς τον πλησίον και ας σταθεί αλληλέγγυος στα ποικίλα του προβλήματα, γιατί μέσα από την αγάπη και την αλληλεγγύη μπορεί να γίνει υπέρβαση της μοναξιάς και του πόνου του ανθρώπου. Με αυτόν τον τρόπο, ως άλλοι Μάγοι δώρα φέροντες, να προσφέρει ο καθένας από εμάς το περίσσευμα της καρδιάς του, στον πονεμένο αδελφό.
Τότε, οι ποιμένες έτρεξαν να συναντήσουν το νεογέννητο Χριστό και να προσφέρουν τα ζώα τους ώστε να θερμάνουν την ψύχρα του καιρού, σήμερα ο καθένας από εμάς ας τρέξει και ας στέρξει στις ανάγκες του πλησίον, και ας θερμάνει την πίστη και την ελπίδα για πνευματικούς και ειρηνικούς καιρούς. Ο σοφός Σολωμόν έγραφε ότι “ἀδελφός ὑπό ἀδελφοῦ βοηθούμενος ὡς πόλις ὀχυρά καί ὑψηλῆ” (Παροιμ. Σολωμ. 18, 19), δηλαδή ο αδελφός όταν έχει αρωγό του τον αδελφό του στις δυσκολίες , μοιάζει με πόλη οχυρωμένη και ισχυρή. Έτσι και ο καθένας μας ας σταθεί δίπλα στον συνάνθρωπο δημιουργώντας δεσμούς πραγματικής αγάπης και ενδιαφέροντος.
Σήμερα, αγαπητοί μου, είναι η ώρα Εμείς να μετατρέψουμε την καρδιά μας στη φάτνη, που θα υποδεχθεί το Θείο Βρέφος και εκεί θα ανακληθεί, ώστε να γεμίσει από την παρουσία Του και την Αγάπη Του.