Μετάφραση: Καλλιντέρης Νικόδημος, Νομικός
Από τους Anna Irrera, Aisha S Gani, Tom Rees and Bloomberg
Στην εποχή της άνευ προηγουμένου πρόσβασης σε μεθόδους ψηφιακής πληρωμής, τα μετρητά επιστρέφουν, εξαιτίας της διόγκωσης του κόστους ζωής!
Σε μια έρευνα που παραγγέλθηκε από την Credit Karma και διεξήχθη από την Harris Poll κατά τον Μάρτιο μήνα, έδειξε ότι το 53% των ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες και το 46% αυτών στο Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιούν τα μετρητά περισσότερο τώρα σε σχέση με πέρσι! Αυτή ήταν μια αύξηση 19 και 4 ποσοστιαίων μονάδων αντιστοίχως σε σχέση με τους ερωτηθέντες που είπαν ότι δεν χρησιμοποιούν περισσότερο τα μετρητά. Περίπου 3 στους 5 χρήστες μετρητών και στις δύο χώρες δήλωσαν ότι η χρήση φυσικού χρήματος τους κάνει να ξοδεύουν λιγότερα.
Η αλλαγή των συνηθειών μετά από δεκαετίες μείωσης της χρήσης μετρητών σχετίζεται με τη διαρκή επίδραση του ταχύτερου πληθωρισμού από τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Η πίεση είναι ιδιαίτερα έντονη στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου τα κέρδη τιμών παραμένουν πάνω από το 10% και ο επικεφαλής οικονομολόγος της Κεντρικής Τράπεζας προκάλεσε οργή στο διαδίκτυο αυτή την εβδομάδα, αφού είπε ότι οι Βρετανοί «πρέπει να αποδεχθούν» ότι βρίσκονται σε χειρότερη θέση.
«Καθώς ο κόσμος επιστρέφει στην κανονικότητα μετά την πανδημία και οι τιμές αυξάνονται σημαντικά, βλέπουμε τα μετρητά ως έναν από τους πιο σταθερούς τρόπους διαχείρισης των χρημάτων», δήλωσε η Courtney Alev, Αναπληρώτρια Διευθύντρια διαχείρισης προϊόντων στην Credit Karma. «Πραγματικά (αυτό) ξεπερνά τις γενιές και τις οικονομικές καταστάσεις».
Σε κάποιο βαθμό, η αλλαγή των προτιμήσεων είναι επίσης μια αντίδραση στον πολλαπλασιασμό των ψηφιακών τρόπων πληρωμής – από το Apple Pay και το Venmo έως τις ανέπαφες πιστωτικές – που ορισμένοι καταναλωτές λένε ότι καθιστούν πολύ εύκολο να ξεπεράσουν τον προϋπολογισμό τους. Περισσότεροι από τα 2/3 των 3.171 ερωτηθέντων στην έρευνα Credit Karma είπαν ότι τέτοιοι τρόποι πληρωμής τους έκαναν να ξοδέψουν περισσότερα από όσα σκόπευαν.
Οι νεότεροι συντονίζονται σε μια τάση «μαζέματος μετρητών» (“cash-stuffing”) που προβάλλεται σε βίντεο στο TikTok στα οποία παρουσιάζονται οικονομικά τεχνάσματα, όπως το να βάζετε τα μετρητά που ξοδεύετε ξεχωριστά σε διαφορετικούς φακέλους για να τα χρησιμοποιήσετε για διαφορετικά έξοδα. Οι καταναλωτές χρησιμοποιούν επίσης τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να απωθήσουν τις επιχειρήσεις που δεν δέχονται μετρητά.
«Πολλές από τις θεωρίες για τις πληρωμές ήταν για την εξάλειψη του κόστους της συναλλαγής», δήλωσε η Natalie Ceeney, πρόεδρος της οργάνωσης Cash Access UK, η οποία ιδρύθηκε από τράπεζες και (άλλους) οικονομικούς οργανισμούς του Ηνωμένου Βασιλείου για να προωθήσει την ευρεία πρόσβαση σε μετρητά αφού ήρθε η νομοθεσία για να ανακόψει την μείωσή της. «Στην πραγματικότητα, πολλοί άνθρωποι θέλουν πίσω το κόστος της συναλλαγής».
Είπε ότι οι μελέτες δείχνουν μεγάλη αύξηση στις πωλήσεις όταν επιχειρήσεις που έρχονται σε επαφή με τους καταναλωτές, όπως οι αθλητικοί χώροι, αλλάζουν (τους τρόπους πληρωμής) και δέχονται ανέπαφες πληρωμές. «Ένας από τους λόγους είναι ότι οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να αγοράζουν πράγματα χωρίς να σκέφτονται, “Θεέ μου, είναι πολλά αυτά τα χρήματα”».
Η Emily O’ Donnell από το Lichfield της κεντρικής Αγγλίας χρησιμοποίησε μόνο μετρητά τον Νοέμβριο, αφού έπεσε πάνω σε ένα βίντεο TikTok σχετικά με το «μάζεμα μετρητών». Πριν από αυτό, η 26χρονη ζούσε με τον μισθό της οριακά. Έκτοτε, έχει εκκαθαρίσει 7.000 £ (8.740 $) των χρεών της και άρχισε να εξοικονομεί χρήματα για σπίτι. Δημοσιεύει επίσης βίντεο σε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με τον οικονομικό της προϋπολογισμό. «Η πειθαρχία προήλθε από τη δημιουργία λογοδοσίας στο TikTok και την ύπαρξη συγκεκριμένου προϋπολογισμού που ήταν πολύ σαφής, όπως δεν είχα κάνει ποτέ πριν», είπε.
Παραοικονομία
Ο οικονομολόγος του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, Kenneth Rogoff, είπε ότι η ανάκαμψη στη χρήση μετρητών μπορεί εν μέρει να αντανακλά την αυξημένη ζήτηση για αυτό που αποκαλεί «υπηρεσίες της παραοικονομίας» – όπως η πληρωμή μιας baby sitter με μετρητά για την αποφυγή του φόρου. «Είναι πολύ πιθανό η παραοικονομία να αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας και οι αριθμοί χρήσης μετρητών το αντικατοπτρίζουν», είπε.
Ο Rogoff, συγγραφέας του βιβλίου “The Curse of Cash: How Large-Denomination Bills Aid Crime and Tax Evasion and Constrain Monetary Policy” («Η κατάρα των μετρητών: Πώς οι λογαριασμοί μεγάλης αξίας βοηθούν το έγκλημα και τη φοροδιαφυγή και περιορίζουν τη νομισματική πολιτική»), εκτιμά ότι (αυτό) το τμήμα της οικονομίας αντιπροσωπεύει έως και το 10% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος των ΗΠΑ και ακόμα περισσότερο στην Ευρώπη.
Τα ευρήματα της Credit Karma υποδηλώνουν ότι η ανάκαμψη στη χρήση των μετρητών κατά την διάρκεια της πανδημίας, που τεκμηριώνεται τόσο από την Federal Reserve όσο και από την Τράπεζα της Αγγλίας, μπορεί να μην είναι απλώς μια εξαίρεση. Η άνοδος στη χρήση μετρητών ήταν ιδιαίτερα έντονη μεταξύ των νεότερων ατόμων, συμπεριλαμβανομένων των Millennials και των Generation Zs, διαπίστωσε η έρευνα. Αυτό εξελίσσεται καθώς οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Fed και της BOE, προωθούν τα σχέδια για την ανάπτυξη ψηφιακών εκδόσεων των νομισμάτων τους.
Η BOE δήλωσε τον Οκτώβριο ότι έχει δει μια «σταθερή, αν και μερική, ανάκαμψη στη χρήση μετρητών» από την πανδημία και ότι τα τραπεζογραμμάτια σε κυκλοφορία παραμένουν κοντά σε ένα ιστορικό υψηλό. Τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα παραμένουν ζωτικής σημασίας για τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα που αγωνίζονται να ανταπεξέλθουν στο αυξανόμενο κόστος για τα πάντα, από το γάλα μέχρι τα στεγαστικά δάνεια.
Η τράπεζα Nationwide Building Society στο Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσε τον Ιανουάριο ότι πέρσι έγιναν περισσότερες από 30,2 εκατομμύρια αναλήψεις από τα ΑΤΜ, μια αύξηση 19% από το 2021. Η διάρκεια της «αναζωπύρωσης» των μετρητών μπορεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πόσο καλά οι κεντρικοί τραπεζίτες καταφέρνουν να δαμάσουν τον πεισματικά υψηλό πληθωρισμό. Ωστόσο, ορισμένες εταιρείες αυτοματοποίησης των οικονομικών (fintech) προσπαθούν ήδη να προσαρμοστούν, εισάγοντας χαρακτηριστικά που βοηθούν τους πελάτες να θέτουν όρια στις δαπάνες.
Η Lisa Spantig, Eπίκουρη Kαθηγήτρια πειραματικών Oικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Άαχεν, είπε ότι ενώ θεωρεί ότι οι πληρωμές χωρίς συναλλαγματικό κόστος «γενικά είναι ωφέλιμες», ορισμένοι καταναλωτές μπορεί να χρειαστούν βοήθεια στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων. Αυτό μπορεί τελικά να απαιτήσει ρύθμιση «καθώς οι πάροχοι ψηφιακών πληρωμών επωφελούνται από τα υψηλά ποσοστά δαπανών», είπε. «Για παράδειγμα, η δημιουργία ενός συστήματος που σας ειδοποιεί όταν πρόκειται να κάνετε μια αγορά σε μια κατηγορία προϋπολογισμού που προσπαθείτε να περιορίσετε, θα μπορούσε να είναι πολύ ισχυρή, ειδικά σε σύγκριση με την εκ των υστέρων κατάρτιση προϋπολογισμού που είναι διαθέσιμη αυτήν τη στιγμή», είπε η Spantig.