Από το 2021 και τον νόμο για τον μουσουλμανικό αυτονομισμό, η κατ’ οίκον εκπαίδευση έχει απαγορευτεί στη Γαλλία. Αυτή η απαγόρευση έχει αναφερθεί στον ΟΗΕ. Ο διεθνής οργανισμός καταδίκασε τη Γαλλία για αυτή τη σοβαρή παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος των γονέων να επιλέγουν τον τρόπο διδασκαλίας των παιδιών τους.
Υπό το πρόσχημα της καταπολέμησης του ισλαμικού αυτοδιαχωρισμού, η γαλλική κυβέρνηση, με τον νόμο της περί “ενίσχυσης του σεβασμού των αρχών της Δημοκρατίας” τον Αύγουστο του 2021, αποφάσισε να περιορίσει σοβαρά την οικογενειακή εκπαίδευση, παρά τις μελέτες που δείχνουν ότι σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί γόνιμο έδαφος για ριζοσπαστικοποίηση. Ενώ προηγουμένως χρειαζόταν μια απλή δήλωση, πλέον η εκπαίδευση στο σπίτι απαιτεί προηγούμενη διοικητική άδεια. Από τότε που ψηφίστηκε ο νόμος, οι αρχές έχουν απαγορεύσει την κατ’ οίκον εκπαίδευση σε έναν ολοένα και αυξανόμενο αριθμό οικογενειών, παρόλο που ορισμένες από αυτές την ασκούν με επιτυχία εδώ και πολλά χρόνια.
Οι οικογένειες υποτίθεται ότι θα επωφεληθούν από μία αναβολή στην εφαρμογή του νόμου μέχρι το 2024, αλλά η χορήγηση διοικητικής άδειας απορρίπτεται ήδη σε αυξανόμενη κλίμακα, σε σημείο να φτάνει σχεδόν το 40% σε εθνικό επίπεδο, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία που παρέχονται από την ένωση Liberté Education, η οποία υπερασπίζεται το δικαίωμα των γονέων στην κατ’ οίκον εκπαίδευση. Σε ορισμένες ακαδημίες (γαλλικές διοικητικές εκπαιδευτικές περιφέρειες), το ποσοστό άρνησης μπορεί να φτάσει το 90%, αφήνοντας πολλούς γονείς μετέωρους, τη στιγμή που το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα δείχνει τις ελλείψεις του και το ιδιωτικό σύστημα, το οποίο είναι ακριβό και υπερπλήρες, δεν μπορεί να δεχτεί περισσότερα παιδιά από ό,τι σήμερα.
Στις 29 Σεπτεμβρίου, ο γενικός γραμματέας της ένωσης Liberté Education υποστήριξε την κατ’ οίκον εκπαίδευση στη Γενεύη ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών, Κοινωνικών και Πολιτιστικών Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, εν όψει της 74ης συνεδρίας της Επιτροπής, η οποία πρόκειται να αποφανθεί για πιθανές παραβιάσεις από τη Γαλλία της συμφωνίας για τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα. Η ένωση υπερασπίστηκε την άποψη ότι η Γαλλία δεν έχει συμμορφωθεί με αυτό το σύμφωνο, το οποίο αναφέρει ότι οι γονείς έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν μια εναλλακτική επιλογή αντί του σχολείου.
Αφού εξέτασε την υπόθεση, ο ΟΗΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Γαλλία ήταν ένοχη. Ο οργανισμός προειδοποίησε για πιθανή παραβίαση των αρχών της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας του νόμου για τον αυτονομισμό στις διατάξεις του που διέπουν την οικογενειακή εκπαίδευση, την οποία αναγνωρίζει ως εκπαιδευτική εναλλακτική λύση ισότιμη με την ιδιωτική εκπαίδευση. Ως αποτέλεσμα, τα Ηνωμένα Έθνη ζητούν από τη Γαλλία να “λάβει τα απαραίτητα μέτρα” για να σεβαστεί την ελευθερία των οικογενειών να επιλέγουν εναλλακτική λύση έναντι του σχολείου, σύμφωνα με το άρθρο 13.3 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Κοινωνικά, Οικονομικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα, το οποίο η Γαλλία έχει επικυρώσει.
Η Επιτροπή της Γενεύης εξέφρασε την ανησυχία της για την αύξηση του αριθμού των απαγορεύσεων που επιβάλλονται σε οικογένειες από τις αρχές. Οι παρατηρήσεις τους επιβεβαιώνουν την πιθανή παραβίαση των αρχών της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας. Παρόλο που η κατ’ οίκον εκπαίδευση εισήχθη [σ.μ. το ορθό: απαγορεύτηκε] για να καταπολεμηθεί η ισλαμική ριζοσπαστικοποίηση, οι αρνήσεις [σ.μ. χορήγησης άδειας] εκ μέρους των αρχών βασίζονται όλο και περισσότερο σε παιδαγωγικούς λόγους, απέχοντας κατά πολύ από τις δηλωμένες προθέσεις. Τέλος, ο ΟΗΕ επιμένει στην ανάγκη διασφάλισης του “καλύτερου συμφέροντος του παιδιού” και σεβασμού των “ειδικών του αναγκών”. Η γαλλική κυβέρνηση είναι ιδιαίτερα ένοχη για την άρνηση του βέλτιστου συμφέροντος των παιδιών, αρνούμενη την κατ’ οίκον εκπαίδευση σε παιδιά με αναπηρίες, μαθησιακές δυσκολίες ή θύματα εκφοβισμού στο σχολείο.
Η απόφαση του ΟΗΕ έρχεται την κατάλληλη στιγμή, καθώς ένα νέο νομοσχέδιο μόλις προτάθηκε στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση με πρωτοβουλία του βουλευτή των Les Républicains, Xavier Breton, το οποίο στοχεύει στην αποκατάσταση του συστήματος απλής δήλωσης που ίσχυε πριν από τον νόμο του 2021. Η πρόκληση τώρα είναι να περάσει πριν από τον Μάρτιο του 2024, όταν η αναστολή που χορηγείται σε οικογένειες που ήδη επωφελούνται από την κατ’ οίκον εκπαίδευση θα λήξει, υποβάλλοντάς τες μια για πάντα στις ιδιοτροπίες των γαλλικών εκπαιδευτικών αρχών.