π. Δημητρίου Μπόκου
Στην παραβολή των ταλάντων ένας οικοδεσπότης (ο Θεός) μοίρασε τάλαντα (χαρίσματα) σε τρεις δούλους του, ανάλογα με την αξία και τις δυνατότητες του καθενός. Στον πρώτο έδωσε πέντε τάλαντα, στον δεύτερο δύο και στον τρίτο ένα. Ο πρώτος, αξιοποιώντας αυτά που έλαβε, κέρδισε άλλα πέντε, ο δεύτερος άλλα δύο, αλλά ο τρίτος δεν εκμεταλλεύτηκε καθόλου το τάλαντό του. Το έθαψε μόνο στη γη και όταν κλήθηκαν όλοι να αποδώσουν λογαριασμό, οι δυο πρώτοι βραβεύτηκαν, ενώ ο τρίτος κατακρίθηκε (Κυριακή ΙΣΤ΄ Ματθαίου).
Είναι λογικό να βραβεύεται όποιος αξιοποιεί τα τάλαντα, τα χαρίσματα που του δόθηκαν από τον Θεό. Επίσης και το να κατακρίνεται και να καταδικάζεται όποιος θάβει το ταλέντο του και δεν το αξιοποιεί για το καλό όλων. Παρατηρούμε όμως και μια τρίτη πρακτική, που ακολουθείται από πολλούς, πάρα πολλούς ανθρώπους. Είναι το συχνότατο φαινόμενο να προσπαθούν πολλοί άνθρωποι ατάλαντοι να επιδείξουν ικανότητες που δεν έχουν, να οικειοποιούνται χαρίσματα που δεν τους δόθηκαν. Εντελώς αυθαίρετα παρουσιάζονται ως ειδικοί επί παντός επιστητού. Και όταν μεν το κάνουν, για να επιδείξουν απλώς πνεύμα στην παρέα τους, λίγο το κακό. Όταν όμως προσπαθούν να ενεργούν ως αρμόδιοι σε χώρους και τομείς εντελώς έξω από την τυχόν ειδικότητά τους (αν υπάρχει), τότε το πράγμα παίρνει σοβαρότατες διαστάσεις.
Όμως…
Για να χτίσεις σπίτι απευθύνεσαι σε οδοντίατρο ή σε μηχανικό; Στο δικαστήριο αναθέτεις την υπεράσπισή σου σε αρχιτέκτονα ή σε δικηγόρο; Είναι όλοι ειδικοί για όλες τις δουλειές; Όχι φυσικά! Και όμως υπάρχει ένας τομέας, όπου οι πάντες αυτοχρίονται ειδικοί! Όταν πρόκειται για θέματα πνευματικά, για όσα αναφέρονται στον Θεό και στον νόμο του, ο κάθε άσχετος θεωρεί τον εαυτό του αρμόδιο να αποφανθεί, θεωρώντας την άποψή του αδιαφιλονίκητη, αδιαμφισβήτητη, αναμφίβολη, αναντίρρητη. Αυτοχειροτονείται θεολόγος με αναμφίλεκτο κύρος και αποφαίνεται ex cathedra, από καθέδρας, με την αυθεντία του αλάθητου.
Αν και ο Θεός «έθετο εν τη Εκκλησία πρώτον αποστόλους, δεύτερον προφήτας, τρίτον διδασκάλους…» (Α΄ Κορ. 12, 28) και όρισε αυτοί να κηρύττουν την αλήθεια του, σήμερα υφαρπάζει τα χαρίσματα αυτά ο καθένας, σπουδαγμένος ή αγράμματος, για τον εαυτό του. Ο λογοτέχνης, ο τραγουδιστής, ο ηθοποιός και κυρίως ο δημοσιογράφος και ο πολιτικός, που μέσα από τον επαίσχυντο ολοκληρωτισμό των Μ.Μ.Ε. κατευθύνουν τη σκέψη του λαού. Γίνονται νοσφιστές, σφετερίζονται τα μέγιστα χαρίσματα του Θεού. Αυτοαναγορεύονται απόστολοι, προφήτες και διδάσκαλοι. Αποφαίνονται ερήμην του Θεού για το τί είναι ηθικό και τί ανήθικο, τί είναι καλό και τί κακό, τί είναι τελικά αμαρτία και τί όχι. Το φαινόμενο οργιάζει φυσικά στις μέρες μας. «Ο νοών νοείτω»!
Λέει όμως ο άγιος Γρηγόριος, ο όντως Θεολόγος: Ταλαίπωροι! Δεν είναι δουλειά του καθενός να μιλάει για τον Θεό. Και για όσα νομοθέτησε ο Θεός. «Ου παντός, ω ούτοι, το περί Θεού φιλοσοφείν, ου παντός». Δεν είναι γι’ αυτούς που σέρνονται με τα πάθη τους κατά γης. Αλλά γι’ αυτούς που έφτασαν στη θέα του Θεού, αφού καθαρίστηκαν από τα πάθη τους, ή που αγωνίζονται τουλάχιστον να καθαριστούν. Δεν είναι τόσο «φθηνό» πράγμα το να μιλάς για τον Θεό (Θεολογικός Α΄, 3).
Για τον άγιο Γρηγόριο, «θεολογώ» σημαίνει «ζω ασκητικά» (π. Γ. Φλωρόφσκι). Τα ουράνια χαρίσματα δεν αποκτώνται με γλέντι, διασκέδαση και δήθεν στοχαστικές ανοησίες.
Εσύ, τί προτιμάς; Να σε φωτίζουν οι άγιοι του Θεού ή να σε σκοτίζουν οι καπηλευτές της αλήθειας του;
Καλή ευλογημένη εβδομάδα!
«Αντιύλη». Ι. Ν. Αγ. Βασιλείου,
Πρέβεζα