ΟΙ ΑΓΙΟΙ τοῦ λεσβιακοῦ στερεώματος!
Λέσβος χορεύει ὁμοῦ συνευφημοῦσα
τὸὺς ἐν αὐτῇ λάμψαντας φίλους Κυρίου.
Ἤνεγκε Λέσβος ὁμήγυριν Χρὶστῷ Θεοειδῆ ἐτάρων.
Τὴν πρώτη μετὰ τῶν Ἁγίων Πάντων Κυριακὴ ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τὴν μνήμη τῶν ἐν Λέσβῳ διαλαμψάντων Ἁγίων
Ἀπολυτίκιον
Ἦχὸς α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τὸὺς ἐκ Λέσβου ὡς ἄστρα νοητὰ ἀνατείλαντας, καὶ ἀπὸ χωρῶν διαφόρων ἐν αὐτῇ διαπρέψαντας. Ὁσίους τε καὶ Μάρτυρας ὁμοῦ, καὶ θείους ἱεράρχας τοῦ Χριστοῦ, ἐν μὶᾷ ἀνευφημήσωμεν ἑορτῇ οἱ λέσβιοι κραυγάζοντες· δόξα τῷ ἐνισχύσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ θαυμαστώσοντι, δόξα τῷ δι’ ὑμῶν περιφανῶς, τὴν νῆσον ἡμῶν κλεΐσαντι.
Κοντάκιον
Ἦχὸς δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταύρῷ.
Τὸὺς ἐν τῇ Λὲσβῳ ἀθλητὰς τοῦ Σωτῆρος, καὶ ἱεράρχας καὶ Ὁσίους Πατέρας, πνευματικῶς ὑμνήσωμεν γηθόμενοι· ὁὗτοι διαφόροις γάρ, διαπρέψαντες χρόνοις, ἤδη συνηρμόσθησαν, ἐπὶ μίαν χορείαν, καὶ τῷ Θὲῷ πρεσβεύουσιν ὁμοῦ, ἡμῖν δοθῆναι πταισμάτων.
EMMANOYHΛ MEΛINOΣ θεολόγος συγγραφεύς
Οἱ Ἅγιοι τῆς Λέσβου, μὲ ἐπί κεφαλῆς τὴν Κυρία Θεοτόκο, τὴν Ἁγία Σιῶν, μαζὶ ὁ Ταξιάρχης του Μανταμάδου, οἱ Ἅγιοι Ραφαήλ, Νικόλαος, Εἰρήνη, Θεόδωρος ὁ Βυζάντιος, Ἰγνάτιος ὁ Ἀγαλλιανός, Θεοκτίστη ἡ Μηθυμναία κ.α. φρουροῦν καὶ σκέπουν τὴν πανέμορφη μεγαλόνησο τοῦ βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου -τὸ τρίτο νησὶ στὴν Ἑλλάδα, ἕβδομο στὴν Μεσόγειο- τὴν Λέσβο τῶν δύο μητροπόλεων Μυτιλήνης, Ἐρεσσοῦ, Πλωμαρίου καὶ Μηθύμνης, τὴν Λέσβο τῶν ἀρχαίων καὶ συγχρόνων σοφῶν καὶ ποιητῶν Πιττακοῦ του Μυτιληναίου, Ἀρίωνος, Ἀλκαίου, Σαπφοῦς, Θεοφράστου του Ἐρεσσίου, Θεοφάνους τοῦ Ἱστορικοῦ, Βενιαμὶν τοῦ Λεσβίου, Ἰγνατίου Οὐγγροβλαχίας, Δημητρίου καὶ Γεωργίου Βερναρδάκη, Στράτη Μυριβήλη, Ἠλία Βενέζη, Ἀργύρη Ἑφταλιώτη, Θεοφίλου Χατζημιχαήλ, τοῦ Μητροπολίτου Μηθύμνης Ἰακώβου Μαλλιαροῦ, τοῦ Μητροπολίτου Χίου Χρυσοστόμου Γιαλούρη, τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Λαυριώτου, Γρηγορίου Παπαμιχαήλ, Ἰωάννου Φουντούλη, Εὐστρατίου Ἐλευθεριάδου, Ἀσημάκη Πανσελήνου, Ἀντωνίου Πρωτοπάτση, Γεωργίου Βαλέτα, Ὀδυσσέως Ἐλύτη, Μίλτη Παρασκευαϊδη κ.π.α..
Ἀναφέρουμε, φίλες καὶ φίλοι, τὰ ὀνόματα τῶν γνωστῶν Ἁγίων τῆς Λέσβου, γνωρίζοντες ὅτι πολὺ μεγαλύτερος εἶναι ὁ ἀριθμὸς τῶν ἀγνώστων Ἁγίων, οἱ ὁποῖοι εἴτε μὲ τὸ τίμιο αἷμα τους, εἴτε μὲ τοὺς ἀσκητικοὺς ἱδρῶτες καὶ τὰ εὐκατάνυκτα δάκρυά τους ἐπότισαν τὸ εὐλογημένο χῶμα τῆς λεσβιακῆς γῆς:
Πέντε Νεάνιδες Μάρτυρες
Μαρτύρησαν τὸν Α` αἰῶνα καὶ ἡ μνήμη τους ἑορτάζεται 5 Ἀπριλίου.
Ἅγιος Ἀλέξανδρος Ἐπίσκοπος Μηθύμνης
Μετέσχε τῆς Α` Οἰκουμενικῆς Συνόδου τὸ 325. Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται 30 Νοεμβρίου.
Ἅγιος Ἀνδρέας Κρήτης ὁ Ὑμνογράφος
Ἄλαλος μέχρι τὴν ἡλικία τῶν ἑπτὰ ἐτῶν, ὁπότε μίλησε γιὰ πρώτη φορά, μόλις μετέλαβε Σώματος καὶ Αἵματος Χριστοῦ! Ἐκ τῶν μεγαλυτέρων ὑμνογράφων καὶ ρητόρων τῆς Ὀρθοδοξίας, μὲ κορωνίδα τοῦ ἔργου του τὸν Μεγάλο Κανόνα. Μετέσχε της Στ` Οἰκουμενικῆς Συνόδου τὸ 680. Κατήγετο ἀπὸ τὴν Δαμασκό. Ταξιδεύοντας ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη πρὸς τὴν Κρήτην, ἠσθένησεν ἐντὸς τοῦ πλοίου καὶ ἐκοιμήθη στὴν Ἐρεσσὸν ὅπου καὶ ἐτάφη τὸ 740. Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται 4 Ἰουλίου.
Ἅγιος Γεώργιος Μυτιλήνης ὁ Σημειοφόρος
Γεννήθηκε στὴν Μικρὰν Ἀσία τὸ 776. Ὡς μοναχὸς ἀσκήθηκε στὴν Μυτιλήνη. Ἕνεκα τῆς πανθομολογουμένης ἁγιότητός του κλῆρος καὶ λαὸς ἐζήτησε καὶ ἔγινε Ἐπίσκοπος Μυτιλήνης σὲ ἡλικία 28 μόλις ἐτῶν. Σημειοφόρος καλεῖται ἀπὸ τὰ πολυποίκιλα σημεῖα,τα θαύματά του δηλαδή. Ἐκοιμήθη τὸ 821 καὶ ἡ μνήμη του ἑορτάζεται 7 Ἀπριλίου.
Οἱ Ἅγιοι Ἀδελφοὶ Γεώργιος Ἀρχιεπίσκοπος Μυτιλήνης, Συμεῶν ὁ Νέος Στυλίτης καὶ Δαβὶδ ὁ μοναχός
Πέντε ἀπὸ τὰ ἑπτὰ παιδιά του Ἀνδριανοῦ καὶ τῆς Κωνσταντὼς ποὺ κατοικοῦσαν στὴν Μυτιλήνην ἀσπάσθηκαν τὸν Μοναχισμόν. Ἐξ αὐτῶν οἱ τρεῖς ἀναφερθέντες Ἅγιοι Ἀδελφοὶ ἑορτάζονται τὴν 1η Φεβρουαρίου, ἐνῷ ὁ Ἅγιος Συμεῶν καὶ τὴν 1η Σεπτεμβρίου μὲ τὸν ὁμώνυμό του Συμεῶν Στυλίτη. Ἐκοιμήθησαν μεταξὺ τῶν ἐτῶν 843 καὶ 846.
Ἅγιος Ἀγάθων ὁ Ἐφέσιος
Τὴν ἐποχή της Εἰκονομαχίας ἔφθασε στὴν Λέσβον ἀπὸ τὴν Παλαιστίνην, ἔχοντας μαζί του τὴν ἀρχαία βυζαντινὴν εἰκόνα τῆς Παναγίας, μὲ ἐπιγραφὴ «Μήτηρ Θεοῦ Ἁγία Σιῶν» ποὺ σήμερα βρίσκεται στὸν φερώνυμο ναό της Ἁγιάσου, ποὺ εἶναι παραφθορὰ τῶν λέξεων Ἁγία Σιῶν. Ἐκοιμήθη στὶς 2 Φεβρουαρίου τοῦ 830.
Ἁγία Θεοκτίστη ἡ Μηθυμναία
Μεγάλη ἀσκήτρια τοῦ 885, ἡ μνήμη τῆς ὁποίας τιμᾶται 9 Νοεμβρίου.
Ἁγία Θωμαϊς ἡ Λεσβία
Θαυματουργὸς ἁγία -γεννηθεῖσα μεταξὺ τῶν ἐτῶν 910-913- σύζυγος δυστρόπου ἀνδρός. Ἐκοιμήθη περὶ τὸ 950. Ἡ μνήμη της τιμᾶται 3 Ἰανουαρίου.
Ἅγιος Θεοφάνης ΣιγριανήςΘεωρείταί ὁ κτήτωρ τῆς Μονῆς Ὑψηλοῦ στὴν Λέσβον.
Ἔζησε καὶ δοκιμάσθηκε στὰ χρόνια της εἰκονομαχίας. Ἐκοιμήθη τὸ 1000. Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται 12 Μαρτίου.
Ἅγιος Γρηγόριος Ἐπίσκοπος Ἄσσου
Γεννήθηκε σὲ παλαιὸν οἰκισμὸ τοῦ κόλπου της Γέρας. Ὑποτακτικὸς τοῦ Γέροντος Ἀγάθωνος. Διέπρεψε ὡς Ἐπίσκοπος Ἄσσου. Ἐπιστρέφοντας στὴν γενέτειρά του, δὲν τὸν ἀνεγνώρισε οὔτε ἡ μητέρα του, ὅπως τὸν Ἅγιον Ἰωάννη τον Καλυβίτη. Ἵδρυσε μονὴ πρὸς τιμὴν τῆς Κυρίας Θεοτόκου καὶ κοιμήθηκε τὸ 1150. Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται τὴν Α` Κυριακὴ μετὰ τὴν 10η Νοεμβρίου.
Ἁγία Εὐπρέπεια
Παραδίδεται ὅτι μαρτύρησε στὴν Μυτιλήνη.
Ὁσία Ὀλυμπία καὶ Ὁσία Εὐφροσύνη
Ἡ Ὁσία Ὀλυμπία γεννήθηκε στὴν Πελοπόννησο τὸ 1200. Σὲ ἡλικία δέκα ἐτῶν ἔμεινε ὀρφανῆ μητρὸς καὶ πατρὸς καὶ στάλθηκε στὴν μονὴ τῆς Θερμῆς γιὰ νὰ τὴν προστατεύση ἡ θεία της ἡγουμένη Δωροθέα. Δέκα ἐννέα ἐτῶν ἐκάρη μοναχὴ καὶ στὰ εἴκοσι πέντε τῆς ἐξελέγη ἡγουμένη. Στὶς 11 Μαϊου 1235 οἱ πειραταὶ εἰσέβαλαν στὴν Μονὴ καὶ κατακρεούργησαν ὅσες ἀπὸ τὶς τριάντα μοναχὲς δὲν πρόλαβαν νὰ φύγουν. Ἡ ἡγουμένη Ὀλυμπία ὑπέστη φρικτὰ μαρτύρια. Τὴν ἔκαψαν σὲ ὅλο τὸ σῶμα καὶ διεπέρασαν πυρακτωμένη σιδηρόβεργα ἀπὸ τὰ αὐτιά της, καρφώνοντάς την σὲ ξύλινη πόρτα μὲ εἴκοσι “τσιγγάνικα καρφιά”, ὅπως ἐπὶ λέξει μου ἀνέφερε σὲ μακρὰ συνέντευξιν ἡ ἐρίτιμος κ. Βασιλικὴ Ράλλη. Ἡ Ὁσία Ὀλυμπία εἶναι προκάτοχος τοῦ Ἁγίου Ραφαὴλ στὸ ἴδιο μοναστήρι, 220 περίπου χρόνια.
Ἡ Ὁσία Εὐφροσύνη ποὺ ἦτο ἡλικιωμένη, τὴν κρέμασαν καὶ τὴν ἔκαψαν.
Ἅγιος Θεωνὰς Θεσσαλονίκης ὁ Λέσβιος
Κατήγετο ἀπὸ τὸ Πλωμάρι. Ἐμόνασε στὸ Ἅγιον Ὅρος καὶ στὴ Ναύπακτον. Ἐξελέγη Ἐπίσκοπος Θεσσαλονίκης. Ἔκτισε τὴν περίφημη Μονὴ τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας της Φαρμακολυτρίας, ὅπου εὑρίσκεται ἀποθησαυρισμένο τὸ ἱερὸ Σκήνωμά του. Ἑορτάζεται 4 Ἀπριλίου.
Ἅγιος Ἰγνάτιος Μηθύμνης ὁ Ἀγαλλιανός
Γεννήθηκε τὸ 1492 στὴν Καλλονή. Ἔγγαμος ἔγινε Ἱερεύς, ὅμως ἀπὸ ἐπιδημία ἐκοιμήθη ἡ πρεσβυτέρα καὶ τὰ παιδιά του, ἐκτὸς ἀπὸ ἕνα τὸ ὁποῖον ἔγινε μοναχὸς καὶ ὀνομάσθηκε Μεθόδιος. Σὲ δύο πατρικὰ κτήματα πλησίον τῆς Καλλονῆς ἐπεσκεύασε τὴν Μονὴ Μυρσινιωτίσσης καὶ ἵδρυσε τὴν Μονὴ τῶν Ταξιαρχῶν, πασίγνωστη ὡς τοῦ Λειμῶνος. Τὸ 1531 ἐξελέγη Μητροπολίτης Μηθύμνης καὶ ἵδρυσε τὴν περιώνυμη Λειμωνιάδα Σχολή, γιὰ νὰ διατηρήση τὴν παιδεία, τὴν γλῶσσα καὶ τὴν ἱστορία τοῦ Γένους. Ἐκοιμήθη τὴν 14ην Ὀκτωβρίου, ὁπότε ἑορτάζεται μεγαλοπρεπῶς ἡ μνήμη του.
Ἅγιοι Μεγαλομάρτυρες Ραφαήλ, Νικόλαος, Εἰρήνη καὶ οἱ σὺν Αὐτοῖς
Ὁ Ἅγιος Ραφαὴλ γεννήθηκε στὴν Ἰθάκην. Ἀσπάσθηκε τὸν Μοναχισμὸ στὶς Σέρρες. Ὡς Πρωτοσύγκελλος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου μετέβη στὴν Γαλλίαν -ἐκ προσώπου του- ὅπου γνωρίσθηκε μὲ τὸν Θεσσαλονικέα φοιτητὴ Νικόλαο, τὸν μέλλοντα διάκονο καὶ συμμάρτυρά του. Μετέβησαν στὴν ἐλεύθερη ἀκόμη Λέσβο καὶ μόνασαν στὴν Μονή των Καρεῶν, τοῦ Ἁγίου Ραφαὴλ ἠγουμενεύοντος, τοῦ δὲ Ἁγίου Νικολάου διακονοῦντος. Τὴν Μ. Παρασκευὴ τοῦ 1463 -λόγῳ στασιασμοῦ κατοίκων τῆς περιοχῆς- μετέβησαν οἱ κατακτηταὶ στὸ μοναστήρι καὶ θανάτωσαν κατ’ ἀρχὴν τὸν ἐνδεκάμηνο Ραφαήλ, παιδὶ τοῦ Προεστοῦ τῆς Θερμῆς, μικρὸν ἀδελφὸ τῆς Ἁγίας Εἰρήνης καὶ ἀναδεκτὸ τοῦ Ἁγ. Ραφαὴλ τοῦ ὁποίου ἔλαβε καὶ τὸ ὄνομα. Ὕστερα ἀκρωτηρίασαν, βασάνισαν καὶ ἐν τέλει ἔκαψαν σὲ πιθάρι τὴν δωδεκάχρονη κόρη τοῦ Προεστοῦ Εἰρήνη, τὴν ἐξαδέλφη της Ἑλένη, ἐνῷ ἡ σύζυγός του Μαρία πέθανε ἀπὸ καρδιακὴ προσβολή, μὴ ἀντέχοντας τὴν φρίκη τῶν παιδιῶν καὶ τῆς ἀνιψιᾶς της… Ἀκολούθως ἀκρωτηρίασαν καὶ ἀποκεφάλισαν τὸν διδάσκαλο τῆς Θερμῆς Θεόδωρο καὶ τὸν ἴδιο τόν Προεστὸ Βασίλειο. Τὴν Λαμπροτρίτη 9 Ἀπριλίου 1463 βασάνισαν ἀνηλεῶς τὸν ἡγούμενο Ραφαήλ, κρεμάζοντάς τον ἀνάποδα σὲ δένδρο καὶ πριονίζοντάς τον στὸ στόμα, γι’ αὐτὸ ἡ σιαγών του εὑρέθη σὲ ἀπόσταση ἀπὸ τὰ λοιπὰ ἱερὰ λείψανα. Ὁ διάκονος Νικόλαος δεμένος καὶ βασανιζόμενος καὶ αὐτὸς δὲν ἄντεξε νὰ βλέπη τὰ μεγάλα μαρτύρια τοῦ ἀγαπημένου Γέροντός του καὶ ἐξέπνευσε.
Μετὰ παρέλευση πεντακοσίων ἐτῶν (!) τὸ 1959, στὸ ἐλαιόκτημα τοῦ Ἀγγέλου καὶ τῆς Βασιλικῆς Ράλλη ὅπου βρισκόταν ἐρειπωμένο νά·ί·δριο, κατόπιν ἱερῶν ὁραμάτων καὶ ἐνυπνίων κατοίκων τῆς περιοχῆς -τὰ ὁποῖα ἀμέσως ἐπιβεβαίωνε ἡ σκαπάνη- βρέθηκαν τὰ τίμια λείψανα ὅλων. Ἡ μνήμη των τελεῖται πανηγυρικῶς τὴν Τρίτη τῆς Διακαινησίμου ἑβδομάδος.
Ἅγιος Δούκας ὁ Ράπτης
Μυτιληνιός, ἐργαζόταν ὡς ράπτης τῆς ἀριστοκρατίας στὴν Κωνσταντινούπολιν. Ἡ ζωή του ἐν πολλοῖς θυμίζει τὸν Πάγκαλον Ἰωσήφ. Μαρτύρησε στὶς 4 Ἀπριλίου 1564.
Ἅγιος Παρθένιος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Ἐξελέγη Μητροπολίτης Χίου καὶ ἐν συνεχείᾳ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης. Μαρτύρησε δι’ ἀπαγχονισμοῦ 24 Μαρτίου 1657.
Ἅγιος Γεώργιος Πασγιάνος
Ράπτης στὸ ἐπάγγελμα, γεννήθηκε στὴν Πλαγιὰ πλησίον τοῦ Πλωμαρίου καὶ μαρτύρησε 14 Φεβρουαρίου 1693.
Ἅγιος Γεώργιος (Ζώρζης) ὁ Ἴβηρ
Κατήγετο ἀπὸ τὴν Ἰβηρία καὶ ἔγινε ὑπηρέτης ἑτεροθρήσκου, ἀλλαξοπιστήσας σὺν τῷ χρόνῳ καὶ αὐτός. Ἐβδομηκοντούτης μετενόησε καὶ ὁμολόγησε τὴν ἐπιστροφή του. Βασανίσθηκε καὶ ἀπαγχονίσθηκε στὴν περιοχὴ Παρμάκ-Καποῦ τῆς Μυτιλήνης. Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται 2 Ἰανουαρίου
Ἅγιος Νικόλαος ὁ Μυτιληναῖος
Μαρτύρησε τὸ 1771. Ἡ μνήμη του τιμᾶται 16 Ἰανουαρίου.
Ἅγιος Θεόδωρος Χατζῆς ὁ Μυτιληναῖος
Γεννήθηκε στοὺς Πύργους Θερμῆς, ὅπου ἐξαναγκασθεῖς ἐξώμοσε. Μετανοήσας κατέφυγε στὸ Ἅγιον Ὅρος, ἐξομολογήθηκε, ἐνισχύθηκε καὶ ἐπέστρεψε στὴν Λέσβον, ὅπου ὁμολόγησε Χριστόν. Καθ΄οδόν πρὸς τὴν ἀγχόνην ὁ Ἅγιος ἐζήτησε νὰ τοῦ δώσουν τὸ σχοινὶ τὸ ὁποῖο θὰ τὸν ἔστελνε στὸν Κύριο. Τὸ ἀσπάσθηκε καὶ τὸ πέρασε μόνος στὸν λαιμό του, δείχνοντας τὴν ἀκλόνητη θέλησή του νὰ πεθάνη γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Ἡ μνήμη του τιμᾶται 30 Ἰανουαρίου.
Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Βυζάντιος
Γεννήθηκε τὸ 1774 ἔχοντας κλήση στὴν ζωγραφική, γι αὐτὸ μαθήτευσε σὲ διάσημο ζωγράφο τῆς ἀκολουθίας τοῦ Σουλτάνου, ὅπου πιεσθεῖς ἀλλαξοπίστησε. Συντόμως εἰς ἑαυτὸν ἐλθὼν ἐδραπέτευσε πλησίον τοῦ Ἁγ. Μακαρίου Νοταρὰ στὸν Βροντάδο τῆς Χίου. Μετενόησεν, ἐνισχύθηκε στὴν πατρώα πίστη καὶ μετέβη στὴν Μυτιλήνην ὅπου στὶς ἀρχὲς ἐδήλωσε ὅτι εἶναι Χριστιανός. Βασανίσθηκε καὶ ἀπηγχονίσθη τὴν 17η Φεβρουαρίου 1795. Ἐνταφιάσθηκε στὸν αὔλειο χῶρο τῆς Παναγίας Χρυσομμαλούσης. Κατὰ τὴν Ἀνακομιδὴν εὑρέθη τὸ Σκήνωμά του ἀκέραιο. Φυλάσσεται στὸν Ἱερὸ Μητροπολιτικὸ Ναὸ τοῦ Ἁγ. Ἀθανασίου Μυτιλήνης. Ὁ νέος στὴν ἡλικίαν Ἅγιος Θεόδωρος, σχετίζεται μὲ τὸ μεγάλο θαῦμα ἀπαλλαγῆς τῶν κατοίκων τῆς Μυτιλήνης ἀπὸ τὴν φοβερὴ ἀσθένεια τῆς πανώλους.
Ἅγιος Λουκᾶς ὁ Ἀνδριανουπολίτης
Γεννήθηκε στὴν Ἀνδριανούπολη τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης καὶ ἔμεινε ὀρφανὸς πατρὸς σὲ ἡλικία ἕξι ἐτῶν. Τὸν προστάτευσε ἔμπορος. Δεκατριάχρονος διαπληκτίσθηκε μὲ ἀλλοπίστους συνομιλήκους του. Συνελήφθη καὶ γιὰ νὰ σωθῇ ἡ ζωή του ἀλλαξοπίστησε. Δραπέτευσε στὴν Σμύρνην, ὅπου ἐξομολογήθηκε καὶ μετέβη στὴν ἁγιορειτικὴ Σκήτη τῆς Ἁγίας Ἄννης, ὅπου καὶ ἀπολεφάσισε νὰ μαρτυρήση στὴν Μυτιλήνη, ὅπως καὶ ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Βυζάντιος, γιὰ νὰ ἀπαλλαγῆ ἀπὸ τὸ ἄγος του ἀρνησιχρίστου. Ἐκάρη μοναχὸς καὶ μετέβη στὸ χωριὸ Πάμφιλα τῆς Λέσβου, ἀπ’ ὅπου ὅδευσε στὴν Μυτιλήνην, ὅπου καὶ ὁμολόγησε τὸν Χριστό, γιὰ νὰ ἀκολουθήση ὁ ἀπαγχονισμός του στὶς 23 Μαρτίου 1802.
Ἅγιος Γεώργιος ὁ Χιοπολίτης
Γεννήθηκε στὴν Χίο τὸ 1785, ἄριστος ξυλογλύπτης! Βρέθηκε στὴν Καβάλα μὲ συνομηλίκους του, μὲ τοὺς ὁποίους ἔκλεψαν κατακαλόκαιρο καρπούζια. Γιὰ νὰ ἀποφύγη τὴν τιμωρίαν, ἀπὸ φόβο ἀλλαξοπίστησε. Ἐπέστρεψε στὴν Χίον, ἐξηγῶντας τὰ τῆς πορείας του. Ὁ πατέρας του τὸν φυγάδευσε στὶς Κυδωνίες (τὸ Ἀϊβαλί). Ἑτοιμάσθηκε γιὰ γάμο ἀλλὰ τὸν πρόλαβε τὸ μαρτύριο. Τὸν κατέδωσαν καὶ ἀποκεφαλίσθηκε στὶς 26 Νοεμβρίου 1807. Μετὰ τὸ 1922 μετεφέρθη ἀπὸ τοὺς Κυδωνιεὶς πρόσφυγες στὴν Μυτιλήνη.
Ἅγιος Δημήτριος ὁ ἐκ Λαρίσης
Μαρτύρησε στὰ Μυστεγνὰ τῆς Λέσβου τὸ 1809.
Οἱ Ἅγιοι Ἀναστάσιος Πανέρας καὶ Δημήτριος Μπεγιάζης
Ὁ Ἅγιος Ἀναστάσιος κατήγετο ἀπὸ τὸν Ἀσώματο, καὶ ὁ Ἅγιος Δημήτριος ἀπὸ τὴν Ἀγιάσον. Ἔπλεκαν πανέρια καὶ ταξίδευαν νὰ τὰ διαθέσουν. Συνελήφθησαν στὸν Κασαμπὰ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ μαρτύρησαν τὸ 1816, σὲ ἡλικία εἴκοσι ἐτῶν ὁ Ἀναστάσιος καὶ δεκαοκτὼ ὁ Δημήτριος. Ἡ μνήμη τους ἑορτάζεται τὴν 11ην Αὐγούστου.
Ἅγιος Κωνσταντῖνος ὁ ἐξ Ἀγαρηνῶν
Γεννήθηκε στὴν Στύψη ἀπὸ μὴ χριστιανοὺς γονεῖς. Ἦτο ἐκπάγλου καλλονῆς. Μιὰ ἡλικιωμένη ἀπὸ φθόνο τὸν δηλητηρίασε στὰ δεκαπέντε καὶ ἔμεινε κατάκοιτος καὶ τυφλός. Μιὰ χριστιανὴ τὸν ἔνιψε μὲ ἁγίασμα καὶ θεραπεύθηκε ἀπολύτως! Μετέβη στὴν Σμύρνη καὶ ἀργότερα στὸ Ἅγιον Ὅρος, ὅπου βαπτίσθηκε στὴν σκήτη των Καυσοκαλυβίων, ὅπου προσκυνῶντας λείψανα νεομαρτύρων, ἐτρώθη ἡ καρδιὰ τοῦ ἀπὸ θεῖον ἔρωτα, σκεπτόμενος νὰ θυσιασθῇ γιὰ τὸν Χριστό. Μεταβαίνοντας στὴν Μαγνησία τῆς Μικρᾶς Ἀσίας γιὰ νὰ βαπτίση τὰ ἀδέλφια του, συνελήφθη στὸ Ἀϊβαλὶ ὅπου ὁμολόγησε τὴν πίστη του εἰς Χριστόν. Βασανίσθηκε καὶ ἐπειδὴ δὲν μποροῦσαν νὰ τὸν μεταπείσουν, τὸν ἔστειλαν στὴν Κωνσταντινούπολη, ὅπου βασανιζόμενος ἀπαγχονίσθηκε στὶς 2 Ἰουνίου 1819.
Ἅγιος Εὐθύμιος ἐπίσκοπος Ζήλων
Ὁ Ἱερομάρτυς γεννήθηκε στὶς 6 Ἰουλίου 1876 στὰ Παράκοιλα τῆς Λέσβου. Λεγόταν Εὐστράτιος Ἀγρίτης ἢ Ἀγριτέλλης. Σὲ ἡλικίαν ἐννέα ἐτῶν ἐφοίτησε στὴν Λειμωνιάδα Σχολὴ καὶ ἐν συνεχείᾳ στὴν Χάλκη. Διετέλεσε Ἱεροκῆρυξ στὴν Λέσβο. Τὸ 1911 χειροτονήθηκε στὴν Κωνσταντινούπολή Ἐπίσκοπος Ζήλων. Ἐγκαταστάθηκε στὴν Ἀμισὸ (Σαμψούντα), ξεκινῶντας τὴν ἐπιμόρφωση τῶν ἑκατὸ πενῆντα χιλιάδων τῆς περιοχῆς. Ἀναμίχθηκε καὶ σὲ στρατιωτικὲς ἐπιχειρήσεις. Τὸ 1921 δὲν ὑπήκουσε στὴν ἀπόφαση νὰ ἐγκαταλείψη τὸν Πόντο, συνελήφθη καὶ ὁδηγήθηκε στὴν Ἀμάσεια. Καταδικασθεὶς εἰς θάνατον κλίσθηκε στὶς φυλακές, ὅπου ὑπέκυψε κατόπιν φρικιαστικῶν βασανιστηρίων. Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται τὴν Κυριακὴ πρὸ τῆς 14ης Σεπτεμβρίου.
EMMANOYHΛ MEΛINOΣ θεολόγος συγγραφεύς
Ἡ ἑορτὴ τιμᾶ ἐπίσης καὶ ἄλλους γνωστοὺς καὶ ἄγνωστους ἁγίους, πὸὺ ἔζησαν στὸ νὴσὶ ἢ ὑπηρέτησαν τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ μέσα ἀπὸ τὴν ἄσκηση, τὸ μαρτύριο ἢ τὸ πνευματικό τους ἔργο.
Ἡ ἑορτὴ δὲν εἶναι μόνο μὶα εὐκαιρία θρησκευτικῆς κατάνυξης, ἀλλὰ καὶ ἕνας τρόπος ἐνίσχυσης τῆς συλλογικῆς ταυτότητας τῶν Λεσβίων. Τονίζει τὸν πλοῦτο τῆς ὀρθόδοξης παράδοσης τοῦ νησιοῦ καὶ ἑνώνει τὸὺς κατοίκους γύρω ἀπὸ τὴ μνήμη προσώπων ποὺ μὲ τὴ ζωή τους ἐνσάρκωσαν τὰ ἰδανικὰ τῆς Ὀρθόδοξης πίστης, τῆς θυσίας καὶ τῆς ἀρετῆς.
Ἡ Γιορτὴ τῶν Λεσβίων Ἁγίων ἀποτελεῖ ἕναν σημαντικὸ πνευματικὸ θεσμό, πὸὺ φωτίζει τὴ διαχρονικὴ σχέση τοῦ λαοῦ τῆς Λέσβου μὲ τὴν Ὀρθοδοξία. Μέσα ἀπὸ τὴ μνήμη τῶν Ἁγίων, τὸ νὴσὶ τιμᾶ τὴν πνευματική του ἱστορία καὶ μεταδίδει στὶς νεότερες γενιὲς ἕνα βὰθὺ μήνυμα πίστης καὶ ἐλπίδας.
Πλῆθος πιστῶν, ντόπιων καὶ ξένων, συμμετεῖχαν σὲ ὅλες αὐτὲς τὶς ἑορταστικὲς ἐκδηλώσεις.
