Δέκα χρόνια μετά την πρώτη άδεια λειτουργίας του δημοτικού σχολείου στην Ίμβρο το ελληνικό στοιχείο ριζώνει για τα καλά εκεί καθώς ολοένα και περισσότεροι Έλληνες αποφασίζουν να επιστρέψουν στο νησί που γεννήθηκαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες τους.
Πενήντα τέσσερα ελληνόπουλα -από μόλις τέσσερα το 2012- φώναξαν παρών στο πρώτο κουδούνι της σχολικής χρονιάς που χτύπησε την περασμένη Δευτέρα.
Η δύναμη της ελληνικής κοινότητας αυξήθηκε ακόμη περισσότερο τα τελευταία χρόνια και μετρά πλέον 600 Ρωμιούς ενώ δημιουργείται μια νέα γενιά Ίμβριων που γεννιούνται και μεγαλώνουν στο νησί.
«Αυτός ο αριθμός αν και φαίνεται μικρός, είναι καλός για το νησί αν φανταστούμε ότι στα μέσα της δεκαετίας του ‘90 και στις αρχές του 21ου αιώνα είχαν μείνει λιγότερα από 200 άτομα και οι περισσότεροι ήταν γέροντες και τα σχολεία δεν λειτουργούσαν μέχρι το 2013» λέει ο Νίκος Λαιμόπουλος, υποδιευθυντής του ελληνικού Γυμνασίου και Λυκείου της Ίμβρου.
Γεννημένος και μεγαλωμένος στην Κωνσταντινούπολη αποφάσισε πριν δύο χρόνια να στηρίξει την προσπάθεια επαναπατρισμού των Ελλήνων στην Ίμβρο. Κομβικό ρόλο σε αυτήν παίζει η επαναλειτουργία των σχολείων.
«Σπούδασα στην Κωνσταντινούπολη αλλά μετακόμισα στην Ίμβρο για να βοηθήσω να κερδίσουμε το στοίχημα της επιστροφής».
Στο νησί ένωσε τις δυνάμεις του με τον Ιωακείμ Καμπουρόπουλο, διευθυντή σήμερα του Γυμνασίου – Λυκείου στα Αγρίδια, ο οποίος άφησε την Αθήνα το 2015 και ανέλαβε το υπό ίδρυση τότε Γυμνάσιο-Λύκειο δύο χρόνια μετά την επαναλειτουργία του Δημοτικού.
«Εμείς ζητούσαμε πάντα να ανοίξει το σχολείο. Προσπαθούμε να υπάρχει συνέχεια. Να εγκατασταθούν εδώ οι νέοι και να αυξάνεται ο ελληνικός πληθυσμός.
Χρειαζόμαστε δηλ. νέους που θα μένουν εδώ, θα κάνουν τις οικογένειες του και τα παιδιά τους θα έρθουν στα σχολεία. Και αυτό γίνεται πραγματικότητα» προσθέτει ο κ. Λαιμόπουλος.
Το 2013 το Δημοτικό Σχολείο στους Αγίους Θεοδώρους, ιδιαίτερη πατρίδα του Οικουμενικού Πατριάρχη, Βαρθολομαίου άνοιξε, σχεδόν μισό αιώνα μετά το κλείσιμό του.
Τότε ζούσε στο νησί μόνο ένας Έλληνας έφηβος, σε ηλικία Γυμνασίου-Λυκείου. Αρχικά είχε μόλις τέσσερις μαθητές στα θρανία, οι οποίοι μάλιστα την δεύτερη χρονιά μειώθηκαν σε τρία.
«Το μόνο που ζητάμε είναι ηρεμία»
Τα επόμενα χρόνια παρουσιάστηκε η ανάγκη για δημιουργία Γυμνασίου και Λυκείου γιατί θα έπρεπε τα παιδιά να φύγουν από το νησί.
«Από το 2015 οπότε και δόθηκε η άδεια να λειτουργήσουν το Γυμνάσιο και το Λύκειο αυξάνονταν χρόνο με το χρόνο οι μαθητές και η επιστροφή των Ίμβριων στο νησί». Τα τελευταία 4-5 χρόνια έχουν γίνει συνολικά 12 αποφοιτήσεις.
«Χρόνο με το χρόνο από το 2015 όταν και άνοιξε το Γυμνάσιο και το Λύκειο αυξάνονταν οι μαθητές και η επιστροφή των Ιμβριων.
Και αυτό που ζητάμε σήμερα είναι να υπάρχει ηρεμία δηλ. αυτές οι διενέξεις στα ελληνοτουρκικά δεν κάνουν καλό εκεί πέρα, ούτε και βοηθούν όσους θέλουν καν επιστρέψουν και είναι πολλοί αυτοί».
Δημιουργείται νέα γενιά Ίμβριων
Η τάση επιστροφής οικογενειών από την Ελλάδα στην Ίμβρο συνεχίζεται και πλέον δημιουργείται μια νέα γενιά Ίμβριων που έχει γεννηθεί και μεγαλώνει στο νησί σύμφωνα με τους ντόπιους.
Δεκάδες ερειπωμένα σπίτια Ελλήνων στο νησί ξαναζωντάνεψαν τα τελευταία χρόνια. Επισκευάστηκαν και πλέον κατοικούνται ενώ όσοι δεν έχουν περιουσία, νοικιάζουν σπίτια.
Αρκετοί Ρωμιοί έχουν ανοίξει καταστήματα εστίασης (καφέ, μπαρ, ταβέρνες, ζαχαροπλαστεία) εκμεταλλευόμενοι την τουριστική άνθιση του νησιού.
Υπολογίζεται ότι περισσότερες από 20 ελληνικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται σήμερα στο νησί.
Το χειμώνα οι περισσότεροι ασχολούνται με γεωργικές (ελαιόδεντρα) και κτηνοτροφικές εργασίες, συμπληρώνοντας το εισόδημά τους ενώ κάποιοι απασχολούνται για τις ανάγκες των ελληνικών σχολείων.
«Το πείραμα επιστροφής των Ίμβριων στον τόπο τους κερδίζεται. Η αγάπη των Ιμβρίων για τον τόπο τους υπήρχε ανέκαθεν.
Όταν τους δόθηκε η ευκαιρία να γυρίσουν πίσω αυτό το κάναν. Γιατί δεν ήταν μια πατρίδα ξεχασμένη. Καλλιεργούσαμε πάντα άσβεστη την φλόγα για επιστροφή.
Και έχουμε νέες γενιές Ιμβρίων δηλ. οικογενειών που έκαναν παιδιά και πλέον φοιτούν στα σχολεία μας» εξηγεί από την πλευρά του ο Παύλος Σταματίδης, πρόεδρος της Ιμβριακής Ένωσης Μακεδονίας – Θράκης».
Παράδειγμα αρμονικής συνύπαρξης
Την ίδια ώρα η ελληνική κοινότητα έχει χτίσει σχέσεις συνύπαρξης με τους Τούρκους. Τούρκοι δουλεύουν στις επιχειρήσεις Ρωμιών και αντίστροφα. «
Πολλοί Τούρκοι μας ξέρουν με τα μικρά μας ονόματα, μας χαιρετούν στο δρόμο και διατηρούμε φιλικές σχέσεις, μένοντας, μακριά από όσα ακούγονται από τις τηλεοράσεις» λέει ο κ. Λαιμόπουλος.
«Θέλουμε να λειτουργούν τα σχολεία μας και να είμαστε ενταγμένοι στην κοινωνία. Και η Ίμβρος είναι ένα παράδειγμα προς μίμηση».
Με τους ντόπιους δεν έχουν να χωρίσουν κάτι, ούτε υπάρχει κάποιο πρόβλημα παρατηρεί από την πλευρά του ο Αργύρης Μπαχτσεβάνης.
«Όλοι οι Ρωμιοί παίρνουν τις άδειες τους κανονικά, ανοίγουν καταστήματα και επιχειρήσεις. Είναι αρμονική η συνύπαρξη μας. Ούτε μας επηρεάζουν όσα ακούμε στις τηλεοράσεις.
Ωστόσο αν και υπάρχει μια ψυχολογία επιστροφής, περίμενα περισσότερο κόσμο να γυρίσει στο νησί» λέει o κοινοτάρχης του χωριού Γλυκύ της Ίμβρου Αργύρης Μπαχτσεβάνης.
Έχουν μπει γερές βάσεις στην Ίμβρο
Με μητέρα από την Ίμβρο και πατέρα από την Κωνσταντινούπολη ο Δημήτρης Γεωργίου μόλις έμαθε για το άνοιγμα των σχολείων στο νησί αποφάσισε να επιστρέψει στις ρίζες του και να μετακομίσει με την εξαμελή του οικογένεια τον Δεκέμβριο του 2015 από την Θεσσαλονίκη όπου ζούσε μέχρι τότε.
«Η αλήθεια είναι ότι το ήθελα πάρα πολύ. Με τραβούσαν οι ρίζες μου. Κάποια στιγμή θα πήγαινα ακόμη και στην Πόλη αν δεν άνοιγαν τα σχολεία στο νησί».
Πλέον τα δύο από τα τέσσερα παιδιά του έχουν αποφοιτήσει από τα σχολεία της Ίμβρου. Ο ίδιος διατηρεί το καφέ “Dimar” μαζί με την γυναίκα του στο νησί.
«Μέχρι στιγμής όλα εξελίχθηκαν ομαλά. Η αλήθεια είναι ότι πολλά λέγονται και ακούγονται. Δεν έχω αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα.
Συνυπάρχουμε χωρίς προβλήματα. Το μαγαζί μας είναι κέντρο-απόκεντρο και εννοείται ότι έχουμε πολλούς Τούρκους πελάτες.
Το στοίχημα της ελληνικής κοινότητας κερδίζεται και μπορεί να συνεχιστεί. Φαντάζομαι και πιστεύω ότι είμαστε σε καλό δρόμο.
Έχουν μπει γερά θεμέλια» λέει ο κ. Γεωργίου ο οποίος κλείνει φέτος 7 χρόνια στο νησί.
Πότε έκλεισαν τα σχολεία
Η ελληνική εκπαίδευση στο νησί είχε απαγορευτεί από το 1964 και έκτοτε έκλεισαν τα 7 ελληνικά σχολεία όλων των βαθμίδων με τους συνολικά 700 μαθητές σε μια ανθούσα τότε κοινότητα σχεδόν 8.000 Ελλήνων.
Ακολούθησαν τρεις δεκαετίες διωγμών, μέσω ενός σχεδίου εκτουρκισμού, που εφαρμόστηκε συστηματικά με σειρά νόμων και αποφάσεων (αναγκαστικές απαλλοτριώσεις περιουσιών, εποικισμός, εγκατάσταση ανοικτής φυλακής, απαγόρευση ελληνικής εκπαίδευσης κ.ά.), με αποτέλεσμα ο ελληνικός πληθυσμός να συρρικνωθεί δραματικά και τα χωριά να ερημώσουν.