Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τον Θεόφιλο Χατζημιχαήλ
Η Άλωση της Βασιλεύουσας, της μοναδικής και μαγικής αυτής πόλεως η οποία υπήρξε το καμάρι του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, ο στυλοβάτης του αληθινού Χριστιανισμού κόντρα στον σκοταδισμό της Παπικής – κατ΄όνομα Χριστιανικής – Δύσης σημάδεψε την μετέπειτα πορεία σύσσωμου του Γένους των Ελλήνων και δη των Σαρακατσαναίων.
Η απόσταση η οποία χώριζε τη Βασιλεύουσα και τα Άγραφα, την κοιτίδα των Σαρακατσαναίων δεν είχε καμία σημασία. Το καμάρι ήταν το ίδιο, οι θρύλοι κοινοί, τα ιδανικά και τα πρότυπα τα ίδια. Ήταν η αιχμή του δόρατος των Ελλήνων και ο τόπος από τον οποίο αντλούνταν το φως το οποίο φώτιζε την ανθρωπότητα της τότε εποχής. Φάρος μοναδικός ο οποίος εμφορούσε ακατάβλητος μέσα του την λεβεντιά και αντρειοσύνη κάθε νέου της εποχής. Η Άλωση της Πόλεως από τους Οθωμανούς έγινε κατόπιν Θείας παραχωρήσεως συνεπεία της – κατά τη Σύνοδο της Φερράρας – Φλωρεντίας το 1436 – προσπάθειας απομάκρυνσης από την Δογματική αλήθεια της Ορθοδόξου πίστεως και ανευρέσεως διπλωματικού στηρίγματος – στα πλαίσια της ενοποίησης της “κοινής κατά τ΄άλλα” πίστεως.
Στοιχείο το οποίο δείχνει την αντιφατικότητα του κλέους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και του άλλου άκρου της Βυζαντινής ίντριγκας και διπλωματίας, το οποίο είναι κατανοητό στα πλαίσια της παρακμής η οποία άλλωστε αποτελεί και την πραγματική και βαθύτερη αιτία της Αλώσεως. Μετά τη σύνοδο της Φερράρας – Φλωρεντίας το 1436 και την αποτυχία – λόγω της ορθώς ακλονήτου και αμετακίνητης στάσεως του Αγίου Μάρκου του Ευγενικού στα δογματικά θέματα – η Άλωση της Πόλεως ήταν πλέον δεδομένη. Ήδη όμως η παρακμή είχε συντελεστεί καθότι η προσπάθεια για ανάμιξη της αληθείας με το ψεύδος ήταν κιόλας ιστορικό γεγονός.
Η Άλωση προκάλεσε βαθιά θλίψη σε ολόκληρο το γένος των Ελλήνων και ειδικά στους Σαρακατσαναίους οι οποίοι είχανε συνδέσει την Βασιλεύουσα με το Έθνος. Οι νομάδες Σαρακατσαναίοι στάθηκαν μπροστάρηδες στον αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδος από τον Τούρκο κατακτητή. Από τη στιγμή κιόλας της Αλώσεως της Πόλης δε θέλησαν να συμβιβαστούν με αυτήν την ιδέα. Θρήνησαν για τον χαμό της Βασιλεύουσας, ντύθηκαν στα μαύρα, βούλωσαν τα κουδούνια των προβάτων τους και διατηρούσαν έκτοτε μόνο μαύρα ή αλλιώς “λάϊα” πρόβατα στα κοπάδια τους ως ελάχιστη ένδειξη διαμαρτυρίας. Με την καθολική ανώνυμη συμμετοχή τους έδειξαν πως πρώτιστο μέλημα τους υπήρξε η απελευθέρωση της Πατρίδος και όχι η εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων κάνοντας συμφωνίες με τους Τούρκους.
Αυτοί οι ορεσίβιοι, ανεξάρτητοι στο πνεύμα και αδούλωτοι στην ψυχή, με το αδάμαστο πνεύμα και την αγωνιστικότητα τους έστελναν διαρκώς το μήνυμα ότι η Βασιλεύουσα κι αν έπεσε, ο Ελληνισμός και η Ορθοδοξία δεν καταπίπτει καθότι η Ελληνοορθοδοξία είναι αξία και ιδέα και οι ιδέες ουδέποτε καταπίπτουνε. Οι Σαρακατσάνες βγάλανε τις ζωηρόχρωμες ποδιές με τα κεντήματα και ενσωματώθηκαν τις μαύρες τις οποίες ουδέποτε έβγαλαν δίδοντας έτσι το αέναο μήνυμα ότι τίποτα δεν τελείωσε. Θρήνησαν τον μαρμαρωμένο Βασιλιά στο πρόσωπο του οποίου είδαν την αληθινή αγάπη του ηγέτη προς τον λαό του ο οποίος δε φείδεται της ολοκληρωτικής θυσίας και της ζωής του ακόμη. Όντας ιδεαλιστές άφησαν τους θρύλους να μεταφέρονται στόμα με στόμα, γενιά σε γενιά ότι το κεφάλι του μαρμαρωμένου Βασιλιά δεν έγινε λάφυρο των Οθωμανών αλλά ευθύς μόλις τον αποκεφαλίσανε αετός το άρπαξε και το μετέφερε ψηλά στις κορυφές του Ολύμπου.
Παρέμειναν και παραμένουν προσηλωμένοι στον επινίκιο ύμνο προς την Υπεραγία Θεοτόκο “σώπασε κυρά Δέσποινα και μην πολυδακρύζεις, πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά Σου θα ΄ναι”, μεταφέροντας το μήνυμα ότι η απελευθέρωση της Ελλάδος ξεκίνησε την 25η Μαρτίου του 1821 χωρίς όμως να έχει ολοκληρωθεί καθότι η Πόλη των Πόλεων, η κορωνίδα της Ελληνορθοδοξίας, η Νέα Ρώμη ως η αιχμή του δόρατος στον αγώνα για επικράτηση των αληθινών αξιών, ιδανικών και προτύπων παραμένει σκλαβωμένη.
Στυλιανός Παν. Σούρλας
Δικηγόρος
Πτυχιούχος Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.
τ. Πρόεδρος Συνδέσμου Σαρακατσαναίων Λάρισας