Η κραυγή αγωνίας ενός ανάπηρου από το Καναδά στον οποίο προσφέρθηκε ως ιατρική «βοήθεια» η ευθανασία
«Οι λέξεις δεν μπορούν να περιγράψουν πόσο εξαθλιωμένος και πόσο φοβισμένος νιώθω. Η πρόληψη της αυτοκτονίας για τα άτομα με αναπηρία και τα ευάλωτα άτομα έχει τελείως εξαφανισθεί σε αυτή τη χώρα, γιατί τώρα υπάρχει το καθεστώς του υποβοηθούμενου θανάτου»
Roger Foley, πάσχει από νωτιοπαρεγκεφαλιδική αταξία.
Ο Roger Foley, έναν Καναδός με αναπηρία, περιέγραψε σε πρόσφατη συνέντευξή του τις περιστάσεις υπό τις οποίες του προσφέρθηκε επανειλημμένα ως ιατρική «βοήθεια» ο θάνατος, ενώ συγχρόνως μίλησε και για την αδικία της ευθανασίας.
Όταν ήταν παιδί ο Roger Foley, δεν υπήρχαν οι εξετάσεις για να διαγνώσουν την ασθένειά του. Ήταν ένα ασθενικό, αδέξιο, συνεχώς κουρασμένο παιδί και πάντα πίεζε τον εαυτό του για να δραστηριοποιηθεί. Αναρωτιόταν μήπως δεν έτρωγε σωστά ή μήπως ήταν τεμπέλης σα χαρακτήρας. Ωστόσο, τα συμπτώματα του χειροτέρεψαν προς στα τέλη της εφηβείας -κατά τις αρχές της δεκαετίας του ’20, με αποτέλεσμα να επισκεφτεί ειδικούς. Ο Foley έμαθε ποια ήταν ακριβώς η διάγνωσή του το 2005. Έπασχε από νωτιαία παρεγκεφαλιδική αταξία τ.14, μια ασθένεια που επηρεάζει τον εγκέφαλο και τους μύες.
Εργάστηκε αρχικά για τη Royal Bank στο Τορόντο και έπρεπε από τότε να χρησιμοποιεί μπαστούνι ενώ αργότερα είχε ανάγκη μία περπατούρα (ένα «Π») για να μετακινείται. Τελικά, η υγεία του επιδεινώθηκε τόσο που δεν μπορούσε πια να εργαστεί. Άρχισε τότε να ζει και να λειτουργεί αποδεχόμενος τη μακροχρόνια αναπηρία του. Στην αρχή είχε «κατ’ οίκον φροντίδα». Αυτή ήταν εξαρχής «ακατάλληλη, περιστασιακή και ασυνεπής» ώστε την ένιωθε μάλλον σαν ένα είδος κακοποίησης. «Έφτασα στο σημείο – θυμάται- να θέλω αυτοκτονήσω. Η κατάσταση ήταν για μένα ένας εφιάλτης από τον οποίο δεν υπήρχε διέξοδος».
Για τις σκέψεις του αυτές, την απελπισία και την τάση αυτοκτονίας, βρέθηκε σε μια κλινική ψυχικής υγείας. Ενώ το νοσοκομείο προσπάθησε να του κανονίσει κατ’ οίκον φροντίδα, τα υπάρχοντα προγράμματα στήριξης δεν ήταν διαθέσιμα στην περιοχή του. Συνεπώς, παρέμεινε έκτοτε στο νοσοκομείο-ίδρυμα στο οποίο βρίσκεται περισσότερα από οκτώ χρόνια, έχοντας μπει τον Φεβρουάριο του 2016.
Μέσα σε αυτά τα χρόνια έχει πιεστεί πολλές φορές για να χρησιμοποιήσει την ιατρικώς υποβοηθούμενη ευθανασία,(Medical Assistance in Dying, MAiD). «Είναι πολύ τραυματικό όταν σου προσφέρεται, λέγεται τόσο ωμά… και είναι απελπιστικό όταν γίνεται σε συνδυασμό με το να σου αποκλείουν τα βοηθήματα που χρειάζεσαι για να ζήσεις», λέει στη συνέντευξή του. «Όμως αποφάσισα ότι θα συνεχίσω να παλεύω για τη ζωή μου και ότι η ζωή μου εξακολουθεί να έχει αξία, παρόλο που μου έχουν πει κατάματα ότι δεν έχει».
Η πρώτη φορά που προσφέρθηκε MAiD στον Foley ήταν τον Νοέμβριο του 2016 και έκτοτε αυτή η πρόταση έγινε ένα «επαναλαμβανόμενο ζήτημα» μέχρι τον Ιανουάριο του 2018. Οι προτάσεις γίνονταν συχνότερες όταν έλεγε στο προσωπικό του νοσοκομείου ότι ήταν απελπισμένος και σκεφτόταν να αυτοκτονήσει.
«Υπάρχει μια συνεχής υπενθύμιση, θα έλεγα καλύτερα παρενόχληση και δεν το βλέπουν καθόλου ως εξαναγκασμό, το θεωρούν ως ενημέρωση, αλλά είναι μια πραγματικά θολή περιοχή αυτή τη στιγμή στον Καναδά», λέει ο Foley. «Οι λέξεις δεν μπορούν να περιγράψουν πόσο εξαθλιωμένος και πόσο φοβισμένος νιώθω. Η πρόληψη της αυτοκτονίας για τα άτομα με αναπηρία και τα ευάλωτα άτομα έχει τελείως εξαφανισθεί σε αυτή τη χώρα γιατί υπάρχει το καθεστώς του υποβοηθούμενου θανάτου».
«Όταν τα άτομα με αναπηρία τολμήσουν να μιλήσουν για τις εμπειρίες τους, για το τί περνούν από αυτό το καθεστώς (της MAiD), σε συνδυασμό με την έλλειψη δικαιωμάτων, την έλλειψη υπηρεσιών και υποστήριξης για να ζήσουν, και όταν οι οικογένειες μιλούν επίσης για τους αγαπημένους τους που «βοηθήθηκαν» να πεθάνουν ενώ δεν έπρεπε, εξαιτίας αυτών των αντιλήψεων που προωθούνται, όλοι απορρίπτονται άμεσα και σε όλα τα επίπεδα».
Εν τω μεταξύ, όπως σημειώνει ο Foley, η διαθεσιμότητα της ιατρικής υποβοήθησης στο θάνατο φαίνεται να επεκτείνεται ολοένα και περισσότερο. Υπάρχει πλέον πρόταση των υποστηρικτών της ευθανασίας να έχουν πρόσβαση σε αυτή ακόμα και ανήλικοι που μπορούν να σκεφτούν «ώριμα» και άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας.
Η ιστορία αυτού του αναπήρου ανθρώπου πρωτοκυκλοφόρησε το 2018, και ενώ φάνηκε ότι πολλοί προβληματίστηκαν, ωστόσο, όπως λέει ο ίδιος «δεν προκάλεσε κανένα ενδιαφέρον σε ανώτατο επίπεδο ώστε να προσφερθεί μεγαλύτερη προστασία ή ακόμα και να αξιολογηθεί η κατάσταση των ατόμων με αναπηρία». Ας σημειωθεί μάλιστα ότι δεν ήταν ο πρώτος που δημοσιοποίησε μια τέτοια ιστορία.
Μέσα στη συνεχιζόμενη μάχη του ενάντια στη MAiD, ο Foley αγωνίζεται να είναι «θετικό άτομο», να είναι όσο καλύτερος μπορεί σε οτιδήποτε και να μην εγκαταλείπει τη προσπάθεια. Η έγνοια του όμως δεν είναι μόνο για εκείνον. Ανησυχεί και για τα άλλα άτομα με αναπηρία στο Καναδά, για την έλλειψη υπηρεσιών και αναγνωρισμένων δικαιωμάτων και για αυτά.
«Είμαι μόνο ένας απλός άνθρωπος», λέει, «οπότε τελικά, αν συνεχίσουν να επιμένουν θα καταλήξω να γίνω και εγώ θύμα». «Είναι τόσο δύσκολα όταν σε εμποδίζουν από αυτό που χρειάζεσαι για να ζήσεις, σε εμποδίσουν να αξιοποιήσεις πλήρως τις δυνατότητές σου ή σου μπλοκάρουν ακόμη και την ελευθερία να επικοινωνείς και να συνεταιρίζεσαι… να περιτριγυρίζεσαι από ανθρώπους που θα συνεργαστούν μαζί σου και θα δουλέψουν μαζί σου, ανθρώπους που θα σε αντιμετωπίζουν ως άνθρωπο και όχι ως αντικείμενο».
Ο Foley αυτή τη στιγμή κινείται νομικά διεκδικώντας από το νοσοκομείο όσα θεωρεί αυτονόητα δικαιώματα κάθε ανάπηρου ανθρώπου. Να έχει αυτός και όλοι οι ανάπηροι, πλήρη πρόσβαση στο σύστημα υγείας και αληθινή φροντίδα αντί για προτάσεις θανάτου.
Παρ΄όλες τις δυσκολίες και μέσα στη δίνη των προβλημάτων του, διατηρεί την ελπίδα ότι μια μέρα θα μπορέσει να επιστρέψει στο σπίτι του, να έχει τη φροντίδα που χρειάζεται, να ζήσει τη ζωή του μαζί με άλλους, και να προσφέρει και αυτός στη χώρα του.
Πηγές: