Γράφει ο Παναγιώτης Ήφαιστος, Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών
Ο ρόλος του αναλυτή δεν είναι η κατάθεση «προτάσεων πολιτικής» για την εθνική στρατηγική. Ο ρόλος του περιορίζεται στην περιγραφή του προσανατολισμού της εθνικής στρατηγικής και τις προϋποθέσεις εντός αυτού του προσανατολισμού που εκπληρώνουν ή αναιρούν τους σκοπούς. Η επιτελική επεξεργασία, ο σχεδιασμός και οι αποφάσεις είναι υπόθεση του κράτους, της πολιτικής του ηγεσίας και των πολιτών οι οποίοι έχουν συμφέρον να επικρατεί πολιτικός, θεσμικός και στρατηγικός ορθολογισμός.
Στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες κάτι δεν πάει καθόλου καλά όσον αφορά την ανάλυση της διεθνούς πολιτικής και των στρατηγικών εξελίξεων. Το φαινόμενο αυτό είναι ολοένα και πιο οξύ. Πλήθος φορέων τίτλων με κυριολεκτικά εξοργιστικό και αντιδεοντολογικό τρόπο επιδίδονται σε εκστρατείες αιτιολόγησης, δικαιολόγησης και εκλογίκευσης απουσίας εθνικής στρατηγικής ή ακόμη και σε προπαγανδιστικές μεθοδεύσεις επικοινωνιακού χαρακτήρα οι οποίες υπηρετούν μικροπολιτικούς ελιγμούς και ακόμη χειρότερα υπηρετούν ορατές ή αθέατες τάσεις απώλειας κυριαρχίας και κατευνασμού των απειλών κατά της εθνικής ασφάλειας που νομοτελειακά οδηγούν σε ήττα χωρίς πόλεμο και σε πόλεμο ή συχνότερα σε αμφότερα. Ο λόγος της παρούσης παρέμβασης, πολλών στο παρελθόν και μερικών ακόμη που έπονται, σκοπό έχουν να τονίσουν μείζονος σημασίας ζητήματα για τα οποία εάν δεν επικρατήσει νομικός, θεσμικός, πολιτικός και στρατηγικός ορθολογισμός οι συνέπειες θα είναι βαθύτατων προεκτάσεων ή καλύτερα πέραν κάθε φαντασίας αρνητικών προεκτάσεων.
Μια εκτίμηση είναι ότι οι ορατές ή αθέατες τάσεις, φημολογίες ή απερίφραστες συνηγορίες για απώλεια κυριαρχίας που προβλέπει το Διεθνές Δίκαιο για την Ελληνική Επικράτεια, θα επιταχυνθούν στην βάση μιας νέας άκρως αρνητικής εξέλιξης, την ενορχηστρωμένη προπαγάνδα που οδηγεί στην αποδοχή και εφαρμογή της «ΔΔΟ με πολιτική ισότητα» στην Μεγαλόνησο Κύπρο. Πρώτον, αυτό καθιστά όμηρο της Άγκυρας το ένα δέκατο του Ελληνισμού, παγιδεύει στρατηγικά το Ελλαδικό κράτος και εκτινάσσει γεωπολιτικά την Τουρκία. Δεύτερο, διευκολύνεται «για όλους που έτσι σκέφτονται και έτσι λειτουργούν» η επιτάχυνση επιλογών που οδηγούν σε απώλεια κυριαρχίας όπως προβλέπει το διεθνές δίκαιο. Ακολουθούν λοιπόν θεσμικά, νομικά, πολιτικά και στρατηγικά επιχειρήματα που υπογραμμίζουν τον προσανατολισμό των πραγμάτων και τις προϋποθέσεις αρνητικών εξελίξεων πέραν κάθε φαντασίας. Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα «Σημερινή» στις 6 Αυγούστου 2023.
ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΤΟΥ ΕΝΟΣ ΔΕΚΑΤΟΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΜΕ ΔΔΟ
Υπηρετώντας στο Γραφείο Μελετών Κυπριακού για τις διαπραγματεύσεις στην Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) την περίοδο 1988-90, κατ’ εντολή, έγινε έρευνα για το κατά πόσο υπάρχει κάπου στον πλανήτη κράτος αντίστοιχο με την ΔΔΟ. Συμπέρασμα των μελετών: Δεν υπάρχει. Δύο μελέτες μια για το Βέλγιο και μια για την Ελβετία επιβεβαίωσαν ότι και αυτές οι περιπτώσεις καμιά σχέση δεν έχουν με την ΔΔΟ.
Πέραν της παραβίασης της διεθνούς τάξης και των ψηφισμάτων του ΣΑ του 1974,1975,1983, η προτεινόμενη «λύση» κατάργησης της ΚΔ και δημιουργίας δύο «ισότιμων κοινοτήτων (ή και κρατών)» η μια εκ των οποίων θα ελέγχεται απόλυτα από την νεοοθωμανική Τουρκία, εξ αντικειμένου είναι απόφαση συλλογικής αυτοκτονίας. Είναι βασικά καταδίκη των Ελλήνων της Μεγαλονήσου σε αργό θάνατο μέχρι, ευκαιρίας δοθείσης, να ελεγχθεί απολύτως όλη η Κύπρος από την Τουρκία. Όσοι έχουν αξιοπρέπεια και προλάβουν αργά ή γρήγορα θα φύγουν και όσοι πιστέψουν ότι θα επωφεληθούν ως ιδιώτες με το να υπηρετούν την Τουρκία, ξεχνούν ή κακή τους μοίρα δεν γνωρίζουν ότι «οι Λεβαντίνοι είναι μιας χρήσης». Αυτό επιβεβαιώνεται καθημερινά κατά την διάρκεια ενός αιώνα ύπαρξης του Τουρκικού κράτους.
Ο καθείς απαιτείται να γνωρίζει ότι λάθη επί ζητημάτων ζωής, θανάτου και πολέμου δεν επιτρέπονται. Η διάγνωση των αιτιών πολέμου στην διεθνή πολιτική, επισήμανε ο κορυφαίος Θουκυδίδειος διεθνολόγος Kenneth Waltz, είναι το αντίστοιχο των διαγνώσεων της ιατρικής: Λάθος διάγνωση και λάθος θεραπεία προκαλεί θάνατο. Η θανατηφόρα «θεραπεία» για τους Έλληνες της Κύπρου έχει ονοματεπώνυμο και ονομάζεται ΔΔΟ με πολιτική ισότητα. Η διάσωσή τους και η διάσωση της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) απαιτεί να πεταχτεί στα σκουπίδια η ΔΔΟ. Η Ελληνική πλευρά (ΚΔ και Ελληνικό κράτος) έχουν νομικό, πολιτικό, διαπραγματευτικό, θεσμικό και στρατηγικό συμφέρον και δικαίωμα να το κάνουν. Τα υπόλοιπα περί «διαπραγματευτικού κεκτημένου» είναι ανεύθυνες και επικίνδυνες κουβέντες άσχετων ή θέσεις υποκινούμενες από εχθρικά ξένα κέντρα.
Επειδή οι Έλληνες της Κύπρου μετά το 1974 βρέθηκαν σε δύσκολη κατάσταση καμιά δικαιολογία δεν υπάρχει να αυτοκτονήσουν συλλογικά με το να καταργήσουν την ΚΔ και να δεχθούν να δημιουργηθεί ένα μη βιώσιμο κρατίδιο υπό τουρκική εποπτεία. Γιατί με την ΔΔΟ και μάλιστα με την ύπουλη «πολιτική ισότητα» οι Κύπριοι εισέρχονται παντοτινά και ανεπίστροφα στα πεδία της νεοοθωμανικής Τουρκίας.
Η αποφυγή ενός τέτοιου ενδεχομένου, εξάλλου συμφέρει και τους Τουρκοκύπριους ή τουλάχιστον όσους έχουν απομείνει στο νησί. Ως προς αυτό ας τονιστεί μονολεκτικά ότι δικοινοτική σύγκρουση ποτέ δεν υπήρξε. Όσοι ζήσαμε σε μικτά χωριά πριν το 1974 το γνωρίζουμε βιωματικά. Οι συγκρούσεις Ε/Κ και Τ/Κ μεθοδεύτηκαν από τη Μεγάλη Βρετανία και τη Τουρκία (αυτός εξάλλου ήταν ο ρόλος της τριμερούς του 1955 και του Συντάγματος της Ζυρίχης). Δυστυχώς τα διαχρονικά πολιτικά ελίτ της Αθήνας και της Λευκωσίας δεν επιχείρησαν να αντιμετωπίσουν τις συνομωσίες και τις δολοπλοκίες του Λονδίνου και της Άγκυρας (στις οποίες στην συνέχεια ενεπλάκησαν με διάφορους τρόπους οι Αμερικανοί και οι Σοβιετικοί).
Η εξαρτημένη και εκ των πραγμάτων ανίσχυρη ηγεσία της Κύπρου δεν μπορούσε να έχει την πρωτοβουλία χάραξης και εκπλήρωσης εθνικής στρατηγικής, η οποία, όπως ισχύει σε όλες τις ανάλογες και αντίστοιχες περιπτώσεις είναι έργο του στρατηγικού δρώντα ο οποίος στην περίπτωσή μας είναι ή έπρεπε να είναι η Αθήνα. Εξ ου και οι εξ αντικειμένου διαχρονικοί κύπριοι ηγέτες ελίχθηκαν, συχνά σπασμωδικά και ερασιτεχνικά, διολισθαίνοντας από το ένα λάθος στο άλλο μέχρι που η χούντα επέφερε την χαριστική βολή το 1974. Τι άλλο χρήζει να αναφερθεί για να καταδειχθεί πως αυτά ισχύουν, όταν έκτοτε το δόγμα της Αθήνας είναι ότι το ένα δέκατο του Ελληνισμού της Μεγαλονήσου, δήθεν «κείται μακράν»!
Έκτοτε, οι κύπριοι διαπραγματευτές, με το πιστόλι των στρατευμάτων κατοχής στον κρόταφο, σε κάθε επόμενη «διαπραγμάτευση» υποχωρούσαν μέχρι που φτάσαμε στην αδιέξοδη και αν την δεχθούμε θανατηφόρα «ΔΔΟ με πολιτική ισότητα».
Το ΣΑ του ΟΗΕ δεν έχει δικαίωμα να αποφασίσει κάτι τέτοιο (άρθρο 2 του Κεφαλαίου Ι του Καταστατικού Χάρτη), απλά κατέγραφε την δική μας ακατάσχετη υποχωρητικότητα ως προς την οποία όπως συμβαίνει σε κάθε παρόμοια διαπραγμάτευση όταν δεν υπάρχει συμφωνία η επόμενη συνάντηση είναι από μηδενική βάση, δηλαδή από τις αποφάσεις του ΣΑ του 1974, 1975 και 1983 που αφορούν την διεθνή τάξη. Αποτέλεσμα:
α) Ακούμε για ένα ανυπόστατο και επειδή παραβιάζει την διεθνή τάξη κυριολεκτικά παράνομο (δήθεν) «διαπραγματευτικό κεκτημένο». Μπορεί να είναι θεμιτή, νομιμοποιημένη και νόμιμη η εκβιαστική επικύρωση των σύμφωνα με το ίδιο το ΣΑ παράνομων τετελεσμένων της Τουρκικής εισβολής;
β) Με την ΔΔΟ καταλύεται το μόνο μέχρι σήμερα αναγνωρισμένο κράτος που είναι η Κυπριακή Δημοκρατία η οποία είναι μέλος του ΟΗΕ και της ΕΕ.
γ) Προκαλεί κολοσσιαία γεωπολιτική αναβάθμιση του Τουρκικού κράτους με το να καταστήσει όμηρους το ένα δέκατο του Ελληνισμού.
δ) Κατά συνέπεια μέχρι την τελική εκδίωξή τους παγιδεύει στρατηγικά το νεοελληνικό κράτος, με οτιδήποτε αυτό σημαίνει.
Η ορθολογιστική ανασύνταξη και η υιοθέτηση ενός ορθολογιστικού προσανατολισμού αποτελεί ζήτημα επιβίωσης τόσο για την Κύπρο όσο και για την Ελλάδα. Δεν είναι δύσκολο να υιοθετηθεί μια νέα και ορθολογιστική στρατηγική αλλά κάτι τέτοιο απαιτεί να παραμεριστούν ανυπόστατες και ατεκμηρίωτες θέσεις που εκκολάπτει η κομματική συμβατική σοφία στην Κύπρο και υιοθετούν άκριτα και επιπόλαια οι εν πολλοίς και επί μακρόν ολοφάνερα αδιάφορες πλέον πολιτικές εξουσίες της Αθήνας.
Ένας ορθολογιστικός στρατηγικός προσανατολισμός επιβίωσης είναι προς το συμφέρον του συνόλου των Ελλήνων εντός του Κυπριακού κράτους και εντός του Ελλαδικού κράτους.
Εξ ου και έφτασε ο καιρός η Κύπρος να απαιτήσει ρητά και ξεκάθαρα από την Αθήνα να αναλάβει τις ευθύνες της για την ασφάλεια και την επιβίωση της Κυπριακής Δημοκρατίας και των κυπρίων πολιτών. Μεταξύ άλλων, άμεση στρατιωτική εξισορρόπηση της Τουρκίας με αναβίωση και ανάπτυξη του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (προϋπόθεση ασφάλειας των μη κατεχομένων και διαιώνισης της ΚΔ) και διπλωματικές πρωτοβουλίες σύμπραξης της Αθήνας με την δεδηλωμένη θέση της Λευκωσίας ότι η Πράξη Προσχώρησης που για τα μέλη της ΕΕ είναι νομικά δεσμευτική θα αποτελέσει την βάση οργάνωσης της ΚΔ και τερματισμού των παράνομων τετελεσμένων του 1974.
Οι στρατηγικές εξελίξεις είναι καταιγιστικές και όποιες κοινωνίες δέχονται να τις θεωρούν οι άλλοι ως αναλώσιμες αποστέλλονται πάνω στην ανελέητη Κλίνη του Προκρούστη των στρατηγικών παιγνίων.