Ρωμνιὸς
Τὴν 01-07- 1908 μετὰ τὴ δολοφονία τοῦ Μαρίνου Ἀντύπα ἱδρύθηκε ἀπὸ εἴκοσι (20) νέους ἀγρότες τὸ πρῶτο ἀγροτικὸ σωματεῖο στὴν Ἑλλάδα, μὲ ἕδρα τὴν κοινότητα Κοσκινᾶ Καρδίτσας. Ὁ δάσκαλος τοῦ χωριοῦ Ἀθανάσιος Ἀγγελούσης, ἀφοῦ παρότρυνε καὶ βοήθησε τοὺς Κοσκινιῶτες στὴ σύνταξη τοῦ καταστατικοῦ τῆς Ἕνωσης πληρεξουσίων τῆς κοινότητος Κοσκινᾶ, ἔλαβε αὐτὸ μὲ τὴ μορφὴ βιβλιαρίου καὶ τὸ ἔδειξε στὸν φίλο του Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντην ποὺ εἶχε πιὰ ἀποσυρθεῖ στὴ Σκιάθο γιὰ τὰ τελευταῖα δύο χρόνια τῆς ζωῆς του. Ὁ Παπαδιαμάντης, ἀφοῦ τὸ ἀνέγνωσε, ἔγραψε στὸ ἐξώφυλλο τοῦ Καταστατικοῦ:
«Τὸ βιβλιάριον τοῦτο, τὸ περιέχον τὸ καταστατικόν τῆς νεωστὶ ἀποκαταστάσης Κοινότητος τοῦ μικροῦ χωρίου Κοσκινᾶ τῆς Καρδίτσης, μοὶ φαίνεται ὡς μία αἴγλη φωτός, ἓν φαεινὸν βῆμα, ἓν εὔηχον κήρυγμα προόδου, εὐημερίας καὶ ἀλληλεγγύης μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων.»
Ἡ ἀλλαγὴ ἐξουσίας καὶ κυβερνήσεως καὶ ἡ φυσικὴ ἐντεῦθεν ἀνωμαλία, ἡ ζύμωσις ἡ ἐκ τοῦ κομματισμοῦ προερχομένη, ἡ ἀνεπάρκεια καὶ ἀφροντισία τῶν ἑλληνικῶν κυβερνήσεων, τῶν Ἀληθινὲς ἱστορίες ποὺ διδάσκουν Κοσκινᾶ Καρδίτσας λόγῳ μὲν ἐπαγγελλομένων ἑκάστοτε τὴν λεγομένην ἀποκέντρωσιν, πράγματι δὲ ἐξασκουσῶν τὴν συγκέντρωσιν μέχρι ἀποπνιγμοῦ, ὑπῆρξεν ἀφορμὴ ὅπως μὴ διοικῆται καλῶς τὸ χωρίον καὶ φθίνει ἡ Κοινότης.
Κοσκινᾶ Καρδίτσας
Χάρις τῷ Θεῷ, ἀνέτειλεν ἐπ’ ἐσχάτων ἡ εὐεργέτις πρωτοβουλία νεαρῶν εὐπαιδεύτων ἀνδρῶν, τέκνων τοῦ αὐτοῦ χωρίου, εἰς τὸ πνεῦμα τῶν ὁποίων ἐπῆλθε φωτισμὸς καὶ εὐβουλία πρὸς ἄρσιν τῶν κακῶν τούτων, καὶ τὸ ἀνὰ χεῖρας βιβλιάριον δύναται νὰ χρησιμεύσει ὡς ὑπόδειγμα πῶς πρέπει νὰ διευθύνονται ἑκασταχοῦ αἱ κοινοτικαὶ περιουσίαι.
Οἱ γεωργικοὶ πληθυσμοὶ τῆς Θεσσαλίας καὶ τῆς Ἑλλάδος, οἵτινες ἀποτελοῦσι τὴν βάσιν τῆς κοινωνίας καὶ πρέπει νὰ σεμνύνωνται δι’ αὐτό, ἂς λάβωσι διδάγματα καὶ ἂς καρπωθῶσι ὠφελήματα ἐκ τοῦ διαυγοῦς αὐτοῦ καταστατικοῦ, τοῦ περιποιοῦντος τιμὴν εἰς ἐκείνους οἵτινες τὸ υἱοθέτησαν καὶ τὸ κατήρτισαν καί, σὺν θεῷ ἀρωγῷ, «τάχ’ αὔριον ἔσεται ἄμεινον». Τὸ μέλλον ἀναγκαίως θὰ εἶναι καλύτερον τοῦ παρελθόντος».
Ἀπὸ τὰ εἴκοσι ἕνα (21) στὸ σύνολό τους ἄρθρα τοῦ καταστατικοῦ παραθέτουμε τὸ δεύτερο (2ο) ἄρθρο αὐτοῦ, ὅπου ὁρίζονται καὶ οἱ σκοποὶ τοῦ σωματείου:
Σκοπὸς τοῦ σωματείου τούτου εἶναι ἡ ἐνίσχυσις τῆς γεωργίας καὶ κτηνοτροφίας, ἡ φύτευσις δένδρων παντὸς εἴδους, ἡ ἐπίβλεψις τῆς κτηματικῆς περιουσίας καὶ τῆς δενδροφυτείας, ἡ διοχέτευσις τῶν ὑδάτων ἐντός τοῦ χωρίου καὶ τῆς ὅλης περιφερείας του, ἡ διευθέτησις τῶν ὁδῶν τούτου, ἡ ἀνέγερσις εὐπρεποῦς ναοῦ καὶ σχολείου, ἡ ἀποξήρανσις ἑλῶν, ἡ ἐπέμβασις πρὸς συμβιβαστικὴ λύση τῶν ἑκάστοτε ἀναφυομένων μεταξὺ τῶν κατοίκων διαφορῶν, ἡ συνδρομὴ ἐν περιπτώσει ἀνάγκης εἰς τὴν δημοσίαν ἐξουσίαν πρὸς πρόληψιν καὶ τιμωρίαν τῶν ἀδικημάτων καὶ περιφρούρηση τῆς τιμῆς, ζωῆς καὶ περιουσίας τῶν πολιτῶν καὶ ἐν γένει ἡ ὑπὲρ τῶν κοινοφελῶν ἔργων Κοσκινᾶ μέριμνα τῇ προαιρετικῇ ἀρωγῇ τῶν ἐνταῦθα καὶ ἁπανταχοῦ εὑρισκομένων συμπολιτῶν τούτου, ὡς καὶ παντὸς ἄλλου ἔχοντος τὴν ἀγαθὴν προαίρεσιν καὶ τῇ συνδρομῇ τῶν διαφόρων ἀρχῶν τοῦ κράτους διὰ τὴν εὐημερίαν καὶ πρόοδον τῆς κοινότητος Κοσκινᾶ (ἄρθρο 2 καταστατικοῦ).