Φληναφήματα ἀνιστόρητων
ἢ μέρος μίας ἀπὸ καιρὸ κυοφορούμενης συνωμοσίας;
Ἰωάννη Ἀρμενάκη
ἐκπαιδευτικοῦ, διπλωμ. ἠλεκτρολόγου-μηχανικοῦ
Τὰ τελευταῖα χρόνια, μὲ τὸν ἕναν ἢ τὸν ἄλλον τρόπο βλέπουν τὸ φῶς τῆς δημοσιότητας διάφορα δημοσιεύματα τὰ ὁποῖα μιλοῦν γιά… «δημοψήφισμα ποὺ τὸ 2012 θὰ διεξαχθεῖ στὴν Κρήτη μὲ σκοπὸ νὰ ἀποφασίσει ὁ κρητικὸς λαὸς ἂν ἐπιθυμεῖ νὰ παραμείνει ἡ Κρήτη μέρος τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους ἢ νὰ ἀποσχισθεῖ ἀποτελώντας ἕνα ἀνεξάρτητο, κυρίαρχο Κράτος». Γιὰ τὸ «Κράτος ποὺ πρόκειται νὰ ἱδρυθεῖ» ἔχουν προταθεῖ πολλὲς ὀνομασίες μὲ ἐπικρατέστερη ἐκείνη τῆς «Κρητικῆς Πολιτείας» σὲ ἀνάμνηση τῆς περιόδου αὐτονομίας τοῦ νησιοῦ (1898-1913), πρὶν ἀπὸ τὴν ἕνωση μὲ τὴν Ἑλλάδα. Ἔχουν βεβαίως κάνει τὴν ἐμφάνισή τους καὶ ἄλλα γραφικότερα ὀνόματα: «Δημοκρατία τῆς Κρήτης», «Κρητικὴ Δημοκρατία», «Κρητικὴ Δημοκρατία τοῦ Αἰγαίου» ἀκόμη καὶ κάποιες παρωχημένου στύλ: «Λαϊκὴ Δημοκρατία τῆς Κρήτης» ἢ «Δημοκρατία τοῦ Κρητικοῦ Λαοῦ»(!!!).
Ὁ ψευδοϊστορικὸς μανδύας
Ὅσοι προσπαθοῦν νὰ ντύσουν μὲ κάποια ράκη διεθνοῦς νομιμότητας τὸ αἴτημα γιὰ τὸ «δημοψήφισμα» ἰσχυρίζονται ὅτι στηρίζουν τὴν ἄποψή τους στὴ Συνθήκη τοῦ Λονδίνου (30 Μαΐου 1913) σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ἡ Κρήτη θὰ παρεχωρεῖτο στὴν Ἑλλάδα δῆθεν γιὰ 100 χρόνια καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὰ ὁ κρητικὸς λαὸς θὰ ἀποφάσιζε μὲ δημοψήφισμα γιὰ τὴν τύχη του. Βέβαια στὴ συνθήκη τοῦ Λονδίνου πουθενὰ δὲν ὑπάρχει τέτοιος ὅρος [1]. Ἡ πρόταση τῶν μεγάλων δυνάμεων στὸ σχέδιο ἀπόφασης τῆς Συνθήκης ἦταν ἡ ἑξῆς: «Turkey to abandon all claims to Crete». (Ἡ Τουρκία ἐγκαταλείπει κάθε ἀπαίτησή της στὴν Κρήτη).
Τὸ τελικὸ ἄρθρο 4 τῆς συνθήκης διαμορφώθηκε τελικὰ στὶς 30 Μαΐου 1913, ὡς ἑξῆς:
«The Sultan of Turkey ceded Crete to the Balkan allies in whose favor all rights of sovereignty were renounced». (Ὁ Σουλτάνος τῆς Τουρκίας, παραχώρησε τὴν Κρήτη στοὺς Βαλκανικοὺς Σύμμαχους, ὑπὲρ τῶν ὁποίων, παραιτήθηκε ὅλων τῶν κυριαρχικῶν δικαιωμάτων του) [2].
Τὴ Συνθήκη τοῦ Λονδίνου ἀκολούθησε ἡ συνθήκη τοῦ Βουκουρεστίου στὶς 10 Αὐγούστου 1913 μὲ τὴν ὁποία διευθετήθηκαν σημαντικότατα ἐδαφικὰ θέματα ποὺ εἶχαν de facto διαμορφωθεῖ μετὰ τὸν νικηφόρο γιὰ τὴν Ἑλλάδα καὶ Σερβία Β’ Βαλκανικὸ Πόλεμο.
Στὸ πέμπτο ἄρθρο τῆς Συνθήκης αὐτῆς ἀναφέρεται ἐπὶ λέξει:
«Il est formellement entendu que la Bulgarie se desiste, des maintenant, de toute pretention sur l’ile de Crete». (Εἶναι σαφῶς κατανοητὸ ὅτι ἡ Βουλγαρία ἀποσύρει ἀπὸ τοῦδε, κάθε ἀξίωσή της στὸ νησὶ τῆς Κρητης) [3].
Μετὰ ἀπὸ αὐτὸ ἔπαυσε ὑπάρχουσα ὁποιαδήποτε ἀξίωση ὁποιουδήποτε Βαλκανικοῦ ἢ ἄλλου κράτους ἐπάνω στὴν Κρήτη.
Τέλος μὲ τὴ Σύμβαση τῶν Ἀθηνῶν 4 τὴν 1/14 Νοεμβρίου 1913, ὁ Σουλτάνος παραιτεῖται ἀπὸ κάθε δικαίωμα ἐπικυριαρχίας στὴν Κρήτη καὶ παύει ἔτσι ὁποιαδήποτε νομιμοποίηση ἀναμίξεως τῆς Τουρκίας στὰ κρητικὰ πράγματα. Ρυθμίζονται ἀκόμη θέματα τῆς μουσουλμανικῆς μειονότητας στὰ ἑλληνικὰ ἐδάφη ποὺ ἀπελευθερώθηκαν κατὰ τοὺς δύο Βαλκανικοὺς Πολέμους καὶ ἀναγνωρίζεται ἡ κυριαρχία τῆς Ἑλλάδας στὴ Θεσσαλονίκη καὶ τὰ Ἰωάννινα.
Οἱ παραπάνω συνθῆκες εἶναι οἱ μόνες ἰσχύουσες στὴν περιοχὴ μέχρι σήμερα καὶ οἱ ὁποῖες ἀφοροῦν τὴν Κρήτη. Ὑπάρχει ὅμως κάποιος ἰσχυρισμός: Ἡ ὕπαρξη ἑνὸς «ἰδιωτικοῦ συμφωνητικοῦ» μεταξὺ Ἑλλάδος καὶ Κρήτης ποὺ προέβλεπε τὸ παραπάνω δημοψήφισμα.
Κι αὐτὸς ὁ ἰσχυρισμὸς ὅμως εἶναι ἀπὸ ἁπλῶς ἀφελὴς ἕως ἀπολύτως ἀνυπόστατος. Ἀφενὸς κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ ἀποδείξει τὴν ὕπαρξή του (οὔτε οἱ ἄμεσα «ἐνδιαφερόμενοι» ποὺ τὸ ἐπικαλοῦνται) κι ἀφετέρου δὲν ὑπῆρχε καμμία λογικὴ στὴν ὕπαρξη καὶ ὑπογραφὴ ἑνὸς τέτοιου συμφωνητικοῦ. Ἡ Κρήτη ἀγωνίστηκε γιὰ τὴν ἐλευθερία της κι ὄχι γιὰ ἀνεξαρτησία. Ὁ στόχος ἦταν ἕνας καὶ μοναδικός: «Ἕνωσις ἢ Θάνατος». Καὶ ἂν ἀκόμη ὑπῆρχε καὶ ἁπλὴ σκέψη γιὰ τὴ σύνταξη καὶ ὑπογραφὴ κάποιου τέτοιου συμφωνητικοῦ τότε ποιὸς θὰ τὸ ὑπέγραφε; Παντοδύναμος σὲ ὅλο τὸ ἑλληνικὸ πολιτικὸ στερέωμα τὴν ἐποχὴ ἐκείνη ἦταν ὁ Ἐθνάρχης Ἐλ. Βενιζέλος ὁ ὁποῖος τὴν 10η Μαρτίου 1905, μαζὶ μὲ τοὺς Κ. Φούμη καὶ Κ. Μάνο συνέλαβαν καὶ ξεκίνησαν τὴν Ἐπανάσταση τοῦ Θερίσου ἐναντίον τῆς αὐθαιρεσίας τοῦ ὑπάτου Ἁρμοστῆ Πρίγκιπα Γεωργίου κηρύσσοντας τὴν Ἕνωση μὲ τὴν Ἑλλάδα, καὶ ὑψώνοντας τὴν ἑλληνικὴ σημαία, λίγα χιλιόμετρα ἀπὸ τὴν τότε πρωτεύουσα τῆς «Κρητικῆς Πολιτείας», τὰ Χανιὰ [5].
Οἱ δύο Ὁμάδες
Ὅσοι ὑποστηρίζουν τὰ παραπάνω, χωρίζονται σὲ δυὸ κύριες κατηγορίες ἀνθρώπων: τὴν πρώτη, ἡ ὁποία θὰ μποροῦσε νὰ χαρακτηριστεῖ «στρατηγική», καὶ τὴ δεύτερη, ποὺ δὲν εἶναι εὐκαταφρόνητη καὶ εἶναι προορισμένη νὰ κάνει τὸ «ἐκτελεστικὸ» ἔργο, κάποτε ἐν ἀγνοίᾳ της.
Ἡ γεωστρατηγικὴ θέση τῆς Κρήτης εἶναι τὸ κύριο δέλεαρ ὅλων ὅσοι ἐπιθυμοῦν νὰ τὴν δοῦν «ἀνεξάρτητη». Ἡ Κρήτη ἀπομονωμένη, ἔξω ἀπὸ τὸν ἐθνικὸ ἱστό, θὰ ἦταν ἐξαιρετικὰ εὔκολος στόχος γιὰ ὅσους θὰ τὴν ἤθελαν προτεκτοράτο τους καὶ ἐφαλτήριο, βάση γιὰ ἐπιχειρήσεις «μιλιταριστικοῦ ἀνθρωπισμοῦ» κατὰ λαῶν ποὺ δὲν συμμορφώνονται «πρὸς τὰς ὑποδείξεις». Ἡ χυδαία ἐκμετάλλευση τῶν πλουτοπαραγωγικῶν πηγῶν τοῦ εὐλογημένου νησιοῦ στὸν πρωτογενῆ, δευτερογενῆ καὶ τριτογενῆ τομέα τῆς οἰκονομίας εἶναι ἀσφαλῶς μία ἀκόμη ἐπιδίωξη τῶν διεθνῶν ἐκείνων κύκλων ποὺ ἀνακινοῦν τὸ θέμα αὐτό.
Ἡ δεύτερη ὁμάδα ἔχει σαφῆ χαρακτηριστικὰ ἰουδαϊκοῦ ὄχλου τοῦ 33 μ.Χ. Ἀποτελεῖται κυρίως ἀπὸ ἀπογοητευμένους νεαροὺς ποὺ γιὰ πρώτη ἱστορικὰ φορὰ μεταπολεμικὰ ἀντιμετωπίζουν τὸ φάσμα τῆς ἀνεργίας καὶ τῆς οἰκονομικῆς ὕφεσης στὴν Κρήτη, ἀπὸ ἀπομονωμένες θλιβερὲς δράκες ἀνθρώπων ποὺ συνήθισαν στὸ εὔκολο χρῆμα ἀπὸ παράνομες ἐνέργειες καὶ ποὺ τὸν τελευταῖο καιρὸ «στριμώχτηκαν» ἀπὸ τὶς ἀστυνομικὲς δυνάμεις, ἀκόμη καὶ ἀπὸ ἀπογοητευμένους τῶν ποδοσφαιρικῶν γηπέδων (!) Ἂς μὴν ξεχνᾶμε ὅτι στὶς ἐξέδρες τοῦ Παγκρήτιου Σταδίου ξεδιπλώθηκε ἡ μεγαλύτερη σημαία τῆς Κρητικῆς Πολιτείας (ἀναγράφοντας μάλιστα «ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ 2012») στὸν τελικό του ποδοσφαιρικοῦ κυπέλλου ΕΠΣΗ, ὅπως ἐπίσης φιγουράρει κατὰ καιροὺς σὲ ἔντυπα τῶν ὀπαδῶν τοῦ ΟΦΗ (Θύρα 4). Εἶναι εὔκολα κατανοητὸ ὅτι αὐτὴ ἡ τελευταία κατηγορία ἀνθρώπων κατάλληλα ὑποκινούμενη καὶ καθοδηγούμενη θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι ἐξαιρετικὰ ἐπικίνδυνη γιὰ τὴν κοινωνικὴ συνοχὴ καὶ τὴν εἰρήνη στὴν Κρήτη.
Σὲ κάθε περίπτωση ἡ ἰδέα γιὰ μία ἀνεξάρτητη, αὐτόνομη κρητικὴ ὑπόσταση δὲν μπορεῖ (ἀκόμη) νὰ πάρει σοβαρὴ καὶ ὀργανωμένη μορφὴ στὴν Κρήτη. Βέβαια ὁ ἐφησυχασμὸς καὶ ἡ ἀδιαφορία εἶναι ἡ καλύτερη συνταγὴ γιὰ μία ἐπανάληψη τοῦ σεναρίου τοῦ Κοσσόβου καὶ τοῦ Σκοπιανοῦ. Ὅσο οἱ ντόπιοι χωροφύλακες καὶ οἱ ὑπερατλαντικοὶ πάτρωνές τους θὰ ἐποφθαλμιοῦν τὸ ἀβύθιστο ἀεροπλανοφόρο τῆς Μεσογείου, τὸ ἑλληνικὸ χρέος εἶναι νὰ μὴν ἀφήσουμε νὰ πάει χαμένο ὅλο αὐτὸ τὸ αἷμα ποὺ ἔχει χυθεῖ ἀκριβῶς γιὰ τὸν σκοπὸ αὐτό.
Ἡ Κρητικὴ Σημαία
Πρέπει ὡστόσο νὰ γίνει μία διευκρίνιση ὅσον ἀφορᾶ τὴ σημαία τῆς Κρητικῆς Πολιτείας. Ἡ σημαία αὐτὴ ἀντικατέστησε τὴν ὀθωμανικὴ σημαία ἔπειτα ἀπὸ 229 χρόνια ἀνείπωτα σκληρῆς σκλαβιᾶς. Γιὰ ἐμᾶς τοὺς Κρῆτες ἡ σημαία αὐτὴ ἦταν ἡ σημαία τῆς ἀνακούφισης, τὸ ἔμβλημα τῆς ἀνάστασης μετὰ ἀπὸ τὴ σταύρωση, τὸ δακτυλίδι τοῦ ἀρραβώνα πρὸς τὴν τελικὴ παστάδα τῆς Ἕνωσης μὲ τὴ Μητέρα Ἑλλάδα.
Καὶ ἂν οἱ ἐμπνευστὲς τῆς «Κρητικῆς Πολιτείας», ἰσχυροὶ τῶν Μεγάλων Δυνάμεων, ἔδωσαν στὸ ἄνω ἀριστερὸ τεταρτημόριο της τὸ ἐρυθρὸ χρῶμα γιὰ νὰ θυμίζουν τὴ μουσουλμανικὴ μειονότητα, ποὺ τότε ὑπῆρχε στὸ νησὶ καὶ τὸ ἀστέρι σὰν ὑπόμνηση τῆς ἐπικυριαρχίας τότε τοῦ Σουλτάνου, ποτὲ οἱ Κρῆτες δὲν τὴν εἶδαν ἔτσι. Γιὰ ἐμᾶς τὸ κόκκινο χρῶμα σημαίνει τὸ αἷμα ποὺ χύθηκε στὶς 34 ἐπαναστάσεις καὶ ἐξεγέρσεις γιὰ τὴν ἐλευθερία, τὸ δὲ ἀστέρι τὴν μοναδικότητα αὐτοῦ τοῦ καθαγιασμένου τόπου μέσα στὸν ὑπόλοιπο Ἑλληνισμό. Σὰν τέτοια ἡ κρητικὴ σημαία τιμᾶται ἀπὸ ὅλο τὸν κρητικὸ πληθυσμὸ καὶ ποτὲ κανεὶς δὲν θὰ τὴ βγάλει ἀπὸ τὶς καρδιές μας. Θὰ τὴν τιμοῦμε πάντα, ὅπως τιμοῦμε τὶς σημαῖες τῆς ἀνεξάρτητης Β. Ἠπείρου, τῶν Ψαρῶν, τῆς Ὕδρας , τῆς Σάμου. Πάντοτε ὅμως θὰ θυμόμαστε ὅτι ὁ Ἥρωας Σπ. Καγιαλὲς στὸν βομβαρδισμὸ τοῦ Ἀκρωτηρίου (9/2/1897) ἔκανε τὸ κορμί του ἱστὸ γιὰ τὴν ἑλληνικὴ σημαία, τὴ μοναδικὴ σημαία τῆς Ἑλληνικῆς Πατρίδας, τὴν ὁποία ὅλοι οἱ ἐχέφρονες πραγματικοὶ Κρῆτες πατριῶτες τιμοῦμε καὶ περήφανα ἀναρτοῦμε ἀπ’ ἄκρου εἰς ἄκρον τῆς Κρήτης.
Βιβλιογραφία:
[1]Ὁ ἀναγνώστης ποὺ ἐπιθυμεῖ νὰ διαβάσει τὸ πλῆρες κείμενο τῆς συνθήκης τοῦ Λονδίνου μπορεῖ νὰ ἀνατρέξει στὸ διαδίκτυο στὴν ἱστοσελίδα: http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/boshtml/bos145.htm.
[2]Anderson, Frank Maloy and Amos Shartle Hershey, Handbook for the Diplomatic History of Europe, Asia, and Africa 1870-1914. Prepared for the National Board for Historical Service. Government Printing Office, Washington, 1918.
[3]Γιὰ τὸ πλῆρες κείμενο τῆς συνθήκης τοῦ Βουκουρεστίου παράβαλλε: http://www.mfa.gr/www.mfa.gr/el-GR/The+Ministry/International+Conventions/
[4] ὅ. π. (Ἑλληνικὸ Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν)
[5]Θεοχάρη Δετοράκη, Ἱστορία τῆς Κρήτης, Β΄ Ἔκδοση, Ἡράκλειο 1990
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ‘Ἐρῶ’ , Ζ΄ ΤΕΥΧΟΣ, ΙΟΥΛ.-ΣΕΠ. 2011