Στέργιος Μπούγιας, Θεολόγος
«…Ἐάν τοῦτον ἀπολύσης, οὐκ εἶ φίλος τοῦ Καίσαρος» (Ιω. ιθ΄, 12). Εάν δεν κλείσετε τους ναούς, δεν σέβεστε, δεν αγαπάτε τον συνάνθρωπο, δεν υπολογίζετε την υγεία του, τη ζωή του.
Μέσα στο ναό είναι ο Χριστός στο Άγιο Ποτήριο, υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης της επιδημίας. Ο Χριστός και πάλι δικάζεται και διχάζει, «σημεῖον ἀντιλεγόμενον».
Αυτό που ζούμε αυτές τις μέρες είναι πρωτόγνωρο. Η επιδημία, ο ιός της γρίππης που ενέσκυψε εξαπλώνεται και απειλεί τις ζωές των ανθρώπων, έχει σπείρει τον πανικό, τον φόβο. Σε ένα βαθμό δικαιολογημένα. Ακριβώς από που προήλθε ο ιός δεν γνωρίζουμε. Πολλά και διάφορα λέγονται και γράφονται. Ξέφυγε από εργαστήρια, παίζονται παιχνίδια… Ποιός ξέρει;
Ανεξάρτητα από το τί συμβαίνει ανθρωπίνως, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί πιστεύουμε ότι είναι παραχώρηση Θεού για τις αμαρτίες μας. Όλα όσα συμβαίνουν στον κόσμο γίνονται γιατί τα θέλει ή τα επιτρέπει ή τα παραχωρεί ο Θεός. Ο Θεός κυβερνάει τον κόσμο και όσο ο άνθρωπος ανταποκρίνεται και συνεργάζεται ελεύθερα μαζί Του έχει ευλογίες και αγαθά, όσο απομακρύνεται πληθύνεται το κακό και η αδικία: «ἐάν θέλητε, και εἰσακούσητέ μου, τά ἀγαθά τῆς γῆς φάγεσθε. Ἐάν δέ μή θέλητε, μηδέ εἰσακούσητέ μου, μάχαιρα ὑμᾶς κατέδεται.» (Ησαΐας, α΄, 20).
Ασφαλώς και θα συμμορφωθούμε με τις υποδείξεις της επιστήμης και θα λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα, αλλά πρώτα και κύρια πρέπει να πούμε τελωνικά «ἡμάρτομεν, ἠνομήσαμεν, ἠδικήσαμεν, ἐνώπιόν Σου, Κύριε». Να παρακαλέσουμε τον Θεό να μάς συγχωρήσει και να σταματήσει τη θανατηφόρα αυτή επιδημία. Οι Νινευίτες στην Παλαιά Διαθήκη σώθηκαν γιατί κήρυξαν νηστεία και μετάνοια. Τα αμαρτήματά μας είναι πολλά και μεγάλα με κορυφαίο τις εκτρώσεις, με τις οποίες σκοτώνονται χιλιάδες αθώες ψυχές.
Δυστυχώς, όμως, εμείς προσπαθούμε μόνοι μας να αντιμετωπίσουμε την επιδημία, δεν πιστεύουμε στη βοήθεια και τη δύναμη του Θεού. Αμφισβητούμε τη χάρη και τη δύναμη του σταυρού, της Παναγίας και των Αγίων μας. Ακόμα και για το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, κυρίως για αυτό, εκφράστηκαν απόψεις που φανερώνουν άγνοια, ολιγοπιστία, ειρωνεία και υποτίμηση. Στο Άγιο Ποτήριο είναι ο ίδιος ο Χριστός. Κοινωνούμε Σώμα και Αίμα Χριστού. Αυτό το μυστήριο το παρέδωσε ο Χριστός στο Μυστικό Δείπνο για να τελείται συνεχώς, χωρίς διακοπή. Κοινωνούμε Σώμα και Αίμα Χριστού εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον. «Ο κάθε πιστός οφείλει να προσέρχεται ελεύθερα και αβίαστα χωρίς δισταγμούς και αμφιταλαντεύσεις, γιατί κανένας ιός δεν μεταδίδεται μέσα από τη Θεία Κοινωνία», τονίζει ο Μητροπολίτης Κύκκου της Εκκλησίας της Κύπρου.
Η προσπάθεια αποϊεροποίησης των πάντων οδήγησε τον σύγχρονο άνθρωπο στην απιστία. Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας έχει κέντρο τον Χριστό, είναι χριστοκεντρική. Η σύναξη των πιστών στον ναό είναι μια εικόνα της Βασιλείας του Θεού στον κόσμο. Με τα εγκαίνια ο ναός αγιάζεται και γίνεται πηγή ευλογίας και χάριτος. Η Αγία Τράπεζα είναι ο Τάφος του Χριστού, έχει λείψανα μαρτύρων. Επάνω της τελείται το μυστήριο των μυστηρίων, η Θεία Ευχαριστία. Όλα μέσα στον ιερό ναό είναι αγιασμένα. Ο ιερέας τελεί τα μυστήρια και γίνεται αγωγός της Θείας Χάριτος. Η εμπειρία της Εκκλησίας μαρτυρεί πολλά θαύματα κατά την τέλεση των ιερών ακολουθιών και μάλιστα του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Επομένως είναι ασέβεια να εξισώνονται οι ιεροί ναοί με τις λέσχες, τους κινηματογράφους και τις καφετέριες. Είναι ανεπίτρεπτο και αποτελεί παρέμβαση στα εσωτερικά της Εκκλησίας να κλείνει τις Εκκλησίες ο Πρωθυπουργός και να απαγορεύει κάθε ιεροπραξία. Αυτό δεν έχει ιστορικό προηγούμενο και παραπέμπει στους διωγμούς του Νέρωνα και του Διοκλητιανού. Ούτε στα χρόνια των διωγμών και της Τουρκοκρατίας δεν σταμάτησε η τέλεση της Θείας Ευχαριστίας.
Ασφαλώς, όσοι δεν πιστεύουν δεν είναι υποχρεωμένοι να τα δεχθούν αυτά, όμως η κοινή λογική απαιτεί σεβασμό στα ιερά και όσια των λαών και των συνανθρώπων μας, ειρωνείες και ύβρεις δεν ταιριάζουν σε πολιτισμένους ανθρώπους.
Σ’ αυτές τις δύσκολες στιγμές του πειρασμού, της επιδημίας, το πρόβλημα γίνεται μεγαλύτερο με τις εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις και τακτικές που υποστηρίζουν ορισμένοι κατ’ όνομα Χριστιανοί. Αντί, σύμφωνα με την παράδοσή μας, να προστρέξουμε στη χάρη των Μυστηρίων, εμείς συμφωνήσαμε το κλείσιμο των ιερών ναών, στην παύση των ιερών Μυστηρίων. Κλείσαμε το διακόπτη της θείας δεξαμενής της Χάριτος του Θεού με τα ίδια μας τα χέρια. Χωρίς αντίσταση υποταχθήκαμε στη βούληση του Καίσαρα. Και έτσι συμφωνήσαμε ότι ο Θεός σ’ αυτή τη φάση δεν μας χρειάζεται. Υιοθετήσαμε μια καθαρά ανθρωποκεντρική αντίληψη και πρακτική. Αντί να ενεργήσουμε ως συνειδητοί Χριστιανοί με το «πρώτα ο Θεός» και «σύν Θεῷ», βάλαμε τον Θεό στην άκρη και του είπαμε: «Προς το παρόν δεν Σε χρειαζόμαστε, θα τα καταφέρουμε μόνοι μας». Μπορούμε έτσι να ισχυρισθούμε ότι βαδίζουμε στα χνάρια των Αγίων και των Πατέρων μας; Προφανώς όχι.
Σ’ αυτή τη συντεταγμένη, δυστυχώς, συντονίστηκε και η διοικούσα Εκκλησία και δέχθηκε να ακυρωθεί, να υποταχθεί στα προστάγματα του Καίσαρα. Δεν αφουγκράστηκε φωνές και ικεσίες πιστών να μην κλείσει τους ιερούς ναούς, να μην σταματήσει την αναίμακτη Θυσία του Χριστού. Ούτε θέλησε να μιμηθεί φωτεινά παραδείγματα ιεραρχών της Εκκλησίας της Κύπρου. Η στάση αυτή μας λύπησε πολύ και μας πλήγωσε βαθύτατα, γι’ αυτό και εκφράζουμε με πολύ θλίψη τον πόνο μας. Δεν ξανάγινε αυτό. Λησμονήθηκε το «πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ μάλλον ἤ ἀνθρώποις» (Πράξ, ε΄, 29).
Λύσεις θα μπορούσαν να βρεθούν και τα μέτρα της ιατρικής επιστήμης να εφαρμοστούν χωρίς ποτέ να σταματήσει η τέλεση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας που είναι το οξυγόνο της ψυχής και δίνεται στους πιστούς «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιών και εἰς ζωήν τήν αἰώνιον».
Με την χάρη του Θεού συνεχίζουμε τον αγώνα μας με προσευχή, νηστεία, συντριβή και μετάνοια· με αγάπη και εμπιστοσύνη στον Θεό Πατέρα μας «ὅς οὐκ ἐάσει ὑμᾶς πειρασθῆναι, ὑπέρ ὅ δύνασθε, ἀλλα ποιήσει σύν τῷ πειρασμῷ καί τήν ἔκβασιν τοῦ δύνασθαι ἡμᾶς ὑπενεγκεῖν», δηλαδή ο οποίος Θεός σύμφωνα με τις υποσχέσεις του δεν θα σάς αφήσει να πειραστείτε παραπάνω από τη δύναμή σας· αλλά μαζί με τον πειρασμό θα φέρει και το τέλος του, ώστε να μπορείτε να τον αντέξετε. (Ά Κορ, ι΄, 13).
Ο Θεός να μάς ελεήσει, καλή Σαρακοστή και το Πάσχα στους Ναούς μας.