Αρχιμ. Παλαμάς
Ηγούμενος Ι. Μ. Καλλίπετρας Βέροιας
Σεβασμιώτατοι, Πολυσέβαστοι Συλλειτουργοί,
Τοπικοί Άρχοντες, ευλογημένοι Χριστιανοί.
Εορτάσιμη μέρα η σημερινή από τις πιο πανηγυρικές του χρόνου. Η 25η Μαρτίου ήδη μνημονεύεται από Αλέξανδρο Υψηλάντη, τον μυστικό αρχηγό της Φιλικής Εταιρείας, ως ημέρα έναρξης του Αγώνα ενάντια στον Οθωμανικό ζυγό «ως ευαγγελιζομένη την πολιτικήν λύτρωσιν του ελληνικού έθνους«. Από τις πρώτες μέρες της Επανάστασης ήταν εμφανής η θρησκευτική διάσταση της ακόμα και σε μη ορθόδοξους παρατηρητές. Όπως χαρακτηριστικά τόνιζε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, το ελληνικό έθνος «εις την ιεράν του θρησκείαν οφείλει τας σημερινάς αριστείας του, την ανεξαρτησίαν και πολιτικήν του ύπαρξιν, διότι μέγας ο Θεός των Χριστιανών όστις υπερασπίζεται τα δίκαια του…»
Το 1834 προτάθηκε η καθιέρωση επίσημης αργίας της 25ης Μαρτίου, από τον Παναγιώτη Σούτσο και τον Υπουργό Εσωτερικών Ιωάννη Κωλέττη προς τον Βασιλιά Όθωνα. Η εισήγηση που συντάχθηκε στη γαλλική γλώσσα, αναφέρει ότι ο celebre Germanos (ο περίφημος Γερμανός) κήρυξε την επανάσταση αυτή τη μέρα του Ευαγγελισμού. Υπενθυμίζει μάλιστα ότι επειδή υπήρχε προφητεία των μοναχών του Μεγάλου Σπηλαίου ότι σ” αυτή την ημερομηνία θα συνέβαινε η αναγέννηση της Ελλάδας, οι Οθωμανοί της Πελοποννήσου κάθε χρόνο αυτή την ημέρα λάβαιναν έκτακτα μέτρα ασφαλείας.
Ο πρώτος εορτασμός στην Αθήνα το 1838, ήταν πανηγυρικότατος, συμμετείχαν ο Βασιλιάς Όθωνας, η Βασίλισσα Αμαλία, πολιτικές και στρατιωτικές αρχές και πλήθος λαού. Λίγο αργότερα ο Μητροπολιτικός Ναός των Αθηνών και κέντρο όλης της απελεύθερης Ελλάδας θα θεμελιωθεί και θα αφιερωθεί στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου για να τιμηθεί η 25 Μαρτίου 1821.
Το υπ’αριθμόν 980 Βασιλικό Διάταγμα, αναφέρει: «…θεωρήσαντες ότι η ημέρα της 25ης Μαρτίου, λαμπρά καθ” εαυτήν εις πάντα Έλληνα, διά την εν αυτή τελουμένην εορτήν του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου, είναι προσέτι λαμπρά και χαρμόσυνος, διά την κατ” αυτήν έναρξιν του υπέρ ανεξαρτησίας αγώνος του Ελληνικού Έθνους, καθιερούμεν την ημέραν ταύτην εις το διηνεκές ως ημέραν Εθνικής Εορτής…». Είναι εντυπωσιακό πως στις μεγάλες εορτές της Παναγίας γιορτάζουμε ταυτόχρονα και ημέρες της πολεμικής αρετής των Ελλήνων. Στα σεπτά Εισόδια της Θεοτόκου, εορτάζεται η ημέρα των Ενόπλων Δυνάμεων. Στον Ευαγγελισμό της, η επανάσταση του 1821 και στην Κοίμησή της, το δεκαπενταύγουστο, τα γεγονότα του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου με την επίθεση στο αντιτορπιλικό πλοίο «Έλλη». Η ελληνική ψυχή πάνω από την πολεμική της αρετή θέτει την προστασία της Θεοτόκου. Η Παναγία μας συνδέθηκε με τη ζωή του έθνους μας. Αυτό φαίνεται και από τη χιλιόχρονη ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Όταν το κράτος κινδυνεύει της αφιερώνει τον Ακάθιστο Ύμνο.
Όσο όμως σπουδαίο κι αν είναι το γεγονός της Ελληνικής Επανάστασης και των απελευθερωτικών αγώνων για εμάς τους Έλληνες δε μπορεί να συγκριθεί με το παγκόσμιο γεγονός του Ευαγγελισμού! Του πολύ ευχάριστου, του πολύ σπουδαίου και καλού μηνύματος ότι ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, το σημείο που ο Θεός κρίνει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για να ενανθρωπήσει. Να έρθει από εκεί που είναι εδώ στη γη, να πραγματοποιηθεί η ρήση «ο Θεός μεθ” ημών» (ο Θεός είναι μαζί μας).
Το γεγονός της Ενανθρώπησης μέσα στην Ιερή Κοιλία της Μαριάμ, λαμβάνει χώρα στο πιο άσημο χωριό της Παλαιστίνης, στην πιο άσημη επαρχία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Κανείς δε θα μπορούσε να φανταστεί (ούτε ο διάβολος) ότι εκεί ακριβώς ο Θεός θα γινόταν άνθρωπος. Στο γεγονός αυτό, αγγελιοφόρος του Θεού στέλνεται ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, ο παρεστηκώς Κυρίῳ, (τόσο σπουδαίος ήταν), για να απευθύνει στη Θεοτόκο τη φράση: «Χαίρε Κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά Σου«. Λέγει ένας σπουδαίος εκκλησιαστικός συγγραφέας, ο πολύς Ωριγένης: «έψαξα, έψαξα, διάβασα, αναζήτησα! πουθενά δε βρήκα τέτοιο χαιρετισμό και μάλιστα σε γυναίκα!».
Η λέξη «Χαίρε» είχε την σημασία του χαιρετισμού, κάτι σαν το «καλημέρα» που λέμε σήμερα… Η έννοιά του είναι «Να είσαι χαρούμενος«. Κι εδώ ο Αρχάγγελος ακριβολογώντας το απευθύνει στη Θεοτόκο: «Χαίρε«, «Να είσαι χαρούμενη«… υπάρχει βέβαια μυστική ερμηνεία. Γιατί να είναι χαρούμενη; Η λύση του αινίγματος βρίσκεται στην Παλαιά Διαθήκη: Εκεί, η Εύα, μόλις επιτιμάται για την παρακοή της, της αναγγέλεται πως «εν λύπαις» (με λύπαις, όχι εν πόνοις, εν λύπαις) τέξει τέκνα, θα γεννά τα παιδιά της. Κι όλες οι απόγονοι της Εύας εν λύπαις γεννούν. Τώρα η Θεοτόκος εν χαρά θα γεννήσει! Αυτό της αποκαλύπτει ο Αρχάγγελος!
Το εγκώμιο είναι πολύ δελεαστικό. Τον έπαινο τον λέει ένας Αρχάγγελος σε έναν άνθρωπο. Η γυναίκα μπορεί να ξιπαστεί και να πάρουν τα μυαλά της αέρα. Όμως ο ταπεινός λογισμός της σεμνότατης Μαριάμ την οδηγεί στο να το αμφισβητήσει: «είναι τα λόγια σου γνήσια; γάμου υπάρχω αμύητος. πώς ουν παίδα τέξομαι;» Φοβήθηκε: «ποταπός (από που κι ως που;) ο ασπασμός ούτος;«! Μήπως είναι πλάνη;
Στη Θεοτόκο όμως, δεν υπάρχει το προηγούμενο μιας Παρθένου να γίνει Μητέρα! 6 μήνες πρίν ο Ζαχαρίας αμφισβήτησε άδικα τον δικό του ευαγγελισμό ότι θα γίνει πατέρας, γιατί πολλές φορές συνέβη ένα γηρασμένο ζευγάρι να τεκνοποιήσει. Η Μαριάμ όμως δικαία αμφιβάλει και ρωτά: «πως γίνεται αυτό;». Είναι σα να λέγει «τι πρέπει να κάνω;». «Και αποκριθείς ο άγγελος είπεν αυτή, Πνεύμα Άγιον επελεύσεται επί σε, και δύναμις υψίστου επισκιάσει σοι«! Άλλο ο Ύψιστος, άλλο η Δύναμις του Υψίστου (ο Υιός) και άλλο το Πνεύμα το Άγιον (το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος). Δηλαδή λέγει ο Αρχάγγελος στη Θεοτόκο ότι η ενανθρώπιση δε θα γίνει με κάποια φυσική διαδικασία αλλά με τη θέληση και τη βουλή και την ενέργεια, όλου του Τριαδικού Θεού! Η ενανθρώπιση δηλαδή είναι έργο της Αγίας Τριάδας!
Αλλά εδώ είναι κι ένα λεπτότατο σημείο: Θα αποδεχτεί η Μαριάμ την αποστολή της; Εάν η Μαριάμ αρνηθεί ο Θεός δε θα καταργήσει το σχέδιο του, αλλά θα έπρεπε να το αναβάλλει έως ότου, ποιος ξέρει πόσους αιώνες μετά (!), βρεθεί μια άλλη γυναίκα τέτοιας αγιότητας για να αποδεχτεί αυτή τη σπουδαία αποστολή! Έτσι ενεργεί ο Θεός. Δεν αλλάζει το σχέδιο Του. Αλλά περιμένει τις συνθήκες. Όπως ακριβώς θα γίνει με τη Δευτέρα Παρουσία και το τέλος του Κόσμου˙ Οτι θα γίνει, θα γίνει σίγουρα. Το πότε θα γίνει, εξαρτάται από τη συμπεριφορά των ανθρώπων!
Η στιγμή που προσδοκούμε την απάντηση της Θεοτόκου είναι σπουδαία! Κάποιος το περιγράφει πολύ εμφαντικά λέγοντας πως ολόκληρη η ανθρωπότητα στέκονταν μπροστά στο διάλογο του Αρχαγγέλου με τη Θεοτόκο και κρατούσε κομμένη την ανάσα της. Η Μαριάμ αναμένει τον ερχομό του Λυτρωτή. Αρραβωνιασμένη με τον Ιωσήφ σκέφτεται το μέλλον της με αυτόν τον γηρασμένο άνδρα. Ένα μέλλον συνηθισμένο, βραχύ, άσημο, που θα τελείωνε με το θάνατο. Να όμως τώρα η Μαριάμ που κοιτάζει όλη την ανθρωπότητα. Βλέπει την ανθρωπότητα ανήμπορη, αγέλαστη, φτωχή, ρημαγμένη. Η ανθρωπότητα στενάζει από το βάρος των αμαρτιών της.
Με κομμένη ανάσα παρακολουθεί η ανθρωπότητα το διάλογο της Θεοτόκου με τον Αρχάγγελο. Θα δεχτεί ή όχι; Έπρεπε να πάρει την ευθύνη (όχι της εγκυμοσύνης, όχι την αγωγή του παιδιού της, όχι την ανατροφή του)! Ποια ευθύνη; Έπρεπε να πάρει την μεγάλη ευθύνη της συμμετοχή της στο μυστήριο του Σταυρού! Στον πόνο και τον κόπο του Σταυρού! Αυτό ποιος δύναται να το αναλάβει; Αν μας έλεγαν να κάναμε μια τιμητική μεν αποστολή αλλά θα έπρεπε να δεχτούμε έναν βαρύ και μαρτυρικό σταυρό, ποιος θα το δεχόταν; Και τελικά αυτή δέχεται. Κι λέει: «Ιδού η δούλη Κυρίου«!
Σήμερα στους ανθρώπους αυτά όλα ακούγονται ανούσια. Όταν η κρίση χτυπά την πόρτα του σπιτικού μας, μας είναι αδιάφορα παντελώς τα δόγματα… αλλά! υπάρχει ένα «αλλά» που είναι σημαντικό και μας το υπενθυμίζει η σημερινή γιορτή πολύ έντονα!
«Σήμερον της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον«.., αναφέρει το απολυτίκιο της Εορτής. Ποιό «κεφάλαιο«; τα δόγματα, οι αλήθειες που μόλις περιγράψαμε αν και διαπιστώσαμε ότι ο κόσμος δε τα δίνει σημασία! Είναι τόσο σημαντικό ότι το δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδας γίνεται άνθρωπος; κι είναι και Θεός και Άνθρωπος;… Ευλογημένοι συνεορταστές, όχι απλώς είναι σημαντικό αλλά και τόσο σπουδαίο ώστε ο Αρχιερέας να έχει στο χέρι του και να το υποδεικνύει σε κάθε αρχιερατική λειτουργική τελετή αυτό το ειδικό κηροπήγιο με τις 2 λαμπάδες, το δικέρι, που συμβολίζει το Δόγμα των 2 Φύσεων του Θεανθρώπου. Τόσο σημαντικό είναι λοιπόν αυτό; Ναι! τόσο σημαντικό αν και στη συνείδησή μας φαντάζει τόσο αδιάφορο! Αυτό είπε σήμερα το απολυτίκιο: «Της σωτηρίας ημών το κεφάλαιο«! Χωρίς αυτή την πίστη, αυτό το δόγμα, δε σώζεται κανείς!
Αρκεί σήμερα να απαντήσουμε σε ένα ερώτημα για να αντιληφθούμε τη σπουδαιότητα του δόγματος, της Πίστης: «Γιατί σκλαβώθηκαν οι πρόγονοι μας σε τόσο σκληρούς και αντίχριστους εχθρούς; Γιατί ο Θεός το επέτρεψε σε αυτούς; ήταν οι πιο αμαρτωλοί άνθρωποι του κόσμου κι έπρεπε να υπομείνουν τόσο μεγάλη τιμωρία;«. Θα πείτε βέβαια ότι υπήρχε αριθμητική υπεροχή στους Οθωμανούς, θα πείτε ότι δεν είχαν οργάνωση και όπλα οι Βυζαντινοί κτλ. κτλ. κτλ… Εγώ θα σας προτείνω να διαβάσουμε από της Οδηγίες Χρήσης της Ανθρωπότητας όλης… Από την Αγία Γραφή, (γιατί αυτό είναι το βιβλίο με τις οδηγίες χρήσης αυτού του Κόσμου!) θα ανατρέξουμε στην τόσο μα τόσο σπουδαία Παλαιά Διαθήκη, για να δούμε την ιστορία του πρότυπου Λαού, του Ισραήλ! Προσέξτε! δεν είναι η Εβραϊκή Ιστορία, αλλά η Ιστορία του πρότυπου Λαού και της σχέσης του με το Θεό! Τυχαίο είναι που κι αυτοί έμειναν σκλαβωμένοι στην Αίγυπτο 400 χρόνια;
Η Ιστορία του Λαού του Θεού, διδάσκει τον άγραφο πνευματικό νόμο: Κάθε φορά που ο Λαός προδίδει την πίστη στον Αληθινό Θεό, μολύνεται από τις λογής λογής κακοδοξασίες των γύρω του λαών, ο Θεός τον εγκαταλείπει σταδιακά, οδηγώντας τον σε 3 σταδιακές τιμωρίες: 1ον. Συρρίκνωση της Εθνικής του κυριότητος!!! (μας λέει αυτό κάτι σήμερα; που είναι η Βόρειος Ήπειρος, πού είναι η Ανατολική Θράκη, η Μικρά Ασία ή η Βόρειος Κύπρος; μήπως και σήμερα έχουμε αποστασία Πίστεως και μάλιστα τα τελευταία 100 χρόνια;) 2ος Κανόνας: Κατάλυση της Εθνικής κυριότητας! (δε σας το παραλληλίζω πλέον με τη σημερινή πραγματικότητα, γνωρίζεται τι γίνεται γύρω μας) και 3ον: Τυραννία. Ο Λαός του Θεού υποφέρει βασανιστήρια.
Κι αυτά τα βίωσαν πολλές φορές στο Λαό του Ισραήλ. Αιχμαλωσίες, εξορίες, καταστροφές, εμφύλιοι… αμέσως μόλις τολμούσε ο Λαός να χάσει την απόλυτη πίστη στον Αληθινό Θεό! Σας φαίνεται υπερβολικό; Μήπως υπερβάλλω με αυτά που σας λέω; Εγώ ταπεινά θα σας μεταφέρω τη γνώμη του πιο διάσημου Βυζαντινολόγου του 20ου αιώνα, του Σερ Στήβεν Ράνσινμαν: Η πτώση της Κωνσταντινούπολης προήλθε όχι από αριθμητική υπεροχή των αντιπάλων αλλά από εγκατάλειψη της θείας προστασίας!
1452. Ο Μωάμεθ αποφασίζει να λύσει την πολιορκία. Το βράδυ όμως της 12ης Δεκεμβρίου 1452, 6 μήνες πριν την πτώση, ο Ράνσινμαν αναφέρει ως ιστορική πηγή 3 τούρκους ιστορικούς που περιγράφουν ένα γεγονός: Οι Οθωμανοί στρατιώτες βλέπουν μέσα από την Κωνσταντινούπολη να εκσφενδονίζονται φωτεινές νεφέλες, κάτι σα να αναχωρούν οι ευλογίες μέσα από την πόλη. Οι Οθωμανοί αλαλάζουν: «Ο Θεός τους, τους εγκαταλείπει«! Μαρτυρίες Τούρκων Ιστορικών!!! Τι είχε γίνει εκείνο το βράδυ τη στιγμή που φωτεινές νεφέλες αναχωρούσαν για τον Ουρανό; Εκείνη τη νύχτα έγινε ένα απεχθές συλλείτουργο μεταξύ Ορθοδόξων και Αιρετικών, Παπικών Αντιπροσώπων που έταζαν χρήματα και βοήθεια! Η Ορθόδοξη Λειτουργία συμμείχθηκε με την κακοδοξία… Κι όπως ένα γάργαρο ποτήρι νερό με μια μόνο σταγόνα ούρα βρωμίζει ολόκληρο, έτσι και στην Ορθοδοξία με μια μόνο βρωμιά ο Θεός την αποστρέφεται… Όλοι όσοι μετάλαβαν από εκείνη τη μιασμένη κοινωνία σφάχτηκαν στο χώρο της λειτουργίας μέσα στην Αγία Σοφία, όπως μαρτυρούν οι επιζήσαντες! Η Κερκόπορτα που είχε ανατεθεί να τη φυλάξουν οι Φράγκοι, απεσταλμένοι της Ρώμης, μένει αφύλακτη, οι Ευρωπαίοι αιρετικοί φίλοι μας την έχουν εγκαταλείψει ορθάνοιχτη στα χέρια των Τούρκων! Αλήθειες πικρές που πρέπει να λέγονται… όπως πρέπει να λέμε και τον επίλογο αυτής της τραγωδίας! Όταν το 1922, 5 αιώνες μετά, κατά την επέλαση του Κεμάλ Ατατούρκ και τη σφαγή των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, ο πρώτος που με τηλεγράφημα συγχαίρει τον αιμοσταγή νεότουρκο για τη νίκη του εναντίον των Ελλήνων είναι ο Πάπας της Ρώμης!!! Κι εμείς κάνουμε ακόμα δουλικές υποκλίσεις μπρος στους «αγαπητούς μας αδελφούς» και Υβριστές της Πίστης μας Αιρετικούς!
Στην Παλαιά Διαθήκη, ο προφήτης Ιεζεκιήλ προσπαθεί να αλλάξει τη γνώμη του Θεού για την αποστασία του Ισραήλ. Κι ο ίδιος ο Υιός (στην Παλαιά Διαθήκη πάλι ο Θεός Λόγος ομιλεί στους ανθρώπους) απαντά στον προφήτη: «το τέλος ήκει. (το πέρας έχει έρθει!)ήγγικεν η ημέρα. Νυν εκχεώ την οργή μου επί σε και κρινώ σε εν τοις οδοίς σου (στον τρόπο της ζωής σου)» . Κι ο Ιεζεκιήλ δεν έχει τι να αποκριθεί. Εσίγησε. Όπως και η Παναγία εσίγησε μπροστά στο ανοσιούργημα των Χριστιανών της Κωνσταντινούπολης να μιχθούν με τους αιρετικούς!
Πάλι όμως η Θεοτόκος δεν αφήνει το Λαό της… και μετέβαλε την τιμωρία από καταδικαστική τιμωρία σε παιδευτική τιμωρία! Τιμωρία καταδικαστική σημαίνει τέλος οριστικό, όπως στη περίπτωση της αυτοκρατορίας της Βαβυλώνας. Το προαναγγέλει ο Θεός στην Παλαιά Διαθήκη και πράγματι η Βαβυλώνα ως ταυτότητα έχει εξαφανιστεί. Στο Ελληνικό Έθνος δίνεται πάλι χάρη. Και ο Λαός παιδεύεται αλλά συνεχίζει να υπάρχει για να ξανα-αναστηθεί.
Πέρασαν πολλοί αιώνες για να καταλάβουν οι ραγιάδες γιατί σκλαβώθηκαν και για να γίνουν ξανά τόσο πιστοί όσο να πείσουν το Θεό ότι μένουν σταθεροί στην πίστη τους… Έπρεπε να σφαγιαστούν άνθρωποι. Οι πλάτανοι να γεμίσουν σχοινιά με κρεμασμένα πτώματα. Να εξευτελιστεί παντελώς ο χριστιανός που είδε με αδιαφορία την Πίστη του, το Δόγμα του, τη Σωτηρία του… Πέρασε πολύ καιρός, 400 και 500 χρόνια για να γίνει η Πίστη ζωντανή μέσα στην καρδιά του. Την εποχή του 1821 έχουμε τη Χρυσή Εποχή της Πίστης στον Αληθινό Θεό. Οι αγωνιστές ομολογούν ότι όχι με τα όπλα, όχι με τη δύναμη και τα τεχνάσματά τους θα καταφέρουν να νικήσουν, αλλά επειδή είναι θέλημα Θεού:
«Ήταν μια εκκλησία εις τον δρόμον, η Παναγία στο Χρυσοβίτσι» , λέγει ο Γέρος του Μωριά, Κολοκοτρώνης, «και έκλαιγα την Ελλάς… Σίμωσα, έδεσα το άλογό μου σ’ ένα δένδρο, μπήκα μέσα και γονάτισα. Παναγία μου είπα από τα βάθη της καρδιάς μου και τα μάτια μου δάκρυσαν. Παναγία μου βοήθησε και τούτη τη φορά τους Έλληνες να ψυχωθούν. Έκανα το Σταυρό μου, ασπάσθηκα την εικόνα της… και έφυγα. Σε λίγο μπροστά μου ξεπετάγονταν οχτώ αρματωμένοι: όλοι είναι φευγάτοι μου λένε. -Ας μη είναι κανείς αποκρίθηκα. Ο τόπος σε λίγο θα γιομίση παλικάρια… Ο Θεός υπέγραψε την λευτεριά της Ελλάδος και δεν θα πάρει πίσω την υπογραφή του».
Λίγους μήνες μετά το Μάρτη του 1821, η Θεοτόκος θα υποδείξει στην Οσία Πελαγία την Εικόνα της εκεί στη Νήσο της Τήνου, για να στηρίξει σε κρίσιμη στιγμή τους επαναστατημένους ραγιάδες. Και θυμάστε τι εικόνα είναι αυτή της Τήνου; Ναι! Είναι ο Ευαγγελισμός. Το χαρούμενο άγγελμα!
Και μέχρι σήμερα η Θεοτόκος δε μας έχει εγκαταλείψει. Όμως έχουμε ιστορικό προηγούμενο ότι μπορεί να σιγήσει, όταν οι πράξεις μας γίνουν παντελώς αναπολόγητες ενώπιον του Θεού! Εκείνη κράτησε το ύψος της μέσα σε μια άθλια κοινωνία όπως της Ναζαρέτ (θυμηθείτε που αναρωτιέται ο Ναθαναήλ «από τη Ναζαρέτ είναι δυνατόν να βγει κάτι καλό;»). Κράτησε την πίστη της και τη θέση της όταν όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι αποστατούσαν.
Κι αν θέλετε σήμερα γιορτάζουμε την απόλυτη προσήλωση στην Αληθινή Πίστη εκείνων που υπήρξαν αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης. Άνθρωποι με εμπάθειες… άνθρωποι που δεν είχαν πάντα ορθοπραξία… Είχαν όμως πάντα Ορθοδοξία. Σήμερα γιορτάζουμε τον Νικηταρά που έκανε εδαφιαίες μετάνοιες για να συγχωρεθούν οι ψυχές των εχθρών που σκότωσε. Σήμερα γιορτάζουμε την Ορθοδοξία του Μακρυγιάννη και με τα δικά του λόγια θα τελειώσω αυτές τις ελάχιστες σκέψεις… με την ευχή να μας αξιώσει ο Θεός, πατριάρχες και επισκόπους, παπάδες και καλογέρους να έχουμε την αντρίκια Ορθοδοξία του Στρατηγού της Επανάστασης κι όχι τον καταγέλαστο δημοσιοσχετισμό και την αγαπολογία… Με παρρησία γράφει στα απομνημονεύματά του ο Στρατηγός Μακρυγιάννης:
«Όταν μου πειράξουν την πατρίδα και τη θρησκεία μου, θα μιλήσω, θα’ νεργήσω κι’ ό,τι θέλουν ας μου κάνουν…
Πονώντας από τις πληγές, όπου έλαβα εις τον αγώνα… Μισός άνθρωπος καταστάθηκα από το ντουφέκι του Τούρκου… ήλθαν (μια μέρα) δύο επιτήδειοι, άνθρωποι των γραμμάτων, μισομαθείς και άθρησκοι, και μου ξηγώνται έτσι: «Πουλάς Ελλάδα, Μακρυγιάννη;». Εγώ, στην άθλιαν κατάστασίν μου, τους λέγω: «Αδελφοί… Ελλάδα δεν πουλάω». Έφυγαν αυτοί. Κι’ έκατσα σε μίαν πέτραν μόνος και έκλαιγα.
Θεέ, συχώρεσε τους παντίδους, που θέλουν να μας πάρουν τον αγέρα που αναπνέομεν και την τιμήν, που με ντουφέκι και γιαταγάνι πήραμε. Εμείς το χρέος επράξαμεν. Και αυτοί βγήκαν σήμερον να προκόψουν την Πατρίδα… Αυτοί είναι οι ανθρώπινοι λύκοι, που φέραν δυστυχήματα και κίντυνον εις τον τόπον…
Και βγήκαν τώρα κάτι δικοί μας κυβερνήτες, Έλληνες, σπορά της εβραιουργιάς, που είπαν να μας σβήσουν την Αγία Πίστη, την Ορθοδοξία, διότι η Φραγκιά δεν μας θέλει με τέτοιο ντύμα Ορθόδοξον. Και εκάθησα και έκλαιγα δια τα νέα παθήματα. Και επήγα πάλιν εις τους φίλους μου τους Αγίους. Άναψα τα καντήλια και ελιβάνισα λιβάνιν καλόν αγιορείτικον.
Και σκουπίζοντας τα δάκρυά μου τους είπα: «Δεν βλέπετε που θέλουν να κάμουν την Ελλάδα παλιόψαθα; Βοηθείστε, διότι μας παίρνουν, αυτοί οι μισοέλληνες και άθρησκοι, ό,τι πολυτίμητον τζιβαϊρικόν έχομεν.
Φραγκεμένους μας θέλουν τα… παλιόπαιδα (άλλη λέξη χρησιμοποιεί ο Μακρυγιάννης – τσογλάνια) του τρισκατάρατου του Πάπα. Μην αφήσετε, Άγιοί… να μασκαρέψουν και να αφανίσουν τους Έλληνες, κάνοντας περισσότερα κακά από αυτά που καταδέχθηκεν ο Τούρκος ως τίμιος εχθρός μας…
Ένας δικός μου αγωνιστής μου έφερε και μου διάβασεν ένα παλαιόν χαρτί, που έγραψεν ο κοντομερίτης μου Άγιος παπάς, ο Κοσμάς ο Αιτωλός. Τον εκρέμασαν εις ένα δέντρον Τούρκοι και Εβραίοι, διότι έτρεχεν ο ευλογημένος παντού και εδίδασκεν Ελλάδα,Ορθοδοξία και Γράμματα.
Έγραφεν ο μακάριος εκείνος ότι: «Ένας άνθρωπος να με υβρίσει, να φονεύσει τον πατέρα μου, την μητέρα μου, τον αδελφόν μου και ύστερα το μάτι να μου βγάλει, έχω χρέος σαν χριστιανός να τον συγχωρήσω. Το να υβρίσει τον Χριστόν μου και την Παναγία μου, δεν θέλω να τον βλέπω».
Το χαρτί του πατέρα Κοσμά έβαλα και μου το εκαθαρόγραψαν. Και το εκράτησα ως Άγιον Φυλαχτόν, που λέγει μεγάλην αλήθειαν. Θα πω να μου γράψουν καλλιγραφικά και τον άλλον αθάνατον λόγον του, «τον Πάπαν να καταράσθε ως αίτιον». Θέλω να το βλέπω κοντά στα’ κονίσματά μου, διότι τελευταίως κάποιοι δικοί μας ανάξιοι λέγουν ότι αν τα φτιάξουμε με τον δικέρατον Πάπαν, θα ολιγοστέψουν οι κίντυνοι, τα βάσανα και η φτώχεια μας, τρομάρα τους.
Και είπαν οι άθρησκοι που εβάλαμεν εις τον σβέρκο μας να μη μανθάνουν τα παιδιά μας Χριστόν και Παναγίαν, διότι θα μας παρεξηγήσουν οι ισχυροί. Και βγήκαν ακόμη να’ ποτάξουν την Εκκλησίαν, διότι έχει πολλήν δύναμη και την φοβούνται. Και είπαν λόγια άπρεπα δια τους παπάδες.
Εμείς, με σκιάν μας τον Τίμιον Σταυρόν, επολεμήσαμεν ολούθε, σε κάστρα, σε ντερβένια, σε μπογάζια και σε ταμπούργια. Και αυτός ο Σταυρός μας έσωσε. Μας έδωσε την νίκη και έχασε (οδήγησε σε ήττα) τον άπιστον Τούρκον…
Και βρίζουν οι πουλημένοι… και τους παπάδες… Εμείς τους παπάδες τους είχαμε μαζί εις κάθε μετερίζι, εις κάθε πόνον και δυστυχίαν. Όχι μόνον δια να βλογάνε τα όπλα τα ιερά, αλλά και αυτοί με ντουφέκι και γιαταγάνι, πολεμώντας σαν λεοντάρια. Έλληνες ντροπή!»
Αυτά από την εποχή του 21 όπου ο κλήρος έδινε τη μαρτυρία της Πίστης… τότε που τα ράσα ανέμιζαν ενάντια στον Εχθρό της Πίστης. Τότε που τα ράσα ήταν μέχρις αίματος Ορθόδοξα… Και το να ακολουθήσουμε το παράδειγμά τους, αυτό είναι η μόνη τιμή στους ήρωες του 1821.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
Η ομιλία εκφωνήθηκε στην επίσημη εκδήλωση της Μητρόπολης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας παρουσία των Σεβ. Μητροπολιτών Βεροίας κ. Παντελεήμονος και Σαμαρίας κ. Αμβροσίου, όπως επίσης και των πολιτικών και στρατιωτικών αρχών της πόλης.
ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΠΑΥΛΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΝΤΡΕΣΕ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ