Κατὰ τὸ ἔτος ποὺ διανύουμε (2015) ἡ μνήμη τῶν ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ
Ἑλένης (Ἁγίων), ποὺ ἑορτάζεται κάθε ἔτος τὴν 21η Μαΐου, συμπίπτει μὲ τὴν ἑορτὴ
τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου. Μὲ τὴν Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου κλείνει ἡ ἱστορικὴ τοῦ
Κυρίου διαδρομὴ ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἀναλαμβάνεται στοὺς οὐρανούς, προκειμένου νὰ
καθήσει ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός.
Ἡ Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου πραγματοποιήθηκε σαράντα ἡμέρες μετὰ τὴν
Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου. Αὐτὸς ὁ Δεσπότης Χριστὸς παρουσίᾳ τῶν μαθητῶν Του
ἀνελήφθη στοὺς οὐρανούς. Εἶναι ἡ μόνη Δεσποτικὴ ἑορτή, τῆς ὁποίας τὴν ἡμέραν
ἑορτασμοῦ καθόρισε ὁ Κύριος. Ὡς ἐκ τούτου κανεὶς ἐκ τῶν ἀνθρώπων δὲν μπορεῖ
νὰ μεταθέσει ἢ νὰ παραλείψει τὸν ἑορτασμὸ της, πέραν τῆς συγκεκριμένης ἡμέρας.
Κατὰ γενικὴ ἀρχὴ τοῦ τυπικοῦ, τὴν κυριώνυμο ἡμέρα τῶν Δεσποτικῶν καὶ
Θεομητορικῶν ἑορτῶν καὶ κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς ἀποδόσεώς τους δὲν συμψάλλεται
ἀκολουθία κανενὸς ἁγίου. Αὐτὴ ἡ ἀρχὴ ἰσχύει γιὰ ὅλες τὶς Δεσποτικὲς καὶ
Θεομητορικὲς ἑορτές.
Τὰ κυκλοφοροῦντα τυπικὰ α) «Δίπτυχα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος 2015»
καὶ β) Τὸ «Μικρὸν Τυπικὸν» τῶν ἐκδόσεων Παναγόπουλου καὶ γ) Ἡ τυπικὴ διάταξη
τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν τοῦ 2015 τοῦ Ἀποστόλου Παπαχρήστου ὁρίζουν γιὰ τὸ
τρέχον ἔτος, κατὰ τὸ ὁποῖο συμπίπτει ἡ μνήμη τῶν ἁγίων μὲ τὴν ἑορτὴ τῆς
Ἀναλήψεως, νὰ συμψαλεῖ ἡ ἀκολουθία τῶν ἁγίων μὲ τὴν ἀκολουθία τῆς ἑορτῆς τῆς
Ἀναλήψεως, σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν παραπάνω γενικὴ ἀρχή.
Ἡ διατυπωθεῖσα τάξη στὰ παραπάνω («Δίπτυχα…» καὶ «Μικρὸν Τυπικὸν»)
συγκροτεῖται ἀπὸ ὑμνολογικὰ στοιχεῖα τῶν ἀκολουθιῶν τῆς ἑορτῆς καὶ τῶν ἁγίων,
μὲ ἀποτέλεσμα τόσο ἡ ἀκολουθία τῆς ἑορτῆς τῆς Ἀναλήψεως ὅσο καὶ ἡ ἀκολουθία
τῶν ἁγίων νὰ τελεῖται «ἀνακριβῶς καὶ ἐλλιπῶς».
Τὸ προβάδισμα τῶν ἰδιόμελων δοξαστικῶν τῶν ἁγίων στὸν ἑσπερινὸ καὶ
στοὺς αἴνους, ἔναντι τῶν τῆς ἑορτῆς, μετατρέπει τὴν ἀκολουθία τῆς ἡμέρας στὸν
τύπο ποὺ προβλέπεται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία γιὰ τὸν ἑορτασμὸ ἁγίου σὲ μεθέορτο
περίοδο, ὑποβιβάζοντας τὴν ἑορτασιμότητα τῆς ἑορτῆς σὲ ὑποδεέστερο τῆς
ἑορτασιμότητας τῶν ἁγίων ἐπίπεδο. Αὐτὸ εἶναι ἀπαράδεκτο γιὰ τὴν κυρία ἡμέρα
τῆς Δεσποτικῆς ἑορτῆς τῆς Ἀναλήψεως.
Βασικὸς κανόνας τοῦ τυπικοῦ ἐπιβάλλει ἀφ᾿ ἑνός στὶς Δεσποτικὲς ἑορτὲς νὰ
μὴν ψάλλεται μετὰ τὸ ἰδιόμελο δοξαστικὸ τῆς Δεσποτικῆς- Θεομητορικῆς ἑορτῆς
τοῦ ἑσπερινοῦ καὶ τῶν αἴνων «Καὶ νῦν…» παρὰ μόνον τὸ ἰδιόμελον τῆς ἑορτῆς,
προηγουμένου τοῦ «Δόξα–Καὶ νῦν», ἀφ᾿ ἑτέρου μετὰ τὸ ἰδιόμελον δοξαστικὸ τοῦ
ἑσπερινοῦ και τῶν αἴνων τῶν ἀκολουθιῶν τῶν ἁγίων νὰ ψάλλεται τὸ ἁρμόζον
Θεοτοκίον καὶ ὄχι ἰδιόμελο Δεσποτικῆς- Θεομητορικῆς ἑορτῆς.
Ὅπως προκύπτει ἀπὸ τὴν ἀκολουθία τῶν ἁγίων, ποὺ εἶναι διατυπωμένη
στὸ μηναῖο, οἱ ἅγιοι τιμῶνται σὲ ἕξ. Μὲ δεδομένο ὅτι ἡ μνήμη τῶν ἁγίων εἶναι
δυνατὸν νὰ συμπέσει ἀπὸ τὸ Σάββατο τοῦ Θωμᾶ μέχρι καὶ τὴν Κυριακὴ τῆς
Πεντηκοστῆς μπορεῖ κάλλιστα ἡ ἀκολουθία τῶν ἁγίων νὰ συμψάλλεται στὴν
ἀκολουθία τῆς ἡμέρας μὲ τὶς προβλεπόμενες γιὰ τὸ διάστημα αὐτὸ ἀκολουθίες τῆς
περιόδου τοῦ Πεντηκοσταρίου.
Εἶναι ἐπίσης γνωστὸ ὅτι οἱ ἀκολουθίες τῶν ἑορτῶν καὶ τῶν ἁγίων πρέπει νὰ
πραγματοποιοῦνται «ἐπακριβῶς καὶ πλήρως». Ἂν αὐτὸ δὲν μπορεῖ νὰ τηρηθεῖ γιὰ
διάφορους λόγους, πλεῖστοι τῶν ὁποίων ἐμφανίζονται τὴν περίοδο τοῦ Τριωδίου
καὶ τοῦ Πεντηκοσταρίου λόγῳ τῆς διαφοροποιήσεως τῆς ἡμερομηνίας ἑορτασμοῦ
τοῦ Πάσχα, ὅπως συμβαίνει κατὰ τὸ τρέχον ἔτος, καὶ δὲν χωράει στὴν ἀκολουθία
τῆς ἡμέρας ἡ ἀκολουθία τοῦ ἁγίου, αὐτὴ μετακινεῖται. Καὶ ἂν ὁ ἅγιος τιμᾶται σὲ
τέσσερα, ἡ ἀκολουθία του ψάλλεται στὸ ἀπόδειπνο· ἂν ὁ ἅγιος τιμᾶται σὲ ἓξ ἢ
ὀκτώ, ἡ ἀκολουθία του μετατίθεται τὴν προηγουμένη τῆς ἑορτῆς ἡμέρα ἢ τὴν
ἑπομένη τῆς ἑορτῆς ἡμέρα.
Στὴν περίπτωση τοῦ τρέχοντος ἔτους, ποὺ ἡ μνήμη τῶν ἁγίων συμπίπτει μὲ
τὴν ἑορτὴ τῆς Ἀναλήψεως, θεωρῶ ὅτι ἡ μνήμη τῶν ἁγίων πρέπει νὰ μετατεθεῖ τὴν
ἑπομένη τῆς Ἀναλήψεως μεθέορτον ἡμέρα. Δὲν μπορεῖ νὰ μετατεθεῖ τὴν
προηγουμένη τῆς ἑορτῆς Τετάρτη πρὸ τῆς Ἀναλήψεως, γιατὶ τὴν Τετάρτη
ἑορτάζεται ἡ ἀπόδοση τοῦ Πάσχα καὶ σύμφωνα μὲ τὴν παραπάνω γενικὴ ἀρχὴ δὲν
μπορεῖ νὰ συμψαλεῖ ἀκολουθία κανενὸς ἁγίου καὶ αὐτὸς ἀκόμη ὁ προεόρτιος
κανὼν τῆς Ἀναλήψεως ψάλλεται στὸ ἀπόδειπνο.
Πιστεύω ὅτι ἡ ἔρευνα, καὶ ὅταν ἀκόμη ὁδηγεῖται σὲ ἐσφαλμένα
ἀποτελέσματα, προκαλεῖ προβληματισμὸ ὁ ὁποῖος συντελεῖ στὴν καλύτερη
κατανόηση τοῦ τυπικοῦ καὶ τὴν ἀρτιότερη τέλεση τῶν ἀκολουθιῶν.
Ἐξ υἱικοῦ ὀφλήματος κινούμενος, ὑποβάλλω τὴν πρότασή μου αὐτὴ στὴν
Ὑποεπιτροπὴ ἐκδόσεως Διπτύχων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀλλὰ καὶ πρὸς
κάθε ἐνασχολούμενο μὲ τὰ θέματα τοῦ τυπικοῦ.
Εὐχαριστῶ τὴν «Ἑνωμένη Ρωμηοσύνη» γιὰ τὴν ἀνάρτηση τοῦ παρόντος
στὴν περιώνυμη ἱστοσελίδα της (www.enromiosini.gr), διὰ μέσου τῆς ὁποίας
μπορεῖ νὰ ἀναπτυχθεῖ ἕνας γόνιμος καὶ τεκμηριωμένος διάλογος.
Νέα Μουδανιὰ Τρίτη τῆς Διακαινησίμου 14 Ἀπριλίου 2015
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ
ΠΕΡΣΥΝΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ
Ἐπίτιμος Διευθυντὴς Διεύθυνσης
Δευτεροβάθμιας Ἐκπαίδευσης Ν. Χαλκιδικῆς
Διπλωματοῦχος Βυζαντινῆς Μουσικῆς
Πρωτοψάλτης Ι.Ν. Ἁγ. Γεωργίου Ν. Μουδανιῶν
Ταχυδρομικὴ Θυρίς: 231 Τ.Κ. 63200 Νέα Μουδανιά
Κιν: 6944 756963 ἠλεκτρ. ταχ. :persem65@gmail.com
Τηλ.: 2373022364 ἠλεκτρ. τηλ.: 2373022387
Πίνακας ἀποδεκτῶν:
1. Ὑποεπιτροπὴ Διπτύχων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Ἰωάννου Γενναδίου 14 Τ.Κ. 11521 ΑΘΗΝΑ ἠλεκτρ. ταχυδρ.: diptyxa@yahoo.gr
2. Ἐκδόσεις Παναγόπουλος Ἐπιτροπὴ Ἐκδόσεως τοῦ ΜΙΚΡΟΥ ΤΥΠΙΚΟΥ
Χαβρίου 3 (Σύνταγμα) Τ.Κ. 10562 ΑΘΗΝΑ
ἠλεκτρ. ταχυδρ.: nectarios.panagopoulos@gmail.com
3. Ἀρχιμανδρίτη Ἀναστάσιο Καντάνη ἐπιμελητὴ τῆς τυπικῆς διάταξης
τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν 2015 τοῦ Ἀποστόλου Παπαχρήστου
Ι.Μ. Παντοκράτορος Ἀγγελοκάστρου Αἰτωλοακαρνανίας Τ.Κ. 30400
ἠλεκτρ. ταχυδρ.: panastasiosk@gmail.com
4. Πρωτοπρεσβύτερον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου Αἰδεσιμολογιώτατον
π. Γεώργιον Λαδουκάκη ἐπιμελητὴ τῆς συντάξεως τῶν διπτύχων
τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Ἐμπεδοκλῆ 15 Τ.Κ. 71307 Ἡράκλειο