Γανωτής Κων/νος
φιλόλογος
Θέλω να μιλήσω στα παιδιά, δηλαδή στους νέους τους σημερινούς, να τους εκδηλώσω την ιδιαίτερη συγκίνηση που νιώθω όταν βλέπω νέα ζευγάρια να πηγαίνουν στην εκκλησία να παντρεύονται και λέγω: “για κοίταξε να δεις αυτά τα παιδιά, είναι πολύ ανώτερα στον ηρωισμό από εμάς του παλιού καιρού που δεν μπορούσαμε να πλησιάσουμε μία κοπέλα εάν δεν την παντρευόμασταν και ενώ η κοινωνία τους έχει δώσει μεγάλη άνεση παρ’ όλα αυτά έχουμε την τόλμη να κάνουνε όχι σχέση όπως λένε αλλά οικογένεια”. Λέω, “κοίταξε, να κάτι καινούριοι μάρτυρες της εποχής μας, ιδιότυποι. Πού να το φανταζόμασταν τον παλιό καιρό ότι το να κάνεις οικογένεια σήμερα είναι η αποδοχή ενός μαρτυρίου”. Θα εξηγηθώ γιατί, λέω “ένας νέος σήμερα που ξεκινά να κάνει οικογένεια, τι πλάνο έχει μπροστά στα μάτια του για την ζωή μέσ’ την οποία μπαίνει, μέσ’ τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει πλέον; Βέβαια έχει και χαρές η ζωή. Εντάξει”!
Έχει και χαρές αλλά ότι οι χαρές θα βαίνουν κατά τα ανθρώπινα βέβαια και κατά την κριτική της ανθρώπινης θα βαίνουν ελλατούμενες, ενώ τα βάσανα θα βαίνουν αυξανόμενα.
Είναι πλέον γεγονός ότι στο τέλος της ζωής του οποιονδήποτε ανθρώπου φεύγει η μεγάλη κρίση. Η κρίση θα ‘ρθει σ’ αυτή τη ζωή και στη διάρκεια αυτής της ζωής θα περάσει πάρα πολλές ταλαιπωρίες και προβλήματα μεγάλα θα αντιμετωπίσει και τα ξέρει αυτά ο νέος. Δεν μπορείς να πεις τώρα ότι τα ξέρει μεν αλλά αλλιώς δεν θα μπορέσει να γνωρίσει τις χαρές του γάμου και για αυτό αναγκαστικά θα υφίσταται. Τώρα όμως έχει κάνει η κοινωνία τρόπο ώστε να μπορεί με την πλήρη ηθική αφασία που έχει ο κόσμος να μπορεί να χαρεί κάτι, αυτό που νομίζει ότι θα χαρεί, αλλά να γλυτώσει από τις συνέπειες του γάμου.
Βλέπει ο νέος σήμερα ότι ο κόσμος έχει μία εξωστρέφεια όλοι ζητάνε την επιδερμίδα. Την επιδερμίδα των πραγμάτων να την αγγίξουν. Είναι αυτό που λέει ο Ευριπίδης ότι “Επειδή δεν ξέρουμε τίποτε βαθύτερο στην ζωή, είμαστε κακοερωτευμένοι, δυσέρωτες τούδε ότι στήδε επί της γης αυτού του πράγματος ότι γυαλίζει πάνω στην γη”. Όταν έχεις γύρω σου ανθρώπους οι οποίοι έχουν τέτοια νοοτροπία, τέτοια φιλοσοφία ζωής ξέρεις ότι εάν δεν τους μοιάσεις και δεν συνταυτιστείς μαζί τους θα είσαι ένα εμπόδιο στο ποτάμι, και το ρεύμα του ποταμού θα τείνει να σε κολλήσει, να σε πετάξει έξω. Και το ξέρεις, ο σημερινός νέος αυτός, πως μπορεί να μην το ξέρει αφού έχει ήδη αρχίσει να το ζει ότι ο κόσμος αυτός ζει ζητώντας εξωτερικά βάσανα. Να μπορεί να τα ξεπερνάει χωρίς να πονάει αλλά και εξωτερικές χαρές τις οποίες δεν τον νοιάζει αν θα τις χάσει, αλλά εμπαίζει ότι θα βρει άλλες να τις αντικαταστήσει.
Αυτό το πράγμα είναι η φιλοσοφία της εποχής μας και καλύτερα μπορούμε να πούμε ότι δεν είναι φιλοσοφία είναι ψυχολογία γιατί η ψυχολογία πλέον έχει αντικαταστήσει τη φιλοσοφία. Η διαφορά έγγειται ότι στην ψυχολογία κοιτάς πώς σου φαίνεται αυτή τη στιγμή κάτι. Τι εντύπωση σου κάνουν τα πράγματα από μόνα τους.
Δεν τα παλεύεις εσύ να πεις ότι έτσι πρέπει να κάνω αλλά έτσι πρέπει να νιώθεις. Ο νέος σημερινός βλέπει ακόμη την αγριάδα που έχουν οι άνθρωποι στο κυνήγι της ευτυχίας που αν συγκρουστεί με οποιονδήποτε άνθρωπο θα ματώσει κυριολεκτικά για να μπορέσει να τα βγάλει πέρα.
Ιδιαίτερα οι άνθρωποι που είναι σε επίγνωση ότι η κατάστασή τους μπορεί να χαρακτηριστεί “φτώχεια”. Αυτή η “φτώχεια” λοιπόν αδελφοί μου είναι πειρασμός για τον νέο γιατί με τον αγώνα που θα κάνει για τον καθημερινό επιούσιο θα χαλάσουμε αυτή την άνετη απόλαυση των αγαθών του γάμου και είτε θα ξενιτευτώ είτε θα δουλεύω απ’ τη μία νύχτα ως την άλλη, είτε θα βρίσκομαι σε αργία και ταλαιπωρία όπως αυτοί που έχουν να πληρωθούν μήνες και χρόνια ακόμα σήμερα και όλα αυτά προσγειώνουν τον άνθρωπο από τα σύννεφα της προσδοκόμενης ευτυχίας σε ένα έδαφος στο οποίο χτυπιούνται απότομα κάτω. Αλλά δεν είναι μόνο η φτώχεια το εμπόδιο.
Πειρασμός είναι και ο πλούσιος. Όποιος έχει τον πλούτο και πάει έτσι μ’ αυτόν να απολαύσει τη ζωή, δεν θα μάθει ποτέ αν τον αγαπάει το άλλο πρόσωπο. Ποτέ δεν θα το μάθει γιατί ποτέ δεν θα μπορέσει να απαλλαγεί από την υποψία ότι τον πλησιάζει επειδή είναι πλούσιος ή την πλησιάζει επειδή είναι πλούσια και μεσ’ το βάθος της καρδιάς τους δεν υπάρχει εκείνος ο λυγμός της αγάπης τους. Να αγαπάς τον άλλον σαν πρόσωπο πέρα από κάθε πλούτο ή φτώχεια. Ακόμη υφίσταται πειρασμούς ο σημερινός νέος από αυτό που λέμε “μόρφωση”. Η μόρφωση του δίνει τη δυνατότητα της σκέψης και οι άνθρωποι χρησιμοποίησαν τη σκέψη του Πλάτωνα. Δηλαδή δεν αρκέστηκαν στον τρόπο με τον οποίο ο Θεός όρισε πώς να ζουν οι άνθρωποι άσχετο ότι δεν τον εφαρμόζουν αυτόν, αλλά όλοι διαισθάνονται ότι ο Θεός όρισε έναν τρόπο ζωής με αγάπη, με υπομονή, με σεβασμό προς το άλλο πρόσωπο και με ιδρώτα τέλος πάντων.
Ε, λοιπόν αυτό το πράγμα, η μόρφωση, προσπαθεί να τον χτυπήσει και να πει, όσο το δυνατόν λιγότερος ιδρώτας, όσο το δυνατόν λιγότερος κόπος, όσο το δυνατόν λιγότερες θυσίες, όσο γίνεται με λιγότερες δεσμεύσεις και “ταμπού” όπως τα λένε τα ηθικά παραγγέλματα, οπότε η μόρφωση αδειάζει την ψυχή του ανθρώπου από βιώματα ουσιαστικά, βιώματα αυθεντικά και γεμίζει τον κενό χώρο που δημιουργεί με σκέψεις.
Οι σκέψεις όμως είναι σκέψεις δηλαδή δεν έχουμε κάποια ουσιαστική αίσθηση μεσ’ στον άνθρωπο όμως έχει την αίσθηση του Θεού, του διπλανού μας ανθρώπου που έχουν να κάνουν με ένα πρόσωπο, το οποίο πρόσωπο μας επιβάλλει την σφραγίδα του ή ζητάει εμείς να σταθούμε απέναντί τους γυμνοί και να δείξουμε τη δική μας προσωπικότητα. Είναι σκέψεις τις οποίες τις αλλάζουμε όποτε θέλουμε και όπως μας συμφέρει. Λοιπόν η μόρφωση είναι και αυτή ένας πειρασμός. Βλέπετε με όπλο την μόρφωση κατήργησαν τα ήθη και τα έθιμα, τις παραδόσεις τις εθνικές, τις φυλετικές, τις θρησκευτικές γενικά δεν γιορτάζουν τα σπίτια των μορφωμένων ανθρώπων γι’ αυτό και οι Ευρωπαίοι βλέπετε το Πάσχα, που είναι και η μεγάλη μας γιορτή, δεν την αισθάνονται πολύ, την θεωρούν τυπική.
Εδώ ισχύει στους μορφωμένους αυτό που έχει πει πριν από 2.500 χρόνια σχεδόν ο Περικλής που λέει ότι εμείς είμαστε πολύ δραστήριοι και πολεμούμε κάθε μέρα να αποκτήσουμε όλο και περισσότερο και μυαλό και μόρφωση μεγάλη. Τι κάνουμε λέει: “θεσπίσαμε γιορτές για να μπορούμε να ξεκουραζόμαστε σ’ αυτές δεν λέει ότι πιστεύουμε σ’ ορισμένα ιδανικά τα οποία μας επιβάλλουν να τα γιορτάσουμε και συμβαίνει ύστερα επειδή τα γιορτάζουμε να ξεκουραζόμαστε κιόλας”. Βρήκαμε και θεσπίσαμε γιορτές επίτηδες για να μπορούμε να έχουμε ανάπαυλα κατ’ αυτές από τους κόπους μας και να παίρνουμε δυνάμεις για νέες κατακτήσεις. Ο μιλινισμός ο μεταφυσικός μιλινισμός του ανθρώπου που είναι πλούσιος και δυνατός. Τις γιορτές δεν τις θεωρεί ότι είναι μηνύματα ενός άλλου κόσμου που περνούν και φαίνονται στην ζωή μας, αλλά αφορμές για ξεκούραση. Πάρτε παράδειγμα τα παιδιά μας στα σχολεία, αλλά και τους καθηγητές τους σ’ ένα βαθμό που λένε “ωχ Θεέ μου, γιορτή έρχεται δόξα τον Θεό, να ξεκουραστούμε”. Και βλέπετε ακόμα και των Τριών Ιεραρχών που κάνουμε αργία για να πάμε τα παιδιά στα σχολεία και να γιορτάσουν τα σχολεία και είναι κλειδωμένα τα σχολεία, τα έχουν γιορτάσει την προηγούμενη και έχουν φάει ώρες από τα μαθήματα… Τώρα τελευταία έχουν αρχίσει κάποια σχολεία και κάνουν το σωστό και χαίρονται γι’ αυτό. Λοιπόν επίσης τώρα έχουμε ένα άλλο εμπόδιο, έναν άλλον πειρασμό να μην υποπτευόμαστε την παρουσία του δαίμονα εμείς μπορεί να μην κάνουμε τίποτε κακό, να μην κάνουμε λάθη και κάποιος πειρασμός να μας έρθει έτσι, απρόσκλητος. Σας θυμίζω τον δαίμονα ο οποίος πήρε τον Χριστό και τον πήγε στην ερημιά και του ‘βαλε τους τρεις πειρασμούς, δεν βρήκε καμία αφορμή απ’ τον ίδιον τον Κύριο, αλλά οπωσδήποτε είναι ένας πειρασμός που έρχεται όπως ήρθε στη Εύα με την μορφή του όφεος. Οπότε αν η μόρφωσή σου και η αλαζονεία του πλούτου σου σε πείθουν ότι δεν υπάρχει δαίμονας τότε είναι η καλύτερη ευκαιρία για αυτόν να πολεμήσει αθέατος και να έρθει απρόσκλητος να σε βρει απροετοίμαστο. Και τότε η οικογένεια σου παρέχει πάρα πολλούς πειρασμούς από χίλιες μεριές, γιατί δεν έχεις μόνο τους δικούς σου σαν άτομο έχεις κι όλης της οικογένειάς σου και της γυναίκας σου, των παιδιών σου, των άλλων συγγενών προσώπων και έτσι σε βρίσκει απροετοίμαστο και σου κάνει τη ζωή μαρτύριο. Ιδιαίτερα οι νέοι πρέπει να ξέρουν καλά-καλά ότι θα έχουν πειρασμούς και από το έτερον ήμισυ. Η γυναίκα από τον άντρα και ο άντρας από την γυναίκα όπως λένε.
Μπορεί έξω να θέλω να κάνω μία σωστή οικογένεια, να έχω μία ευλογία στη ζωή μου, να έχω ανοικτή την καρδιά μου στον Θεό, να κάνω την φιλανθρωπία μου, να κάνω θυσίες και μάλιστα με την στήριξη της οικογένειας που έχει ένα χώρο και ένα τρόπο να βοηθάει και να μην θέλει το άλλο πρόσωπο το οποίο συνδέεσαι είτε είναι άντρας σου, είτε η γυναίκα σου. Τι να κάνεις τότε; Έχεις υποχρέωση να κρατήσεις την οικογένειά σου και να συντηρήσεις την ειρήνη μέσ’ την οικογένειά σου και υποχρέωση να ζήσεις σαν καλός χριστιανός και όμως να βρίσκεις εμπόδια από το πρόσωπο.
Τότε ο άνθρωπος αναδρομικά μετανιώνει και λέει “αχ! γιατί εγώ δεν πρόσεξα, τι άνθρωπο θα πάρω;” και έλεγα έτσι πολλές φορές χοντρά σε ορισμένους που θέλανε λίγη χοντροκομμένη κουβέντα. Βλέπετε ένα κορμάκι να σαλεύει και λέτε: “Α! Τι ωραίο είναι, θέλω να το απολαύσω. Δε ρωτάτε αν αυτό το κορμάκι σου κάνει για την μητέρα των παιδιών σου, σου κάνει για την προστασία των γονιών σου ή και εσύ προστάτης των γονιών της. Ε! Αυτό που ζητήσατε το βρήκατε και μέσα σε λίγο καιρό τα διάφορα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στη σχέση σας σας έκαναν να θολώσει και η εικόνα του “ωραίου κορμιού” που είδατε και μόνο από αυτό μαγευτήκατε. Τι να κάνουμε! Δυστυχώς, εδώ δεν μπορεί να κάνει τον δάσκαλο στον άλλον εκ περιτροπής όπως θα ήθελε να πει: “Να εγώ την γλύτωσα και εσείς να προσέχετε να μοιάσετε εμένα”. Όλοι μας από λίγο έως πολύ και όλους μας ακόμα και τις μανάδες μας και τους γιους μας και τις κόρες μας, εδώ θα έχουμε πρόβλημα.
Λοιπόν έχει ένα πρόβλημα καλής επιλογής εκ των προτέρων μαζί με την ελπίδα ότι αυτή η καλή επιλογή θα φέρει προϊόντος του χρόνου καλύτερα αποτελέσματα.
Και αυτά να τα συνδέει κανείς με την αγάπη, με τον έρωτα που έρχεται ξαφνικά και σε κάνει σαν καταιγίδα, σε παρασύρει, είναι αγώνας αυτός, δεν είναι μικρό πράγμα και θεωρώ ότι όλα αυτά όχι να τα αφήσεις να περάσουν από πάνω σου, κάπως να δεις την γεύση τους και μετά να πεις πάω να κάνω άλλη δοκιμή, αλλά να πρέπει να υποσχεθείς στον εαυτό σου και στον Θεό και στην κοινωνία ότι μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια ότι θα μείνεις σταθερός σ’ όσα προβλήματα και αν παρουσιαστούν. Ε, πραγματικά είναι τόλμη αυτό που έχουν οι νέοι μας, που πιάνονται από το χεράκι, πάνε στην Εκκλησία και λένε στον παπά πάντρεψέ μας. Λοιπόν αγαπητοί μου σας τα είπα λίγο “μαύρα” και είδατε αρνητικά πλην όμως όλα αυτά τα αρνητικά είναι όπως το μαρτύριο ενός Αγίου.
Εκεί που λέει το Συναξάρι τον βίο του Αγίου Ανδρέα, του δια Χριστού Σαλού, εκεί λέει ότι όταν άκουσε ο Άγιος πόσα βάσανα πρέπει να περάσεις για να ευαρεστήσεις τον Κύριο είπε ότι: “Εγώ δεν μπορώ να δουλέψω στη βασιλεία σου, να ανταποκριθώ σ’ όλα αυτά σε τόσο μεγάλη πίκρα. Όχι, του είπε ο Χριστός, δεν είναι μέσα στην πίκρα η σωτηρία σου. Από αλλού περνά η σωτηρία. Περνά ανάμεσα στην πίκρα και στην απόλαυση του παραδείσου. Δηλαδή έχεις γεύση και πρόγευση και προειδοποίηση και πληροφορία και για τα δύο. Και όταν είσαι μέσα στο καμίνι του μαρτυρίου έχεις τη δροσιά του παραδείσου.
Και πάλι όταν γεύεσαι τα καλά του παραδείσου ξέρεις ότι σε περιμένουν απ’ έξω αγαθά τα οποία πρέπει να φανείς αντάξιος αυτών των αγαθών. Τέλος πάντων, εδώ έχουμε την ανάγκη, ο νέος όταν κάνει οικογένεια να κάνει την σκέψη μέσα του και να πει ότι: “Εγώ θα κρεμαστώ από την πίστη”.
Ο λαός μας εννοεί στην κοινή γλώσσα “τραπεζική πίστη” δηλαδή σου δίνουν δάνειο και περιμένουν να τα πάρουν πίσω, αφού σου έχουν προσημειώσει το σπίτι και εσύ έχεις εμπιστοσύνη ότι θα σου δώσουν το δάνειο και κάνεις μία αίτηση και τους παρουσιάζεις τα εχέγγεια εκείνα που θα σου δώσουν αυτό το δάνειο. Η πίστη δεν είναι τέτοιο πράγμα. Η πίστη εδώ πέρα είναι πως πέφτουν αυτοί από το αεροπλάνο και πέφτουν στο χάος, αλλά έχουν πίστη πως θα ανοίξει το αλεξίπτωτο. Μπράβο, εγώ τους θαυμάζω. Δεν έχω τόση πίστη στα αλεξίπτωτα, αλλά προσπαθώ να τους μιμηθώ να μην κάνουν και τους σπουδαίους βέβαια, στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της ζωής.
Εσύ με την πίστη πώς θα μπορέσεις να αντέξεις την έγγαμη ζωή; Πες μου ότι είσαι φτωχός. Οι άνθρωποι που αυτοκτονούν αυτόν τον καιρό, αυτοκτονούν γιατί μόλις φτωχύνουν αντιμετωπίζουν την περιφρόνηση του ή της συζύγου ή του σογιού ξαφνικά χάνουν την εκτίμησή τους για αυτόν. Και δεν αντέχουν οι άνθρωποι την ταπείνωση του φτωχού. Πάλι αν είσαι πλούσιος είναι πειρασμός, γιατί θα πεις αφού τα έχω πώς μπορώ να τα στερηθώ που συνήθισα να είμαι στα μαλακά, να ντύνομαι ωραία και πώς να τα παρατήσω για να κάνω ελεημοσύνες και φιλανθρωπίες! Πώς να μπορέσω να αποφύγω την καλοπέραση που όσο δίκαιη και αν είναι την κόλαση σου ετοιμάζει. Και μεσ’ στην οικογένεια αν το παιδί σου αντιληφθεί ή και ο σύζυγος ή η σύζυγος αντιληφθούν και οι δύο μαζί έχουν χρήματα πολλά, διαφθείρονται. Συνειδητοποιώ ότι έχουν πολλά χρήματα θέλουν να ικανοποιήσουν όλες τους τις επιθυμίες. Θυμάμαι τον Άγιο Παπαμαρίνο ο οποίος έλεγε ότι πρέπει να έχεις ένα γιαπί αρχινισμένο γιατί έτσι τα παιδιά σου ξέρουν ότι έχεις υποχρεώσεις (μαστόρους, ΙΚΑ, κτλ), και δεν σου ζητάνε πολλά πράγματα. Είναι δηλαδή επιφυλακτικά. Έτσι ακολούθησα τη συμβουλή του και είχα πάντα γιαπιά αρχινισμένα και μισοτελειωμένα.
Ο δαίμονας επειδή βλέπει την αλαζονεία του πλησίον του ρίχνει κάτι δυνατές γιατί δεν έχει μάθει να σκύβει το κεφάλι.
Ο Θεός στέκεται μπροστά μας με έναν μεγάλο δίσκο γεμάτο γλυκίσματα. Μπορώ να απλώσω το χέρι και να πάρω. Δεν απλώνεις όμως το χέρι και λες ότι “εμένα δεν μου έδωσε”. Έτσι είναι η πίστη, είναι δώρο, δεν την έχεις, την ζητάς. Όπως το μικρό παιδάκι έχει πίστη στους γονιούς του ότι ό,τι τους ζητήσει θα του δώσουν. Ζητά φαγάκι, η μαμά θα σκοτωθεί να του το εξασφαλίσει. Έτσι και εμείς πρέπει να έχουμε πίστη σαν το μικρό παιδάκι. Μεγαλώνοντας όμως η καρδιά μας έχει σκληρύνει και χάσαμε αυτή την πίστη και μέσα μας έχουμε εγκαταστήσει μία οργή που είναι έτοιμη να εκδηλωθεί ανά πάσα στιγμή. Έχουμε ένα μίσος μέσα μας με μία διάθεση αντίδρασης ανά πάσα στιγμή!
Η καρδιά μας είναι όπως το σπίτι μας που για να μας βάλει πίστη ο Κύριος πρέπει να το αδειάσουμε απ’ τα σκύβαλα και τα περιττά πράγματα, να γυαλίσουμε τα πατώματα και τότε μόνο μπορούμε να πούμε “βάλε πίστη μέσα μας”.
Τα παιδιά έχουν μέσα τους έμφυτη πίστη. Αυτήν την πίστη πρέπει να την ενισχύσουμε με την προσευχή μας.
Όταν εκμεταλλεύονται την έμφυτη πίστη ο νέος ή η νέα που πρόκειται να παντρευτούν πρέπει να διατηρήσουν την καρδιά τους αθώα. Είναι πολλοί που νομίζουν πως οι σαρκικές σχέσεις καταστρέφουν την αθωότητα της καρδιάς.
Αν σκεφτούμε την σχέση του Ιωακείμ και της Άννας που παρήγαγαν την κα Θεοτόκο ή την σχέση του Ζαχαρία και της Ελισάβετ που παρήγαγαν τον Αγ. Ιωάννη τον Πρόδρομο είχαν κάτι κακό; Όχι. Διότι, ό,τι είναι ευλογημένο από τον Θεό και γίνεται σωστή χρήση απ’ τον άνθρωπο δεν καταστρέφει την αθωότητα του.
Το μυστικό του γάμου που εξασφαλίζει την αυθεντική χαρά του γάμου αποτελεί σαρκική σχέση, πνευματική σχέση και όχι κάτι χαλασμένο, αλλά κάτι αυθεντικό.
Βλέπεις έναν νέο σήμερα που κρυφομιλάει με μία κοπέλα και κρύβεται, ντρέπεται, συμπεριφέρεται έτσι γιατί του λείπει η αθωότητα και δεν είναι κάτι το ευλογημένο. Όταν όμως είναι έντιμος, ευλογημένος, τότε είναι υποχρεωμένος να παραδεχθεί ότι η μεγαλύτερη ευτυχία του είναι η αθωότητα που συντηρεί.
Μάλιστα έχουμε και εντολή από τον απόστολο Παύλο ότι κάτι τι που έχει αθωότητα είναι ευλογημένο και έχει αρετή. Και ο απόστολος Πέτρος νομίζω λέει ότι να μην απέχετε επί μακρόν ο ένας από τον άλλον γιατί θα σας πειράξει ο πειρασμός. Να κάνετε σύντομες νηστείες και προσευχές και μετά να πέφτετε αγκαλιασμένοι γιατί αυτή η σχέση όσο και αν είναι σαρκική είναι ευλογημένη και είναι πηγή ευτυχίας και είναι πνευματική.
Ο νέος πρέπει να συντηρήσει με την πίστη του και με την αθωότητα που προκαλεί και φέρνει την πίστη όχι ως κατάκτηση, ως δώρο Θεού, να διατηρήσει τη χαρά του γάμου και μάλιστα με την προϋπόθεση ότι μπορεί να είναι 100 χρονών και να είναι ερωτευμένος.
Λοιπόν χρειάζεται τόλμη να ζητήσεις αυτή την πίστη μέσω της αθωότητας.
Είναι πολλοί άνθρωποι με την επίδραση του εξωτερικού περιβάλλοντος (αυτά που ακούτε, διαβάζετε, βλέπε) αγαπητά μου παιδιά έχουν συνδυάσει τον έρωτα με την αμαρτία.
Και έχουν συνηθίσει οι άνθρωποι σ’ αυτό το μοτίβο, ιδίως οι ποιητές, μουσικοί, τραγουδιστές αν οι στίχοι δεν έχουν κάτι το παράνομο να μην το γράφουν και να μην το μελοποιούν.
Όταν υπάρχουν αμαρτωλές σχέσεις οι άνθρωποι νομίζουν ότι χαίρονται τον έρωτα, αλλά χαίρονται την αμαρτία. Και μετά όταν μπουν στην οικογένεια, στα πλαίσια της αρετής και θα χαρούν στη σχέση τους αισθάνονται ατονία, κάποια αμηχανία. Βλέπουμε επίσης κάποιους νέους που είναι σοβαροί και ευγενικοί και θέλουν να παντρευτούν, αλλά δεν βρίσκουν κάτι αντίστοιχο.
Οι νέοι σήμερα έχουν το δικό τους πορτοφόλι, κρατάνε κάτι δικό τους και αυτό τους δημιουργεί πρόσθετο άγχος αλλά μόνο με την πίστη μπορεί να δοθεί ο ένας στον άλλον.
Τι κάνουμε εμείς για να δείξουμε στους νέους ποια είναι η αγάπη, πώς να γίνουν καλοί σύζυγοι; Τους δείχνουμε την εικόνα της Αποκαθήλωσης που ο Χριστός μπαίνει νεκρός στο σεντόνι. Δηλαδή, ο Νυμφίος πεθαίνει για την νύμφη (Εκκλησία). Έτσι και ο νέος πρέπει να αποφασίσει την πλήρης παράδοση στη σύντροφό του. Μόνο έτσι ο ή η σύντροφος θα πειστεί για την πλήρη και αποκλειστική σου αγάπη.
Λοιπόν, η παράδοση στον άλλον που είναι ένα πράγμα τολμηρό χρειάζεται πίστη που είναι και αυτή τολμηρό πράγμα που δίνουν την αθωότητα του έγγαμου ανθρώπου.