ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ (πρός νέους)

Ἀρχιμ. Μαξίμου Παναγιώτου,

Ι. Μονή Παραμυθίας Ρόδου

Ὁ νοῦς μου, ὅταν προσεύχομαι, φεύγει πολύ εὔκολα. Πῶς μπορῶ νά τόν συγκεντρώνω;

Μετά τήν πτώση τοῦ ἀνθρώπου ὁ νοῦς ἀντί γιά τόν Θεό στράφηκε στά ἐπίγεια. Τό ἄγχος τῆς ζωῆς, ἡ ὀλιγοπιστία καί οἱ παρεμβάσεις τοῦ πονηροῦ μᾶς ἀποσποῦν ἀπό τήν προσευχή. Πολλές φορές ὁ πονηρός μᾶς βάζει μάλιστα καλές σκέψεις μέ στόχο νά μᾶς παρασύρει μακριά ἀπό τήν προσευχή. Κατά τήν προσευχή κάποιες φορές ἔρχονται ἐκ τοῦ πονηροῦ στό νοῦ φαεινές ἰδέες γιά πνευματικά θέματα ἤ λύσεις βιοποριστικῶν προβλημάτων. Μετά ἐνδέχεται νά μᾶς βάλλει καί ἁμαρτωλές σκέψεις γιά νά μᾶς μολύνει τήν ψυχή καί νά μήν ἔχουμε παρρησία στήν προσευχή.

Ἡ προσευχή, ὅπως κάθε καλό, θέλει κόπο καί ἐντατική προσπάθεια. Χρειάζεται νά πιέσουμε τόν ἀμελῆ ἑαυτό μας. …Καί στό διάβασμα, ἄν δέν πιέσουμε τόν ἑαυτό μας, τό μυαλό μας θά τρέχει ἐδῶ κι ἐκεῖ καί θά μένουμε στήν ἴδια σελίδα. Θά πιέσουμε τόν ἑαυτό μας στήν προσευχή μέ τόν λογισμό ὅτι βρισκόμαστε μπροστά στόν Πανάγαθο Θεό καί μιλᾶμε μαζί Του καί μέ τή σκέψη ὅτι θά ἀποκομίσουμε μεγάλη ὠφέλεια μέ μία καλή προσευχή. Δέν ὑπάρχει τίποτε τό ἀνώτερο ἀπό τόν Θεό πού νά ἀξίζει ὅλη μας τήν ἀγάπη καί ὅλο μας τό ἐνδιαφέρον. Ἡ καλή προσευχή γεμίζει τήν ψυχή μέ χαρά, μᾶς ἀσφαλίζει ἀπό τούς κινδύνους τῆς ζωῆς καί μᾶς ἐνισχύει στόν πνευματικό ἀγώνα.

Ἡ ἀπερίσπαστη προσευχή κυρίως εἶναι δῶρο τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ. Ἐμεῖς χρειάζεται νά προσφέρουμε στόν Θεό δυό πράγματα γιά νά μᾶς στείλει τή χάρη Του. Τό πρῶτο εἶναι ἡ συνεχής μετάνοια. Ὅλοι λίγο ἤ πολύ συνεχῶς ἁμαρτάνουμε. Ὅταν ἡ ψυχή μας εἶναι ἁμαρτωλή, δέν ἔχει προσευχητική διάθεση καί παρρησία ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Μετά ἀπό κάθε εἰλικρινῆ ἐξομολόγηση προσευχόμαστε εὐχάριστα καί τό μυαλό μένει συγκεντρωμένο στά λόγια τῆς προσευχῆς. Ὅταν λέμε τό «ἐλέησόν με ὁ Θεός» καί ἔχουμε συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητάς μας, τότε δέν ‘‘φεύγει’’ εὔκολα ὁ νοῦς μας. Τό δεύτερο εἶναι ἡ πραγματική πίστη στόν Θεό. Ὅταν ἐμπιστευόμαστε τή ζωή μας καί ὅλο τόν κόσμο στά χέρια τοῦ Θεοῦ, δέν ἀγχωνόμαστε γιά τό μέλλον τό δικό μας καί τοῦ κόσμου κι αἰσθανόμαστε σάν τό παιδάκι στήν ἀγκαλιά τῆς μάνας του. Τότε, ὅταν ἔρχονται στήν προσευχή μας, καμιά φορά κι ἀπό τό διάβολο, διάφορες ἀγωνίες καί προβληματισμοί, τούς διώχνουμε μέ τό σκεπτικό ὅτι ὁ παντεπόπτης Θεός θά τακτοποιήσει ὅλα τά ζητήματα μέ τόν καλύτερο τρόπο, θά μᾶς φωτίζει νά ἐπιλέγουμε τό σωστό καί θά μᾶς προστατεύει παντοῦ καί πάντοτε. Καλό εἶναι νά σκεφτόμαστε ἐνάντια στόν διασκορπισμό τῆς σκέψης μας τά ἑξῆς: «Ἐγώ εἶμαι μικρός νά λύσω τά προβλήματα τά δικά μου καί τοῦ κόσμου, ἄς προσευχηθῶ ὁ παντοδύναμος Θεός νά ἐπέμβει καί νά δώσει τίς σωστές λύσεις».

Εἶναι πολύ ἄσχημο καί ὑβριστικό, ἐνῶ μιλοῦμε μέ τόν Ὕψιστο Θεό κι Αὐτός μᾶς ἀκούει, ἐμεῖς νά τρέχουμε μέ τό μυαλό μας στά μεγάλα προβλήματα τῆς ζωῆς μας, σέ διάφορα καθημερινά ζητήματα ἤ σέ ἁμαρτωλές ἐπιθυμίες. Πῶς νά δεχθεῖ ὁ Θεός τότε τήν προσευχή μας; Ἔλεγε ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: «Ὅταν ἐσύ ὁ ἴδιος δέν προσέχεις τήν προσευχή σου, πῶς θέλεις νά τήν εἰσακούσει ὁ Θεός;». Κάτι ἀντίστοιχο ἔλεγε κι ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος: «Σταύρωσε τό νοῦ σου στήν ἐνθύμηση τοῦ Θεοῦ, γιά νά ἔλθει ἡ εὐφροσύνη τῆς καρδιᾶς».

Ἡ 100% συγκέντρωση τοῦ νοῦ στήν προσευχή εἶναι χάρισμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί γνώρισμα τῶν ἁγίων. Ἐμεῖς ἄς προσπαθοῦμε κι ἄς προσευχόμαστε νά αὐξήσουμε τό ποσοστό τῆς αὐτοσυγκέντρωσης.