Γεωργίου Ρούντα
Πατρίδα! Ἡ πατρικὴ Γῆ, ἡ πατρογονικὴ ἑστία!
Μία ἔκταση γεωγραφική, ὁρισμένη καὶ διαμορφούμενη μέσα στὸν χρόνο τῆς ἱστορίας ἀλλὰ καὶ μία ἰδέα, ἕνα ἰδανικό, μία κιβωτὸς ἐντός της ὁποίας ἐμπεριέχονται ὅλα ἐκεῖνα τὰ στοιχεῖα αὐτοπροσδιορισμοῦ καὶ ἑτερότητος ἑνὸς γένους. Θὰ λέγαμε, ὅτι πατρίδα εἶναι ἔνα ὅραμα πνευματικὸ καὶ αἰώνιο χωρὶς ὅρια ἢ σύνορα, τὸ ὁποῖο ἀποκτᾶ ὑπόσταση στὸν χωροχρόνο ἀλλὰ καὶ ὅτι πατρίδα εἶναι οἱ ἴδιοι οἱ ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι συναποτελοῦν τὸ ἔμψυχο συστατικό της. Εἶναι ἡ ἑκάστοτε κοινωνία, ἡ ὁποία δημιουργήθηκε ἀνὰ τοὺς αἰῶνες στὸν ἴδιο γεωγραφικὸ χῶρο, μὲ τὰ δικά της ἰδιαίτερα χαρακτηριστικὰ κάθε φορὰ ἀλλὰ ὅμως μὲ τὰ ἴδια δομικὰ στοιχεῖα.
Πατρίδα εἶναι ἐπίσης ἡ κοινὴ ἐθνικὴ γλώσσα, τὰ κοινὰ ἤθη καὶ ἔθιμα, ἡ κοινὴ ἐθνικὴ διανόηση, οἱ ἱστορικὲς παραδόσεις κάθε εἴδους, οἱ κοινοὶ ἀγῶνες καὶ θυσίες, οἱ κοινοὶ στόχοι καὶ ἐλπίδες, ἡ μουσική, οἱ χοροί, ἡ ἐνδυμασία, ἡ συμπεριφορὰ ἀλλὰ καὶ ἡ κοινή, ἑνιαία καὶ ἀδιαίρετη θεολογικὴ θεώρηση τῆς ζωῆς καὶ ἡ κοινὴ θρησκευτικὴ βιωματικὴ ζωὴ καὶ συνείδηση. Θὰ λέγαμε, ὅτι πατρίδα εἶναι ἡ μητέρα μέσα στὴ μήτρα τῆς ὁποίας κυοφορεῖται καὶ μέσα ἀπὸ τὴν ὁποία γεννιέται ἕνας πολιτισμός, ὡς ἀπόρροια τοῦ στοιχείου τῆς Ἀγάπης, τὸ ὁποῖο ἐμφύτευσε μὲ τόση Σοφία Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΘΕΟΣ στὸ πλάσμα του τὸν ἄνθρωπο.
Εἶναι ἡ πατρίδα μία σχέση γονέα καὶ τέκνου, ἡ ὁποία στὴν ἰδανικὴ μορφὴ της διακατέχεται ἀπὸ ὁρμέμφυτο ἀγάπη τοῦ ἑνὸς πρὸς τὸν ἄλλον, δηλαδὴ καὶ τῆς πατρίδος πρὸς τὰ παιδιὰ της ἀλλὰ καὶ τῶν παιδιῶν της πρὸς ἐκείνη. Εἶναι ἐν ὀλίγοις μία ἀπαραίτητη προϋπόθεση, ἡ ὁποία πρέπει νὰ ὑφίσταται, ὥστε νὰ ἀποκτήσει ρίζα, ὑπόσταση, δομή, συνέχεια καὶ μέλλον στὸ διηνεκὲς ἕνα γένος καὶ ὁ πολιτισμός του.
Καὶ ἐδῶ εἶναι τὸ σημεῖο, ὅπου γεννῶνται ὁρισμένα πρῶτα ἐρωτήματα: ἡ δική μας ἡ πατρίδα, ἀνάμεσα στὶς τόσες πατρίδες τοῦ κόσμου, ποιὰ εἶναι ; ποιὰ εἶναι ἡ οὐσία της ;
Ἑλλάς! Ὁ φωτεινὸς λίθος, μᾶς τὸ λέει ἡ ἴδια ἡ λέξη! Αὐτὴ εἶναι ἡ πατρίδα μας, ἡ μητέρα καὶ ἡ ἑστία μας! Ἡ φωτεινὴ ρίζα μας, ἡ γεμάτη ἀπὸ τὴ δροσιὰ τῆς ἀγάπης ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ!
Ὁ λαμπρὸς τόπος, ὅπου βλάστησαν τὰ ὄνειρά μας, τὰ παιδικά μας χρόνια, ἡ γλυκιὰ αὐλὴ τοῦ βίου μας. Ἡ θάλασσα μέσα στὴν ὁποία ἀντηχοῦν τὰ ἁρμονικὰ ρήματα τῆς γλώσσας μας! Ὁ γαλάζιος οὐρανός της ποὺ σὲ κάνει νὰ νοιώθεις παιδί του, τὰ κρυστάλλινα ἄστρα της, ποὺ κάθε βράδυ σοῦ μιλοῦν στὴν καρδιὰ καὶ σοῦ διηγοῦνται ἱστορίες ἀπὸ τὰ βάθη τῶν αἰώνων! Αὐτὴ ἡ ἡλιόλουστη γωνιὰ τοῦ πλανήτη, ἡ ὁποία γέννησε καὶ ἔθρεψε στοὺς κόλπους της ἀξίες, ἰδανικὰ καὶ ἐλεύθερους ἀνθρώπους στὸ πνεῦμα καὶ στὴν ψυχή, ἀληθινοὺς ἀγωνιστὲς μὲ θυσιαστικὸ φρόνημα!
Ἀκολούθως ὡς νοηματικὴ καὶ λογικὴ ἀκολουθία μία δεύτερη σειρὰ ἐρωτημάτων γεννᾶται στὸ μυαλό.Ἐμεῖς, οἱ σύγχρονοι νέοι τοῦ τόπου αὐτοῦ, ποιοὶ εἴμαστε; ποιὰ εἶναι ἡ θέση μας ἀπέναντι στὴν Ἑλλάδα; Ἔχουμε χρέος νὰ τῆς προσφέρουμε κάτι καὶ ἂν ναί, γιατί καὶ ποιὸ εἶναι αὐτὸ;
Ποιοὶ εἴμαστε λοιπὸν οἱ σύγχρονοι νέοι τῆς Ἑλλάδος;
Εἴμαστε τὸ ὁλοζώντανο παρόν της, μέσα στὸ ὁποῖο συγχρόνως εὑρίσκεται τὸ παρελθὸν ἀλλὰ καὶ τὸ μέλλον τοῦ γένους μας. Εἴμαστε ἡ ζωντανὴ ἱστορία τῆς Ἑλλάδος στὸ παρὸν ἀλλὰ καὶ τὸ μέλλον της, ὅπως αὐτὸ ἐνδεχομένως νὰ προδιαγράφεται μέσα ἀπὸ τὶς δυνατότητες, τὶς ἱκανότητες ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸ πνευματικὸ ὑπόβαθρο, τὰ ὁποῖα ἐνυπάρχουν στὴν ψυχή μας.
Εἴμαστε ἡ ἀπεγνωσμένη ἐλπίδα τῆς πατρίδος, τὴν ὁποία καὶ ἐμεῖς οἱ ἴδιοι οἱ νέοι ἀναζητοῦμε, ὥστε νὰ ὑπερβοῦμε τὰ δικά μας σφάλματα, τὰ δικά μας ἐλαττώματα, τὶς δικές μας ἀνασφάλειες καὶ ἀδιέξοδα καὶ νὰ προχωρήσουμε ἕνα βῆμα μπροστά.
Ἐν ὀλίγοις εἴμαστε αὐτὸ ἀκριβῶς, αὐτὸ τὸ ὁποῖο ἦταν ὅλες οἱ γενιὲς τῆς πατρίδος μας πρὶν ἀπὸ ἐμᾶς σήμερα. Οἱ θεματοφύλακες, οἱ λῆπτες τῆς σκυτάλης, οἱ συνεχιστὲς μίας ὁλόκληρης ἱστορίας ποτισμένης μὲ ἀγῶνες, μὲ θυσίες, μὲ πόνο, μὲ ἐλπίδα. Οἱ ὑπερασπιστὲς ἰδανικῶν καὶ ἰδεωδῶν, τὰ ὁποῖα ἂν ἐκλείψουν, θὰ ἐκλείψει καὶ ἡ δική μας ἰδιαίτερη ὑπόσταση μέσα στὴν πανανθρώπινη ἱστορία. Εἴμαστε τὰ τέκνα τῆς μητέρας Ἑλλάδος, ἡ ὁποία μᾶς γέννησε καὶ μᾶς ἀνέθρεψε μέσα ἀπὸ ἀμέτρητες δυσκολίες καὶ βάσανα καὶ τὴν ὁποία φέρουμε μέσα μας εἴτε συγγνωστὰ εἴτε ἀσύγγνωστα καὶ ἡ ὁποία διὰ μέσῳ ἡμῶν συνεχίζει νὰ ζεῖ στὸ παρὸν καὶ στὸ μέλλον.
Στὸ ἐρώτημα: «γιατί ἔχουμε χρέος ἐμεῖς οἱ νέοι νὰ προσφέρουμε κάτι στὴν πατρίδα σήμερα;», θὰ μποροῦσαν νὰ δοθοῦν ἀμέτρητες ἀπαντήσεις, οἱ ὁποῖες ὅλες θὰ συνηγοροῦσαν καὶ θὰ κατέληγαν σὲ αὐτὸ τὸ μεγαλειῶδες : «ΝΑΙ, ἔχουμε χρέος νὰ προσφέρουμε τὰ πάντα στὴν πατρίδα μας».
Ποιὸ παιδὶ δὲν θὰ φρόντιζε τὴ μητέρα του, μὲ τὴν ἴδια στοργὴ καὶ ἀγάπη, ποὺ τὸ φρόντισε καὶ τὸ ἀνέθρεψε ἐκείνη ; Μόνο καὶ μόνο ἕνεκα αὐτῆς τῆς μητρικῆς σχέσεως, ἔχουμε χρέος νὰ τῆς προσφέρουμε ὅ,τι καλύτερο ἔχουμε ἀπὸ τὰ νιάτα καὶ τὴ ζωντάνια μας, ὥστε νὰ τὴν κρατήσουμε ὑγιῆ καὶ ζωντανή. Ἔχουμε χρέος νὰ τὴ συμπονοῦμε, νὰ τὴ νιώθουμε καὶ τὴν ἀγαπᾶμε ἔμπρακτα καὶ μὲ κάθε τρόπο, εἰδικὰ τώρα αὐτὴν τὴ δύσκολη στιγμή, ὅπου δοκιμάζεται. Τῆς ὀφείλουμε τὰ πάντα καὶ δὲν μᾶς ὀφείλει ἀπολύτως τίποτε.
Καὶ ἐδῶ ἴσως ἀξίζει νὰ σταθοῦμε στὸ ἑξῆς: Ὁ Χριστὸς θεράπευσε τὴν αἱμορροοῦσα ἕνεκα τῆς Ἀγάπης Του, ἔχοντας ἴσως καὶ ἕναν ἄλλο σκοπό. Ἤθελε νὰ τὴ θεραπεύσει ἀπὸ τὴν ἀσθένεια αὐτὴν καθεαυτὴ, ἀλλὰ ἤθελε καὶ νὰ τὴ βοηθήσει νὰ ἐκπληρώσει τὸν σκοπὸ γιὰ τὸν ὁποῖο πλάστηκε, νὰ βιώσει τὴ μητρότητα. Ἔτσι καὶ ἡ πατρίδα μας σήμερα, ἡ μητέρα μας, νοσεῖ καὶ αἱμορραγεῖ, πνευματικὰ καὶ ἠθικά. Μήπως αὐτὸ τὸ γεγονός, ἐμᾶς τὰ παιδιά της, μᾶς φέρει πρὸ τοῦ χρέους μας, νὰ καθαγιάσουμε τὶς ζωές μας ὁ καθένας, ὥστε νὰ ἑλκύσουμε τὴ θεραπευτικὴ δύναμη Τοῦ Χριστοῦ, κάνοντας τὴν πατρίδα μας νὰ ἀναστηθεῖ ἀπὸ τὴν ἀρρώστια της καὶ νὰ συνεχίσει νὰ γεννᾶ ὑγιῆ τέκνα ἐκπληρώνοντας καὶ αὐτὴ τὸν σκοπό της; Μήπως αὐτὸ καὶ μόνο ἀρκεῖ γιὰ νὰ θεμελιωθεῖ ἐκ μέρους τῶν νέων σήμερα ἡ ὑποχρέωση προσφορᾶς στὴν πατρίδα, χωρὶς πολλὲς ἀναλύσεις;
Καὶ ἂν τελικὰ θεμελιώθηκε ἡ ὑποχρέωση προσφορᾶς στὴν πατρίδα, τὸ ἑπόμενο ἐρώτημα ποὺ τίθεται καὶ ἴσως καὶ τὸ πιὸ πρακτικὸ εἶναι τὸ ἑξῆς : Τί ἔχει χρέος νὰ προσφέρει σήμερα ὁ νέος στὴν Ἑλλάδα καὶ μὲ ποιὸ τρόπο;
Ἀρχικὰ ἴσως θὰ ἦταν ὠφέλιμο οἱ σύγχρονοι νέοι νὰ μάθουμε νὰ ἀγαπᾶμε ὑγιῶς τὴν πατρίδα μας. Ἔχουμε χρέος νὰ τὴν ἀγαπήσουμε, χωρὶς ἀκρότητες καὶ ὑπερβολές, χωρὶς ὑπερπατριωτικὲς κορῶνες, οἱ ὁποῖες ἀλλοιώνουν πλήρως τὴν οὐσία της, ὅπως αὐτὴ ἡ οὐσία της προσδιορίζεται καὶ θεώνεται μέσα ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη Χριστιανική μας Πίστη. Συμβαίνει κάτι ἰδιαίτερο μὲ τὴν πατρίδα μας τὴν Ἑλλάδα.
Ὄντως κατὰ κοινὴ ὁμολογία ἔχει κάτι τὸ ξεχωριστό, κάτι ποὺ τὴν κάνει νὰ διαφέρει καὶ νὰ γίνεται ἀγαπητή. Τὸ νὰ εἶναι κάποιος Ἕλλην Ὀρθόδοξος σημαίνει τρόπο σκέψεως καὶ συμπεριφορᾶς μὲ ἀρχοντιά, μὲ λεβεντιὰ καὶ εὐπρέπεια, μὲ ἀγάπη πρὸς τὸν συνάνθρωπο, ὅποιος καὶ ἂν εἶναι αὐτός, ἀπὸ ὅποιο σημεῖο τοῦ πλανήτη κι’ ἂν προέρχεται, ὡς εἰκόνα Θεοῦ. Εἶναι τρόπος ζωῆς μὲ ροπὴ πρὸς τὴ θυσία γιὰ τὸν συνάνθρωπο. Αὐτὰ εἶναι στοιχεῖα, τὰ ὁποῖα ἐμεῖς οἱ σύγχρονοι νέοι πρέπει νὰ τὰ κάνουμε τρόπο ζωῆς.
Ἔχουμε ἐπίσης χρέος νὰ ἐντρυφήσουμε στὴν οὐσία τῆς πατρίδος μας. Νὰ γίνουμε ἕνα μὲ τὴν ἱστορία καὶ τὸν πολιτισμό μας, νὰ τὸν γνωρίσουμε μέσῳ τῆς ἔρευνας καὶ τῆς μελέτης καὶ νὰ ἀφουγκραστοῦμε τὸ βαθύτερο νόημά του, προχωρώντας σὲ ἕνα βιωματικὸ στάδιο, νὰ τὸν ζήσουμε δηλαδὴ στὴν καθημερινότητά μας καὶ ὄχι ἁπλὰ θεωρητικά. Νὰ γίνουμε ἄξιοι νὰ ἀποτελοῦμε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι τὴν πατρίδα μας. Ἂν ξαφνικὰ ἐπὶ παραδείγματι χαθοῦν ὅλα τὰ βιβλία, ὅλες οἱ πηγὲς ἀπὸ τὶς ὁποῖες μπορεῖ κάποιος νὰ ἀντλήσει πληροφορίες γιὰ τὴν Ἑλλάδα, ἐμεῖς οἱ ἴδιοι νὰ μποροῦμε μὲ τὶς προσωπικότητές μας, τὸν χαρακτήρα μας ἀλλὰ καὶ μὲ τὸν τρόπο ζωῆς μας, νὰ ἀποτελοῦμε τὸ ζωντανὸ βιβλίο, τὸ ὁποῖο κάποιος, ὅταν τὸ παρατηρεῖ, νὰ μπορεῖ νὰ μάθει τὰ πάντα γιὰ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν οὐσία της. Ἀκόμα κι ἂν ξαφνικὰ χαθοῦν ὅλες οἱ ἐκκλησίες μας, ἐμεῖς οἱ ἴδιοι νὰ μποροῦμε νὰ εἴμαστε οἱ ὁλοζώντανες ἐκκλησίες Τοῦ Χριστοῦ μας!
Ἔχουμε χρέος νὰ διατηροῦμε καθημερινὰ τὰ ἤθη, τὰ ἔθιμα, τὶς παραδόσεις καὶ τὴ γλώσσα μας ἀναλλοίωτα, ἀποδεικνύοντας τὴν ἱστορικὴ συνέχεια τῆς πατρίδος μας. Στὴν σύγχρονη ἐποχή, ὅπου οἱ ἐπιμέρους ἐθνικοὶ πολιτισμοὶ τῆς ὑφηλίου δοκιμάζονται ἀπὸ νέες μορφὲς ἐπιβολῆς καὶ κυριαρχίας, ὀφείλουμε νὰ σταθοῦμε στὸ ὕψος τῶν περιστάσεων καὶ νὰ ἀποδείξουμε ὅτι ἡ δοκιμασία αὐτὴ θὰ μᾶς βρεῖ νικητές. Χρειάζεται ἀπὸ ἐμᾶς τοὺς νέους νὰ γίνει ἡ ὀρθὴ ἐπιλογή.
Σὲ κάθε ἀλλότριο ἦθος καὶ ἔθιμο, τὸ ὁποῖο τείνει νὰ ἐπιβληθεῖ, ἐμεῖς χρειάζεται νὰ προτάσσουμε ὡς προσωπική μας ἐπιλογὴ τὰ δικά μας ἤθη καὶ ἔθιμα. Νὰ εἴμαστε διαδραστικοὶ στὰ παγκόσμια δεδομένα, χωρὶς ὅμως αὐτὸ νὰ ἐπιφέρει ἀλλοίωση τῆς ταυτότητός μας.
Χρειάζεται λοιπὸν νὰ τιμήσουμε στὴν πράξη μὲ τὴν προσωπική μας ζωὴ ὁ καθένας τὴν οἰκογένεια, τοὺς γονεῖς, τὰ ἀδέλφια, τοὺς προπάτορες, ἀλλὰ καὶ τὶς συζύγους καὶ τὰ παιδιά μας. Χρειάζεται νὰ λέμε ἕνα μόνιμο βροντερὸ ΟΧΙ σὲ ὁτιδήποτε ἀφαιρεῖ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ ἀπὸ τὴ ζωή μας. Ἐπὶ παραδείγματι στὶς σύγχρονες μορφὲς οἰκογένειας, οἱ ὁποῖες καθιστοῦν τὸν ἄνθρωπο ἁπλὸ ἀντικείμενο συμβατικῆς ἀπόλαυσης, χωρὶς ἠθικὴ ὑπόσταση, στὶς σύγχρονες προτάσεις γιὰ βίωση τῆς ζωῆς μὲ γαιῶδες φρόνημα καὶ ἡδονιστικὴ προσέγγιση σὲ ὅλα τὰ ἐπίπεδα, ἐμεῖς θὰ πρέπει νὰ προτάσσουμε ὡς συνειδητὴ καὶ βιωματικὴ ἐπιλογή μας τὴν πνευματικὴ καὶ ἐνάρετη ὁδό, τὴν ὁποία μᾶς προσφέρει ἁπλόχερα ἡ ἴδια μας ἡ πατρίδα. Κατ’ ἀναλογίαν ὀφείλουμε νὰ πράττουμε καὶ στὰ θέματα τὰ ἀφορῶντα στὴ γλώσσα μας.
Φωτογραφία Χρῆστος Ἀσημακόπουλος
Διαθέτουμε παγκοσμίως τὴν πιὸ ἄρτια σημασιολογικὴ καὶ ὄχι ἁπλὴ συμβατικὴ γλώσσα, ἡ ὁποία ἔχει μαθηματική, ποιητική, μουσικὴ καὶ πνευματικὴ δομή. Διαθέτουμε τὴ γλώσσα στὴν ὁποία γράφτηκε τὸ Ἱερὸν Εὐαγγέλιον, τὴ γλώσσα μέσῳ τῆς ὁποίας γιὰ πρώτη φορὰ στὴν παγκόσμια ἱστορία ἀπεδόθησαν οἱ βασικὲς ἔννοιες τῆς ὑποστάσεως τοῦ πανανθρώπινου πολιτισμοῦ καὶ ἡ ὁποία διὰ μέσου τῶν αἰώνων μᾶς ἐμπνέει καὶ μᾶς μεταφέρει μηνύματα. Αὐτὴ λοιπὸν τὴ γλώσσα οἱ πρόγονοί μας θυσιάστηκαν νὰ τὴ διατηρήσουν ἀκέραιη. Μήπως καὶ ἐμεῖς οἱ νέοι σήμερα δὲν ὀφείλουμε νὰ μάθουμε νὰ τὴ χειριζόμαστε ὀρθά, τόσο στὴ γραφὴ ὅσο καὶ λεκτικά, παραμερίζοντας τὰ διάφορα ὑβριδικὰ λεκτικὰ μορφώματα, τὰ ὁποῖα ἔχουν κάνει τὴν ἐμφάνισή τους τὰ τελευταῖα χρόνια; Ἔχουμε χρέος καὶ μάλιστα μεγάλο.
Οἱ σύγχρονοι νέοι αὐτοῦ του τόπου ἔχουμε ἐπίσης χρέος νὰ προσφέρουμε τὴ συμμετοχή μας στὴν κοινωνία καὶ στὴν πολιτεία. Δὲν εἴμαστε ἀποκομμένοι καὶ ἀνεξάρτητοι ἀπὸ τὸ σύνολο, εἴμαστε τὸ σύνολο. Ὀφείλουμε στὶς καθημερινὲς διαπροσωπικές μας σχέσεις καὶ συναλλαγὲς νὰ κινούμεθα μὲ βάση τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν ἠθική, νὰ εἴμαστε οἱ ἴδιοι ἁπτὸ παράδειγμα ἐλπίδας. Νὰ θέλουμε ἀπὸ μόνοι μας χωρὶς κανεὶς νὰ μᾶς τὸ ἐπιβάλλει τὸ καλό τοῦ συνανθρώπου μας, νὰ θέλουμε μόνοι μας νὰ συμπεριφερόμεθα ἰδανικά, ἔστω καὶ ἂν αὐτὸ σημαίνει γιὰ ἐμᾶς κάτι δυσάρεστο. Νὰ κινούμεθα καὶ νὰ πράττουμε ὑγιῶς, ἀπὸ τὰ πιὸ ἁπλὰ μέχρι τὰ πιὸ σπουδαῖα, ἀπὸ τὴν ἀξιοκρατικὴ ἐπιλογὴ μίας θέσης ἐργασίας καὶ τὴν ἐξασφάλιση ἑνὸς μισθοῦ μέχρι τὴν εὐγένεια καὶ τὸ ἦθος στὶς μεταξὺ μας διαπροσωπικὲς σχέσεις καὶ συναλλαγές.
Τὰ προβλήματα τὰ ὁποῖα βιώνουμε σήμερα εἶναι κοινὰ καὶ ἄρα ἡ ἀντιμετώπισή τους θὰ πρέπει νὰ εἶναι κοινὴ ἀπὸ ὅλους μας, μὲ κοινὴ ὑπομονή, προσπάθεια καὶ συμπαράσταση τοῦ ἑνὸς πρὸς τὸν ἄλλον ἀδελφὸ καὶ συμπολίτη του. Ὅλοι μαζὶ νὰ λειτουργοῦμε σὰν ἑνιαῖο σῶμα. Ἐξάλλου ἡ ἴδια ἡ πατρίδα μας, ἡ Ἑλλάδα, μὲ τὸ Ὀρθόδοξο ὑπόβαθρό της, μᾶς ὑποδεικνύει αὐτὸν τὸν τρόπο ἀντιμετωπίσεως τῶν προ- βλημάτων. Μᾶς ὑποδεικνύει νὰ χρησιμοποιήσουμε ἕναν θεσμὸ τὸν ὁποῖο ἡ ἴδια θεμελίωσε παγκοσμίως πρώτη καὶ μέχρι σήμερα τὸν διατηρεῖ ἀναλλοίωτο στὰ σπλάχνα της. Ὁ θεσμὸς αὐτὸς εἶναι τὸ «Κοινόν». Ἀπὸ τὴν «ἐκκλησία τοῦ δήμου» τῆς ἀρχαίας ἐποχῆς, ὅπου ὅλοι οἱ πολίτες ὡς ἐνεργὰ μέλη ἐκαλοῦντο νὰ συμμετέχουν, νὰ συναποφασίσουν καὶ νὰ συμπράξουν γιὰ τὴν κοινὴ σωτηρία καὶ τὸ κοινὸ καλὸ ὅλων, φθάσαμε σήμερα στὴν ἀποθέωση τοῦ θεσμοῦ αὐτοῦ μέσῳ τῆς ἐκκλησίας τῶν πιστῶν, ὅπως τὴ θεμελιώνει ἡ Ὀρθόδοξη Πίστη μας. Σήμερα καλούμεθα στὴν ἐκκλησία γιὰ νὰ συμμετέχουμε σὲ κάτι πολὺ ἀνώτερο, στὴ Θεία Εὐχαριστία, διότι μόνο ὡς σύνολο καὶ ἑνιαῖο σῶμα θὰ ἐπιτευχθεῖ ἡ Σωτηρία μας, καλούμεθα νὰ γίνουμε ἕνα ἑνιαῖο Σῶμα μὲ Τὸν Χριστὸ καὶ μὲ τοὺς ὑπολοίπους συνανθρώπους μας. Ὅπως λοιπὸν ἐπιθυμοῦμε νὰ γίνουμε ἕνα ἑνιαῖο πνευματικὸ σῶμα στὸ θέμα τῆς Πίστεως, ἔτσι πρέπει νὰ κινούμεθα καὶ στὰ θέματα τὰ ἀφορῶντα τὴν ἀντιμετώπιση τῶν κοινῶν προβλημάτων τῆς πατρίδος καὶ τῆς κοινωνίας μας.
Ἀκολούθως ἔχουμε χρέος νὰ στηρίξου- με τὴν Ἑλλάδα μας καὶ σὲ θέματα, τὰ ὁποῖα ἀφοροῦν στὴν οἰκονομική, τεχνολογικὴ καὶ ἐπιστημονικὴ δραστηριότητα. Εἰδικὰ ἡ νέα γενιά, ἡ γενιά μας, ἀντιμετωπίζει ὄντως με- γάλες δυσκολίες ἐπαγγελματικῆς ἀνάπτυξης καὶ οἰκονομικῆς ἀποκαταστάσεως, οἱ ὁποῖες ὁδηγοῦν πολλοὺς ἀπὸ ἐμᾶς εἴτε σὲ ἀπελπι- σία, εἴτε σὲ ἀλλαγὴ ἐπαγγέλματος εἴτε καὶ σὲ ἔξοδο ἀπὸ τὴ χώρα πρὸς ἀναζήτηση μίας καλύτερης ἐπαγγελματικῆς ἀποκατάστασης. Ὄντως εἶναι μία δύσκολη κατάσταση, ὅμως ἂς ἀναλογιστοῦμε καὶ ποιὲς ἐναλλακτικὲς λύσεις ἔχουμε.
Θὰ μπορούσαμε ἐπὶ παραδείγματι, ὅπως ἤδη γίνεται σὲ ἀρκετὲς περιπτώσεις, νὰ ἐφαρμόσουμε ἢ ἔστω νὰ ἐνισχύσουμε ὁ καθένας μας στὸν δικό του τομέα τὶς συνεργασίες νέων ἐπαγγελματιῶν. Εἶναι γνωστὸ πλέον ὅτι νέοι ἄνθρωποι τῆς γενιᾶς μας ἀπὸ τὸν ἴδιο ἐπαγγελματικὸ κλάδο συνενώνονται καὶ δημιουργοῦν μικροὺς ἐργασιακοὺς πυρῆνες, δυνάμει τῶν ὁποίων ἔχουν μία πιὸ σταθερὴ δραστηριότητα.
Ἔ χ ο υ μ ε ἐπίσης τὴ δυνατότητα ἕνεκα καὶ τοῦ φυσικοῦ πλούτου τῆς χώρας μας, ἡ ὁποία τόσο ἁπλόχερα μᾶς προσφέρει τὰ ἀγαθὰ Τοῦ Θεοῦ, σὲ ὅποια χρονικὴ στιγμὴ τὸ ἐπιλέξει ὁ καθένας μας – καὶ ἂν τὸ ἐπιλέξει – νὰ ἀσχοληθοῦμε μὲ τὴν καλλιέργεια καὶ ἀνάπτυξη τῆς γῆς, τῶν φυσικῶν πόρων της γενικότερα, χερσαίων καὶ θαλάσσιων, βοηθώντας συγχρόνως στὴν ἀποκέντρωση τοῦ πληθυσμοῦ ἀπὸ τὰ μεγάλα ἀστικὰ κέντρα καὶ ἐνισχύοντας τὴν περιφέρεια.
Ἡ πατρίδα μας μὲ τὴν ἐξαιρετικὴ ποιότητα ἐδάφους, τὴν ὁποία διαθέτει, μπορεῖ, ἂν ἀξιοποιηθεῖ σωστὰ ἀπὸ ἐμᾶς, τὴ νέα γενιά, νὰ προσφέρει μεγάλη οἰκονομικὴ ἐνίσχυση στὴν ἴδια τὴν κοινωνία, ἄρα σὲ ἐμᾶς τοὺς ἴδιους. Ἡ γεωργία καὶ ἡ κτηνοτροφία εἶναι δυναμικὲς λύσεις καὶ προοπτικές, τὶς ὁποῖες ἀλαζονικὰ τόσα χρόνια τὶς εἴχαμε ἀμελήσει, ἕνεκα τῶν ἄλλων ἐπαγγελματικῶν προτύπων. Νέες μέθοδοι καλλιέργειας πιὸ ἀποδοτικοὶ καὶ χωρὶς νὰ ἐπιβαρύνουν τὴν ποιότητα τῶν προϊόντων ὑπάρχουν, φθάνει νὰ τὶς ἀξιοποιήσουμε.
Ὑπάρχει πληθώρα προϊόντων, ὅπως ἐπὶ παραδείγματι ἡ ἐλιά, τὸ μέλι, ἡ μαστίχα καὶ τόσα ἄλλα, τὴν παραγωγὴ καὶ διάθεση τῶν ὁποίων μποροῦμε νὰ στηρίξουμε ὡς νέα γενιά. Ἡ Ἑλληνικὴ ὕπαιθρος ἐξακολουθεῖ νὰ ἀποτελεῖ κυριολεκτικὰ καὶ ἀλληγορικὰ σανίδα σωτηρίας γιὰ τὴν Ἑλληνικὴ οἰκονομία καὶ τὴν ἐπαγγελματικὴ ἀποκατάσταση τῆς γενιᾶς μας. Τὸ ἴδιο μπορεῖ νὰ γίνει καὶ μὲ ἐπαγγελματικὲς δραστηριότητες, οἱ ὁποῖες σχετίζονται μὲ τὴ θάλασσα.
Ἡ Ἑλληνικὴ θάλασσα διαθέτει ἀπὸ τὰ ποιοτικότερα παγκοσμίως ἀποθέματα ἁλιείας, τὰ ὁποῖα μποροῦν μὲ κατάλληλες μεθόδους ἐκμετάλλευσης νὰ ἀποτελέσουν σημαντικὲς οἰκονομικὲς διεξόδους. Τὰ ἀνωτέρω ἀποτελοῦν λύσεις ἐπαγγελματικές, τὶς ὁποῖες μποροῦμε νὰ ἀξιοποιήσουμε μὲ ὑπομονὴ καὶ οἱ ὁποῖες μὲ τὴν κατάλληλη διαχείριση μποροῦν νὰ προσφέρουν οἰκονομικὴ ἀποκατάσταση, μεγαλύτερη συναισθηματικὴ ἠρεμία καὶ γαλήνη. Ἐπίσης δὲν θὰ πρέπει νὰ παραλείψουμε νὰ ἀναφέρουμε τὸ χρέος τὸ ὁποῖο ἔχει ἡ γενιά μας πρὸς τὰ ἐκπαιδευτικὰ της ἱδρύματα.
Ἂς τὰ στηρίξουμε καὶ ἂς προσπαθήσουμε νὰ ἀποφύγουμε τὴν ἄσκοπη φυγὴ πρὸς τὸ ἐξωτερικό, σὲ ὅποια ἐνδεχομένως περίπτωση μπορεῖ αὐτὴ νὰ ἀποφευχθεῖ.
Ἂς βοηθήσουμε ὅλοι μὲ ὅποιον τρόπο μπορεῖ ὁ καθένας νὰ βελτιωθοῦν τὰ ὅποια προβλήματα ὑπάρχουν στὰ Ἑλληνικὰ πανεπιστήμια καὶ σχολεῖα, εἶναι ὁ θεσμὸς τὸν ὁποῖο ἔχουμε χρέος νὰ προστατέψουμε, νὰ βελτιώσουμε καὶ νὰ διατηρήσουμε. Αὐτὲς τὶς δυνατότητες ἔχουμε χρέος νὰ τὶς ἀναδείξουμε καὶ νὰ τὶς ἀξιοποιήσουμε μὲ τὸν πλέον ὑγιῆ καὶ ἀποτελεσματικὸ τρόπο πρὸς ὄφελος τῆς πατρίδος μας.
Ἔχουμε χρέος οἱ νέοι τῆς Ἑλλάδος σήμερα νὰ διατηρήσουμε μὲ κάθε τρόπο τὴν Ἑλληνορθόδοξη πνευματική μας ταυτότητα καὶ παράδοση, ὅπως αὐτὴ διαμορφώθηκε μέσα στὴν ἱστορία μας καὶ ὅπως μᾶς τὴ διέσωσαν καὶ μᾶς τὴν παρέδωσαν οἱ πρόγονοι καὶ προπάτορές μας, μὲ τὶς θυσίες καὶ τοὺς ἀγῶνες τους. Χωρὶς Τὸν Χριστό, χωρὶς τὴν Ὀρθοδοξία, χωρὶς τὶς ἐκκλησίες καὶ τὸ κρυφὸ σχολειό, χωρὶς τὸν παππὰ καὶ τὴ λειτουργικὴ ζωή, χωρὶς Πατροκοσμᾶ, Κολοκοτρώνη καὶ Μακρυγιάννη τὸ γένος μας θὰ εἶχε ἤδη ἐξαφανιστεῖ στοὺς τέσσερεις αἰῶνες σκλαβιᾶς, γεγονὸς τὸ ὁποῖο σημαίνει ὅτι, ἂν καὶ ἐμεῖς σήμερα δὲν ἐμποτίσουμε τὴν καθημερινή μας ζωὴ μὲ τὰ ἰδανικὰ αὐτὰ στὴν πράξη, διατρέχουμε τὸν ἴδιο κίνδυνο.
Οἱ ἥρωες τοῦ 1821 καὶ τοῦ 1940 ἀναβίωσαν στὴν πράξη, κυριολεκτικά, τὴ μεγαλειώδη θυσία τῶν 300 στὶς Θερμοπύλες. Διατήρησαν τὴν Ὀρθόδοξη πίστη τους, τὴν πνευματικότητά τους, τὸ ἦθος, τὶς ἀρχὲς καὶ τὶς ἀρετές τους, σὲ μία ζοφερὴ καθημερινότητα γεμάτη κακουχίες καὶ θάνατο. Συμπονοῦσαν τὸν συνάνθρωπο, ἔδιναν παρηγοριὰ καὶ ἐλπίδα ὁ ἕνας στὸν ἄλλο ἀπὸ τὸ δικό τους ψυχικὸ ὑστέρημα. Θεωροῦσαν τὸν συνάνθρωπο ὡς μέλος τῆς δικῆς τους οἰκογένειας, ἀγκάλιαζαν τὸ ὀρφανὸ τὸ ὁποῖο ἔβλεπαν στὸ δρόμο σὰν δικό τους παιδί. Δὲν εἶχαν οἱ ἴδιοι γιὰ τὸν ἑαυτὸ τους φαγητό, λεφτὰ ἢ ροῦχα, κι ὅμως προσέφεραν ὅ,τι εἶχαν, διότι ἡ καρδιὰ τους λύγιζε στὴ θέα τοῦ πάσχοντος συνανθρώπου, στὸν ὁποῖο ἔβλεπαν Τὸν Ἴδιο Τὸν Πάσχοντα Χριστό. Τὸ ἴδιο ἀκριβῶς ἔχουμε χρέος νὰ κάνουμε καὶ ἐμεῖς οἱ νέοι σήμερα μέσα στὰ πλαίσια τῆς δικῆς μας καθημερινῆς ζωῆς. Ἐν κατακλεῖδι, ἡ πατρίδα μας σήμερα ἔχει ἴσως περισσότερο ἀπὸ ποτὲ ἀνάγκη τὸ Ὀρθόδοξο Χριστιανικὸ βίωμα καὶ παράστημα.
Φορεῖς Χάριτος Θεοῦ χρειάζεται ἡ Ἑλλάς. Ἂς γίνει κάθε Ἑλληνόπουλο μέσῳ τῆς Χριστιανικῆς ζωῆς ἕνας τέτοιος Φορέας. Καὶ ὅλα τὰ ἄλλα θὰ ἔλθουν.
Στὴν Ἑλλάδα τοῦ σήμερα, τίποτα δὲν ἔχει κριθεῖ ὁλοκληρωτικά. Τίποτα δὲν χάθηκε. Κανένα τέλος δὲν ἔχει ἐπέλθει.
Ὅλα βρίσκονται σὲ ἐξέλιξη. Εἴμαστε ἀκόμη ἕνα γένος φωτεινό, ζωντανό, μὲ ἐλπίδα στὴν καρδιά!