Η 30ή Ιανουαρίου, ημέρα εορτής των Τριών Ιεραρχών, Βασιλείου του Μεγάλου, Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου, έχει καθιερωθεί, από το 1842, ως ημέρα εορτασμού των ελληνικών γραμμάτων σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης. Στα πρόσωπα των Τριών Μεγάλων Πατέρων, που προστατεύουν την παιδεία μας, τιμώνται και εορτάζουν όλοι οι λειτουργοί της. Παραδοσιακά, στα σχολεία την ημέρα αυτή πραγματοποιούνταν εκκλησιασμός των μαθητών και ομιλία εκπαιδευτικού με σχετικό περιεχόμενο. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια η μεγάλη και σημαντική αυτή γιορτή υποβαθμίστηκε, με αποκορύφωμα την ουσιαστική κατάργησή της από την προηγούμενη κυβέρνηση, και την καθιέρωση αργίας και δίωρων εκδηλώσεων την προηγούμενη μέρα. Πρόσφατα, η σημερινή ηγεσία του ΥΠΕΘ εξέφρασε την πρόθεση να επαναφέρει την ημέρα ως σχολική εορτή. Σε αυτή την κατεύθυνση η Υφυπουργός Παιδείας κ. Ζαχαράκη εξέδωσε για το θέμα, μια κατά βάση ορθή εγκύκλιο. Όμως, στη συνέχεια, ακολούθησε το «άδειασμα» της Υφυπουργού από την Υπουργό κ. Κεραμέως, με ανακοίνωση που εξέδωσε και με μια δεύτερη άστοχη εγκύκλιο και νομοθετική ρύθμιση που κατέθεσε. Προφανώς, η προχειρότητα και η έλλειψη διαλογικού πνεύματος από τους υπεύθυνους και τους συμβουλάτορες της Υπουργού, την οδήγησαν σε ένα νέο πολιτικό και επικοινωνιακό ατόπημα, αποδομώντας έτσι μια ορθή πρωτοβουλία.
Η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (ΠΕΘ), την οποία η κ. Υπουργός δεν έχει δεχθεί ακόμη, ως επιστημονική ένωση των Θεολόγων Ελλάδας που είναι, για διάλογο, επισημαίνει το απλό, λογικό και αυτονόητο: Ότι δηλαδή η ημέρα των Τριών Ιεραρχών μπορεί και είναι ανάγκη, πλέον, να είναι μια σχολική εορτή, κατά την οποία, όπως άλλωστε και στις άλλες σχολικές εορτές, δεν γίνονται μαθήματα, αλλά εκδηλώσεις σχετικές με το νόημα της. Η γιορτή θα πρέπει να περιλαμβάνει, κατά το πρώτο δίωρο του σχολικού προγράμματος, εκκλησιασμό των μαθητών, και, στη συνέχεια στο επόμενο δίωρο, μετά την επιστροφή στο σχολείο, σχετικές εκδηλώσεις για το ευρύ και πολυδιάστατο έργο και τη διδασκαλία των Τριών Προστατών Αγίων της Παιδείας, όπως προβολές ταινιών, καλλιτεχνικές δράσεις, ομιλίες και συζητήσεις, θεατρικά δρώμενα κ.ά. Μέσα από τις δραστηριότητες αυτές, οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν όχι μόνο τα πρόσωπα και τη δράση των Τριών Αγίων Ιεραρχών, αλλά και άλλων Αγίων των χριστιανικών γραμμάτων. Θα μπορούν επίσης να προσεγγίζουν, σε διαθεματικό πλαίσιο, μεγάλες μορφές δασκάλων και παιδαγωγών απο την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ειδικότερα, ο εορτασμός του 2021 θα μπορούσε να αφιερωθεί σε σημαντικές προσωπικότητες και δασκάλους του ελληνικού Διαφωτισμού, στους φωτιστές του γένους μας στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, για τους οποίους οι Τρεις Ιεράρχες αποτέλεσαν πρότυπα και πηγή έμπνευσης.
Τονίζουμε επίσης, ότι οι σχολικές γιορτές δεν είναι ευκαιρίες για χάσιμο χρόνου ή για διασκέδαση και ανάπαυλα, αλλά μέρες για να ψυχαγωγούνται, με όλη τη σημασία της λέξεως και να ανατροφοδοτούνται πνευματικά, με αληθινά πρότυπα γνώσης, επιστήμης και αρετής τόσο οι μαθητές όσο και οι δάσκαλοι. Σε μια περίοδο, μάλιστα, κατά την οποία υπάρχει πνευματική, ηθική και κοινωνική κρίση και ακαρπία, η προβολή δασκάλων και προσωπικοτήτων του πνευματικού ύψους των Τριών Αγίων Ιεραρχών και του πνευματικού, επιστημονικού, κοινωνικού και πολιτισμικού έργου, που άφησαν στην ελληνική πνευματική παράδοση, ενισχύουν τις αρχές και τις αξίες και ομορφαίνουν και εμπλουτίζουν τόσο τη σχολική μόρφωση όσο και την ψυχή εκάστου/ης μαθητή/τριας. Με άλλα λόγια οι Τρείς Πατέρες της Ορθοδοξίας συμβάλλουν αποφασιστικά στην αρετοποιό διαπαιδαγώγηση των μαθητών, αφού, κατά τον Ιερό Χρυσόστομο, “πασῶν τῶν ἐπιστημῶν ἀρετή ἀνωτέρα”.
Η ΠΕΘ συγχαίρει την Υπουργό Παιδείας κ. Κεραμέως για την κατάργηση της αργίας που επέβαλε ο ΣΥΡΙΖΑ. Την καλεί όμως και της προτείνει να αναθεωρήσει την τελευταία ρύθμιση και να προσδώσει, όχι μόνο σε ένα τμήμα της σχολικής ημέρας, αλλά σε ολόκληρη την ημέρα της 30ής Ιανουαρίου τον χαρακτήρα του σχολικού εορτασμού, με ένα πλαίσιο προγραμματικής οργάνωσης και ρύθμισης, όπου θα συμμετέχουν μαθητές και διδάσκοντες, και όπου η εορτή δεν θα τίθεται σε αμφιβολία ή υπό την κρίση ή την περιφρόνηση κανενός. Με τον τρόπο αυτό, θα προσφερθεί από το ίδιο το Υπουργείο Παιδείας η αίσθηση και η βεβαιότητα ότι ο εορτασμός των Τριών Προστατών Αγίων της ελληνικής Παιδείας, με εκκλησιασμό και διδακτικές – μαθησιακές εκδηλώσεις, που θα έχουν επίκεντρο το πλούσιο και πολύπλευρο έργο των Ιεραρχών, μπορεί να αποτελέσει μια ημέρα πνευματικού προβληματισμού και ηθικοκοινωνικής μαθητείας. Η απόφαση της κ. Υπουργού να γίνονται μαθήματα μετά τον εορτασμό φανερώνει μία τάση υποτίμησης της ίδιας της Εορτής και αυτό δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να φανεί ως πρόθεση του Υπουργείου Παιδείας. Αντίθετα, πιστεύουμε ότι το Υπουργείο ενδιαφέρεται, έτσι ώστε οι μαθητές, σύμφωνα και με τον σκοπό του ισχύοντος εκπαιδευτικού νόμου (1566/85, άρθρ. 1), «να καλλιεργούν και να αναπτύσσουν αρμονικά το πνεύμα και το σώμα τους, να αποκτούν, μέσα από τη σχολική τους αγωγή, κοινωνική ταυτότητα και συνείδηση, να ενημερώνονται και να ασκούνται πάνω στη σωστή και ωφέλιμη για το ανθρώπινο γένος χρήση και αξιοποίηση των αγαθών του σύγχρονου πολιτισμού, καθώς και των αξιών της λαϊκής μας παράδοσης».
Είμαστε βέβαιοι ότι, με αυτό το περιεχόμενο, η εορτή θα έχει την επιδοκιμασία των μαθητών και των εκπαιδευτικών και θα μπορεί να αποτελεί μια εστία πνευματικής ακτινοβολίας για την παιδεία μας, προς όφελος όλων των Ελλήνων που αγαπούν, σέβονται και τιμούν τους Τρεις Αγίους Οικουμενικούς Φωστήρες.
Το ΔΣ της ΠΕΘ