30 Ιανουαρίου 2020. Εορτή των Τριών Ιεραρχών. Από την καθιέρωσή της, από το πανεπιστήμιο Αθηνών το 1842, ως ημέρα της Παιδείας και των Γραμμάτων, εθεωρείτο σχολική αργία για όλα τα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης.
Σύσσωμη η εκπαιδευτική κοινότητα, σε κάθε σχολική μονάδα, δάσκαλοι και μαθητές εις τύπον παρελάσεως, με μπροστάρη τον σημαιοφόρο, τους παραστάτες και με τη σημαία ψηλά όπου εικονίζεται η μορφή των Τριών Ιεραρχών οδεύουν προς την εκκλησία. Μέσα στην εκκλησία και μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας εκφωνείται από έναν εκπαιδευτικό ο πανηγυρικός και θεολογικός λόγος προς τιμήν των Τριών Ιεραρχών, για την προσφορά τους στην παιδεία.
Μετά το εκκλησιασμό, οι μαθητές αποχωρούν από το σχολείο και κατ’ αυτόν τον τρόπο δίδεται έμφαση και ιδιαίτερη τιμή στο γεγονός της εορτής και μόνο. Όπως δίδεται ιδιαίτερη τιμή στην ημέρα Κυριακή που είναι αφιερωμένη στον Κύριό μας Ιησού Χριστό. Θεωρείται αργία, ημέρα ανάπαυσης, δεν εργαζόμαστε, αναπαυόμαστε, εκκλησιαζόμαστε, προσευχόμαστε, μελετούμε το Θείο λόγο και τους βίους των Αγίων και μαρτύρων της Εκκλησίας μας. Δεν τεμπελιάζουμε δεν είναι ημέρα για τους τεμπέληδες όπως ατυχώς εξεφράσθη από χείλη ιερωμένου.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια συστηματική προσπάθεια αποχριστιανοποίησης της παιδείας. Από το 2016 και έπειτα η 30η Ιανουαρίου, άλλοτε θεωρείται αργία με κλειστά σχολεία και ¨άδειες¨ εκκλησίες και άλλοτε «αποκαθίσταται ως ημέρα πραγματοποίησης εορταστικών εκδηλώσεων», όπως αναφέρει για φέτος, εγκύκλιος του Υπουργείου Παιδείας και η οποία καταλήγει «Κατά τα λοιπά το σχολείο θα λειτουργεί κανονικά και θα πραγματοποιείται το ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθημάτων της ημέρας». Ο εκκλησιασμός εναπόκειται στη κρίση και στη διάθεση των εκπαιδευτικών αν θα πραγματοποιηθεί ή όχι.
Κι όλα αυτά με το πρόσχημα να μην χαθούν άλλες ώρες διδασκαλίας για τους μαθητές μας. Κατ’ άλλα λαμβάνονται αποφάσεις και ορίζονται ημέρες διαφόρων εκδηλώσεων όπως επί παραδείγματι η καθιέρωση ως Πανελλήνια Ημέρα Σχολικού Αθλητισμού την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου κάθε σχολικού έτους. Την ημέρα αυτή δεν γίνονται μαθήματα αλλά διοργανώνονται αθλητικές εκδηλώσεις καθ’ όλη τη διάρκειά της.
Άλλη περίπτωση είναι η από τριετίας καθιέρωση της δράσης « Η τσάντα στο σχολείο». Με τη συγκεκριμένη δράση καθιερώνεται η παραμονή της σχολικής τσάντας των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου για τουλάχιστον δύο Σαββατοκύριακα το μήνα στο σχολείο. Η τσάντα παραμένει στο σχολείο από την Παρασκευή έως τη Δευτέρα την οποία και παραλαμβάνουν τα παιδιά. Με τη δράση αυτή, σύμφωνα με την εγκύκλιο του Υπουργείου υπ. Αρ. 49/30-11-2017 «επιδιώκεται οι μαθητές να μην ασχολούνται με την προετοιμασία των μαθημάτων το Σαββατοκύριακο για να έχουν μεταξύ άλλων και αυξημένο χρόνο δημιουργικής επαφής και επικοινωνίας με τους γονείς τους». Κι από την άλλη καταργούν την αργία της Κυριακής και αναγκάζουν τους γονείς τους να εργάζονται. Ω, τι ειρωνεία και εμπαιγμός Θεέ μου!
Επίσης η καθιέρωση της Θεματικής Εβδομάδας στα Γυμνάσια όλης της χώρας. Κατά τη διάρκεια της Θεματικής Εβδομάδας δεν πραγματοποιούνται μαθήματα και οι σχετικές δράσεις που αναλαμβάνονται καλύπτουν όλες τις διδακτικές ώρες του σχολικού ωραρίου.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους, πληθώρα εγκυκλίων αποστέλλονται από το Υπουργείο Παιδείας, υπενθυμίζοντας τις καθιερωμένες παγκόσμιες ημέρες, όπως κατά του bullying, δηλαδή κατά της σχολικής βίας και του σχολικού εκφοβισμού, της διαφορετικότητας, κατά του ρατσισμού, αναφορά για το ολοκαύτωμα των εβραίων, για την επέτειο του Πολυτεχνείου και πολλών άλλων και με την προτροπή πραγματοποίησης διαφόρων εκδηλώσεων μέσα στο σχολείο το τελευταίο δίωρο της ημέρας. Αντικαθίστανται σταδιακά οι χριστιανικές γιορτές με τις παγκόσμιες ημέρες. Αποχριστιανοποιείται η παιδεία, τι κι αν ο
Χριστός και οι Άγιοί Του καταδίκασαν με το πιο απερίφραστο τρόπο τη βία, τον ρατσισμό, τον εμπαιγμό την αδικία και αγκάλιασαν την πόρνη, τον ληστή, το διαφορετικό, τον ξένο, τον πρόσφυγα, τον φτωχό και τον κατατρεγμένο.
Χαρακτηριστική περίπτωση υποτίμησης – ανάλογης των Τριών Ιεραρχών – είναι και η εορτή των Χριστουγέννων. Σύμφωνα με τον προ τριετίας νέο νόμο που ψηφίστηκε και ισχύει στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ορίζονται μόνο οι παραμονές των εθνικών επετείων 28ης Οκτωβρίου και 25ης Μαρτίου (ως πότε κι αυτές) ως ημέρες εορταστικών εκδηλώσεων και μετά το πέρας αυτών οι μαθητές αποχωρούν από το σχολείο. Αυτό που παραδοσιακά συνέβαινε και την τελευταία ημέρα πριν τις εορτές των Χριστουγέννων δεν συμβαίνει πια, δεν θεωρείται ημέρα εορταστικών εκδηλώσεων όπου οι μαθητές με τη βοήθεια των δασκάλων παρουσίαζαν μια θεατρική παράσταση αφιερωμένη στη Γέννηση του Χριστού με κάλαντα όλου του δωδεκαημέρου, αντάλλασαν δώρα και ευχές και αποχωρούσαν δίνοντας μια ιδιαίτερη αίγλη και έμφαση στις γιορτές που θα ακολουθούσαν. Τώρα πλέον, εφαρμόζεται το ωρολόγιο πρόγραμμα, γίνονται κανονικά όλα τα μαθήματα και εναπόκειται στην κρίση του εκπαιδευτικού αν θα μιλήσει στα παιδιά για τον ενανθρωπήσαντα Σωτήρα του κόσμου. Έμμεση, πλην σαφέστατη υποβάθμιση της χριστιανικής εορτής.
Όσο για το μάθημα των Θρησκευτικών έχει υποστεί τα πάνδεινα. Έχει μειωθεί η διδασκαλία του σε μία ώρα την εβδομάδα στην Πέμπτη και στην Έκτη τάξη του Δημοτικού και από Μάθημα έχει μετασχηματιστεί στην κυριολεξία σε Φάκελο θεμάτων έντυπου υλικού όπου παρουσιάζονται δίχως δομή, χρονική σειρά, άναρχα και ατελεύτητα, ποικίλα θέματα χριστιανικού περιεχομένου αναμεμειγμένα με εβραϊκές και μουσουλμανικές γιορτές. Δίπλα στη γιορτή των Τριών Ιεραρχών και η γιορτή των Εβραίων Ρος Ασανά η εβραϊκή πρωτοχρονιά και ακολουθεί το τέλος του Ραμαζανιού των Μουσουλμάνων Ιντ αλ-Φιτρ. Δίπλα στα χριστιανικά σύμβολα του Σταυρού, της αμπέλου, του αμνού, της άγκυρας, του ιχθύος και το άστρο του Δαυίδ καθώς και το αραβούργημα του Αλλάχ. Δίπλα στην Κυριακή των Χριστιανών, το Σάββατο των Εβραίων και η Παρασκευή των Μουσουλμάνων. Κι όλα αυτά από την Τρίτη Δημοτικού παρακαλώ. Από ορθόδοξο και ομολογιακό μάθημα κατάντησε θρησκειολογικό, πανθρησκειακό κατά τις επιταγές της Νέας Εποχής (new age). Σύγχυση στην παιδική ψυχούλα, μπέρδεμα στο μυαλουδάκι του μικρού μαθητή, θα αναρωτιέται πού βρίσκεται άραγε η αλήθεια; Συνονθύλευμα, πανσπερμία Θεών, εορτών και συμβόλων. Εναπόκειται πάλι στην κρίση του εκάστοτε δασκάλου το τι θα διδάξει. Η Νέα Τάξη επιθυμεί ουδετερόθρησκο δάσκαλο. Ίσως να μην αργήσει η εποχή όπου θα αξιολογείται ο δάσκαλος με βάση τα πιστεύω του. Με το πρόσχημα της αξιολόγησης για το καλό της παρεχόμενης εκπαίδευσης θα κρίνεται μη επαρκής ο χριστιανός δάσκαλος. Υπό την απειλή ακόμα και της απόλυσης θα ελέγχεται ο δάσκαλος για το τί διδάσκει και το πώς διδάσκει.
Πώς λοιπόν θα τιμήσουμε τους Τρείς Ιεράρχες; Ας ακούσουμε τον υμνωδό, στο Απολυτίκιο της εορτής τους, που μας προτρέπει όλους εμάς «πάντες οι των λόγων αυτών ερασταί, συνελθόντες ύμνοις τιμήσωμεν» όλοι εμείς οι θαυμαστές των λόγων τους ας μαζευτούμε να τους τιμήσουμε με ύμνους μέσα στο ναό, συμμετέχοντας στη Θεία Λειτουργία την οποίαν έγραψαν οι ίδιοι στην ελληνική γλώσσα, έργο απαράμιλλης ποιητικής σύνθεσης και δημιουργίας όπου μας δίδεται η δυνατότητα να συνομιλήσουμε μαζί τους, να συνδιαλλαγούμε, να επικοινωνήσουμε μαζί τους και να κοινωνήσουμε των αχράντων μυστηρίων, υποσχόμενοι να ακολουθήσουμε το παράδειγμά τους κι όχι κάνοντας μια αναφορά του τύπου ότι ήταν καλοί άνθρωποι, κοινωνικοί εργάτες, φιλάνθρωποι, δίνοντας μέρος ή και όλη την περιουσία τους στους φτωχούς συνανθρώπους τους. Η φιλανθρωπία και η ελεημοσύνη δεν ήταν αυτοσκοπός της ζωής των Τριών Ιεραρχών. Ήταν καρπός της αληθινής αγάπης τους προς τον Θεό και τον άνθρωπο. Ήταν η προϋπόθεση για να απαλλαγούν από τα υλικά και να οδηγηθούν στα πνευματικά, να ¨φύγουν¨ από τα γήινα και να ανέβουν στο ουράνια.
Το σύστημα δεν τρέφεται και δεν εξυπηρετείται από τους Τρεις Ιεράρχες και οι Τρεις Ιεράρχες δεν τρέφουν και δεν εξυπηρετούν το σύστημα. Κι αυτό γιατί ο βαθιά επαναστατικός λόγος τους, είναι μαχαιριά στο κόκκαλο του διεφθαρμένου πολιτικοοικονομικού συστήματος της κοινωνίας μας. Η ζωή και ο λόγος τους, προτρέπουν τους νέους στη γνώση, στην μόρφωση, στην αρετή, στην αντίσταση και στην εξέγερση ενάντια στο κατεστημένο της κάθε εποχής. Αν ζούσανε στην εποχή μας, θα έλεγχαν με τον πύρινο θεολογικό τους λόγο τη διαφθορά, τον πλούτο, την αδικία και την εκμετάλλευση του ανθρώπου από τον άνθρωπο. Δεν θα άντεχαν την κοινωνία μας και δε θα τους αντέχαμε να τους ακούμε και να τους βλέπουμε γιατί και μόνο η ασκητική ζωή τους και ο λιπόσαρκη όψη τους, θα έλεγχε τη δική μας ζωή, του καναπέ και της αδιαφορίας, του βολέματος και της υποκρισίας. Όλοι μαζί, άρχοντες, κλήρος και λαός θα τους ξαναστέλναμε στη εξορία, στο περιθώριο της κοινωνικής μας ζωής και στην αφάνεια. Γι αυτό υποτιμάται η εορτή τους και προτρέπεται η αναφορά τους με σχολικές εκδηλώσεις, υπονομεύοντας την αγιότητα του βίου τους και την αληθινή ένωσή τους με τον Θεό. Ο θυσιαστικός και σταυρικός λόγος των Τριών Ιεραρχών τοις μεν απολλυμένοις μωρία εστί, τοις δε σωζομένοις ημίν δύναμις Θεού εστί.
Εν τέλει, η κατάργηση της σχολικής αργίας της εορτής των Τριών Ιεραρχών, δεν είναι ούτε μήτηρ πάσης κακίας ούτε ημέρα μνήμης και τιμής, αλλά είναι ένα ακόμα λιθαράκι στην προσπάθεια πλήρους αποδόμησης και αποχριστιανοποίησης της παιδείας και της κοινωνίας μας εν γένει.
Κωνσταντίνος Μηνάογλου
Δάσκαλος – Θεολόγος