τοῦ Δημήτρη Νατσιοῦ
«Λιτὰ χτίστε τα, ἁπλόχερα,
μεγάλα/ γερὰ θεμελιωμένα, ἀπὸ
τῆς χώρας/ ἀκάθαρτης, πολύβοης,
ἀρρωστιάρας/ μακριὰ μακριὰ
τ’ ἀνήλιαγα σοκάκια/ τὰ σχολειὰ χτίστε»
(Κωστὴς Παλαμᾶς)
. Ἐρώτηση: ὑπάρχει ἐν Ἑλλάδι ἔστω καὶ ἕνας πολίτης, μὲ κοινὸ βέβαια νοῦ καὶ ὄχι κομματικὸς λακές, ποὺ νὰ πιστεύει ὅτι ἡ νῦν ἀνθυποκυβέρνηση – οἱ μαριονέτες τῆς τρόϊκας – ἐξαγγέλλει κάτι, λαμβάνει ἕνα μέτρο ὑπὲρ τοῦ λαοῦ; Εἶναι δυνατὸν ὅλες αὐτὲς οἱ γλίτσες, μὲ τὰ σπαστὰ ἑλληνικὰ καὶ μὲ τὸ γυάλινο βλέμμα, τὰ «κωλόπανα» τοῦ ΔΝΤ νὰ μοχθοῦν καὶ νὰ ἐργάζονται πρὸς τὸ συμφέρον τῆς δύσμοιρης χώρας μας; Ἂς τὸ καταλάβουμε ὅλοι. Ἡ πατρίδα βρίσκεται σὲ ἔσχατο κίνδυνο, λεηλατεῖται καὶ ἐξαθλιώνεται ἕνας ὁλόκληρος λαός. Ὅταν ξεκουμπιστοῦν, θὰ μείνουν ἀποκαΐδια, ρημαγμένες ψυχές. Διαλύουν τὸν κοινωνικὸ ἱστὸ τῆς χώρας, δὲν ὀρρωδοῦν πρὸ οὐδενός.
. Προτίθεται τὸ ὑπουργεῖο διὰ βίου ἀμάθειας νὰ ἐφαρμόσει τὸ σχέδιο «Καλλικράτης» καὶ στὰ σχολεῖα. Τὰ κριτήρια, ὅπως ὑποστηρίζουν οἱ «διαβιοῦτοι», δὲν εἶναι οἰκονομικά, ἀλλὰ παιδαγωγικά. Μάλιστα. Γιὰ τὸ καλὸ τῶν παιδιῶν. Νὰ κλείσουν μονοθέσια, διθέσια καὶ τριθέσια σχολεῖα, ἡ ζωὴ καὶ ἡ χαρὰ τῶν ἐγκαταλελειμμένων καὶ ἀπομακρυσμένων χωριῶν, καὶ νὰ συγχωνευτοῦν σὲ πολυδύναμα (πολυθέσια) σχολικὰ κέντρα. Τὸ ὑπουργεῖο γιὰ νὰ φιμώσει ἀντιδράσεις δημάρχων, ρίχνει τὸ δέλεαρ: μὲ τὸ κλείσιμο τῶν σχολείων ἐξοικονομοῦνται πόροι. Οἱ ἐνστάσεις τῶν γονέων καὶ κηδεμόνων θὰ ἀπαντηθοῦν μὲ τὶς γνωστές, γυαλιστερὲς «χάντρες καὶ τὰ ἀσήμαντα καθρεφτάκια» ποὺ ἐπιδαψιλεύουν οἱ ἄποικοι στοὺς ἀνίδεους ἰθαγενεῖς. Τὰ παιδιὰ θὰ φοιτοῦν σὲ μία τάξη, καταργεῖται ἡ συνδιδασκαλία, θὰ καλύπτεται ἡ ὕλη (οἱ ψυχές τους νὰ δοῦμε πότε θὰ καλυφθοῦν), θὰ ἀπολαμβάνουν εὐρύτερες δραστηριότητες – ξένες γλῶσσες, θεατρικὲς ἀγωγές, ἠλεκτρονικοὺς ὑπολογιστὲς – αὐτὰ τὰ ὡραῖα καὶ ἄκρως παιδαγωγικὰ προγράμματα, ποὺ μορφώνουν, «ἀπογειώνουν» τὰ σημερινὰ παιδιά. Αὐτὰ περίπου εἶναι τὰ ἐπιχειρήματα τοῦ ὑπουργείου. Τινάζοντας ὅμως τὴν χρυσόσκονη ἀπὸ τὸ «σχέδιο», σπάζοντας τὸ κέλυφος τῆς παφλάζουσας ὡραιολογίας, ἀναδίδονται οἱ ἀναθυμιάσεις.
. Πρῶτον: Τὰ σχολεῖα κλείνουν, γιατί δόθηκε ἐντολὴ ἀπὸ τὴν τρόϊκα, τοὺς πραγματικοὺς αὐθέντες καὶ κυρίαρχους τῆς χώρας. Κάθε φορὰ ποὺ ἔρχονται, ὅπως προσέξαμε, ἐγκαινιάζεται καὶ μία νέα ἐπίθεση κατὰ τοῦ λαοῦ μας (κόψιμο ἐπιδομάτων, δώρων, ἀπολύσεις ὑπαλλήλων).
. Δεύτερον: Κλείσιμο σχολείων συνεπάγεται καὶ κατάργηση ὀργανικῶν θέσεων δασκάλων. Ὅταν καὶ ἂν ξανάρθουν οἱ ἐκτελεστές τοῦ ΔΝΤ, θὰ διατάξουν πάγωμα τῶν προσλήψεων. Τὸ 1 πρὸς 5 εἶναι γιὰ τοὺς ἀφελεῖς καὶ εὐκολόπιστους.
. Τρίτον: Καταφεύγω, ἐν πρώτοις, σὲ ἕνα κείμενο τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια. Τὸ 1831 στέλνει μία ἐπιστολὴ στὸν φίλο του Μουστοξύδη: Γράφει ὁ συνετὸς Κυβερνήτης: «Τὰ σχολεῖα δὲν εἶναι ἁπλῶς τόποι προσκτήσεως γνώσεων, ἀλλὰ κυρίως φροντιστήρια ἠθικῆς, χριστιανικῆς καὶ ἐθνικῆς ἀγωγῆς». Τώρα βέβαια οἱ λέξεις, τὰ ἐπίθετα ἠθικός, χριστιανικὸς καὶ ἐθνικὸς τελοῦν ὑπὸ διωγμό. Ἂν μιλήσεις γιὰ ἐθνικὴ ἀγωγὴ οἱ χαυνοπολίτες (Ἀριστοφάνης) τῆς προοδομανίας θὰ σκούζουν καὶ θὰ σαλιαρίζουν γιὰ χοῦντες καὶ δικτατορίες. Γι’ αὐτοὺς ἡ ἱστορία ἀρχίζει μετὰ τὴν πτώση τῆς Δικτατορίας, ἡ ὁποία στὸ συγχυσμένο τους μυαλὸ ὑποδύεται τὸν ρόλο τῆς Τουρκοκρατίας. Τὸ κράτος δὲν συγκροτήθηκε τὸ ’21, ἀλλὰ τὸ 1974. Κάποιοι «ἀντιστασιακοὶ» τῶν γαλλικῶν «μπιστρὸ» θεωροῦν ἑαυτοὺς καὶ ἀνώτερο τῶν ἐνδόξων καπεταναίων τῆς Παλιγγενεσίας. Τί ἦταν ὁ Κολοκοτρώνης, ὁ Μάρκος, ὁ Ὀδυσσέας καὶ ἡ Μαυρογένους μπροστὰ στὴ χαριτόβρυτο Μαρία τοῦ Πολυτεχνείου; Τὸ σχολεῖο, ὅμως, δὲν εἶναι συνοικιακὸ μπακάλικο, ποὺ δὲν πάει καλὰ καὶ τοῦ βάζεις λουκέτο. Τὸ σχολεῖο, ἰδίως γιὰ ἕνα μικρὸ χωριό, εἶναι πνευματικὸς φάρος. Τὰ χωριά, τὰ ἀκριτικὰ κυρίως, ἔχουν ρημαχτεῖ. Ἂν φύγει καὶ τὸ σχολειό, ἂν ἐκλείψει ἡ παιδική, ὅλο δροσιὰ καὶ χάρη φωνή, ἡ ἐλπίδα τῆς νιότης, τὰ μετατρέπεις σὲ γηροκομεῖα. Εἶναι βέβαιο ὅτι οἱ γονεῖς θὰ ἀναγκαστοῦν «νὰ ἀποδημήσουν» στὶς πόλεις. Στὴν νῦν συγκυρία, ἐθνικοὶ λόγοι, ἐπιβάλλουν, ὄχι νὰ κλείσουν, ἀλλὰ νὰ ἀνοίξουν σχολεῖα σὲ τέτοιες περιοχές.
. Τέταρτον: Φοίτησα σὲ μονοθέσιο δημοτικὸ σχολεῖο, στὴν Πιερία. Ἕνας δάσκαλος μὲ 30 καὶ 40 παιδιά. Αὐτὸ δὲν ἐμπόδισε κανένα παιδί, ποὺ εἶχε ζῆλο καὶ μεράκι γιὰ τὰ γράμματα, νὰ μορφωθεῖ καὶ νὰ συνεχίσει στὶς ἀνώτερες ἐκπαιδευτικὲς βαθμίδες. Καλὸ σχολεῖο δὲν σημαίνει ἄριστος κτιριακὸς καὶ ἐποπτικὸς ἐξοπλισμὸς οὔτε χίλιες δύο δραστηριότητες ποὺ ξεθεώνουν τὰ παιδιά. «Σχολεῖο ἴσον δάσκαλος» (Παλαμᾶς). Ὅλοι μας θυμόμαστε ἕναν δάσκαλό μας (ἢ καθηγητή), ἀναπολοῦμε μὲ συγκίνηση τὸ φιλότιμό του, τὴν φλόγα τῆς ψυχῆς του, τὴν ἀγάπη ποὺ μᾶς ἔδειχνε, τὴν ἐντιμότητά του, τὶς σπουδαῖες γνώσεις του. Ἐκεῖνοι οἱ παλιοί, ὡραῖοι δάσκαλοι ἀγωνίζονταν σὲ μονοθέσια ἢ διθέσια μὲ 70 καὶ 100 μαθητές, χωρὶς πολλὰ ἐποπτικὰ μέσα, χωρὶς ὑπολογιστές, μὲ πενιχρότατους μισθούς, πολλὲς φορὲς σὲ ἑτοιμόρροπες αἴθουσες. Καὶ ὅμως ξεσκόλιζαν μαθητὲς μὲ ἦθος καὶ γνώσεις. Τώρα ὅλα τὰ καλὰ τοῦ Θεοῦ ἔχουμε, μπαινοβγαίνουν στὶς τάξεις 10 εἰδικότητες, καλωδιώσαμε τὰ παιδιά, ὅμως… «μηδὲν στὸ πηλίκιο» [ΣΧ. «ΧΡ. Β.» : !!!!!!]. Καταλήψεις, καταστροφὲς καὶ ἀπέχθεια γιὰ τὸ σχολεῖο. «Ὁ κοινὸς νοῦς βεβαιώνει πὼς δὲν λείπουν ἁπλῶς αἴθουσες διδασκαλίας ἢ διδακτικὸ προσωπικό, τὰ ὁποῖα θὰ λείπουν καὶ θὰ συμπληρώνονται ἀενάως. Λείπει κάτι χρησιμότερο ὁ μαθητὴς δὲν καταλαβαίνει γιὰ ποιό λόγο εἶναι μαθητὴς (τὸ «καταλαβαίνει» ὀλέθρια στὸ ἰνστιτοῦτο ξένων γλωσσῶν καὶ στὸ φροντιστήριο), ὁ δάσκαλος γιὰ ποιό λόγο εἶναι δάσκαλος, ἡ πολιτεία τί θέλει ἀπ’ τὸ σχολεῖο, ὁ γονιὸς τί θέλει ἀπὸ τὸν ἑαυτό του, τὸ κράτος, τὸ παιδὶ καὶ τὸν δάσκαλο. Δὲν πρόκειται γιὰ κάποια ἐπιγενόμενη κρίση ἀξιῶν, πρόκειται περὶ κρίσεως τοῦ νοήματος, ὄχι δηλαδὴ τί ἀξίζει καὶ τί ὄχι, ἀλλὰ τί σημαίνει καὶ ποὺ ἀποσκοπεῖ τοῦτο ἢ ἐκεῖνο. (Στ. Ράμφου: «Ἀγωνία καὶ ἐλπίδα γιὰ τὴν παιδεία μας», στὸν «Οἰκονομικὸ Ταχυδρόμο», 12 Νοε 1992). [ΣΧΟΛΙΟ ΧΡ. ΒΙΒΛ: Αὐτὰ τὰ ἔγραφε τότε ὁ «κανονικὸς Ράμφος», ὄχι ὁ «τωρινός», γιὰ νὰ ἐξηγούμαστε !]
. Πέμπτον: Τὰ πειθήνια ἐνεργούμενα τοῦ ΔΝΤ καὶ τῆς Γ.Ε.Ε. (Γερμανικῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης) προτίθενται νὰ περικόψουν τὰ οἰκογενειακὰ ἐπιδόματα. Ὁ δημογραφικὸς ὄλεθρος τῆς πατρίδας μας ἐπιτείνεται. Ἂν συνδυαστεῖ αὐτὸ μὲ τὴν τρομακτική, καταστρεπτικὴ ἀνεργία τῶν νέων καὶ τὸ κλείσιμο σχολείων σὲ μικρὰ χωριὰ ὁδεύουμε ὁλοταχῶς σὲ ἐκμηδένιση τοῦ οἰκογενειακοῦ θεσμοῦ. Καὶ αὐτὴν τὴν δημογραφικὴ ἀπίσχνανση θὰ τὴν ἀναπληρώσουν, μὲ βάση τὴν λογικὴ τῶν συγκοινωνούντων δοχείων, οἱ παράνομοι μετανάστες καὶ οἱ καιροφυλακτοῦντες ὅμοροι «φίλοι» μας.
. Ἕκτον, συναφὲς μὲ τὰ προηγούμενα. Τὸ σχολεῖο, τὰ γλυκὰ χρόνια τοῦ δημοτικοῦ, «δένουν» ἕνα παιδὶ μὲ τὸν τόπο, τὴν γῆ τῶν προγόνων του. Τὸ σπίτι ποὺ γεννήθηκα, τὸ σχολεῖο ποὺ πρωτόμαθα γράμματα, ἡ ἐκκλησιὰ ποὺ βαφτίστηκα, εἶναι οἱ ρίζες ποὺ μᾶς ἀρδεύουν ὁλοζωῆς. Καὶ τότε καυχόμαστε ὅτι εἴμαστε γέννημα καὶ θρέμμα μίας ἀγαπημένης γωνιᾶς τῆς πατρίδας. Κλείνοντας τὸ σχολεῖο, μεταφέροντας τὸ παιδί, σὲ ἄλλη γῆ καὶ σ’ ἄλλα μέρη, χάνεται τὸ αἴσθημα τῆς ἐντοπιότητας. Οἱ πόλεις κατάντησαν σήμερα ἀνυπόφορες, ἀρρωστιάρες καὶ ἀκάθαρτες, γιατί οἱ περισσότεροι εἶναι ξένοι, πάροικοι καὶ παρεπιδημοῦντες, δὲν εἶναι ὁ τόπος τους.
. Ἕβδομον καὶ τελευταῖο: Σχολεῖο καὶ Ἐκκλησία πιστοποιοῦν καὶ μαρτυροῦν, διὰ βίου, τὴν ἑλληνικότητα καὶ τὴν ἱστορικὴ συνέχεια ἑνὸς τόπου. Τὸ κουδούνι τοῦ σχολείου καὶ ἡ καμπάνα τῆς ἐκκλησίας διαλαλοῦν ὅτι τούτη ἡ πατρίδα ἐλευθερώθηκε ἀπὸ φριχτὰ δεσμά, γιατί κάποτε ἕνα ἁγιασμένο πετραχήλι δίδασκε στὰ σκλαβόπουλα τὸ σπουδαιότερο μάθημα τοῦ Γένους μας: Ἐλευθερία ἢ θάνατος.
Δημήτρης Νατσιὸς
δάσκαλος-Κιλκὶς
ΠΗΓΗ: «Ἀντίβαρο»