π. Δημητρίου Μπόκου
Το 2019 κυκλοφόρησε η άκρως δραματική ταινία «Με λένε Σάρα» (My name is Sara), αναφερόμενη στη σκληρή πραγματικότητα του τελευταίου παγκοσμίου πολέμου. Στα συγκλονιστικά περιστατικά που περιγράφει ανήκει και το ακόλουθο. Κάπου στην Ουκρανία, το 1943, μια στρατιωτική βάση των Γερμανών δέχεται επίθεση από ομάδα αντιστασιακών και σκοτώνονται δυο Γερμανοί στρατιώτες. Σε αντίποινα οι Γερμανοί εφαρμόζουν τη γνωστή πάγια, βάναυση, αλλά και άνανδρη τακτική τους. Συγκεντρώνουν όλους τους κατοίκους του χωριού και για κάθε νεκρό Γερμανό στρατιώτη επιλέγουν στην τύχη δέκα αμάχους για εκτέλεση. Έτσι μέσα σε κλάματα και απεγνωσμένες φωνές είκοσι άνθρωποι στήνονται στον τοίχο, απέναντι από τα πολυβόλα.
Ο σεβάσμιος ιερέας του χωριού περνάει μπροστά από τον κάθε μελλοθάνατο και δίνει την τελευταία ευλογία του. Μα φτάνοντας στον τελευταίο, βλέπει πως είναι ένα νεαρό παιδί, 14-15 ετών το πολύ, ενώ η μητέρα του πιο πέρα, πεσμένη στο έδαφος, χτυπιέται απαρηγόρητη. Ο ιερέας κοντοστέκεται για μια στιγμή, ψιθυρίζει κάτι στο αυτί του παιδιού και αμέσως το σπρώχνει πέρα από τη γραμμή, παίρνοντας ο ίδιος τη θέση του. Ο Γερμανός διοικητής δεν φέρνει αντίρρηση για την αλλαγή και αμέσως δίνει εντολή στους στρατιώτες του: «Στοχεύσατε!» και εν συνεχεία: «Πυρ!» Τα αυτόματα κροταλίζουν μακάβρια και οι είκοσι μελλοθάνατοι σωριάζονται αιμόφυρτοι. Με σπαραχτικές κραυγές οι συγγενείς ορμούν πάνω στα άψυχα σώματά τους. Το παιδί που ανέλπιστα διασώθηκε και η μητέρα του αγκαλιάζουν τον νεκρό ιερέα, βρέχοντάς τον με άφθονα δάκρυα και φιλώντας με βαθειά ευγνωμοσύνη τα χέρια του.
Ένας φοβερός σταυρός επιβλήθηκε στους ανθρώπους αυτούς. Στην αφόρητη εξαθλίωση της σκλαβιάς προστέθηκε ο θάνατος. Και ο ισόβιος πόνος για τους οικείους των νεκρών. Η ζωή τους έγινε ένας φριχτός Γολγοθάς, γεμάτος αίμα και δάκρυα. Ένας τόσο βαρύς σταυρός λυγίζει ακόμα και τους δυνατότερους ώμους. Και όμως οι άνθρωποι αυτοί, αν και δεν διάλεξαν οι ίδιοι τον σταυρό τους, καλούνται από τον Θεό να τον σηκώσουν καρτερικά. Χωρίς γογγυσμό, χωρίς βλαστήμιες και κατάρες, ούτε για τον Θεό ούτε για τους βασανιστές τους. Πόση δύναμη απαιτείται γι’ αυτό;
Μα υπάρχει και ένας άλλος σταυρός. Όχι απρόκλητος και αθέλητος, αλλά εκούσιος. Είναι ο σταυρός που διάλεξε ο ιερέας. Που έβαλε τον εαυτό του στη θέση του μελλοθάνατου παιδιού. Και δέχτηκε να θυσιαστεί, να πεθάνει αυτός για να ζήσει εκείνο. Τον σταυρό αυτόν δεν του τον επέβαλε κανένας. Τον διάλεξε ο ίδιος. Εκούσια. Με την καρδιά του. Από ειλικρινή, γνήσια, πραγματική αγάπη. «Μείζονα ταύτης αγάπην ουδείς έχει», βεβαιώνει ο Χριστός (Ιω. 15, 13). Είναι η ίδια αυτή αγάπη που έδειξε ο Χριστός, «ερχόμενος επί το εκούσιον πάθος», επιλέγοντας με τη θέλησή του να πεθάνει αυτός επάνω στον σταυρό, για να ζήσει ο κόσμος.
Δύο σταυροί φοβεροί! Ποιός σταυρός είναι βαρύτερος; Ο ακούσιος ή ο εκούσιος; Ασφαλώς ο εκούσιος. Που τον διαλέγει με τη θέλησή του ο άνθρωπος. Τον ακούσιο σταυρό τον υπομένει ο καθένας κατ’ ανάγκην. Και τον απεύχεται. Δεν βλέπει την ώρα να απαλλαγεί από αυτόν. Μα στον εκούσιο δεν απεύχεται τίποτε. Απαρνείται ολοκληρωτικά τον εαυτό του, τη ζωή του, τα πάντα. Θυσιάζεται συνειδητά, ενώ μπορούσε να μην το κάνει. Και είναι τόσο δύσκολο αυτό, τόσο βαρύς αυτός ο σταυρός, που λύγισαν από το βάρος του ακόμα και οι ώμοι του Χριστού.
Όμως…
Σε μια τέτοια απάρνηση του εαυτού μας μάς καλεί ο Χριστός (Κυριακή μετά την Ύψωσιν).
Καλή ευλογημένη εβδομάδα!
«Αντιύλη». Ι. Ν. Αγ. Βασιλείου
17/9/23