Νέα Μελέτη: Τα COVID-19 εμβόλια μπορεί να αυξάνουν ελαφρώς τον κίνδυνο εγκεφαλικών επεισοδίων σε ηλικιωμένους, ιδίως όταν χορηγούνται ταυτόχρονα με το αντιγριπικό εμβόλιο.
Στο προσκήνιο της διεθνούς αρθρογραφίας βρίσκεται μία νέα μελέτη παρατήρησης, η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα από τον FDA (Οργανισμός Ελέγχου Φαρμάκων και Τροφίμων). Στο ίδιο πλαίσιο, ο οργανισμός δημοσίευσε και μία δεύτερη μελέτη, η οποία παρατήρησε μία μικρή άνοδο των επιληπτικών κρίσεων σε παιδιά ηλικίας 2-5 ετών μετά από εμβολιασμό με COVID-19 εμβόλια. Τα δύο έγγραφα αναρτήθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα και δεν έχουν ακόμη ελεγχθεί για δημοσίευση σε κάποιο επιστημονικό περιοδικό. Ωστόσο, οι ειδικοί σε θέματα ασφάλειας εμβολίων επισημαίνουν ότι οι δύο μελέτες ήταν καλά σχεδιασμένες.
Η έρευνα ξεκίνησε ύστερα από ένα σήμα ασφαλείας το οποίο ανιχνεύτηκε από την ομοσπονδιακή υπηρεσία ασφάλισης υγείας των ΗΠΑ, Medicare. Οι ερευνητές ανέλυσαν τον κίνδυνο εγκεφαλικών επεισοδίων μεταξύ 5,4 εκατομμυρίων δικαιούχων στη Medicare ηλικίας 65 ετών και άνω. Πιο συγκεκριμένα, εξέτασαν τους ιατρικούς φακέλους όσων έλαβαν εμβόλιο για COVID είτε μόνο του είτε μαζί με το αντιγριπικό εμβόλιο.
Η αρχική τους ανάλυση δεν διαπίστωσε στατιστικά σημαντική αύξηση των εγκεφαλικών επεισοδίων σε όσους χορηγήθηκαν μόνο τα εμβόλια Covid. Όταν, όμως, οι ερευνητές ανέλυσαν τα δεδομένα ανά ηλικία, διαπίστωσαν αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου σε όσους ήταν 85 ετών και άνω και έλαβαν το εμβόλιο της Pfizer-BioNTech και σε όσους ήταν 65 έως 74 ετών και έλαβαν το εμβόλιο Moderna.
Η σύνδεση ήταν πιο ισχυρή όταν το εμβόλιο Covid χορηγήθηκε ταυτόχρονα με εμβόλιο γρίπης υψηλής δόσης ή με ένα εμβόλιο που περιέχει ένα πρόσθετο, δηλαδή μια χημική ουσία που προστίθεται για να προκαλέσει ισχυρότερη ανοσολογική απόκριση.
Όσοι έλαβαν τόσο το εμβόλιο Covid όσο και το εμβόλιο κατά της γρίπης είδαν αύξηση 20 % στον κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου με το διδύναμο εμβόλιο της Pfizer-BioNTech και αύξηση 35% στον κίνδυνο παροδικού ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου μετά το διδύναμο εμβόλιο της Moderna. (Τα διδύναμα εμβόλια αντικαταστάθηκαν τον Σεπτέμβριο με νέα σκευάσματα).
Στη συνέχεια, οι ερευνητές εξέτασαν πιο προσεκτικά τη σχέση μεταξύ του αντιγριπικού εμβολίου και του εγκεφαλικού επεισοδίου σε σχεδόν 7 εκατομμύρια συμμετέχοντες στο πρόγραμμα Medicare που είχαν λάβει εμβόλιο γρίπης υψηλής δόσης ή εμβόλιο γρίπης με πρόσθετη ουσία. Διαπίστωσαν μια μικρή αλλά στατιστικά σημαντική αύξηση, της τάξης του 9%, στον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου μετά τη λήψη του εμβολίου γρίπης και μόνο.
Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι το ίδιο το εμβόλιο γρίπης υψηλής δόσης μπορεί να ευθύνεται για την αύξηση των εγκεφαλικών επεισοδίων που παρατηρήθηκε στη μελέτη, δήλωσε ο Daniel Salmon, διευθυντής του Ινστιτούτου για την Ασφάλεια των Εμβολίων στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Bloomberg του Johns Hopkins.
Αυτή είναι η δεύτερη μελέτη, η οποία βρίσκει την ίδια συσχέτιση. Πριν από ένα χρόνο, ο FDA και το CDC ενημέρωσαν δημόσια ότι ένα από τα επίσημα συστήματα επιτήρησης της ασφάλειας των εμβολίων- το επονομαζόμενο Vaccine Safety Datalink- εντόπισε ένα μικρό και αβέβαιο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου σε ηλικιωμένους που είχαν λάβει την ίδια μέρα μία δόση του COVID εμβολίου της Pfizer και μία υψηλή δόση ή ενισχυμένης με πρόσθετα δόσης του αντιγριπικού εμβολίου.
Αλλά, οι ειδικοί τότε είχαν αποφανθεί ότι μία τέτοια συσχέτιση ήταν «πολύ απίθανη» μετά από λεπτομερέστερη έρευνα και ότι κανένα άλλο σύστημα παρακολούθησης δεν είχε εντοπίσει κάτι τέτοιο. Αυτή η μελέτη φαίνεται πως κινητοποίησε και την ευρύτερη εξέταση από τον FDA των εγκεφαλικών επεισοδίων μετά από εμβολιασμό, τα οποία ανιχνεύθηκαν από τη Medicare.
O κίνδυνος που εντοπίστηκε στην πρόσφατη μελέτη του FDA φαίνεται να είναι πολύ μικρός – περίπου 3 εγκεφαλικά επεισόδια ή παροδικά ισχαιμικά επεισόδια για κάθε 100.000 δόσεις- και η μελέτη διαπίστωσε ότι μπορεί να οφείλεται κυρίως στα αντιγριπικά εμβόλια. Έτσι, οι ειδικοί επιμένουν ότι το όφελος του εμβολιασμού υπερτερεί του κινδύνου. Ωστόσο, τα δεδομένα είναι αρκετά ενδεικτικά ώστε να χρήζουν περαιτέρω μελέτης.
Μάλιστα, μερικοί ειδικοί προτείνουν να γίνει διαμοιρασμός των δύο εμβολίων σε διαφορετικές χρονικές στιγμές για όσους ανησυχούν. Ο Dr. Peter Marks, επικεφαλής του Κέντρου Αξιολόγησης και Έρευνας Βιολογικών Προϊόντων του FDA, δήλωσε ότι σχεδίαζε να κάνει πρώτα το εμβόλιο Covid-19 και στη συνέχεια το εμβόλιο κατά της γρίπης περίπου δύο εβδομάδες αργότερα: “Αν θέλετε να ελαχιστοποιήσετε την πιθανότητα αλληλεπιδράσεων και να ελαχιστοποιήσετε τη σύγχυση των παρενεργειών από τα δύο εμβόλια, περιμένετε περίπου δύο εβδομάδες μεταξύ των εμβολίων”.
Οι επιστήμονες συγχαίρουν τους ερευνητές του FDA για τη δουλειά που δημοσίευσαν. Είναι πολύ σημαντικό για τη διαφάνεια της επιστήμης να κοινοποιούνται τέτοια σήματα κινδύνου στον υπόλοιπο επιστημονικό κόσμο.
Σχόλιο: Στην Ελλάδα, το υπουργείο υγείας αναφέρει ότι το αντιγριπικό εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί ακόμη και την ίδια μέρα με το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού – αλλά σε διαφορετικά ανατομικά σημεία- όπως και οποιαδήποτε άλλη μέρα πριν και μετά το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού. Μάλιστα, στην Κύπρο έχει ανακοινωθεί καμπάνια ταυτόχρονου εμβολιασμού σε ειδικά εμβολιαστικά κέντρα.
Αυτό το φαινόμενο δεν είναι κάτι πρωτοφανές. Η χορήγηση των εμβολίων γρίπης και Covid ταυτόχρονα – ή με ένα ενιαίο εμβόλιο που συνδυάζει και τα δύο, μόλις αυτό γίνει διαθέσιμο – είναι μια ολοένα και πιο δημοφιλής στρατηγική σε παγκόσμιο επίπεδο. “Αυτός είναι ο δρόμος για το μέλλον”, δήλωσε ο Δρ Cavaleri. “Πρέπει, φυσικά, να είμαστε βέβαιοι ότι πράγματι πρόκειται για μια καλή στρατηγική και από την άποψη της ασφάλειας”.
Παρ’ όλα αυτά, η πιθανότητα συσχέτισης των δύο εμβολίων με εγκεφαλικά επεισόδια, όσο μικρή κι αν είναι, κρούει τον κώδωνα για διεξοδική διερεύνηση, ιδίως όταν αυτά τα εμβόλια χορηγούνται ταυτόχρονα.
Πηγές αρθρογραφίας:
https://www.nytimes.com/2023/
Οι δύο μελέτες:
1. https://www.medrxiv.org/
2. https://www.medrxiv.org/