Μια τάση που ξεκίνησε ως εργαλείο προώθησης έχει πλέον μετατραπεί σε εφιάλτη για πολλούς επιχειρηματίες της εστίασης. Εστιατόρια και μικρά καφέ στη Νέα Υόρκη, καταγγέλλουν ότι δέχονται καθημερινά μηνύματα από άτομα που αυτοαποκαλούνται “food influencers” και ζητούν δωρεάν γεύματα — με αντάλλαγμα μία ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα. Όμως, σύμφωνα με ρεπορτάζ της New York Post, πολλοί από αυτούς τους “influencers” δεν είναι παρά επιτήδειοι που εκμεταλλεύονται τον κλάδο, αφήνοντας απλήρωτους λογαριασμούς ή μη τηρώντας καμία από τις υποσχέσεις τους.
Από δωρεάν καφέ… μέχρι απαιτήσεις για σαμπάνιες των 300 δολαρίων
Μικρές επιχειρήσεις όπως το No Nazar Cafe στο East Village καταγγέλλουν ότι δέχονται από “δύο έως και δεκάδες” αιτήματα την ημέρα. Άλλοι ζητούν δωρεάν καφέδες και σνακ. Άλλοι όμως απαιτούν πανάκριβα προϊόντα, όπως magnum Krug Champagne άνω των 300 δολαρίων, με το επιχείρημα ότι «έτσι γίνεται στα social media».
«Δεν έχει δωρεάν γεύμα σε εμάς» δήλωσε η ιδιοκτήτρια Rupsi Shrestha, τονίζοντας ότι πολλοί influencers «θεωρούν αυτονόητο» πως μπορούν να φάνε χωρίς να πληρώσουν, αρκεί να ανεβάσουν ένα reel.
Όταν οι “micro influencers” γίνονται μεγάλο πρόβλημα
Το πρόβλημα, σύμφωνα με τους ιδιοκτήτες, προέρχεται κυρίως από τους λεγόμενους micro influencers — όσους διαθέτουν 10.000 έως 50.000 followers. Πολλοί από αυτούς αυτοπαρουσιάζονται ως “κριτικοί” ή “food vloggers”, αλλά στην πραγματικότητα ζητούν δωρεάν γεύματα μεγάλης αξίας, δεν ανεβάζουν ποτέ το υποσχόμενο περιεχόμενο, ή ανεβάζουν αρνητικές κριτικές όταν οι επιχειρήσεις αρνούνται να τους κεράσουν.
Ο ιδιοκτήτης του Chef Papa Vietnamese Kitchen περιέγραψε την περίπτωση της Fahmida Sultana, influencer με 45.000 followers, η οποία — όπως υποστηρίζει — παρήγγειλε γεύμα αξίας περίπου 200 δολαρίων και δεν έκανε ποτέ την ανάρτηση που είχε υποσχεθεί.
Το φαινόμενο παίρνει και ποινικές διαστάσεις
Η κατάσταση κλιμακώθηκε πρόσφατα όταν η Pei “Lu” Chung, μια γυναίκα με περίπου 20.000 followers, συνελήφθη επανειλημμένα μέσα στην ίδια εβδομάδα για dine-and-dash: έτρωγε σε γνωστά εστιατόρια του Μπρούκλιν, παρουσιαζόταν ως influencer — και στη συνέχεια έφευγε χωρίς να πληρώσει.
Οι συλλήψεις της θορύβησαν ιδιαίτερα τον κλάδο, καθώς πολλοί ιδιοκτήτες δηλώνουν πως φοβούνται να βάλουν “όρια” μήπως δεχθούν διαδικτυακό μπούλινγκ ή viral αρνητικές κριτικές.
Γιατί τα εστιατόρια υποκύπτουν; Η ισχύς του TikTok
Παρά τα περιστατικά απάτης, πολλοί επιχειρηματίες αισθάνονται ότι δεν μπορούν να αρνηθούν:
έρευνα της MGH Marketing Agency δείχνει ότι 58% των χρηστών του TikTok στις ΗΠΑ έχουν επισκεφθεί εστιατόριο επειδή το είδαν στην πλατφόρμα, ενώ το 50% δηλώνει ότι οι food creators επηρεάζουν την επιλογή τους.
Για μικρά καταστήματα, μια επιτυχημένη ανάρτηση μπορεί να φέρει πραγματική αύξηση πελατών — αλλά ο κίνδυνος απάτης ή αρνητικής δημοσιότητας παραμένει μεγάλος.
Ο κλάδος ζητάει όρια
Ο εστιάτορας Stratis Morfogen (Diner 24, Manhattan) δήλωσε ότι έχει μάθει να «σκανάρει» προφίλ influencers για ψεύτικους followers, αγορασμένα likes και bots — και απορρίπτει τη συντριπτική πλειονότητα.
«Λέω όχι. Δεν πληρώνουμε για posts», υποστήριξε.
Αναλυτές της εστίασης τονίζουν ότι χρειάζεται διαφάνεια, ξεκάθαρες συμφωνίες και έλεγχος γνησιότητας των λογαριασμών. Όπως το έθεσε ένας έμπειρος σύμβουλος εστιατορίων: «Ο καθένας με ένα κινητό δηλώνει επαγγελματίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι».
Το μέλλον της “food επιρροής”
Παρά τα προβλήματα, οι ειδικοί συμφωνούν πως η σχέση εστιατορίων και social media δεν πρόκειται να εξαφανιστεί. Αντίθετα, θα γίνει πιο επαγγελματική — με συμβόλαια συνεργασίας, καλύτερο έλεγχο και μεγαλύτερη διαφάνεια.
Όπως αποδεικνύει η υπόθεση του Chef Papa: μετά τη δημόσια καταγγελία του, δεκάδες πραγματικοί food creators προσφέρθηκαν να κάνουν αυθεντικές, δωρεάν παρουσιάσεις για να στηρίξουν την επιχείρηση. Φαίνεται πως, τελικά, η αξιοπιστία έχει μεγαλύτερη αξία από οποιοδήποτε δωρεάν γεύμα.