Γράφει ο Michael Curzon*
Η διατροφή με έντομα και οι κλιματικοί εγκλεισμοί (lockdowns) πρέπει να παραμεριστούν – η επιβολή «κλιματικών περιορισμών» σε αγαθά και υπηρεσίες υψηλής ζήτησης είναι αυτό που χρειάζεται για τη σωτηρία του πλανήτη
Πολλά πρωτοφανή μέτρα έχουν προταθεί τους τελευταίους μήνες στο όνομα της προστασίας του πλανήτη, μεταξύ των οποίων η στροφή προς μια δίαιτα βασισμένη σε έντομα ή, αντιγράφοντας την κυριότερη ανά την υφήλιο αρχική αντίδραση στην COVID, η επιβολή «κλιματικών εγκλεισμών» (climate lockdowns). Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Leeds, όμως, υποστηρίζουν ότι η απάντηση μπορεί να βρεθεί πολύ πιο πίσω από το 2020 και επιχειρηματολογούν υπέρ μια «επιβολής περιορισμών (σε αγαθά και υπηρεσίες) τύπου Β’ Παγκοσμίου Πολέμου» την οποία πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη ως επιλογή οι πολιτικοί ηγέτες.
Οι συγγραφείς μιας καινούριας μελέτης που δημοσιεύθηκε στο Ethics, Policy & Environment υποστηρίζουν ότι οι κυβερνώντες που παίρνουν πολιτικές αποφάσεις (και «σε τελική ανάλυση το γενικό κοινό των ψηφοφόρων») θα πρέπει να πάρουν «πιο σοβαρά» την προοπτική επιβολής περιορισμών σε συγκεκριμένα αγαθά στα πλαίσια της προσπάθειας σωτηρίας του πλανήτη. Αυτοί θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν περιορισμούς στο φαγητό («στο κρέας συγκεκριμένα»), στη βενζίνη, στις αερομεταφορές και ακόμη στα ρούχα και την οικιακή ενέργεια. (Κάποιοι φοβούνται ότι ήδη κινούμαστε προς την υλοποίηση του τελευταίου στην πράξη, με την υπερβολική προώθηση έξυπνων συσκευών καταμέτρησης που επιτρέπουν στους παρόχους ενέργειας να χρεώνουν περισσότερα για την κατανάλωση ενέργειας σε ώρες αιχμής). Οι ακαδημαϊκοί του Πανεπιστημίου του Leeds υποστηρίζουν ότι οι Βρετανοί θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν μια ψηφιακή «κάρτα εκπομπών άνθρακα» για να παρακολουθείται – και να μην υπερβαίνεται – το «επιτρεπόμενο επίπεδο εκπομπών άνθρακα».
Η πρότασή τους για μια ευρύτερη συζήτηση πάνω στους κλιματικούς περιορισμούς είναι «ταπεινή» (όχι εκτεταμένη και επιβλητική), επιμένουν οι συγγραφείς. Εξάλλου, η επιβολή περιορισμών σε αγαθά και υπηρεσίες έχει ιστορικά (δηλαδή σε διαφορετικές συνθήκες και πλαίσια) γίνει «αποδεκτή, ακόμη και ευπρόσδεκτη ή ακόμη και απαιτούμενη» από το κοινό. Τέτοιοι περιορισμοί, προσθέτουν, «θα μπορούσαν να συγκριθούν και παρομοιαστούν με οποιοδήποτε αριθμό μέτρων, όπως η επένδυση σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας ή η καλύτερη πολιτική μεταφορών». Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι περιορισμοί είναι καλύτεροι. Οι κλιματικοί περιορισμοί σε αγαθά και υπηρεσίες είναι, για παράδειγμα, «πιο δίκαιοι από φόρους» πάνω, ας πούμε, στις εκπομπές άνθρακα, ειδικά εάν βασισθούν στην «στενότερη και υπέρ της ισότητας και ισονομίας αντίληψη» του μέτρου, το οποίο θα καθόριζε ένα «βασικό ελάχιστο κατανάλωσης ενιαίο για όλους».
Είτε αυτό αρέσει στους ανθρώπους είτε όχι, ακούγεται συνεχώς ότι σύντομα η χώρα πιθανώς δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να επιβάλει κλιματικούς περιορισμούς. Οι συγγραφείς του άρθρου αναφέρουν:
“Οι μέχρι τώρα αποτυχίες σταδιακής κατάργησης των ορυκτών καυσίμων σημαίνουν ότι οι μελλοντικές κυβερνήσεις μπορεί να πρέπει να αναλάβουν ταχεία δράση να μειώσουν τις εκπομπές εάν και όποτε αποφασίσουν να κάνουν κάτι τέτοιο. Καθόσον οι κυβερνήσεις συνεχίζουν να αναβάλλουν την ουσιαστική δράση για ‘αύριο’, είναι πιθανό ότι, μέχρι οι κυβερνήσεις να αποφασίσουν να αναλάβουν αξιόλογη δράση, θα χρειαστεί να μειώσουμε τις εκπομπές επειγόντως. Πράγματι… είμαστε πιθανότατα ήδη σε αυτό το σημείο”.
Το να μην ληφθούν σοβαρά οι προτάσεις τους, προσθέτουν οι συγγραφείς, θα μπορούσε να αποβεί «καταστροφικό».
Αυτοί (οι συγγραφείς Dr. Nathan Wood, Dr. Rob Lawlor και Dr. Josie Freear) δέχονται ότι το κοινό θα πρέπει να οδηγηθεί στο να αποδεχθεί την επιβολή περιορισμών σε αγαθά και υπηρεσίες, όσο «ταπεινή» και μετριοπαθής και αν πιστεύουν πως είναι η πρόταση. Το μέτρο, προσθέτουν, θα βασίζεται σε «ένα κοινό που θα είναι πρόθυμο – ή θα μπορεί να πεισθεί (να γίνει πρόθυμο) – να υποστηρίξει τις προσπάθειες της κυβέρνησής του για μετριασμό των αρνητικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής». Μια «καμπάνια ενημέρωσης του κοινού» προφανώς θα διευθετούσε κάτι τέτοιο. Η ιδέα μάλιστα δεν είναι χωρίς προηγούμενο, με δεδομένες τις πρόσφατες διαρροές μηνυμάτων WhatsApp που απεστάλησαν από τον τότε Υπουργό Υγείας Matt Hancock κατά την περίοδο της COVID, τα οποία αποδεικνύουν ξεκάθαρα ότι ήθελε να «κάνει τους πάντες να… τα κάνουν πάνω τους από το φόβο τους» για τον κορωνοϊό με σκοπό να εξασφαλίσει την συμμόρφωσή τους με τα μέτρα εγκλεισμών (lockdowns).
Στα μέλη του κοινού (στους πολίτες) θα δοθούν υποσχέσεις ότι «δεν θα θεσπιστεί επιβολή περιορισμών στη χρήση αγαθών και υπηρεσιών σε περιπτώσεις που υπάρχει αφθονία, κόντρα σε αυτή». Σε άλλο σημείο, όμως, οι συγγραφείς παραθέτουν την παρατήρηση ενός από τους κριτές του περιοδικού στο οποίο δημοσίευσαν το άρθρο τους, ο οποίος υπογράμμισε ότι «το μέτρο επιβολής περιορισμών ενδέχεται να περιλαμβάνει τον περιορισμό χρήσης κάποιων συγκεκριμένων αγαθών, παρά το ότι δεν υπάρχει έλλειψη σε αυτά τα συγκεκριμένα αγαθά» (η έμφαση προστέθηκε από τον κριτή του περιοδικού). Αυτή η προφανής ασυνέπεια δεν εμποδίζει τους συγγραφείς από το να συμπεράνουν εν κατακλείδι ότι «η επιβολή περιορισμών χρήσης αγαθών και υπηρεσιών θα μπορούσε να παίξει έναν σημαντικό ρόλο σε μια πολύπλευρη απάντηση στην κλιματική αλλαγή».
Αυτοί που πάντοτε θα μπορούσε να στοιχηματίσει κανείς ότι θα έβγαιναν μπροστά εναντίον τόσο ακραίων μέτρων, πράγματι έχουν αντιδράσει επικριτικά στη μελέτη, με τον πρώην ηγέτη του UKIP (UK Independence Party – του Κόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου) Nigel Farage να κατακρίνει αυτές τις «παλαβές απόψεις», θεωρώντας ότι «σύντομα θα γίνουν η επικρατούσα άποψη του συρμού», και τον δημοφιλή συγγραφέα και κλινικό ψυχολόγο Jordan Peterson να λέει περιπαικτικά: «Απλά δοκιμάστε το και δείτε τι θα συμβεί». Μάλλον λίγη προσοχή, παρά ταύτα, έχει δοθεί από αλλού (πέρα από τα προαναφερθέντα) στην ιστορία αυτή. Το συντηρητικό περιοδικό “The European Conservative” (με θεματολογία που καλύπτει τις περιοχές της φιλοσοφίας, της πολιτικής, του πολιτισμού και των τεχνών) ήρθε σε επαφή με την κυβέρνηση ρωτώντας για τις σκέψεις της πάνω στις προτάσεις της μελέτης, αλλά δεν έλαβε καμία απάντηση.
* Ο Michael Curzon είναι μεταξύ άλλων συντάκτης ειδήσεων για το περιοδικό “The European Conservative” και η βάση του είναι στην ενδοχώρα της Αγγλίας.