Καθώς η πανδημία του κορονοϊού και οι επακόλουθοι κοινωνικοί περιορισμοί υποχώρησαν σε μεγάλο μέρος του πλανήτη, πολλοί ιοί επανέρχονται με νέους και ασυνήθιστους τρόπους.
Η γρίπη, η φυματίωση και η ευλογιά των πιθήκων είναι μεταξύ πολλών ιών που έχουν επανεμφανιστεί και έχουν παρουσιάσει…περίεργες συμπεριφορές τους τελευταίους μήνες, αναφέρει το αμερικανικό δίκτυο CNBC.
Οι ειδικοί στον τομέα της υγείας λένε ότι οι περιορισμοί λογω του κορονοϊού θα μπορούσαν να έχουν μειώσει την έκθεση σε «απειλές», μειώνοντας την ανοσία σε μολυσματικές ασθένειες, καθιστώντας την κοινωνία πιο ευάλωτη σε νέες εστίες.
Η πανδημία της Covid-19 έχει υποχωρήσει σε μεγάλο μέρος του κόσμου και, μαζί με αυτήν, πολλοί από τους κοινωνικούς περιορισμούς για τον περιορισμό της εξάπλωσής της, καθώς οι άνθρωποι είναι πλέον πρόθυμοι να επιστρέψουν στη ζωή πριν από το lockdown. Στη θέση του όμως έχουν εμφανιστεί μια σειρά από ιούς που συμπεριφέρονται με νέους και περίεργους τρόπους.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την εποχική γρίπη. Η χειμερινή έξαρση της γρίπης στις ΗΠΑ το 2020 και το 2021 ήταν από τις πιο ήπιες που έχουν καταγραφεί τόσο σε θανάτους όσο και σε νοσηλεία. Ωστόσο, τα κρούσματα αυξήθηκαν τον Φεβρουάριο και αυξήθηκαν περαιτέρω την άνοιξη και το καλοκαίρι καθώς ήρθησαν οι περιορισμοί για τον κορονοϊό.
«Δεν έχουμε δει ποτέ μια περίοδο γρίπης στις ΗΠΑ να εκτείνεται μέχρι τον Ιούνιο», δήλωσε στο CNBC ο Δρ Σκοτ Ρόμπερτς, αναπληρωτής διευθυντής για την πρόληψη των λοιμώξεων στο Νοσοκομείο Yale New Haven. «Η Covid είχε σαφώς πολύ μεγάλο αντίκτυπο σε αυτό. Τώρα που οι άνθρωποι έβγαλαν τις μάσκες κι ο κόσμος ανοίγει, βλέπουμε τους ιούς να συμπεριφέρονται με πολύ περίεργους τρόπους που δεν είχαμε παρατηρήσει πριν», είπε. Και η γρίπη είναι μόνο η αρχή.
Ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, ένας ιός που μοιάζει με κρυολόγημα, συνηθισμένος κατά τους χειμερινούς μήνες, παρουσίασε αύξηση το περασμένο καλοκαίρι, με τα κρούσματα να αυξάνονται μεταξύ των παιδιών στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Στη συνέχεια, τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, ένα ξέσπασμα αδενοϊού 41, που συνήθως ευθύνεται για γαστρεντερικές ασθένειες, έγινε η προφανής αιτία μιας μυστηριώδους και σοβαρής ηπατικής νόσου στα μικρά παιδιά.
Αλλού, η Πολιτεία της Ουάσιγκτον βιώνει τη χειρότερη έξαρση της φυματίωσης τα τελευταία 20 χρόνια. Και τώρα, ένα πρόσφατο ξέσπασμα της ευλογιάς των πιθήκων, μιας σπάνιας ιογενούς λοίμωξης που απαντάται συνήθως στην Κεντρική και Δυτική Αφρική, μπερδεύει τους ειδικούς στον τομέα της υγείας με πάνω από 1.000 επιβεβαιωμένα και ύποπτα κρούσματα να εμφανίζονται σε 29 μη ενδημικές χώρες.
Ιοί που συμπεριφέρονται επιθετικά
Τουλάχιστον δύο γενετικά διαφορετικές παραλλαγές της ευλογιάς των πιθήκων κυκλοφορούν τώρα στις ΗΠΑ, που πιθανότατα προέρχονται από δύο διαφορετικά στελέχη από ζώα σε ανθρώπους, ανέφεραν τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σημείωσε νωρίτερα την περασμένη εβδομάδα ότι ο ιός, του οποίου τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό και δερματικές βλάβες, μπορεί να παρέμενε απαρατήρητος στην κοινωνία για «μήνες ή πιθανώς μερικά χρόνια».
Δεν είναι ακόμη σαφές εάν ο ιός της ευλογιάς έχει μεταλλαχθεί, αν και ειδικοί στον τομέα της υγείας ανέφεραν ότι συμπεριφέρεται με νέους και άτυπους τρόπους. Το πιο αξιοσημείωτο είναι ότι φαίνεται να εξαπλώνεται στην κοινότητα, συνήθως μέσω της σεξουαλικής επαφής. Τα συμπτώματα εκδηλώνονται επίσης με νέους τρόπους.
«Οι ασθενείς συμπεριφέρονται διαφορετικά από ό,τι είχαμε διδαχτεί προηγουμένως», είπε ο Ρόμπερτς, σημειώνοντας ότι ορισμένοι μολυσμένοι ασθενείς παρακάμπτουν τα αρχικά συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη και εμφανίζουν αμέσως εξανθήματα και βλάβες, ειδικά και ασυνήθιστα στα γεννητικά όργανα και τον πρωκτό.«Υπάρχουν πολλά άγνωστα που με κάνουν να ανησυχώ. Βλέπουμε πολύ άτυπες συμπεριφορές με διάφορους τρόπους για έναν αριθμό ιών», είπε.
Οι περιορισμοί μειώνουν την έκθεση και την ανοσία
Μια εξήγηση, φυσικά, είναι ότι οι περιορισμοί που προκλήθηκαν από την Covid-19 και η χρήση μάσκας τα τελευταία δύο χρόνια έδωσαν σε άλλες μολυσματικές ασθένειες ελάχιστες ευκαιρίες να εξαπλωθούν με τον τρόπο που το έκαναν κάποτε.
Όπου οι ιοί κατάφεραν να γλιστρήσουν, συχνά αγνοούνταν καθώς η επιτήρηση της δημόσιας υγείας επικεντρωνόταν σε μεγάλο βαθμό στην πανδημία. Αυτό όντως συνέβη στην περίπτωση της επιδημίας φυματίωσης της Ουάσιγκτον, σύμφωνα με τις τοπικές υγειονομικές αρχές, οι οποίες είπαν ότι οι παραλληλισμοί μεταξύ των δύο ασθενειών επέτρεψαν στα κρούσματα φυματίωσης να μείνουν αδιάγνωστα.
Τώρα, καθώς οι περιορισμοί που προκλήθηκαν από την πανδημία έχουν χαλαρώσει και οι συνήθειες επανήλθαν, οι ιοί που ήταν σε υποχώρηση βρήκαν γόνιμο έδαφος αναπαραγωγής, καθώς πολλαπλασιάζονται τα ταξίδια και οι μετακινήσεις.
Το πρόσφατο ξέσπασμα της ευλογιάς των πιθήκων πιστεύεται ότι προήλθε, τουλάχιστον εν μέρει, από δύο μαζικές εκδηλώσεις στην Ευρώπη, δήλωσε ο επικεφαλής σύμβουλος του ΠΟΥ τον περασμένο μήνα.
Εν τω μεταξύ, δύο χρόνια μειωμένης έκθεσης μείωσαν την ατομική ανοσία στις ασθένειες και έκαναν την κοινωνία ως σύνολο πιο ευάλωτη. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα μικρά παιδιά που έχασαν ευκαιρίες να αποκτήσουν αντισώματα έναντι κοινών ιών, είτε μέσω της μήτρας της μητέρας τους είτε μέσω της κοινωνικοποίησης των πρώτων ετών.
Δεν εμβολιάζονται τα παιδιά
Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει την αύξηση των περίεργων περιπτώσεων σοβαρής οξείας ηπατίτιδας μεταξύ των παιδιών, σύμφωνα με ειδικούς στον τομέα της υγείας που εξετάζουν πιθανές συνδέσεις με τους περιορισμούς της Covid-19.
«Εξερευνούμε επίσης εάν η αυξημένη ευαισθησία λόγω μειωμένης έκθεσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 θα μπορούσε να διαδραματίσει κάποιο ρόλο», δήλωσε η Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου τον Απρίλιο.
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων εξέφρασαν επίσης την ανησυχία τους ότι τα lockdown μπορεί να έχουν οδηγήσει πολλά παιδιά να χάσουν τους παιδικούς εμβολιασμούς, αυξάνοντας ενδεχομένως τους κινδύνους άλλων ασθενειών που μπορούν να προληφθούν με εμβόλια, όπως η ιλαρά και ο κοκκύτης.
«Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η πρόσβαση στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένων των παιδικών εμβολιασμών, δεν ήταν διαθέσιμη σε πολλά παιδιά», δήλωσε στο CNBC η Τζένιφερ Χόρνεϊ, καθηγήτρια επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ντέλαγουερ. «Για να αποφευχθούν οι αυξήσεις σε αυτές τις ασθένειες, απαιτούνται εκστρατείες εμβολιασμού σε παγκόσμιο επίπεδο», πρόσθεσε.