29 Μαΐου 1453 η βασιλεύουσα πέφτει στα χέρια των Τούρκων. Η πόλις του Κωνσταντίνου και πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας για 1000 και πλέον χρόνια υποδουλώνεται στους Αγαρηνούς και βυθίζεται στο σκοτάδι ο τότε γνωστός κόσμος.
Ο Ελληνισμός αναγκάζεται να ζήσει σκλάβος σε ένα αλλόθρησκο δυνάστη που δεν σέβεται την προσωπικότητα του ανθρώπου και την προσφορά του ελληνικού πνεύματος στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Άλλα γνωρίζει ο δυνάστης κατακτητής: τον χειρισμό της χαντζάρας που αφαιρεί ζωές και κεφάλια.
Ο ελληνορθόδοξος πολιτισμός και το ελεύθερο φρόνημα των ελλήνων με την βοήθεια του κρυφού σχολειού και τον μύθο του μαρμαρωμένου βασιλιά διατηρεί ζωντανό το όραμα-επιθυμία «πάλι με χρόνους και καιρούς πάλι δικά μας θα είναι».
Οι θρύλοι και τα όνειρα περνούν από γενιά σε γενιά και αποτελούν το λίπασμα που αυξάνει την επιθυμία του υπόδουλου έλληνα να αποκτήσει την ελευθερία του. Η Ρωμανία και αν εχάθη θα ρθει και πάλι. Ζει και αναπνέει με την ελπίδα ότι μια μέρα θα αναστηθεί ο μαρμαρωμένος βασιλιάς και προετοιμάζεται για τον σκοπό αυτό. Οργανώνεται, φυσικά, μυστικά και κρυφά, γιατί ο σκληρός κατακτητής δεν λογαριάζει την προσωπική ζωή και μάλιστα ενός έλληνα απίστου, κατ αυτούς.
Ελπίζει ο υπόδουλος ελληνισμός, προσπαθεί και αγωνίζεται. Η Ιστορία έχει καταγράψει αρκετές ένοπλες εξεγέρσεις. Σε αυτές θα αναφερθώ στην συνέχεια. Είναι πολλές, θα γίνει ονομαστική αναφορά. Οι λεπτομέρειες θα απαιτούσαν να γραφτούν τόμοι ολόκληροι.
1457-1472.Πρώτη, επίσημα, καταγεγραμμένη εξέγερση στην Μάνη, το 1457, Ελλήνων κατά Τούρκων από τον Βησαρίωνα.
1466.Αύγουστος.Σημειώνεται εξέγερση στην Πάτρα υπό τον Μητροπολίτη Πατρών Νεόφυτο.
1479-1481.Σειρά για εκδήλωση επαναστατικής απόπειρας (1479) Ελλήνων από τον Κροκόδειλο Κλαδά στην Μάνη και Θεόδωρο Μπούα στο Άργος και στην Μακεδονία.
1492-1496.Άλλη μια επαναστατική απόπειρα(1492) Ελλήνων κατά Τούρκων από τον αρχιεπίσκοπο Δυρραχίου Ανδρέα Παλαιολόγο, Κωνσταντίνο Αριανήτη στην Ήπειρο και Θεσσαλία. Ακολούθησε σφαγή Ελλήνων και λεηλασία της χώρας.
1501 Ελληνική επαναστατική απόπειρα κατά των Τούρκων από ευρωπαίους ηγεμόνες.
1503 Ελληνική επαναστατική απόπειρα κατά των Τούρκων από τον Μάρκο Μασούρο.
1525 Ελληνική επαναστατική απόπειρα κατά των Τούρκων από τον Ιάννο Λάσκαρη.
1531.Ανακάλυψη της επαναστατικής απόπειρας στη Ρόδο και σφαγή του μητροπολίτη Ευθυμίου και άλλων.
1532. Επανάσταση στην Πάτρα με τη βοήθεια του ισπανικού στόλου υπό την ηγεσία του Ανδρέα Ντόρια.
1565 Η φλόγα για ελληνική επαναστατική απόπειρα κατά των Τούρκων ανάβει στην Ήπειρο με αφορμή το παιδομάζωμα.
1571.Ο συμμαχικός στόλος νικά τον Οθωμανικό στόλο στη λεγόμενη ναυμαχία της Ναυπάκτου (7.10.1571) με αποτέλεσμα οι Έλληνες σε πολλά μέρη να λάβουν θάρρος και να εξεγείρονται με την υποκίνηση και των δυτικών δυνάμεων. Οι δυτικοί δεν πρόσφεραν ουσιαστική βοήθεια και οι εξεγέρσεις κατανικήθηκαν σε λίγους μήνες. Εξεγέρσεις το 1571 έγιναν στην Ήπειρο, την Μακεδονία(Χαλκιδική, Σέρρες, Θεσσαλονίκη, Αχρίδα, Μπλάτσι, Κατρανίστα) και στη νοτιοδυτική Πελοπόννησο από τους Μελισσηνούς ( ο Μακάριος Μητροπολίτης Μονεμβασίας και ο αδελφός του Θεόδωρος). Ακολούθησαν σφαγές στην Παρνασίδα, Μακεδονία, Πελοπόννησο, τον Άθω και στα νησιά. Επανάσταση έγινε και στην Πάτρα υπό την ηγεσία του Παλαιών Πατρών Γερμανού του Α και προκρίτων.
1583.Τώρα εξεγείρονται οι περιοχές Βόνιτσας- Ξηρόμερου στην Ήπειρο, Αιτωλία, Ακαρνανία από τους Θεόδωρο Μπούα-Γρίβα, Πούλιο Δράκο, Μαλάμο.
1596. Εξεγείρεται η Χιμάρα με συμμετοχή του Αρχιεπισκόπου Αχρίδας Αθανασίου.
1600. Η φλόγα της επανάστασης ανάβει από τον Μητροπολίτη Λαρίσης και Τρίκκης Διονύσιου και τον Μητροπολίτη Φαναρίου Σεραφείμ στη Θεσσαλία.
1609.Άλλη μια Ελληνική επαναστατική απόπειρα κατά των Τούρκων στην Κύπρο και στη Μάνη.
1611. Εξέγερση μία ακόμη στην Ήπειρο από τον Διονύσιο το Φιλόσοφο.
1659.Εξεγείρονται οι κάτοικοι χωριών της Μεσσηνίας, Λακωνίας και Αρκαδίας με τη βοήθεια του ενετικού στόλου υπό τον Μοροζίνη. Στο δεύτερο ήμισυ του Μαρτίου καταλαμβάνεται για λίγο η Καλαμάτα. Ηγετικό ρόλο έπαιξαν δυο ιερείς.
1659-1667.Σημειώνεται ελληνική επαναστατική απόπειρα το 1659 και πάλι στην Μάνη.
1684-1688.Έκτος Βενετοτουρκικός πόλεμος και κατάληψη Αιτωλοακαρνανίας, Πελοποννήσου και Αθηνών με αρχηγό τον Φραντζέσκο Μοροζίνι. Στις εχθροπραξίες συμμετείχαν Έλληνες οπλαρχηγοί με κυριότερο τον Μεϊντάνη στην Ανατολική Στερεά , Θεσσαλία και Δυτική Μακεδονία.
1696-1699 Ελληνική επαναστατική απόπειρα κατά των Τούρκων, το 1696,από τον Γερακάρη και άλλους.
1705. Επαναστατεί η Ημαθία από τον αρματολό Ζήση Καραδήμο για το παιδομάζωμα.
1716.Ακολουθεί Ελληνική επαναστατική απόπειρα κατά των Τούρκων στη Μακεδονία(Κοζάνη, Βόιο, Εορδαία, Κιλκίς κά ) υπό τον μητροπολίτη Ζωσιμά Ρούση.
1717.Το επόμενο έτος Ελληνική επαναστατική απόπειρα στην Ακαρνανία από τον Τσεκούρα
1749.Ο πόθος της ελευθερίας οδηγεί σε άλλη μια Ελληνική επαναστατική απόπειρα κατά των Τούρκων στη Μακεδονία και στις Βόρειες Σποράδες.
1766-1770. Έχουμε τα λεγόμενα Ορλωφικά από τους Γ. Παπάζωλη, Π. Μπενάκη, Α Ψαρό, Ν. Φουρτούνη , Σπ και Ι. Μεταξά, Χρ Τρίβα, Στ Γεροδήμο, Σουσμάνη , Κομνά Τράκα, Μητρομάρα, τους Νοταράδες , Γ. Ζιάκα, Ακ. Χατζημάτη και Ι. Φλώρο. Προδοσία των Ορλώφ και σφαγές Ελλήνων στην Πελοπόννησο και την Στερεά Ελλάδα .Οι αδελφοί Ορλώφ έπεισαν την αυτοκράτειρα της Ρωσίας Αικατερίνη Β να βοηθήσει τους Έλληνες να επαναστατήσουν και έστειλε τον ρωσικό στόλο. Οι επαναστάτες στην αρχή είχαν επιτυχίες αρκετές. Η εξέγερση γενικεύθηκε και σε άλλες περιοχές εκτός της Πελοποννήσου όπως στην Κρήτη, Ήπειρο ,στο Μεσολόγγι κά. Οι ρώσοι υποχωρούν και η οθωμανική κυβέρνηση προτείνει την γενική σφαγή των Ελλήνων
1770-1771.Η λεβεντογέννα Κρήτη εξεγείρεται στα Σφακιά από τον Δασκαλογιάννη. Ο οποίος συνελήφθηκε και τον γδάρανε ζωντανό.
1778-1792. Μετά από λίγα χρόνια ελληνική επαναστατική απόπειρα(1788)από τον Λάμπρο Κατσώνη και Ανδρέα Ανδρούτσο με ταυτόχρονη εξέγερση σε Βορειοδυτική Μακεδονία (περιοχές Κορεστίων, Περιστερίου, Μοριχόβου)
1806-1807.Συνέχεια των αγώνων έχουμε την Ελληνική επαναστατική απόπειρα(1806) από τους Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, Νικοτσάρα, τους Λαζαίους, Γεώργιο Τζαχίλα, Βασίλειο Ρομφέη, και τον Νικόλαο Τσάμη.
1808. Τον επόμενο χρόνο τη σκυτάλη για επαναστατική απόπειρα αναλαμβάνουν ο παπα-Ευθύμιος Βλαχάβας , Δημήτριος Βλάχος , ο Νικοτσάρας και οι Λαζαίοι.
1821-1828. Την 25η Μαρτίου 1821 κηρύσσεται Ελληνική επανάσταση για την «Χριστού την πίστη την Αγία και της Ελλάδος την Ελευθερία» όπως σημειώνει στα απομνημονεύματά του ο Γέρος του Μοριά Θεόδωρος Κολοκοτρώνης..
Οι σκλαβωμένοι Έλληνες λίγα χρόνια μετά την πτώση της βασιλεύουσας εκδηλώνουν επαναστατική δράση. Στέλνουν ξεκάθαρο μήνυμα: επιθυμούν την ελευθερία τους και θα την διεκδικήσουν με κάθε αντάλλαγμα. Δεν αντέχουν τον ζυγό της σκλαβιάς. Από την φύση ελεύθερος και χριστιανός ορθόδοξος ο έλληνας δεν περιμένει τον διαφωτισμό να του διδάξει αδελφότητα, ελευθερία και ισότητα. Είναι έτοιμος να χύσει το αίμα του και να προσφέρει την ζωή του για την ελευθερία του και προπάντων για την θρησκεία του για την ορθοδοξία.
Μυργιώτης Παναγιώτης
Μαθηματικός.