Άνδρα μοι ένεππε Μούσα…
ΜΙΚΡΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Συμπληρώνονται φέτος 130 χρόνια από τον πρόωρο θάνατο του ποιητή μας Κώστα Κρυστάλλη, (1868-1894). Τιμώντας τη μνήμη του δημοσιεύουμε ένα άρθρο της εφημερίδας ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, της 24-4-1894, (δύο ημέρες μετά το θάνατό του). Αξίζει να το διαβάσουμε φίλοι Αναγνώστες.
« ΕΣΒΕΣΘΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ!
Πάει λοιπόν και ο Κρυστάλλης και μετ΄αυτού και μία δρόσος, μία ψεκάς, μία άνοιξις ελληνική και μία χαραυγή ποιητικής πρωίας, ενός μεσουρανήματος μέλλοντος θαλπερού, αιγλήεντος παμφανούς Ηλίου!.. Απέθανεν ο Κρυστάλλης, ο γλυκύς ποιητής των προβάτων και των ποιμένων, ο βουκολικός Κρυστάλλης, ο Θεόκριτος ο νέος και αγένειος της νέας φιλολογίας, ο πλήρης εμπνεύσεως, ο πλήρης αρώματος βουνού, λαγκαδιού και στρούγκας!
Δεν θα ηχήση λοιπόν πλέον από των στοιχειοθηκών και των πιεστηρίων των Αθηνών η φλογερά φλογέρα του ποιητού του Τραγουδιστού του χωριού, δεν θα ακουσθεί πλέον ποτέ το βέλασμα και ο μηκυθμός των αιγών και των προβάτων , των βοών και αγελάδων.
Ουδέποτε πλέον θα αντηχήση τόσον συγκινητικά του βουνού ο αντίλαλος και των ποιμένων το βόσκημα! Δια πολύν, μακρότατον, τις είδε πόσον χρόνον ακόμη, οι Έλληνες δεν θα δέχωνται δια των εντύπων σημάτων και του τυπογραφικού χάρτου του θυμαργιού την μεθυστικήν ανάδοσιν και της εωθινής εξεγέρσεως των αγροτικών καλλονών τας θειοτάτας αναλαμπάς!
Ώ ποίησις, ώ τέχνη, ώ μετρική μεταφρασμένη εις στάχεις και εις βότανα, ώ μελωδία κλεμμένη από βρούβαις και αγριολούλουδα, από άνθη του κάμπου και βρύα του αγρού, τι εχάσατε, τι απωλέσατε εν τω Κρυστάλλη! Οίον διερμηνέα, οίον έξοχον φωνογράφον και φωτογράφον, αγρογράφον και φυσιογράφον έχασεν η Μούσα του Βουνού και του Κάμπου, η Μούσα των θύμων και των ανεμωνών εν τη αποκτάση ψυχή του νεαρού μας βουκολικού συνθέτου, του τραγουδιστού μας του τόσον αφελούς και απερίττου την όψιν, το ένδυμα, την ψυχήν!
Κλαύσατε λόφοι και δρυμοί τον ψάλτην σας και σεις προβατάκια των ορέων του Πίνδου βελάσατε θρηνωδώς και εκπέμψατε οξείας φωνάς άλγους επί τη απωλεία του Ορφέως σας, όστις σας απεχαιρέτισε τόσον ενωρίς, τόσον προώρως, προτού ακόμη ο Μάης στολίση την κομβιοδόχην του, προτού η άνοιξις τον λικνίση εις τας θερμάς αγκάλας της μεθύσου ωριμότητος και της θριαμβευτικής κατά τον μήνα αυτόν κορυφώσεως της οργώσεως και πυρώσεώς της.!
Κλαύσατε λόγγοι και δρυμοί τον Κρυστάλλη όστις έσβυσεν ως τα άνθη σας, ως τας πορφυράς σας παπαρούνας, ας διαλύει και παραλύει το πρώτον ζεφύριον πνεύμα! Κλαύσατε τον Κρυστάλλην σεις, διότι σεις τον αναπνέετε, σεις τον εκάμετε ποιητήν, δια σας έγραφε, δια σας έψαλλε και ετόνιζε την λύραν!
Οι άνθρωποι των αιθουσών, των στιλπνών παρκέ, του πα-ντε-κατρ και των φαΐφ ο κλοκ μη κλαύσητε διόλου τον Κρυστάλλην , μη προς Θεού! Διότι θα είναι ειρωνία!… Ζώντα ουδέ εζητήσατε κάν να μάθετε εάν ζη, εάν υπάρχη τοιούτος τις ποιητής, αποθανόντα θα ήτο γελοίον και … άτοπον να βρέξητε και λεκιάσητε τα γκλασέ χειρόκτιά σας.
Βουνά και δρυμοί, πρόβατα και ποιμενίδες του Πίνδου, κλαύσατε σεις τον Κρυστάλλη!
Γορίλλας, ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ 24-4-1894»