Η ΣΦΕΒΑ με συγκίνηση αποχαιρετά τόν Γεώργιο Μπάκο, τον εμβληματικό φύλακα και την “ψυχή” του στρατιωτικού νεκροταφείου των ηρώων του 1940, στο χωριό Βουλιαράτες του Αργυροκάστρου.
Γνήσιος Ηπειρώτης με καρδιά γεμάτη αγάπη για τον Χριστό και την Ελλάδα, αρετές που διδάχθηκε από την οικογένειά του στα δύσκολα χρόνια της αθεϊστικής δικτατορίας του Ενβέρ Χότζα ανέλαβε με υψηλό αίσθημα ευθύνης και παρά τον κίνδυνο, την διαφύλαξη της μνήμης των νεκρών αξιωματικών και οπλιτών, που έδωσαν τη ζωή τους είτε στις μάχες που έγιναν για την απελευθέρωση της Δρόπολης τον Νοέμβριο του 1940, είτε πέθαναν στο ορεινό νοσοκομείο που λειτουργούσε κατά την διάρκεια του πολέμου στο χωριό του, στους Βουλιαράτες. Ο πατέρας του Δημήτρης διέσωσε σε σχεδιάγραμμα τα ονόματα και τις θέσεις που είχαν ταφεί οι νεκροί, και όταν στη δικτατορία του Χότζα, καταστράφηκαν οι πρόχειροι σταυροί που είχαν στηθεί, πέτυχε με τη συνεργασία των κατοίκων του χωριού, να μην ανασκαφεί ο χώρος αλλά να διατηρηθεί προς μελλοντική κοινοτική εκμετάλλευση και στην ουσία να παραμείνει άθικτος. Αυτός είναι και ο λόγος που στην περίπτωση του νεκροταφείου στους Βουλιαράτες είχαμε από την πρώτη στιγμή τα ονόματα και την ακριβή θέση ταφής των περίπου 60 νεκρών που αναπαύονται εκεί, κάτι που δεν συνέβη πουθενά αλλού στα μέτωπα του πολέμου στη Βόρειο Ήπειρο,
Όταν πέθανε ο κ. Δημήτρης το 1972, έδωσε τα στοιχεία στον γιό του Γεώργιο, “ορκίζοντάς” τον να τα διαφυλάξει με κάθε θυσία, και να τα παραδώσει σε εκπρόσωπο του ελληνικού κράτους, όταν θα ερχόταν η κατάλληλη στιγμή. Η στιγμή αυτή ήλθε το 1991 όταν με την πτώση του καθεστώτος και το άνοιγμα των συνόρων, το υλικό παρεδόθη σε εκπρόσωπο της πρεσβείας για να αξιοποιηθεί κατάλληλα και να βρούνε οι ήρωες νεκροί την δικαίωση και την τιμή που τους άξιζε αλλά και να μπορούν οι συγγενείς τους να αποτίσουν τον οφειλόμενο φόρο τιμής μετά από 50 σχεδόν χρόνια.
Με πρωτοβουλία του χωριού και την αμέριστη στήριξη του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου (και λίγα χρόνια αργότερα και της ελληνικής κυβέρνησης) οριοθετήθηκε και διαμορφώθηκε κατάλληλα ο χώρος και οι τάφοι, ενώ κτίστηκε και το εκκλησάκι της Αγίας Σκέπης. Στην πορεία το στρατιωτικό νεκροταφείο στους Βουλιαράτες έγινε το κεντρικό σημείο τιμής και μνήμης του έπους του 1940 για την Βόρειο Ήπειρο και αυτό που ξεκίνησε με τη συμμετοχή μόνο των κατοίκων του χωριού και μετρημένων στα δάχτυλα Ελλαδιτών στη δεκαετία του 1990, είναι σήμερα μία μεγαλειώδης εκδήλωση μνήμης με τη συμμετοχή πολλών επισήμων και εκατοντάδων προσκυνητών από την Ελλάδα και άλλες περιοχές της Βορείου Ηπείρου.
Ο κ. Μπάκος πιστός στην υπόσχεση που έδωσε στον πατέρα του, ανέλαβε την ευθύνη της φύλαξης και περιποίησης του νεκροταφείου. Από τότε ως σήμερα, παρά τα 80 χρόνια που κουβαλούσε στην πλάτη του, και το γεγονός ότι δεν είχε αυτοκίνητο και το σπίτι του απείχε αρκετά από το νεκροταφείο, κάθε φορά που ένα λεωφορείο με προσκυνητές ερχόταν στο χωριό, οποιαδήποτε ημέρα και ώρα και κάτω από οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες , ο κ. Γιώργος ήταν εκεί, εθελοντικά και με νεανική διάθεση, για να υποδεχθεί τους συμπατριώτες του στην ιδιαίτερη πατρίδα του , να τους ξεναγήσει στο ηρώο, και να ανάψει μαζί τους ένα κερί στη μνήμη των παλικαριών που έδωσαν τη ζωή τους για την Ελευθερία. Δεκάδες φορές και εμείς, τα μέλη της ΣΦΕΒΑ είχαμε την χαρά να τον συναντήσουμε στο νεκροταφείο, να τον ακούσουμε να μας εξιστορεί με εθνική υπερηφάνεια τα γεγονότα εκείνης της εποχής αλλά και τα βάσανα του καθεστώτος του Χότζα, ενώ με συγκίνηση τον θυμόμαστε να δακρύζει συχνά για τους αξιωματικούς και οπλίτες που “αναπαύονται” στον ιερό εκείνο τόπο. Όταν τον ρωτούσαμε αν κουράζεται από το διακόνημά του αυτό, μας απαντούσε εμφατικά: Οι ήρωες αυτοί δώσανε τα νιάτα τους για την ελευθερία της Ελλάδος αλλά και τη δική μας και εγώ θα σκεφτώ την ώρα που θα αφιερώσω για να έλθω να ανοίξω το νεκροταφείο για να προσκυνήσετε; Όσο ζω και αναπνέω, θα έρχομαι εδώ να κάνω αυτό που δεν μπόρεσαν να κάνουν οι γονείς, οι σύζυγοι και τα παιδιά τους, που τους θρήνησαν και τους έκλαψαν από μακριά χωρίς να μπορούν να αφήσουν ένα λουλούδι στον τάφο τους και να τους ανάψουν το κανδήλι”!
Ας είναι αιωνία η μνήμη του κ. Γεώργιου Μπάκου! Είμαστε σίγουροι ότι οι ψυχές των ηρώων του 1940 που τόσο τους αγάπησε και τίμησε την μνήμη τους , θα τον υποδεχθούν με αγάπη και ο Άγιος Θεός, που με άδολη πίστη υπηρετούσε τόσα χρόνια στην τοπική ενορία, θα τον αναπαύσει από τους κόπους του!
ΣΦΕΒΑ, 15/5/2020
http://www.sfeva.gr/F17E85FE.