Ἀρχιμανδρίτου Δωροθέου Τζεβελέκα: ”ΔΙΗΓΗΣΟΜΑΙ ΠΑΝΤΑ ΤΑ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΣΟΥ” ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ στά κυριακάτικα Εὐαγγέλια
ΚΥΡΙΑΚΗ Ι’ ΛΟΥΚΑ
μελέτη στό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα
Καθώς προσεγγίζουμε τά Χριστούγεννα ἡ Ἐκκλησία φροντίζει νά ἀκροῶνται οἱ πιστοί εὐαγγελικά ἀναγνώσματα πού καταδεικνύουν τήν ἀγάπη καί ἄφατη εὐσπλαχνία τοῦ Θεοῦ. Ἡ θεραπεία τῆς συγκύπτουσας γυναίκας μετά ἀπό δέκα ὀκτώ χρόνια πόνου δείχνει ὅτι ἡ άγάπη τοῦ Κυρίου εἶναι ὑπεράνω τοῦ γράμματος τοῦ μωσαϊκοῦ Νόμου. Μέ τήν ἐνσάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου ἔφθασε ἡ ὥρα τοῦ νέου αἰῶνος.
Ἡ σημερινή ἐνέργεια τοῦ Χριστοῦ νά θεραπεύσει τήν συγκύπτουσα εἶναι μία ἀπό τίς περιπτώσεις ἐκεῖνες πού ὁ Κύριος προσεκλήθη μόνο ἀπό τήν εὐσπλαχνία του. Ἡ παρουσία τοῦ Μεσσία σηματοδοτεῖ τήν ἔναρξη τοῦ νέου αἰῶνος, ὅπου φθορά (ἀσθένεια) καί θάνατος «οὐ κυριεύουν». Οἱ ἀναστάσεις νεκρῶν καί οἱ θεραπεῖες πού ἔκανε ὁ Κύριος ἔχουν σκοπό νά δείξουν ὅτι οἱ συνέπειες τῆς πτώσης τῶν Πρωτοπλάστων ἀναιροῦνται μέ τήν διακονία του . Μέ τήν πτώση τῶν πρωτοπλάστων ὁ ἄνθρωπος ἐπέλεξε μία «ἄθεο θέωση». Ἦταν μία πράξη πίσω ἀπό τήν πλάτη τοῦ Θεοῦ, ὅπου ὁ ἄνθρωπος δέν ἔμεινε «ἐντός τῶν ἰδίων ὁρίων». Ἧταν μία παράβαση τῆς συμπαντικῆς ἱεραρχίας τοῦ ἐνιαίου σώματος Θεοῦ καί κτίσης. Ἡ ἀνθρώπινη φύση δέν μποροῦσε νά δημιουργήσει προϋποθέσεις σωτηρίας. Αὐτό ἔγινε «ὅταν ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου». Ἡ ἐνανθρώπιση θά γινόταν, εἴτε συνέβαινε ἡ πτώση στόν Παράδεισο εἴτε ὄχι. Ἡ ἀναδημιουργία ἦταν στό σχέδιο τοῦ Θεοῦ, ἦταν, κατά τόν Ἅγιο Μάξιμο, «προεπινοούμενο σχέδιο» τοῦ Θεοῦ. Ἡ πτώση ἦταν ἕνα ἐπεισόδιο, ὄχι ὁ ρυθμιστικός παράγων στἠν σχέση Θεοῦ-ἀνθρώπου. Ὁ Θεός προέβλεψε πρό πάντων τῶν αἰώνων τό «χρόνοις σεσιγημένοις κεκρυμμένον μυστήριον» τοῦ Χριστοῦ, πού κατά τόν Παῦλο εἶναι ἀρχαῖο: «τό μυστήριο τό προεγνωσμένο…».
Στόν Παράδεισο δέν εἴχαμε τήν δυνατότητα τῆς θέωσης. Μέ τήν «καθ’ ὑπόστασιν ἕνωση» τῆς θείας φύσης μέ τήν ἀνθρώπινη, ἡ ἐνανθρώπιση δέν ἐπανέφερε μόνο τόν ἄνθρωπο στήν κατάσταση τοῦ Ἀδάμ, ἀλλά τοῦ παρέσχε τήν δυνατότητα γιά τήν κατά χάριν θέωση. Ὁ Χριστός, λοιπόν, εἶναι δημιουργός καί ἀναδημιουργός, ὁ ἱατρός τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων μας. Στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ ἐξαφανίζεται ἡ διάσπαση τῆς ἀνθρώπινης φύσης, ἡ ὁποία βρίσκει ξανά τήν ἑνότητά της. Στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ ἀποκαλύπτεται ὁ ἀληθινός ἄνθρωπος. Τό πρότυπο τοῦ τελείου ἀνθρώπου εἶναι ὁ Θεάνθρωπος, ἡ ἐνυπόστατη ἀλήθεια. Οἱ Πατέρες, συνεπῶς, ταυτίζουν τόν ἀνακαινισμό τοῦ ἀνθρώπου μέ τήν ἐν Χριστῶ ζωή. Ἡ περί άνθρώπου διδασκαλία δέν μπορεῖ νά διαφέρει ἀπό τήν ἐν Χριστῶ διδασκαλία. Ἡ ἀληθινή Χριστολογία μᾶς ὁδηγεῖ στήν ἀληθινή Ἀνθρωπολογία, ἐπειδή ὅτι ἔκανε ὁ Χριστός τό ἔκανε γιά ὅλη τήν ἀνθρωπότητα. Ἡ ἐνσάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου προσέφερε μία νέα πραγματικότητα, τήν Καινή πραγματικότητα. Ἕχουμε τόν νέο ἐν Χριστῶ ἄνθρωπο, πού ἔχει τήν δυνατότητα τῆς κατά χάρη θέωσης, κάτι πού δέν μποροῦσε νά γίνει στό Παράδεισο. Στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, τοῦ νέου Ἀδάμ, καταλαβαίνουμε τόν πρῶτο Ἀδάμ, ἀντιλαμβανόμαστε τίς ἀνεπάρκειές του.
Μέ τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, λοιπόν, ἀνακαινίζεται ἡ ἀνθρώπινη φύση γιατί ὅλη ἡ ἀνθρώπινη φύση ἦταν ὑποστασιασμένη στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Αὐτή ἡ Ἀνάσταση μπορεῖ νά γίνει κάθε μέρα, ἐφόσον ἡ θεία Λειτουργία γίνεται κάθε μέρα. Ἡ Ἀνάσταση τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ δυνατότητα νά μετέχει στήν αἰώνια ζωή: ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά συνδοξάζεται μέ τό Θεό. Αὐτά πού ἔχει ὁ Χριστός κατά φύση ἐμεῖς τά ἔχουμε κατά χάρη, ἐφόσον εἴμαστε συνδεδεμἐνοι μέ τόν Χριστό. Ὁ Χριστός ἀνακεφαλαιώνει ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἀνακαινίζει ὅλη τήν ἀνθρώπινη φύση.
Αὐτή ἡ πραγματικότητα εἰκονίζεται στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα. Κανείς, πλήν τῆς Θεοτόκου, δέν ὑποπτευόταν ὅτι ὁ διδάσκαλος πού ἐθαυματούργει ἦταν ὁ Θεός σεσαρκωμένος. Ὁ Χριστός ἦλθε νά πάρει τό δάκρυ ἀπό τούς ὀφθαλμούς μας. Μέ τρυφερότητα καί διακριτικότητα διακονεῖ τήν ἀσθενοῦσα φύση μας. Ὁ Θεός ποτέ δέν μᾶς ἔδιωξε, ἀκόμα κι ὅταν μᾶς ἄξιζε. Ἡ ἀπίστευτη, κατά ἄνθρωπον, εὐλογία γιά τό γένος μας, συνέβη: «Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί». Κατά τόν Ἡσαΐα: «ἰδού ὁ παῖς μου, ὅν ἠρέτισα, ὁ ἀγαπητός μου, εἰς ὅν εὐδόκησεν ἠ ψυχή μου∙ θήσω τό πνεῦμα μου ἐπ’αὐτόν, καί κρίσιν τοῖς ἔθνεσιν ἀπαγγελεῖ∙ οὐκ ἐρίσει οὐδέ κραυγάσει, οὐδέ ἀκούσει τις ἐν ταῖς πλατείαις τήν φωνήν αὐτοῦ. Κάλαμον συντετριμμένον οὐ κατεάξει καί λίνον τυφόμενον οὐ σβέσει, ἕως ἄν ἐκβάλη εἰς νῖκος τήν κρίσιν∙ καί ἐν τῶ ὀνόματι αὐτοῦ τά ἔθνη ἐλπιοῦσι». (Ματθ. 12, 18).
Ὁ Χριστός εἶναι ὁ ἴδιος στήν Παλαιά καί τήν Καινή Διαθήκη ὡς ἄσαρκος καί ἔνσαρκος Λόγος. Τόν Νόμο τοῦ Σαββάτου τόν ἔδωσε ἀπό φιλανθρωπία σάν εὐκαιρία γιά προσφορά ἀγάπης στόν Θεό καί στόν ἄνθρωπο. Ὁ ἴδιος διεκήρυξε «τό σάββατον διά τόν ἄνθρωπο ἐγένετο καί οὐχ ὁ ἄνθρωπος διά τό σάββατον» (Μαρκ. 2,27). Ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν, σάν πράξη ἀγάπης πρός τόν Κύριο, δέν πρέπει νά ὁδηγεῖ σέ πράξεις ὅπου οί ἐκκλησιαζόμενοι χριστιανοί κατακρίνουν καί ἐν πολλοῖς συντρίβουν τούς «ἄλλους» ὡς παραβάτες ἤ ὅταν περιορίζεται ἡ χρήση τῶν Κανόνων τῆς Ἐκκλησίας σέ διαδικασία ἐξόντωσης.
Ὅποιος γνώρισε τόν Χριστό γνώρισε γιατί σταυρώθηκε, γνώρισε ὅτι ἡ χαρμολύπη τοῦ δικοῦ του σταυροῦ τόν ἑνώνει μέ τήν ἐνυπόστατη Ἀγάπη.