Η πρώτη Κυριακή των Νηστειών ονομάζεται Κυριακή της Ορθοδοξίας. Αυτός ο χαρακτηρι-σμός οφείλεται στο γεγονός, ότι κατ’ αυτήν την Κυριακή η Αγία Ορθόδοξος Εκκλησία του Χρι-στού γιορτάζει τον θρίαμβο της Ορθοδόξου αληθής Πίστεως όχι μόνον εναντίον των εικονομάχων, που στράφηκαν με μίσος και μανία εναντίον των ιερών εικόνων και λειψάνων των αγίων της Εκκλησίας, αλλά είναι θρίαμβος της ορθής Χριστιανικής Πίστεως εναντίον όλων των αιρέσεων, που παρουσιάσθηκαν μέχρι της εποχής εκείνης.
Κατά το έτος 726 μ.Χ. ο αυτοκράτωρ του Βυζαντίου, Λέων Γ΄, επηρεασμένος από τις αιρετικές διδασκαλίες των Νεστοριανών και Παυλικιανών, οι οποίοι ήσαν κατά της χρήσεως εικόνων, διέταξε την απαγόρευση της προσκυ νήσεως των εικόνων. Όπου επικράτουν εικονομάχοι επίσκοποι οι εικόνες καταστρέφοντο. Η αντίδραση των Ορθοδόξων κορυφώθηκε, όταν ο βασιλιάς διέταξε την αφαίρεση της θαυματουργού εικόνος του Χριστού, που ήταν επάνω από την κυρία είσοδο των ανακτόρων. Η εικονομαχία δεν αναφέρετο μόνον στην απαγόρευση της προσκύνησης των εικόνων, αλλά ήταν μία ευρύτερη θρησκευτική και εκκλησιαστική μεταρρύθμιση. Οι εικονομάχοι ηρνούντο, συνάμα, την προσκύνηση των αγίων λειψάνων, τις πρεσβείες των αγίων και της Θεοτόκου.
Ο λαός επαναστάτησε και με αρχηγό κάποιον Κοσμά στράφηκε με στόλο εναντίον της Κωνσταντινοπόλεως, αλλά ο έμπειρος στρατηγός και αυτοκράτωρ Λέων κατόρθωσε και έπνιξε την επανάσταση, συνέλαβε τον Κοσμά και τον αποκεφάλισε. Απ’ εκείνη την ημέρα ο αυτοκράτωρ διέταξε την γενική απαγόρευση της προσκυνήσεως και χρήσεως των εικόνων και σήκωσε σκληρό διωγμό εναντίον οποιουδήποτε ήταν εικονόφιλος. Η Ορθόδοξος Βυζαντινή Αυτοκρατορία μπήκε σε μία περιπέτεια που κράτησε πάνω από 120 χρόνια. Ο λαός διαιρέθηκε σε εικονόφιλους και εικονοκλάστες.
Αναρίθμητοι μάρτυρες και ομολογητές έδωσαν την ζωή τους υπέρ των ιερών εικόνων και πολλοί εγγράμματοι επίσκοποι και μοναχοί συνέγραψαν έργα υπερασπίζοντας την τιμητική προσκύνηση των ιερών λειψάνων και εικόνων των αγίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Μεταξύ των πολλών που συνέγραψαν έργα υπέρ των ιερών εικόνων είναι και ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο Άγιος Βασίλειος ο Μέγας, Αρχιεπίσκοπος Καισαρείας της Καππαδοκίας και ο Άγιος Θεόδωρος, ηγούμενος της Μονής του Στουδίου.
Οι άγιοι Πατέρες τόνιζαν στα συγγράμματά τους, ότι η προσκύνηση των εικόνων και των ιερών λειψάνων δεν είναι λατρευτική, διότι λατρεία προσφέρομε μόνον στον Τριαδικό Θεό, αλλά τιμητική. Η προσκύνησή μας δεν απευθύνεται στη ύλη, αλλά διαβαίνει στο πρωτότυπο. Με την ενσάρκωση του Υιού και Λόγου του Θεού ο άνθρωπος έχει το δικαίωμα να απεικονίζει ό,τι είδε. Ο θρίαμβος της Ορθοδοξίας επήλθε τελικά το 843 μ.Χ., όταν η αυτοκράτειρα Θεοδώρα με την ενδημούσα Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως αναστήλωσε την προσκύνηση των εικόνων και θέσπισε την γιορτή της Ορθοδοξίας.
Σήμερα, λοιπόν, οι Ορθόδοξοι όλου του κόσμου πανηγυρίζουν και σηκώνουν με ευλάβεια στα χέρια τους τις ιερές εικόνες και ψέλνουν στον Άγιο Θεό: «Την άχραντον εικόνα Σου προσκυνούμε, Αγαθέ, αιτούμενοι συγχώρησιν των πταισμάτων ημών, Χριστέ ο Θεός, …» Σήμερα, η ομήγυρις των Ορθοδόξων ομολογεί πίστη ορθή στον Ένα της Τριάδος και Δημιουργό του σύμπαντος. Σήμερα, ο Ορθόδοξος λαός υψώνει τον Τίμιο Σταυρό, το λάβαρο της Ορθοδοξίας, και κηρύττει την αγάπη του προς τους αγίους, τα ιερά αυτών λείψανα και τις ιερές εικόνες. Σήμερα, η Ορθόδοξος Εκκλησία ασπάζεται τους αγίους. Σήμερα, η Ορθόδοξος Εκκλησία προσφέρει τιμητική προσκύνηση προς όλους όσους έγιναν μιμητές του Νυμφίου της Εκκλησίας και είτε με την οσία ζωή και πολιτεία, είτε με τα συγγράμματά τους, είτε με την άσκηση ή το μαρτυρικό τέλος τους επισφράγισαν την ορθή τους πίστη και δόξασαν τον Κύριο μας Ιησού Χριστό. Αυτούς όλους τιμούμε ως γνησίους φίλους και υπηρέτες του Σωτήρος Χριστού.
Η Κυριακή της Ορθοδοξία γιά μας, που ζούμε σε μία χώρα όπου η Ορθόδοξος πίστη είναι μία μειονότητα, έχει ιδιαίτερη σημασία. Διότι, κατ’ αυτήν ενθυμούμεθα όλες τις θυσίες που οι προπάτορές μας υπέστησαν γιά να είμαστε εμείς, σήμερα, Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Μέσα, λοιπόν, σ’ αυτή την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ας αγωνισθούμε να κρατήσουμε και εμείς ψηλά το λάβαρο της Ορθοδοξίας μέσα στις καρδιάς μας και να κυματίζει η σημαία του Χριστού μέσα στη ζωή μας προς δόξα του Πατρός και του Αγίου Πνεύματος. Αμήν.