Ἕνας τόπος μὲ ἐνδιαφέρουσα ἱστορία καὶ ἔντονο ἑλληνισμό
Κωνσταντίνου Γ.,
φοιτητῆ
Ἡ ἐκδρομὴ αὐτὴ ἦταν οὐσιαστικὰ ἡ πρώτη μου ἐπαφὴ μὲ τὴν ΕΡΩ. Ὁ κυριότερος λόγος ποὺ ἀποφάσισα νὰ συμμετέχω ἦταν ὁ προορισμός, Β. Ἤπειρος- Ἀλβανία. Ἕνας τόπος μὲ ἐνδιαφέρουσα ἱστορία καὶ ἔντονο ἑλληνισμό. Τὸ πρῶτο πράγμα πού μοῦ ἔκανε ἐντύπωση ἦταν ὅτι σὲ πολλὰ ἀπὸ τὰ μέρη οἱ κάτοικοι μᾶς μιλοῦσαν ἀποκλειστικὰ στὰ ἑλληνικά. Μιὰ εὐγενικὴ καλημέρα γιὰ ἀρχὴ ποὺ μποροῦσε νὰ ὁδηγήσει σὲ ὁλόκληρη συζήτηση, ἂν ὁ χρόνος τὸ ἐπέτρεπε.
Μιὰ ἡλικιωμένη μάλιστα στὸ χωριὸ Νάρτα συγκινήθηκε, μᾶς ἀγκάλιασε καὶ μᾶς φίλησε. Στὸ ἴδιο μέρος λίγο ἀργότερα μαζευτήκαμε μὲ κανονάκι καὶ κιθάρα, γιὰ νὰ χορέψουμε καὶ νὰ τραγουδήσουμε παραδοσιακὰ τραγούδια μὲ τοὺς ντόπιους. Αὐτὴ ἦταν καὶ ἡ ὡραιότερη στιγμὴ μέχρι ποὺ πήγαμε στὸ ὀρφανοτροφεῖο στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίου Βλασίου. Ἐκεῖ ἡ ἐμπειρία ἦταν τουλάχιστον ξεχωριστή! Τὰ παιδιὰ μᾶς εἶχαν ἑτοιμάσει μιὰ πολὺ θερμὴ ὑποδοχὴ μὲ κέρασμα, τραγούδι καὶ χορό. Τὸ ἰδιαίτερο σὲ αὐτὴν τὴν περίπτωση ἦταν ὅτι μὲ τὰ παιδιὰ χορέψαμε, τραγουδήσαμε, παίξαμε, χωρὶς νὰ μιλᾶμε τὴν ἴδια γλώσσα, ἀλλὰ καὶ χωρὶς αὐτὸ νὰ μᾶς ἐμποδίζει.
Ἀξέχαστη ἐπίσης θὰ μοῦ μείνει ἡ ἐπίσκεψη στὸν τάφο τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ στὸ Κολικόντασι. Ἕνας τάφος ἁπλός, λιτός, φτωχικός, ποὺ ἀπὸ θαῦμα σώθηκε
σὲ ἕνα μοναστήρι ποὺ μετρᾶ τὶς πληγές του ἀπὸ τὸ καθεστώς. Ἕνας τάφος ποὺ θὰ ‘λεγε κανεὶς ὅτι συνοψίζει τὴν ἱστορία τοῦ τόπου…
Κάθε ἐπίσκεψή μας μιὰ ξεχωριστὴ ἱστορία..
Πελαγίας Γούναρη, δασκάλας
Ἡ ἐκδρομὴ στὴ Βόρεια Ἤπειρο ἦταν γιὰ μένα μιὰ μοναδικὴ ἐμπειρία. Σὲ καμιὰ περίπτωση δὲν πίστευα ὅτι θὰ μποροῦσα, μέσα σὲ πέντε μέρες, νὰ μάθω τόσο πολλὰ πράγματα καὶ νὰ γνωρίσω τόσο πολλοὺς νέους ἀνθρώπους ἀπὸ ὅλη τὴν Ἑλλάδα. Μιὰ εὐκαιρία νὰ ξεφύγουμε ἀπὸ τοὺς ἔντονους ρυθμοὺς τῆς καθημερινότητας, κάνοντας κάτι εὐχάριστο, δημιουργικὸ κι ὠφέλιμο. Προσωπικά, ἐντυπωσιάστηκα ἀπὸ τὴ μεγάλη ἱστορία τοῦ τόπου καὶ ἀπὸ τὸ δυνατὸ ὀρθόδοξο στοιχεῖο ποὺ ἀναπτύσσεται τὰ τελευταῖα χρόνια ἐκεῖ. Ταυτόχρονα, συναναστραφήκαμε μὲ νέα παιδιὰ ποὺ ἔχουν ὡς ὁδοδείκτη τῆς ζωῆς τους τὸν Χριστό, ποὺ εἶχαν κάτι νὰ σοῦ προσφέρουν καὶ κάτι νὰ σοῦ ποῦν ποὺ θὰ σὲ ὠφελήσει.
Πραγματικὰ αἰσθάνθηκα ὅτι πῆρα πολλὰ περισσότερα ἀπὸ ὅσα ἔδωσα… Συναντηθήκαμε μὲ παιδιὰ ποὺ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον δὲν γνωρίζαμε, κι ὅμως μπορέσαμε νὰ ἐπικοινωνήσουμε, νὰ συνδεθοῦμε, νὰ ἀνεχτοῦμε ὁ ἕνας τὶς ἀδυναμίες τοῦ ἄλλου καὶ τελικὰ νὰ γίνουμε ὅλοι μιὰ παρέα. Ἀποκομίσαμε καὶ βιώσαμε τόσο πολλὰ ποὺ μᾶς ἔκαναν νὰ ξεχάσουμε τὴν κούραση ποὺ ὑπῆρχε. Πραγματικὰ πιστεύω πὼς ὁ Θεὸς βρίσκει πολλοὺς τρόπους νὰ μᾶς δείξει ὅτι πάντα ὑπάρχουν νέοι ἄνθρωποι μὲ παρόμοιες ἀναζητήσεις καὶ προβληματισμοὺς μὲ ἐμᾶς. Θὰ ἤθελα νὰ εὐχαριστήσω ἀπὸ καρδιᾶς ὅσους κουράστηκαν καὶ θυσίασαν ἕνα μέρος τοῦ ἑαυτοῦ τους γιὰ νὰ ὀργανωθεῖ, καθὼς κι ὅσους εὐχήθηκαν νὰ ὁλοκληρωθεῖ μὲ ἐπιτυχία αὐτὴ ἡ ἰδιαίτερη προσκυνηματικὴ ἐκδρομή.
Ζώντας στὴν «Ἄνω» Ἤπειρο
Γκοτζιᾶ Γεωργίου,
δασκάλου
Πολλὰ καλοκαίρια περάσαμε μέχρι τώρα στὴ ζωή μας καὶ θὰ ‘ρθουν κι ἄλλα. Τὸ ἀλλιώτικο ὅμως μέσα σ’ ὅλα αὐτὰ τὰ καλοκαίρια, τὸ ἔζησα φέτος. Ἕνας «οὔριος ἄνεμος» φύσηξε ἐδῶ στὴν «Ἄνω Ἤπειρο» … Καὶ ποιὰ λοιπὸν εἶναι αὐτὴ ἡ περιοχή; Εἶναι τὸ βόρειο τμῆμα τῆς πάλαι ποτὲ μίας καὶ ἑνιαίας γῆς τοῦ Πύρρου. Ἡ ἀφετηρία τῆς Ἑλλάδος, ἡ «μάνα» τῶν Δωριέων, ἡ σκλάβα «γυναίκα», ὁ λυγμὸς τῶν διαχρονικῶν τραγωδιῶν. Ἀποτελῶ κι ἐγὼ ἀτόφιο κομμάτι μιᾶς «μερίδας» ἑλληνισμοῦ, ἀποκομμένο ἀπὸ τὸ σημερινὸ ἑλλαδικὸ «κορμό», ποὺ ἀναμένει τὴ ρομαντικὴ ἀλλαγή, τὴν πολυπόθητη ἀνάσταση.
Πασχίζω, κατὰ τὸ μέτρο τῶν δυνάμεών μου, νὰ γνωρίζω μέρα μὲ τὴν ἡμέρα ὅλο καὶ πιὸ πολὺ τὸν τόπο ποὺ μὲ «γέννησε», προσπαθώντας ὡς μιὰ μορφὴ ἐσωτερικῆς βοῆς νὰ μεταλαμπαδεύσω στοὺς ἐδῶ ἀλλὰ καὶ στοὺς ἐκεῖ νέους αὐτὴν τὴ γνώση γιὰ τὸν τόπο μας. Μισογκρεμισμένα ἠπειρώτικα ἀρχοντικά, χορταριασμένες θύρες, ἐρειπωμένα παρεκκλήσια, μιὰ «φούχτα» «μαντιλοφοροῦσες» γραῖες καὶ πυκνὲς «σταγόνες» πολυφωνικῶν μελωδιῶν. Αὐτὸ τὸ «κράμα» πολιτισμοῦ ἀποτελεῖ μέχρι
σήμερα τὸν τροφοδότη τῆς ἐθνικῆς μας ἀντίστασης καὶ ὑπερηφάνειας. Νέοι ἄνθρωποι γεμάτοι μὲ γνώσεις, μὲ πίστη στὴ θρησκευτικὴ καὶ εθνική μας παράδοση, λαμβάνουν τὴν ἀπόφαση νὰ προσκυνήσουν τὴ γῆ ποὺ «γέννησε» τὴ Μάνα τοῦ Ἀλεξάνδρου καὶ δέχτηκε μὲ περισσὴ εὐλάβεια τ’ ἁγιασμένα ποδάρια τοῦ Πατρο-Κοσμᾶ.
Δὲν σᾶς κρύβω πὼς τὸ πρῶτο πράγμα ποὺ σκέφτηκα, ὅταν ἐνημερώθηκα γιὰ τὸ ἐπικείμενο προσκύνημα, ἤτανε ἡ ἀμφιβολία μου στὸ ἂν τοῦτος ἐδῶ ὁ τόπος ἔχει νὰ προσφέρει τουλάχιστον δύο τρεῖς ἀτόφιες ἑλληνικὲς εἰκόνες, ἀπὸ ἐκεῖνες ποὺ γιὰ χιλιετίες ἀναφέρει ἡ ἱστορία μας. Κάνοντας ἕνα ἐσωτερικὸ βῆμα καὶ ἀφήνοντας στὸν Θεὸ τὰ ὑπόλοιπα, προχωράω… Εἴμαστε τελικὰ ἐμεῖς ἐδῶ οἱ «κακομοιριασμένοι» Βορειοηπειρῶτες, ποὺ πασχίζουν ν’ ἀποδείξουν τὴν ἑλληνικότητά τους, ἢ κρατάει ἀκόμη μέσα μας ἡ «φλόγα» τῶν Δωριέων; Ἴσως δὲν τὰ πάω τόσο καλὰ μὲ τὸν προφορικὸ λόγο, ἴσως νὰ ἔφταιγε ἡ συγκίνησή μου, σὰν ἀντίκριζα ὅλο αὐτὸ τὸ «νέο» αἷμα νὰ κυλάει στὶς ροῦγες τῆς Δερβιτσάνης, σ’ αὐτὸ τὸ «τοπικίστικο» καὶ σκληραγωγημένο ἀπ’ τοὺς πολλοὺς ἀγῶνες χωριὸ τῆς Ἠπείρου.Κανονικὰ θὰ ἔπρεπε νὰ σᾶς πῶ πολλά, νὰ ξενυχτάγατε μαζί μου στὴν «πιάτσα» τοῦ χωριοῦ, νὰ σᾶς «ξεναγοῦσα» στὰ ἱδρωμένα ἀπὸ τὴ βιοπάλη μέτωπα τῶν παππούδων καὶ τῶν γιαγιάδων μας. Νὰ νιώθατε τί σημαίνει νὰ εἶσαι Ἕλληνας ἑνὸς «τριπλοαπελευθερωμένου» τόπου κι ἀκόμη νὰ μὴν εἶσαι ἐλεύθερος….
Αὐτὲς οἱ λιγοστὲς καὶ φτωχὲς ἀράδες δὲν μποροῦν νὰ κλείσουν τὶς αἰώνιες φωνὲς τῶν ἀνθρώπων μας. Δυστυχῶς δὲν μπορῶ ἐδῶ μέσα νὰ σᾶς περιγράψω, ὅπως θὰ ἔπρεπε, τὶς δύσκολες συνθῆκες διαβίωσής μας, ἢ τὴν ἀνάγκη μας γιὰ μόρφωση, τὴν ὁποία οἱ Εὐεργέτες μας προσέφεραν καὶ συνεχίζουν νὰ προσφέρουν ἀνιδιοτελῶς στὴν Ἑλλάδα μας καὶ ποὺ εἶναι ἄκρως ἀπαραίτητη. Ἀγαπητὰ ἐν Χριστῷ καὶ ἐν Πατρίδι ἀδέρφια, συγχωρέστε με ἐὰν δὲν μπόρεσα νὰ σᾶς γνωρίσω τὸν τόπο μου τόσο καλὰ ὅσο τοῦ ἁρμόζει νὰ (ἀνα)γνωριστεῖ … Σᾶς εὐχαριστῶ ἐκ βάθους καρδίας καὶ εὐελπιστῶ νὰ ἀνταμώσουμε σύντομα, ὅπως ἐκεῖνες τὶς ἀξέχαστες μέρες τοῦ Ἰούλη!