LE FIGARO.- Από την Ολλανδία στην Αυστρία μέσω της Γουαδελούπης, οι διαμαρτυρίες σκληραίνουν ενάντια στους περιορισμούς για τον κορωνοϊό που υιοθετήθηκαν για να σταματήσει την αναζωπύρωση της πανδημίας στις δυτικές χώρες. Πώς ονομάζονται αυτές οι εκδηλώσεις;
Πρέπει να ξεκινήσουμε από το γενικό πλαίσιο, δηλαδή ότι μπροστά στην ανάκαμψη της επιδημίας, όλη η Ευρώπη βρίσκεται σε έναν αυταρχικό και ελευθεροκτόνο παροξυσμό. Ας αναφέρουμε τον επαναληπτικό περιορισμό στην Αυστρία, την αυστηροποίηση των περιορισμών στους μη εμβολιασμένους στη Γερμανία, τον μερικό περιορισμό στην Ολλανδία, το πιστοποιητικό γενικής υγείας στην Ιταλία…
Ολόκληρη η Ευρώπη για άλλη μια φορά υποκύπτει στον πειρασμό του αυταρχισμού και έχει αποδειχθεί ανίκανη, για σχεδόν δύο χρόνια, να ανταποκριθεί δημοκρατικά στην πρόκληση της επιδημίας. Ακόμη και η Σουηδία, η οποία μέχρι τώρα κρατούσε σταθερά τις αρχές και τις αξίες της, μόλις υπέκυψε στο πιστοποιητικό εμβολιασμού, προς το παρόν προαιρετικό και προορίζεται για εκδηλώσεις σε εσωτερικούς χώρους περισσότερων των 100 ατόμων. Οι διαδηλώσεις είναι επομένως μια απάντηση σε αυτή τη δημοκρατική παραίτηση, η οποία διήρκεσε σχεδόν δύο χρόνια τώρα.
Αποτελούν επίσης την απάντηση σε μια εμπρηστική και ένοχη ρητορική των κυβερνήσεων προς τους μη εμβολιασμένους, αφού έχουν γίνει οι βολικοί αποδιοπομπαίοι τράγοι για την παρούσα υγειονομική κρίση. Τον περασμένο Ιούλιο, ο Εμμανουέλ Μακρόν αποκάλεσε τους ανεμβολίαστους ανεύθυνους και εγωιστές. Στο Βέλγιο, ο πρωθυπουργός δήλωσε πριν από δύο μήνες ότι οι μη εμβολιασμένοι ευθύνονται για τα περιοριστικά μέτρα και ότι η στάση τους ήταν απαράδεκτη. Πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ξεκινώντας από τη Γαλλία αποφάσισαν να χαρακτηρίσουν τους μη εμβολιασμένους ως υπεύθυνους για την κρίση.
Από την 1η Φεβρουαρίου η Αυστρία θα επιβάλει υποχρεωτικό εμβολιασμό. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για περαιτέρω πόλωση του πληθυσμού; Σίγουρα. Σε ολόκληρη την Ευρώπη, η υποχρέωση, ο καταναγκασμός και η ρητορική που τη συνοδεύουν ικανοποιούν την πλειοψηφία των απόψεων που ζητούν αυτά τα μέτρα, αλλά επιδεινώνουν τις εντάσεις και την αντίθεση. Οι κοινωνίες είναι διχασμένες, το κλίμα είναι απεχθές, βίαιο και από τις δύο πλευρές, και είναι ένα θέαμα που σπαράζει την καρδιά. Φυσικά, κάθε υποχρεωτικό μέτρο εμβολιασμού είναι από τη φύση του αποτελεσματικό, αφού οι άνθρωποι θα αναγκαστούν να εμβολιαστούν λαμβάνοντας υπόψη τους τις κυρώσεις που θα τους επιβληθούν, για παράδειγμα στη Γαλλία όπου κάποιος ανεμβολίαστος μπορεί να απωλέσει την εργασία του. Υπάρχει μια μορφή ωφελιμισμού σε όλα αυτά που αγνοεί θεμελιώδεις αρχές και αξίες. Για τους υπερασπιστές αυτών των επιλογών, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, ακόμα και τα πιο αντιδημοκρατικά.
Δεν πρέπει το συλλογικό συμφέρον να υπερισχύει των ατομικών συμφερόντων; Το να θέτεις το ερώτημα με αυτούς τους όρους σημαίνει προκατάληψη της συζήτησης. Συζητάμε μέσα σε ένα πλαίσιο συλλογισμού που είναι εσφαλμένο, γιατί έχουμε ενσωματώσει την ιδέα ότι μπορούμε να καταπολεμήσουμε τον ιό μόνο με αυταρχικό και αντιδημοκρατικό τρόπο. Είμαι πεπεισμένος για το αντίθετο. Μέχρι στιγμής, επαναλαμβάνω, η Σουηδία, που έχει κάνει άλλες επιλογές, δεν τα πήγε τόσο άσχημα σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ορισμένοι περιορισμοί είναι φυσικά αναπόφευκτοι κατά τη διάρκεια των κυμάτων της επιδημίας, όπως το κλείσιμο ορισμένων χώρων όπου ο κίνδυνος μόλυνσης είναι υψηλός. Όχι όμως ο περιορισμός ενός ολόκληρου πληθυσμού υπό αστυνομικούς περιορισμούς, ούτε ένα σύστημα υγείας που εισάγει διακρίσεις και σκοτώνει την ελευθερία. Μα πάνω απ’ όλα για ποιο συλλογικό συμφέρον μιλάμε; Όσον αφορά τη Γαλλία, είναι συλλογικό μας συμφέρον να γυρίσουμε την πλάτη στο κράτος δικαίου, στο Σύνταγμά μας, στις δημοκρατικές και ελεύθερες αρχές μας; Είναι προς το συλλογικό μας συμφέρον να δημιουργήσουμε συστήματα QR Code δημιουργώντας δύο κατηγορίες πολιτών που δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα; Είναι συλλογικό μας συμφέρον να ζούμε σε μια μόνιμη κατάσταση έκτακτης ανάγκης, να συνηθίσουμε σε έκτακτα μέτρα; Δεν το πιστεύω.
Δεν υπερβάλλετε για τον χαρακτήρα αυτών των μέτρων; Γιατί να υποθέσουμε ότι δεν θα είναι μεταβατικές; Ας κάνουμε ένα βήμα πίσω. Τα τελευταία πέντε χρόνια, ζήσαμε το μισό χρόνο σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, έκτακτα μέτρα μεταφέρθηκαν στο κοινό δίκαιο τον Οκτώβριο του 2017. Ο τελευταίος νόμος για την εσωτερική ασφάλεια, που ψηφίστηκε πριν από λίγους μήνες, ενισχύει περαιτέρω τους μηχανισμούς παρακολούθησης. Συνηθίζουμε την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, τα έκτακτα μέτρα και η υγειονομική κρίση έχει επιταχύνει δραματικά αυτή την ανησυχητική διαδικασία.
Πώς μπορούμε να δεχτούμε, για παράδειγμα, ότι το πιστοποιητικό υγείας μπορεί πλέον να θεωρείται κανονικό, δίκαιο; Οι υποστηρικτές του δεν κρύβουν πλέον καν την ιδέα ότι πρέπει να απαλλαγεί το συντομότερο δυνατό. Ωστόσο, αυτό που συμβαίνει επί του παρόντος για τον Covid θα μπορούσε να αναπαραχθεί και για άλλες κρίσεις, ιδιαίτερα για την ασφάλεια ή το κλίμα. Ας φανταστούμε για μια στιγμή ότι μια πλειοψηφία αποφασισμένη να προχωρήσει προς αυτή την κατεύθυνση έρχεται στην εξουσία αύριο: υπάρχει λόγος να ανατριχιάζουμε στην ιδέα ότι έχει τέτοιες τεχνολογίες στη διάθεσή της.
Οι υποστηρικτές του πιστοποιητικού υγείας δεν καταφεύγουν πλέον ούτε πίσω από την ιδέα ότι πρέπει να απαλλαγούμε από αυτό το συντομότερο δυνατό.
Στο όνομα του συλλογικού συμφέροντος της χώρας είναι μια κατάσταση παθητικής υποταγής στην εξουσία που γιγαντώνεται στη Γαλλία. Αναρωτιέμαι τι άλλο μέτρο μπορούμε να δικαιολογήσουμε αύριο στο όνομα της δημόσιας υγείας…